Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Późnoneogeńska aktywność tektoniczna w centralnej części zapadliska przedkarpackiego (Witów koło Nowego Brzeska)

Rauch-Włodarska M., Zuchiewicz W., Włodarski W.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 11

943-952

EN

Normal faults of different orientations appear to be the youngest manifestations of faulting in the Carpathian Foredeep which is filled with Lower to Middle Miocene sediments. Structural studies of the Late Miocene–Pliocene(?) fresh-water molasses of the Witów Series and the overlying Late Pleistocene loessial complex provide a possibility to reconstruct the Late Neogene to Recent (?) stress field in the central part of the Polish Carpathian Foredeep. Strata of such a young age are very rare in the foredeep, thus providing a key record of structural deformation during the latest stages of orogenic evolution of the Carpathian orogen. The molasses are cut by joints, and normal and strike-slip faults, formed in two successive events: (1) a syn-depositional one for the molasses (Late Miocene–Pliocene?), proceeding under NNW–SSE to N–S-oriented horizontal compression, possibly coeval with reactivation of a NE-striking sinistral fault of the Kurdwanów–Zawichost Fault Zone in the basement; (2) a post-depositional one for the molasses (Pliocene to Middle Pleistocene) during N–S to NE–SW-oriented extension, and (3) both syn- and post-depositional ones for the loessial complex (Late Pleistocene). In the first event, reactivation of the NE-striking sinistral fault led to formation of N–S-oriented joints, as well as NW-striking dextral, and NNW-trending normal faults. In the second event, both W–E and NW–SE – oriented joints andWNW-striking normal faults were formed. The latter most probably originated due to reactivation of the Early Palaeocene WNW- and NW-striking normal faults in the basement. In the third event, both NE–SW and NW–SE-oriented joints and NE-striking normal faults formed as a result of reactivation of the SW- and WSW-striking faults in the basement. Therefore, normal faults detected in the Carpathian Foredeep appear to be a result of different successive events. This extensional episode lasted at least to the Late Pleistocene. We also provide evidence for the recent, N- to NNE-directed, tectonic compressive stress, typical for that segment of the Carpathian arc. This stress resulted in the formation of an orthogonal system of joints striking N–S and W–E, produced during

2

Unique geological, palaeobotanical and archaeological site in Witów near Brzesko Nowe (southern Poland)

Bochnak A., Brud S., Gawlik A., Godlewski P., Worobiec G.

Polish Geological Institute Special Papers

|

2004

|

Vol. 13

125-130

EN

The study area near village Witów situated about 50 kilometres north-east of the Kraków city is famous for its exposed deposits called the "Witów Series" on which palaeobotanical, micro- and macrofaunistic, malacological, sedimentological and petrographical studies have already been performed. From deposits of the Witów Series, plant macroremains belonging to gymnosperms and angiosperms were reported. Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia and Spirematospermum wetzleri are particularly interesting. Results of investigations on fossil plant remains point to the Late Miocene to Pliocene age of the Witów Series. Plant communities that existed in the vicinity of Witów could be compared to recent warm temperate and humid forests of the Colchis and Talysh Lowland in Transcaucasus and to forests of Central China. Presence of remains of termophilous taxa point to warmer climate of the period of sedimentation of the Witów Series than recent climate of Poland. The Witów region is also famous for archaeological localities that has been known since the turn of the twentieth century. The site was being repeatedly settled beginning with the late Stone Age (the Neolithic Period). Traces of the most intensive periods of settlement come from the late Bronze and early Iron Ages (1000-600 BC) and are attributed to the so-called Lusatian culture. The site also yielded a medieval cemetery that can be dated to the turn of the twelfth century AD. This is the first confirmation of the presence of medieval settlements on this site. Location of Witów in the Vistula river valley may have allowed this settlement to control nearby routes and possibly river fords and also probably exercised political control over the surrounding areas. Considering scientific value of the Witów locality and necessity of their protection, creation of natural reserve on this area is suggested.

