Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 25

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  sezon grzewczy
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
W artykule poruszono zagadnienie regulacji ciśnienia w systemie ciepłowniczym o zróżnicowanej wysokości położenia. Na przykładzie konfiguracji terenu jednego z miast Polski opracowano algorytm kształtowania ciśnienia w sieci ciepłowniczej przy zmieniającym się dynamicznie strumieniu objętości nośnika ciepła. Inne dane, oprócz konfiguracji terenu, są przyjęte przez autora. W systemie ciepłowniczym z węzłami wymiennikowymi wykres ciśnienia musi spełniać następujące warunki: utrzymanie niezbędnej dyspozycyjnej różnicy ciśnienia w miejscu włączenia węzłów cieplnych, nieprzekroczenie ciśnienia nominalnego w przewodzie zasilającym i powrotnym sieci ciepłowniczej oraz zapewnienie minimalnego ciśnienia w przewodzie powrotnym. Artykuł przedstawia sposób regulacji ciśnienia jako funkcję układu automatycznej regulacji, przy założeniu minimum zużycia energii do pompowania nośnika ciepła.
EN
The article discusses the issue of pressure regulation in a heating system with different heights of location. Using the example of the terrain configuration of one of the Polish cities, an algorithm for shaping the pressure in the heating network with a dynamically changing volume flow of the heating medium was developed. Other data, apart from the terrain configuration, have been taken by the author. In a heating system with heat exchanger stations the pressure diagram must meet the following conditions: maintaining the necessary available pressure difference at the point of heat exchanger stations connection, not exceeding the nominal pressure in the supply and return pipes, and ensuring the minimum pressure in the return pipe. The article presents a method of pressure control as a function of the automatic regulation system, assuming a minimum energy consumption for the heating medium pumping.
PL
Systemom wentylacyjnym stawiane są coraz wyższe wymagania. Mają nie tylko zapewnić skuteczną wymianę powietrza w budynkach, ale i odgrywać istotną rolę w poprawianiu bilansu energetycznego budynku dzięki odzyskowi ciepła i chłodu oraz pozytywnie wpływać na komfort cieplny w pomieszczeniach, choćby przez regulację wilgotności względnej. Uwaga branży i inwestorów indywidualnych kieruje się więc w stronę rozwiązań, których zadanie jest optymalne łączenie tych trzech zadań: central wentylacyjnych z wymiennikiem entalpicznym.
EN
Tarnów is a city where air pollution is a major problem during the wintertime. An acceptable level of PM2.5 and PM10 concentrations are exceeded very often. The main reason of this situation is individual housing and their heat system based on ineffective old units based on hard coal and sometimes even people use waste as a fuel. The city has two air quality monitoring stations and a private network for measurements of particulate matter. However, there is still a lack of information on air quality in some areas of the city. For obtaining full information on the air quality in Tarnów, readings from the monitoring station and field measurements were carried out. The obtained information allowed to determine which areas of the city are most exposed to the occurrence of smog in the heating season. So far, air quality measurements in Tarnów have not been conducted at the same time for so many collections.The most polluted air occurs in Krzyż District but air quality should be improved in all city. The best air quality has been observed for locations where heat is available from municipal heating plant e.g. Słoneczna Str. Presented research work shows that air quality in Tarnów City is very unhealthy because of particulate matter pollution. In the winter time the main problem is too high concentration of PM2.5, but also PM10 concentration. Those parameters are very frequently exceeded. The worst air quality occurs in the evenings (8 p.m.), but in the mornings (8 a. m.) air quality is highly polluted too. When air quality in Tarnów City is bad situation concerns all localisations. The similar situation is observed when air quality is good or acceptable. The main conclusion is that for locations where heat is available from heat plant is not generated individually by domestic sources, the situation is the most comfortable. Our investigation covered short period, but it is preliminary study and this important issue will be continued in the future.
