Celem artykułu jest prezentacja wyników badań nad perspektywami rozwoju sieci recyklingu PWE w Polsce. W tworzeniu perspektyw rozwoju sieci recyklingu Pojazdów Wycofanych z Eksploatacji (PWE) w Polsce wykorzystano dane ze źródeł wtórnych w postaci danych statystycznych, publikacji naukowych, wyników analogicznych badań oraz dane ze źródeł pierwotnych w postaci przeprowadzonych badań ankietowych. Korespondencyjnym badaniem ankietowym objęto podmioty tworzące sieci recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji na terenie Polski. W metodologii badawczej zastosowano triangulację metod. Wykorzystano analizę i syntezę oraz analizę statystyczna i ekonometryczną. Efektem prac badawczych jest opracowanie naukowe dotyczące perspektywy rozwoju sieci recyklingu w Polsce.
EN
The purpose of the paper is to present results of conducted research on development prospects for End of Life Vehicles (ELV) recycling network in Poland. There were used data from secondary sources in the form of statistical data, scientific papers, results of corresponding research and data from primary sources in the form of a survey carried out among entities forming ELV’s recycling network in Poland. In the research methodology there was used the triangulation method. The analysis and synthesis was used as well as statistical analysis and econometric one. The result of conducted research is scientific paper about development prospects for End of Life Vehicles recycling network in Poland.
Background: End of Life vehicles become an emerging problem because of the type of waste which they are. Each country is creating own recycling network where ELVs are well secured and recycled. Poland is a country where the system is not working correct because of a high absorption of ELVs by illegal dismantling entities which are more competitive than legal elements of recycling network. The problem is well known but there is still lack of solution. The purpose of this article is to present the concept of tools for the valuation of ELVs in order to improve the competitiveness of disassembly stations. Methods: The research methodology consists of a literature review as well as observations, surveys, BPMN and UML diagrams. On the basis of literature review and observations the problem was identified. The surveys were elaborated in order to identify requirements for the concept of the tool. BPMN and UML diagrams were used to model the processes in dismantling station and the information flow between the user and the tool. Results: There was established a concept of the tool - ELV's Calculator which support decisions of ELV's value estimation. Conclusions: Improving competitiveness of legal dismantling station is extremely important issue in order to provide safe for Environment and People and economically justified ELVs' management. Legal entities have to follow the law what makes their business cost higher. This paper provides a solution of encouraging people to return ELVs to legal dismantlers by offering them price adequate to market demand.
PL
Wstęp: Pojazdy wycofane z eksploatacji (PWE) to coraz większy problem ze względu na charakter odpadu jakim są. Każdy kraj buduje sieć recyklingu, w której PWE są odpowiednio zabezpieczone i poddawane recyklingowi. W Polsce system nie działa dobrze ze względu na to, że występuje duża absorpcja PWE przez nielegalnie działające przedsiębiorstwa zajmujące się demontażem, które są bardziej konkurencyjne niż legalne jednostki. Problem jest dobrze znany, lecz nie ma jego rozwiązania. Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji narzędzia przeznaczonego do wyceny wartości PWE celem poprawy konkurencyjności legalnej stacji demontażu. Metody: Przeprowadzono badania literaturowe jak również obserwacje, wywiady oraz wykorzystano diagramy BPMN i UML. Na podstawie przeglądu literatury oraz obserwacji został zidentyfikowany problem. Celem przeprowadzonych wywiadów było opracowanie narzędzia. Diagramy BPMN i UML zostały wykorzystane do zamodelowania procesów realizowanych w stacji demontażu oraz przepływów informacyjnych między użytkownikiem narzędzia a narzędziem. Wykorzystane zostały następujące metody badawcze: analiza źródeł literatury, obserwacje, wywiady, diagramy UML i BPMN. Na podstawie analizy literatury oraz obserwacji zidentyfikowany