PL

Stanowisko w Witowie, położone ok. 50 kilometrów na północny wschód od Krakowa, jest znane z odsłonięcia osadów określanych mianem serii witowskiej. Były one przedmiotem badań paleobotanicznych, paleozoologicznych, sedymentologicznych i petrograficznych. W osadach serii witowskiej znaleziono oznaczalne makroszczątki roślin iglastych i okrytozalążkowych. Szczególnie interesujące są kopalne gatunki Pinus cf. palaeostrobus, Zelkova zelkovifolia i Spirematospermum wetzleri. Wyniki badań szczątków roślinnych wskazują na późnomioceński lub plioceński wiek serii witowskiej. Kopalne zbiorowiska roślinne, które występowały w okolicy Witowa można porównać do współczesnych podzwrotnikowych lasów wilgotnych obszaru Kolchidy i Niziny Tałyskiej na Zakaukaziu oraz środkowych Chin. Obecność szczątków roślinności ciepłolubnej wskazuje na cieplejszy niż obecnie klimat okresu sedymentacji serii witowskiej. Witów jest znany także ze stanowisk archeologicznych. Obszar ten od neolitu był wielokrotnie zasiedlany. Ślady najintensywniejszego osadnictwa pochodzą z końca epoki brązu i początków epoki żelaza (1000-600 BC) i są odnoszone do kultury łużyckiej. Na stanowisku w Witowie znaleziono także średniowieczny cmentarz datowany na koniec jedenastego wieku po Chrystusie, będący pierwszym dowodem na obecność średniowiecznego osadnictwa na tym terenie. Położenie Witowa na brzegu doliny Wisły zapewne dawało mu kontrolę nad okolicznymi szlakami oraz, być może, także nad brodami. Możliwe, że Witów sprawował także polityczną kontrolę na otaczających go terenach. Biorąc pod uwagę naukową wartość stanowiska w Witowie i wynikającą stąd konieczność jego ochrony, postulowane jest utworzenie na jego obszarze rezerwatu przyrody.

3

Wyniki badań makroszczątków roślin znalezionych w serii witowskiej (południowa Polska)

Brud S., Worobiec G.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 5

392-401

PL

Opisano makroszczątki roślin znalezione w osadach serii witowskiej. Zachowały się one w postaci odcisków w słabozwięzłych piaskowcach i mułowcach. Rośliny iglaste reprezentowane są przez gatunek Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer oraz szczątki, których nie udało się oznaczyć. Wśród szczątków roślin dwuliściennych oznaczono liść gatunku Zelkova zelkovifolia (Unger) Bůžek et Kotlaba, liście rodzajów Fagus i Populus oraz owoc z rodziny Juglandaceae. Część okazów roślin okrytozalążkowych, których nie udało się bliżej oznaczyć, opisano jako „Leguminosae” sensu Berger oraz Dicotylophyllum. Rośliny jednoliścienne reprezentuje gatunek Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler oraz odcisk fragmentu liścia Monocotyledonae gen. et sp. indet. Skład oriktocenozy wskazuje, że w czasie sedymentacji osadów serii witowskiej w okolicach Witowa występowały lasy łęgowe oraz mezofilne w warunkach bardzo łagodnego klimatu umiarkowanego ciepłego. Obecność szczątków Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer, Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler, Zelkova zelkovifolia (Unger) Bůžek et Kotlaba i przedstawiciela rodziny Juglandaceae oraz wyniki analizy pyłkowej wskazują, że wiek tej części serii witowskiej, z której pochodzą omawiane szczątki roślin odpowiada młodszemu neogenowi (późny miocen-pliocen).

EN

Macroremains of plants (leaves, fruits, shoots) in the Witów Series at Witów us impressions preserved in poorly cemented occur and mudstones. Coniferous plants are represented by Pinus cf. palaeostrobus (Ettingshausen) Heer, and other, indeterminate remains. Remains of dicotyledons belong to species Zelkova zelkovifolia (linger) Buzek et Kotlaba, genera Fagus and Populus, and family Juglandaceae. There are also some dicotyledonous fossils ("Leguminosa" sensu Berger, Dicotylophyllum) whose systematic position is unclear. Monocotyledonous plant remains are represented by Spirematospermum wetzleri (Heer) Chandler and Monocotyledonae gen. etsp. indet. Composition of oryctocoenosis found points to presence of riparian and mesophytic forests, as well as mild, warm temperate climate during the period of origin of the Witów Series. Presence of taxa of Pinus cf. palaeostrobus, Spirematospermum wetzleri, Zelkova zelkovifolia and remains of Juglandaceae, as well as results ofpalynological investigations suggest Younger Neogene (Late Miocene-Pliocene) age of the Witów Series with plant remains.