PL
Na rysunkach przedstawiono średnią temperaturę powietrze w sezonach grzewczych od 1996/1997 r. do 2016/2017 r. oraz średnie, minimalne, maksymalne miesięczne temperatury powietrza w miesiącach sezonów grzewczych od 1996/1997 do 2016/2017 r. oraz w sezonie grzewczym 2016/2017 r. w Krakowie. Podano średnie miesięczne temperatury powietrza w sezonie grzewczym 2016/2017 r. dla wybranych 18 miast Polski. Omówiono miesięczną liczbę stopniodni grzania Sd(15°C) dla temperatury bazowej tb=15°C oraz Sd(18°C, 15°C) obliczoną wg metody EUROSTAT-u w sezonie grzewczym 2016/2017 r. w 11 miastach. Przedstawiono procentowe różnice w zużyciu energii na ogrzewanie budynków między tymi miastami względem najcieplejszego wojewódzkiego miasta Wrocławia oraz najcieplejszej regionalnie miejscowości Tarnowa. Na rysunku przedstawiono procentowe zmiany zużycia energii dla Rzeszowa Jasionki w okresie od sezonu grzewczego 2002/2003 do 2016/2017 r. względem najcieplejszego sezonu grzewczego.
EN
Figures illustrate the average air temperature in heating seasons from 1996/1997 to 2016/2017 years and mean, minimum, maximum monthly air temperature for heating seasons between 1996/1997 and 2016/2017 years and in heating season 2016/2017 years for Cracow. This paper shows mean monthly air temperature in heating season 2016/2017 years for select 18 cities of Poland. Figur presents monthly heating degree days Sd(15°C) for base temperature tb=15°C and Sd(18°C, 15°C) calculated according EUROSTAT method in heating season 2016/2017 years for 11 cities. Author presents percentage differences of heating energy consumption in buildings between these cities and the warmest province city Wroclaw and the warmest regional city Tarnów. Figure illustrates percentage changes between the heating energy consumption for Rzeszów Jasionka and the warmest hearing season in period from heating season 2002/2003 till 2016/2017 years.
PL
Na rysunkach przedstawiono średnie miesięczne temperatury powietrza w styczniu, lutym i marcu oraz średnie temperatury powietrza w sezonach grzewczych od 1996/97 do 2016/17 r. Omówiono miesięczną liczbę stopniodni grzania dla temperatury bazowej 15°C oraz liczbę stopniodni grzania w sezonie grzewczym Sd(15°C) dla Krakowa w sezonach grzewczych od 1996/97 do 2016/17 r. Dokonano analizy zmiany w zużyciu energii na ogrzewanie budynków w analizowanych sezonach grzewczych względem średniego zużycia energii oraz względem najmniejszego zużycia w analizowanym okresie. W artykule porównano zużycie gazu ziemnego w realnym budynku w Krakowie w sezonie grzewczym na 1 m2 powierzchni ogrzewanej w sezonach grzewczych od 1996/97 do 2016/17 r.
EN
Figures illustrate the monthly air temperature for January, February and March and average air temperature in heating seasons from 1996/1997 to 2016/2017 years for Cracov. Figure presents monthly heating degree days Sd(15°C) for base temperature tb = 15°C and heating degree days Sd(15°C) in heating seasons from seasons 1996/1997 to 2016/2017 years for Cracov. Author presents percentage changes between the average heating energy consumption and the warmest heating season for Cracov in period from heating seasons 1996/1997 till 2016/2017 years. The paper then compares the natural gas consumption for real building in Cracov in heating season per 1 square metre of heating area of building in heating seasons from 1996/1997 to 2016/2017 years.
PL
W artykule przedstawiono rozkład kosztów przygotowania ciepłej wody użytkowej (c.w.u.) poza sezonem grzewczym w trzech wybranych źródłach ciepła: zautomatyzowanego kotła węglowego z zasobnikiem c.w.u., kotła gazowego z zasobnikiem c.w.u. oraz powietrznej pompy ciepła. W obliczeniach uwzględniono sprawności analizowanych urządzeń oraz koszty dostarczania energii na terenie kraju. W rezultacie wyznaczono całkowity oraz jednostkowy koszt przygotowania c.w.u. poza sezonem grzewczym w zależności od liczby użytkowników i wybranego źródła ciepła.
