Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Materia magnetyczna na granicach stratygraficznych fanerozoiku

Zalewski F.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2016

|

nr 209 wyd. konferencyjne

119--122

EN

Today, the origin of spherules (spheroids) is attributed to two sources: anthropogenic (industrial) and/or cosmic. Anthropogenic spherules are produced in an industrial processes such as metallurgy, welding, grinding. Before the rise of industry and the use of iron tools we can find only spherules of cosmic origin deposited in the sediments. Spherules of cosmic origin fall to the surface of the Earth all the time [2]. They are a product of the process of ablation and combustion of meteoroids and cosmic dust during their fall through the Earth’s atmosphere, leaving behind a bolid trail [8]. Another natural source of origin of these objects are explosions. After passage of an extra-terrestrial body through the atmosphere, it hits the surface of the planet causing explosions. A big part of rock from the ground and extra-terrestrial matter evaporates during those explosions. The rest of the ejected material falls on the surface of the planet in the form of lumps, spherules, breccia, etc., covering a large area around the epicentre of the outbreak, or the entire planet. It forms a thin layer of molten post-explosive residue, which with the passing time – measured in geological terms – is covered with subsequent layers of sediment and becomes a timestamp in these sediments. Concentration of this type of material indicates a regional or global catastrophe caused by falling of objects of cosmic origin on Earth. One of these events was a meteorite fall in the area of the Yucatan Peninsula. This event caused an effect of nuclear winter and extinction of a large number of species of plants and animals, which left a layer of sediment enriched in iridium around the globe. This layer containing iridium and spherules is considered a typical strato border between the Cretaceous and Paleogene (K-T boundary) sediments, dating back to 66 million years [1, 11]. Tests to detect the magnetic spherules and matter on the borders of lithostratigraphic have been taken in the course of shale gas explorations in Poland. Previous research of laboratory samples from five wells indicate that material of the cosmic origin in the form of spherules and magnetic material is present in a large number of geological period borders, epochs and some stratigraphic formations. These results, combined with literature reports [5, 9] indicate the prevalence of the magnetic matter and spherules on the lithostratigraphic borders, which in turn creates the possibility of using the presence of that matter to a faster (compared to the current methods) and more precise determination of the relevant, lithostratigraphic borders.

2

Materia pozaziemska w otoczeniu kraterów meteorytowych Kaali (Estonia)

Uścinowicz Grzegorz

Geologos

|

2008

|

Vol. 14, No. 2

211--219

PL

Kratery meteorytowe Kaali (wyspa Saaremaa, Estonia) stanowią unikatowe miejsce w Europie, nie tylko ze względu na wyjątkową formę wykształcenia, ale także dostępność do badań metalicznej materii pozaziemskiej. Podczas badań terenowych prowadzonych w maju 2004 roku autor zgromadził próbki osadów, które posłużyły do badań drobnej frakcji materii magnetycznej występującej w obrębie kraterów meteorytowych Kaali. Na podstawie morfologii, cech powierzchni i składu chemicznego wyselekcjonowanych ziaren magnetycznych wyróżniono cztery grupy materii: (1) kosmiczne kulki zbudowane z tlenku żelaza, zawierające nikiel, (2) kulki węglowe, które wstępnie zaklasyfikowano jako antropogeniczne, (3) kulki krzemianowe interpretowane jako zestalone krople wymieszanej materii ziemskiej i pozaziemskiej, i (4) płytki zbudowane z tlenku żelaza, pozbawione niklu, które zinterpretowano jako zwietrzałe pozostałości materii pozaziemskiej. Opis morfometryczny kraterów Kaali został sporządzony na podstawie danych literaturowych oraz wizji lokalnej przeprowadzonej przez autora.

EN

The Kaali meteorite crater field is a unique place in Europe, not only because of its morphology but also because of the presence of large amounts of extraterrestrial material. During field work in May 2004, samples were collected at this site with the objective to study magnetic fines. Based on morphology, surface features and chemical composition of the selected magnetic material, four groups of spherules and plates were distinguished: (1) Ni-bearing Fe-oxide spherules of cosmic origin, (2) carbon spherules tentatively classified as anthropogenic, (3) silicate spherules interpreted as solidified droplets of mixed terrestrial and extraterrestrial matter, and (4) Ni-free Fe-oxide plates interpreted as weathered remnants of extraterrestrial material. The Kaali crater site is described morphologically on the basis of literature and the author’s own observations.