został problem. Ankiety były przeprowadzone celem identyfikacji wymagań dotyczących narzędzia. Diagramy natomiast zostały wykorzystane do modelowania procesów w stacji demontażu oraz przepływów informacji między użytkownikiem a narzędziem. Wyniki: Opracowano koncepcję narzędzia - Kalkulator PWE celem wsparcia podejmowania decyzji w zakresie szacowania wartości PWE. Wnioski: Zwiększanie konkurencyjności legalnie działających stacji demontażu jest bardzo ważnym zagadnieniem w kontekście zapewnienia bezpiecznego dla ludzi i środowiska oraz ekonomicznie uzasadnionego zarządzania PWE. Legalne stacje demontażu muszą działać zgodnie z prawem, co podwyższa ich koszty funkcjonowania. Przedstawiony artykuł dostarcza rozwiązania, które ma zachęcić właścicieli PWE do dostarczania PWE do legalnych obiektów przez zaoferowanie im ceny odpowiedniej do wymagań rynku.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Pojazdy wycofane z eksploatacji stanowią poważny problem w Polsce. Stacje demontażu są podstawowymi ogniwami w sieci recyklingu. Jednak największym problem jest działalność ‘szarej strefy’ która pochłania znaczną część PWE. W celu zwiększenia konkurencyjności stacji demontażu opracowano narzędzie – Kalkulator wyceny pojazdu (KWP). Narzędzie to ma usprawnić proces wspomagania decyzji co do oceny wartości przyjmowanego PWE. Do opracowania formularza wykorzystano następujące metody badań: wywiady z pracownikami stacji demontażu oraz schematy blokowe w postaci diagramów UML. Diagramy te pozwoliły na stworzenie funkcji na potrzeby stacji demontażu, jak również zwizualizować koncepcję.
EN
End-of-life vehicles (ELVs) are a serious problem in Poland. Dismantling station is the key point of recycling network. However, the biggest problem is the activities of 'gray zone' which absorbs a large part of ELVs. In order to increase competitiveness of dismantling stations the calculation card for ELV’s (CCE) was developed. This tool aims at improving process of decision support in the assessment of the value received ELVs. To develop a form the following research methods were used: interviews with employees of dismantling station, and flowcharts of UML diagrams. These diagrams allowed to create a function for the purpose of dismantling station as well as to visualize the concept.
Postęp techniczny powoduje, że zwiększenie liczby używanych urządzeń stanowi zagrożenie dla środowiska, w szczególności na obszarach wiejskich. Można temu zapobiec poprzez zorganizowanie odpowiedniego systemu usuwania odpadów. Ważnym problemem do rozwiązania jest recykling wycofanych z eksploatacji pojazdów, dlatego w pracy zaproponowano stworzenie sieci recyklingu pojazdów, spełniających określone wymagania. Kluczowym elementem poprawy funkcjonowania sieci recyklingu w Polsce jest zaprojektowanie systemu, który pozwoli na redukcję całkowitych kosztów z tym związanych. Jednym z najważniejszych elementów systemu recyklingu jest proces lokalizacji stacji demontażu pojazdów w tworzonej sieci recyklingu.
EN
The technical progress causes that increasing number of used devices presents a threat for environment, particularly in the rural areas. It can be prevented by organizing a proper system of waste disposal. Nowadays, the most important problem to solve is recycling of end-of-life vehicles, hence the aim of this work is proposal to create a vehicle recycling network that meets specific requirements. The key element for the improvement of the functioning of the recycling network in Poland is to redesign the system so that it will allow for a reduction of the total cost. One of the most important elements of the recycling system is a process of location of vehicle dismantling station in created recycling network.
Organizacja sieci recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji stanowi jeden z ważniejszych problemów związanych z przemysłem motoryzacyjnym. Kształtowanie sieci recyklingu powinno odbywać się w sposób przemyślany tak, aby zapewnić efektywność działania systemu przy jednoczesnej optymalizacji wykorzystywanych zasobów. W artykule przedstawiono model wspomagania decyzji dla lokalizacji podmiotów sieci recyklingu zbudowany na bazie kryterium minimalizacji kosztów. Następnie zastosowano ten model do optymalizacji sieci w Wielkopolsce i przedstawiono uzyskane wyniki.