EN
The article presents the distribution of the exploitation costs associated with the process of domestic hot water (DHW) preparation beyond the heating season, using three various heat sources: automated coal-fired boiler, gas boiler and air-source heat pump. The efficiency of the analysed equipment and averaged prices of energy supply in Poland were taken into account. In consequence, the total and per capita costs of the preparation of DHW beyond the heating season were determined depending on the number of users and the heat source.
PL
Legalność stosowanego opału jest w sezonie grzewczym przedmiotem kontroli przeprowadzanych przez straż miejską na terenie nieruchomości mieszkalnych. Na jakiej podstawie mogą oni sprawdzać, czym mieszkańcy palą w przydomowych kotłowniach? Jakie niedozwolone materiały najczęściej znajdują w piecach i jakie są tego konsekwencje?
PL
Popioły lotne ze spalania węgli są coraz częściej postrzegane nie jako odpad, ale wartościowy surowiec. Przemysłowe wykorzystanie ubocznych produktów spalania możliwe jest w przypadku stałej dostępności materiału o odpowiednich właściwościach fizyko-chemicznych. Stabilne parametry surowca są podstawą ich gospodarczego wykorzystania. W artykule przedstawiono wyniki badań terenowo-laboratoryjnych wahań wielkości strat prażenia popiołów lotnych (Yij,%) z obiektów energetycznych północno-wschodniej Polski. Ocenę ilości niespalonego węgla wykonano w zależności od dwóch czynników: źródła pochodzenia popiołu lotnego (czynnik A) i okresu odbioru próbek popiołu (czynnik B). Zastosowanie analizy wariancji do oceny zgromadzonych danych pozwoliło ustalić, że oba rozpatrywane czynniki A i B istotnie wpływają na wielkość strat prażenia popiołów lotnych uzyskanych w ciągu siedmiu miesięcy sezonu grzewczego z wytypowanych sześciu obiektów energetycznych. Udział wpływu czynnika A wynosi 79%, zaś czynnika B – 3,3 %. Znaczące wahania strat prażenia zaobserwowano w miesiącach, w których występuje zwiększone spalanie do celów grzewczych. Największe różnice strat prażenia spowodowane są zróżnicowaniem stosowanych systemów spalania i odpopielania w ocenianych obiektach energetycznych. Warunkiem wstępnym do dalszego wzrostu zastosowań przemysłowych popiołów lotnych, szczególnie w przemyśle materiałów budowlanych, jest takie prowadzenie procesu spalania węgla i odprowadzania odpadów energetycznych, żeby uzyskać surowiec o stabilnej jakości.
EN
Coal combustion fly ashes are more often perceived not only as by-products but as valuable raw materials. Coal combustion by-products industrial application is possible only in the case of constant availability of material with appropriate physical and chemical properties. Raw material stable parameters are essential in their economic exploitation. In the presented paper the results of field-laboratory investigation concerning the fluctuation in los-onignition (Yij,%) of fly ashes from north-east Poland power plants are introduced. The authors have conducted their experiments on the basis of the evaluation of LOI amount depending on two factors: the fly ash source (factor A) and the reception sample period (factor B). The use of variance analysis in evaluating the collected data allowed to conclude that both of the considered factors significantly influenced the fly ashes LOI. The fly ashes was monitored during seven months of heating season. The influence share of factor A was 79% whereas for the case of factor B it was 3.3%. This means that factor B influences less that factor A. In the months where there was a bigger combustion for heating aims, the significant evaluation of LOI was observed. The diversity of the used combustion and ash disposal systems in the monitored power plants have caused the greatest evaluation of LOI. The initial condition for further increase in fly ash economic utilization is to obtain quality stable raw material. This is achieved by modern technology methods and by controlling the coal combustion and power plant waste disposal processes.
9
Content available remote Wyznaczanie temperatury bazowej budynku i prognozowanie zużycia gazu
PL
Podano wartości stałej k we wzorze Hitchin’a dla trzydziestu trzech miast Polski w 2013 r. Wyznaczono miesięczną liczbę stopniodni grzania dla temperatury bazowej 12°C, 13°C, 14°C 15°C, 16°C, 17°C i 18°C z wzoru Hitchin’a dla budynku w Zakopanem. Omówiono wyznaczenie temperatury bazowej w Zakopanem, Grudziądzu i Gdańsku oraz prostej regresji miesięcznego zużycia gazu ziemnego względem miesięcznej liczby stopniodni grzania. Przedstawiono prognozowane i rzeczywiste zużycie gazu ziemnego dla analizowanego budynku oraz dla mieszkania w budynku czteromieszkaniowym w Grudziądzu.