3

Węglik tytanu w żelazie rodzimych Gór Bardzkich na Dolnym Śląsku

Muszer A., Łuszczkiewicz A.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2000

|

Vol. 88, nr 25

53-63

PL

W pracy badano próbki skał lidytowo-łupkowych pobrane z profilu utworów sylurskich w rejonie wsi Zdanów w Górach Bardzkich na Dolnym Śląsku poszukując sferul i rozproszonych składników metalicznych. Opracowano metodykę wydzielania śladowych składników rozproszonych w skałach osadowych, w postaci produktów skoncentrowanych przeznaczonych do badań mineralogicznych. Badane próbki poddano rozdrabianiu a następnie operacji wzbogacania. W koncentratach grawitacyjnych wydzielanych z badanych skał po ich rozdrobnieniu, stwierdzono obecność ziarn oraz sferul żelaza rodzimego. W badaniach mikroskopowych preparatów polerowanych sporządzonych z tych koncentratów, stwierdzono nieznaną fazę mineralną. Tworzy ona, w obrębię żelaza rodzimego, nieforemne wrostki o średnicach nie przekraczających 10žm. Na podstawie badań składu pierwiastkowego wykonano za pomocą mikroskopu skaningowego i potwierdzonych przy użyciu mikrosondy elektronowej stwierdzono, że niezidentyfikowaną pod mikroskopem optycznym fazą mineralna jest wąglik tytanu. Z literatury znany jest minerał będący węglikiem tytanu nazwany chamrabajewitem o wzorze (Ti, V,Fe)C. W prezentowanych badaniach stwierdzono jednak, że znaleziony minerał oznacza się mniejszą zawartością tytanu od chamrabajewitu. Pomiary zdolności refleksyjnej badanego minerału wykazały także wyraźną różnicę w stosunku do podanej w literaturze wartości tego parametru dla chamrabajewitu. Wykonanie analizy składu pierwiastkowego sugerują, że wzór chemiczny znalezionego minerału przedstawiałby się jako (Ti,V, Fe)C2. według podanych w literaturze diagramów fazowych, istnienie takiego związku nie jest możliwe i można przypuszczać, że w strukturze minerału znajduje się pewna ilość nadmiernego, niezwiązanego chemicznie węgla.

EN

Samples of Sulurian lydite-shist rock from the profile of Zdanów in the Bardzki Mountains (Lower Silesia, SW Poland) have been investigated. A special method for recovery of gravitational concentrate, produced from the ground rock using a shaking table, particle and spherules of native iron have been found. This mineral phase is optically isotropic. It occurs as irregularly shaped inclusions within native iron having several micrometers in diameter. It may suggest a cubic crystal system of described mineral. Elementary composition analysis by means of scanning microscope and electron microprobe analysis (SEM/EMA) revealed that the studied mineral phase is carbon compound of titanium. Naturally occurring terrestrial Ti-C compound called khamrabaevite (Ti, V, Fe)C has been described in literature. The mineral phase under question contains less amount of titanium than khamrabaevite. Reflectance index R, measured in the range of wave length from ?=440 to ?=650 nm differs significantly from value R of khamrabaevite. Elementary analyses suggest that the chemical composition of the mineral corresponds to the formula of (Ti, V, Fe)C2. the phase diagrams for titanium carbon system suggest that the investigated mineral is titanium monocarbide with certain admixture of carbon that is not chemically bound to TiC.

4

Study of meteoritic matter for precise regional stratigraphy

Raukas Anto

Geologos

|

2000

|

Vol. 5

77--86

EN

New physical and isotope-geochemical methods and improvement of old classical methods have considerably enlarged our knowledge not only of the physical age of the deposits but also of the palaeogeographic situation in the past. During the last hundred years, microscopic glassy and ferrous spheroids of different origin have often been found in various geological formations. In 1996, IGCP project 384 “Impact and Extraterrestrial Spherules: New Tools for Global Correlation” with a duration of five years (1996-2000) was launched. Estonia with its two well-known astroblems (Kardla, Neugrund) and three groups of Holocene craters (Kaali, Ilumetsa, Tsoorikmae) serves as a key region for this kind of studies. The concentration of magnetite-silicate microimpactites in certain layers of peat in the surroundings of the Kaali and Ilumetsa craters suggests that the Holocene impact events can be precisely dated on the basis of l4C dates and pollen evidence, and serve as good regional chronostratigraphical markers. The age of the Kaali craters is approximately 7500 and Ilumetsa craters about 6600 years BP.