EN
The issue of end-of-life vehicles recycling network organization has become one of the essential elements related to car industry. Formation of recycling network should be organized carefully to ensure its efficiency and resources optimization. In this paper decision support model based on cost minimization objective function whose task is to optimize the location for recycling facilities has been presented. Then the optimization task for Wielkopolska region has been formulated and its results have been discussed.
Zbieranie i odzysk samochodów wycofanych z eksploatacji wpisuje się w problematykę logistyki odzysku, która obejmuje organizację przepływu dóbr i związanych z nimi informacji od miejsca konsumpcji do miejsca produkcji, czyli w odwrotnym kierunku niż w tradycyjnym łańcuchu logistycznym. W artykule omówiono cechy logistyki odzysku odpadów na przykładzie organizacji sieci recyklingu samochodów, która wymaga stworzenia specjalnej infrastruktury umożliwiającej sprawny przepływ i zagospodarowanie zużytego produktu.
EN
Collection and recovery of end-of-life vehicles can be treated as one of the issues of reverse logistics that covers the organization of the flow of material goods and relevant information from the consumption place to the production place, which means in the opposite direction comparing to the traditional chain of forward logistics. The paper treats on the characteristics of the reverse logistics of waste material on the example of end-of-life vehicles network which requires appropriate infrastructure enabling efficient flow and disposal of waste.
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu modelowania struktury sieci recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Przedstawiono w nim sieć recyklingu samochodów jako system, który może podlegać modelowaniu i pokazano zasadność posługiwania się wielokryterialnymi metodami wspomagania decyzji. W artykule dokonano również identyfikacji charakterystyk podmiotów sieci recyklingu, do których należą punkty zbierania pojazdów, stacje demontażu, młyny przemysłowe i zakłady recyklingu materiałów. Wskazano ograniczenia i warunki modelowania oraz przykładowe funkcje kryterium determinujące dobór lokalizacji poszczególnych podmiotów sieci recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji.
EN
The paper treats on modeling of the recycling network structure for end-of-life vehicles. It presents the car recycling network as a system that can be subject to modeling and it shows the necessity of application of the multicriteria methods that support decision- making process. The papers identifies the characteristics of recycling network entities such as vehicle return stations, dismantlers, industrial shredders and material recycling facilities. It presents limitations and constraints of modeling and gives examples of criteria that determine the selection of the location of the individual entities in the end-of-life vehicles recycling network.
Artykuł poświęcono zagadnieniu tworzenia sieci recyklingu pojazdów na wybranym obszarze przy uwzględnieniu określonych kryteriów lokalizacji. W artykule zostały opisane elementy struktury sieci recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji ze szczególnym uwzględnieniem stacji demontażu, punktów zbierania pojazdów, młynów przemysłowych i zakładów recyklingu materiałów. Główną część artykułu stanowi określenie kryteriów doboru lokalizacji poszczególnych podmiotów sieci, z których najistotniejsze odnoszą się do sposobu organizacji sieci, wymogów prawnych, rentowności funkcjonowania podmiotów, podaży samochodów wycofanych z eksploatacji i elementów z nich pochodzących, technicznych możliwości przerobu oraz dostępności podmiotów.
EN
The paper deals with the issue of the end-of-life vehicles collection, treatment and recovery network organisation considering selected criteria of structure localisation. Different structure units of the recycling network were described, especially dismantlers, end-of-life vehicle collection stations, shredder operators and material recycling companies. The main part of the paper consists of identification of localisation criteria for the end of life vehicles recycling network. The main factors that were determined are: recycling network type, legal requirements, profitability factor, end-of-life vehicles and used spare parts offer, technical possibilities of treatment, environmental factors and economic operators availability.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The paper treats on a recycling network structure for end-of-life vehicles. It presents the formalisation of the description of the structure of the designed vehicle recycling network with a particular focus on such elements as: dismantlers, vehicle return stations, industrial shredders and material recycling facilities. The paper also identifies the factors that determine the selection of the location of the individual entities in the network.