EN
This paper gives values of location specific constant k in the Hitchin’s formuła for 33 cities for different locations in Poland in the year 2013. The table gives monthly heating degree days to base temperatures 12°C, 13°C, 14°C 15°C, 16°C, 17°C and 18°C for use the Hitchin’s formula for the building in Zakopane. Author describes the estimating of building base temperature for the building in Zakopane, Grudziądz and Gdańsk and regression line between average monthly natural gas use in building and monthly heating degree days. Figures illustrate the forecasted and real natural gas consumption for the analysed building and for the apartment in the four-household building in Grudziądz.
PL
W artykule przedstawiono wyniki badań terenowo-laboratoryjnych wahań ilości reaktywnego SiO2 w popiołach lotnych z obiektów energetycznych północno-wschodniej Polski. Ocenę ilości SiO2 wykonano w zależności od dwóch czynników: źródła pochodzenia popiołu lotnego (czynnik A) i okresu odbioru próbek popiołu (czynnik B). Zastosowanie analizy wariancji do oceny zgromadzonych danych pozwoliło ustalić, że oba rozpatrywane czynniki A i B istotnie wpływają na zawartość SiO2 w popiołach lotnych uzyskanych w ciągu siedmiu miesięcy sezonu grzewczego 2010/2011 z wytypowanych sześciu obiektów energetycznych. Udział wpływu czynnika A wynosi 64%, zaś czynnika B – 7%, to jest czynnik B ma znacznie mniejszy wpływ niż czynnik A.
EN
In the presented paper the results of field-laboratory investigation concerning the fluctuation in reactive SiO2 content in fly ashes from power plants in north-eastern Poland. Experiments were conditioned on the basis of the SiO2 content evaluation depending on two factors: the fly ash source (factor A) and the reception sample period (factor B). The use of variance analysis in evaluating the collected data allowed to conclude that both of the considered factors significantly influenced the fly ashes SiO2 contents. The fly ashes were monitored during seven months of the 2010/2011 heating season. The influence share of factor A was 64% whereas for the case of factor B it was 7%. This means that factor B influences less that factor A.
PL
Omówiono zmienność temperatury powietrza w sezonach grzewczych od 2006/2007 r. do 2009/2010 r. dla dziesięciu miast. Zamieszczono w tabelach miesięczną i roczną liczbę stopniodni grzania dla temperatury bazowej 15°C dla Krosna dla lat 2006-2010 oraz dla Łodzi dla lat 2001-2010. Przedstawiono przebieg skumulowanej liczby stopniodni grzania w sezonie grzewczym dla Krosna. Dokonano analizy wzrostu zużycia paliw na ogrzewanie budynków dla sezonów grzewczych po najcieplejszym sezonie w latach 2006/2007 r.
12
Content available remote Fine particle emissions from combustion of wood and lignite in small furnaces
EN
Assessment of household combustion emission was carried out based on data on meteorological conditions in heating season (outdoor temperature) and the emission factors. Available emission factors, both for various fuels and for various combustion devices differ markedly. The results of experimental determination of particle matter emissions, including dividing total suspended particulate matter into various fractions (PM10 and PM 2.5) have been presented in the paper. Various combustion devices to burn wood and lignite were used in experiments. Samples were taken in a dilution tunnel with the help of an impactor. It was found that specific emissions differ significantly during the combustion cycle. Compared to the used emission factors, differences are evident. It was found that TSP specific emissions depend mainly on the type of construction not its age.
PL
Podkreślenie roli charakterystyki wymaganej układu i analizy zmian w sezonie grzewczym. Szczegółowe omówienie jedno i trzystopniowego systemu pompowania wraz z przykładem rozwiązania układu.
EN
Emphasis of the role of the required characteristic and the analysis of changes during the heating period. Detailed description of single and three-stage pumping system, and an example of application.
PL
Artykuł zawiera uwagi dotyczące zasad obliczania charakterystyki energetycznej budynków według wytycznych rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno -użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej.
EN
Indicators of gas consumption effectiveness for a flat and a detached house. Analysis of indicators of a building's energy effectiveness showing the possibility of diminishing energy consumption through modernization (additional heat-keeping layers on walls and ceilings, installing screens behind heaters, rational use of ventilation).
PL
Porównano kilka wariantów temomodernizacji w typowym ośrodku zdrowia położonym w IV strefie klimatycznej. Pokazano zmienność obliczeniowego zapotrzebowana na moc cieplną, sezonowego zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania w standardowym sezonie grzewczym oraz wskaźnika EV w przypadku zastosowania kolejnych wariantów termomodernizacyjnych
EN
Several variants of thermomodemisation, concerning a typical medical centre building, have been compared. The IV climatic zone has been assumed. The variability of the computed and actual seasonal heat requirements during the standard heating season has been shown as well as the variation of the EV index in the case of an application of a successive variant.
PL
W budynkach wyposażonych w instalacje wentylacji grawitacyjnej krotność wymiany powietrza, która zależy od szeregu czynników, takich jak wiatr, szczelność obudowy budynku oraz zachowania użytkowników, jest trudna do oceny. W artykule podana została nowa metoda określania maksymalnej wartości średniej miesięcznej wymiany powietrza w okresie sezonu ogrzewczego. Metoda ta została opracowana na podstawie bilansu energetycznego, w którym uwzględniono straty i zyski ciepła oraz ciepło dostarczane z instalacji ogrzewczej. Z analizy przeprowadzonej w odniesieniu do typowego mieszkania w warunkach polskich, zlokalizowanego w budynku mieszkalnym przed termomodernizacją, wynika, że krotność wymiany powietrza w takim mieszkaniu zmienia się w okresie sezonu ogrzewczego w szerokim zakresie: od 0,4 h-1 do 1,6 h-1. W mieszkaniach charakteryzujących się dużym udziałem strat ciepła przez przenikanie w całkowitym obciążeniu cieplnym, średnia krotność wymiany powietrza może obniżyć się nawet do 0,1 h-1. Duże wartości tej krotności, przekraczające wymagany poziom, występują na początku i na końcu sezonu ogrzewczego, ale w pozostałym, dłuższym okresie krotność wymiany powietrza jest niższa od wymaganej. Typowa termomodernizacją budynku, ograniczająca się do zwiększenia izolacyjności cieplnej elementów jego obudowy, dostosowania instalacji ogrzewczej do zmniejszonych potrzeb oraz wyposażenia jej w urządzenia do automatycznej regulacji, nie zmienia tej sytuacji. W związku z tym oszczędności energetyczne w budynkach mieszkalnych po termomodernizacji na skutek zmniejszenia nadmiernej wentylacji mogą być osiągane w początkowym i końcowym okresie sezonu ogrzewczego.
EN
In buildings equipped with natural ventilation systems the air change rate, which is greatly influenced by wind, airtightness of the building envelope and by behaviour of users, is generally difficult to assess. The paper presents the new method for determination the maximum monthly average air change rate in dwellings during the heating season. This method was worked out on the basis of the balance including heat losses and gains as well as the heat delivered from the heating system. The main conclusion of the analysis, carried out for a typical dwelling in Polish conditions, is that the air change rates in residential buildings before the thermal retrofit change during the heating season in a large range-from 0,4 to 1,6 h-1. For dwellings with the big contribution of heat losses by transmission in the total heat load, the air change rate can be reduced even to 0,1 h-1. The big rates exceeding the required level occur in the beginning and at the end of the heating period but in the remaining period, which is longer, the air change rates are below this level. A typical thermal retrofit of the building, which is limited to increasing of thermal insulation of the building envelope elements, regulating the heating system to the reduced needs and equipping it in control devices, does not change this situation. So, the energy economies by reducing an excessive air change in the residential buildings after thermal retrofit can be reached in the initial and final period of heating season.