PL
Artykuł poświęcono zagadnieniu tworzenia sieci recyklingu pojazdów na wybranym obszarze przy uwzględnieniu określonych kryteriów lokalizacji. W artykule zostały opisane elementy struktury sieci recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji ze szczególnym uwzględnieniem stacji demontażu, punktów zbierania pojazdów, młynów przemysłowych i zakładów recyklingu materiałów. Główną część artykułu stanowi określenie kryteriów doboru lokalizacji poszczególnych podmiotów sieci, z których najistotniejsze odnoszą się do sposobu organizacji sieci, wymogów prawnych, rentowności funkcjonowania podmiotów, podaży samochodów wycofanych z eksploatacji elementów z nich pochodzących, technicznych możliwości przerobu oraz dostępności podmiotów.
W artykule przedstawiono możliwe kierunki zmian w sieci recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej i dostosowywania polskiego prawa do wymogów unijnych. Stanowi on kontynuację artykułu, w którym zarysowano obecna sytuację sieci recyklingu w Polsce. Na podstawie doświadczeń pozostałych krajów członkowskich Unii, które już wcześniej zostały zobligowane do zorganizowania sieci recyklingu, oraz obecnej sytuacji prawnej w kraju i stopnia zorganizowania sieci opisano różne możliwości organizacji recyklingu wraz z ich krótką charakterystyką oraz wskazaniem wad i zalet. W artykule zamieszczono również propozycję modelowego rozwiązania sieci recyklingu w Polsce, która zapewniałaby recykling wszystkich samochodów wycofanych z eksploatacji zgodny z normami ochrony środowiska i wymogami dyrektywy unijnej.
EN
The article presents the alternative scenarios of end-of-Iife vehicle recycling system that would enable the development of ELY treatment according to the European requirements. Basing on recycling systems existing in other countries that have already set up the recycling systems and considerations on implementation options under the Directive, several scenarios were identified. The main distinguishing feature between the mentioned options are financing issues. For each scenario strengths and weaknesses were presented. Finally, the best solution ensuring that all ELY are treated according to permitted environmental standards and requirements of the Directive, and regarding Polish legal and economic factors, was described.
W artykule przedstawiono zarys obecnej sytuacji sieci recyklingu samochodów wycofanych z użytku w kraju. Stanowi on podstawę do rozważań na temat możliwych kierunków zmian w sieci recyklingu w kontekście przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Na wstępie przedstawiono skalę tego problemu w Polsce na tle krajów członkowskich Unii. W dalszej części szczegółowo opisano obecna sieć recyklingu funkcjonującą w naszym kraju ze szczególnym uwzględnieniem stacji demontażu stanowiących podstawowe ogniwo sieci recyklingu. Następnie przybliżono obowiązujące przepisy prawne oraz wymagania przepisów unijnych wyznaczające ramy ewolucji sytuacji w przyszłości. Określono również inne czynniki, oprócz administracyjno-prawnych, które będą odgrywały najważniejszą role w kształtowaniu sieci recyklingu.
EN
The purpose of this article is to attempt to describe the existing national system for the recovery and recycling of end-of-life vehicles and set up the background to discuss the future development of the system according to the European Union law. It presents the main problems that are encountered in end-of-life vehicles treatment process in Poland, particularly, the scope of the issue and the treatment facilities network. The important part of the article concerns domestic law in force and the objectives set out in the 2GOO/53/EC Directive that shall be adopted by all Member States of the European Union. Other main factors that might influence the recycling system, except the legal ones, were also identified.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.