PL
Przedstawiono wybrane wyniki badań zbiorowości budynków szkolnych dotyczących sezonowego zużycia ciepła Q do ich ogrzewania i mocy szczytowej q. Wspomniane wyniki są fragmentem znacznie szerszych badań i analiz cech budynków szkół mających wpływ na ich parametry cieplno-energetyczne, a tym samym na energochłonność ogrzewania pomieszczeń w tych obiektach w okresie sezonu grzewczego. Badaniami statystycznymi pełnymi objęto 50 budynków szkół w Częstochowie zarządzanych przez Urząd Miasta. Przedstawiono pojawiające się różnice między teoretycznymi a rzeczywistymi potrzebami cieplnymi budynków szkół. Wielkości te są reprezentowane przez rzeczywiste sezonowe zużycie ciepła Q i przez sezonowe zapotrzebowanie na ciepło Qq obliczone na podstawie mocy szczytowej q.
EN
Selected examination results of a set of school buildings are presented. The examination concerns seasonal heating energy (Q) consumption in the buildings and peak power (q) value. The results are a part of much wider examinations and analyses concerning building features influencing their thermal energy parameters. The influence includes thermal energy consumption of the school rooms in the buildings during heating season. Full statistic examinations were carried out. The examinations covered 50 school buildings administered by the Town Council in Częstochowa. The visible differences between theoretical and real heat requirements of the school buildings are given. The quantities mentioned are represented by the real seasonal heating energy consumption (Q) and the seasonal heat requirement (Qq ), calculated from the value of peak power (q).
PL
Przedstawiono zastosowanie przykładowych wskaźników energetycznych do analizy zużycia ciepła do ogrzewania budynków edukacyjnych w trzech sezonach grzewczych.
EN
An application of energy index examples is presented for an analysis of heat consumption in educational buildings, during three heating seasons.
20
Content available remote Zasada regulacji temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach
PL
W pracy przeprowadzono analizę warunków statycznych i dynamicznych układów regulacji temperatury wewnętrznej za pomocą termostatycznych regulatorów grzejnikowych. Podano wpływ przyjętych rozwiązań na jakość regulacji procesów cieplnych w budynkach. Określono podstawowe warunki, jakie powinny być spełnione w celu zapewnienia odpowiedniej jakości regulacji. Moc instalacji centralnego ogrzewania powinna być dostosowana do zmiennego obciążenia cieplnego spowodowanego zmianą warunków meteorologicznych w czasie sezonu ogrzewczego. Jakość regulacji procesów cieplnych zależy w dużej mierze od przyjętych rozwiązań. Cechą charakterystyczną procesów ciepłowniczych jest zmienność parametrów cieplnych w czasie trwania sezonu ciepłowniczego. Spowodowane to jest regulacją jakościową stosowaną powszechnie w ciepłownictwie. Na skutek tego parametry obiektu regulacji również ulegają zmianie. Jakość regulacji zależna będzie zatem od punktu pracy układu oraz od rodzaju i wielkości zakłóceń, jakie wystąpią w czasie działania tych układów. Ważnym elementem układu regulacji jest nastawnik, zwykle jest to zawór regulacyjny jedno lub dwudrogowy. W sposób istotny może to wpływać na przebieg procesu regulacji, dlatego projektując układ regulacji należy określić jego wielkość oraz dobrać odpowiednią charakterystykę.
EN
The analysis of static and dynamic conditions of internal temperature control systems with the usage of thermostatic radiator valves was presented in the paper. The influence, which the accepted solutions have on the quality of building's thermal processes, was shown. The basic conditions, which should be met to fulfill the right control quality, were determined. The thermal power of central heating system should be adapted to variable heat load caused by the meteorological conditions change during heating season. The control quality of thermal processes depends mainly on accepted solutions. The characteristic of thermal processes is the thermal parameters variability during heating season. It is caused by the qualitative control commonly applied in district heating systems. This is the reason for the change of parameters for controlled object. The quality of control system will depend on system’s working point and on type and size of disturbances occurring during systems functioning. The very important element of control system is the controller, usually it is the one-way or double-way control valve. The controller has significant influence on the control system course, so during designing of the control system, the size of controller and its characteristic should be carefully and properly selected.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.