Wyniki wyszukiwania - BazTech

Ograniczanie wyników

2 Pieńkowski G.

Powiadomienia systemowe

Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: sequence stratigraphic correlation

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

The epicontinental Lower Jurassic of Poland

Pieńkowski G.

Volumina Jurassica

2006

Vol. 4, no. 1

268-268

The epicontinental Lower Jurassic of Poland

Pieńkowski G.

Polish Geological Institute Special Papers

2004

Vol. 12

5-154

During the Early Jurassic times terrigenous, continental, marginal-marine and marine sediments up to 1400 m in thickness were deposited in a large epeiric basin extending across Poland. These strata are defined herein as the Kamienna Group, which is subdivided into 13 newly distinguished or re-defined lithoformations (Fm.). Two new members (Mb.) are also defined. Detailed study of exposures and 35 fully cored boreholes has integrated data from lithology, sedimentary structures, trace fossils, body fossils, boron content, clay minerals and palynology. This has allowed lithofacies description, recognition of depositional systems and subsystems and determination of their fluctuation in space and time leading to a high-resolution sequence stratigraphic analysis. Sedimentation in the shallow, epeiric Early Jurassic basin of Poland was particularly sensitive to reflect changes in sea level. Analyses of accommodation space within regular progradational successions associated with highstand systems tracts shows that the Early Jurassic basin in Poland was generally not deeper than some tens of meters, most frequently it was less than 20 m deep. Except for the ammonite-bearing Pliensbachian deposits in Western Poland, biostratigraphical resolution in marginal-marine and continental deposits is usually of a lesser precision. However, an internally consistent sequence stratigraphic scheme of Poland can be compared with fossiliferous marine sediments of the Ligurian cycle of United Kingdom and France. The minor sequences identified within the Ligurian cycle play very important role in correlation as they can be recognised in the Polish Basin, although they may show some differences in dating and range. In the Polish Basin, lowstand (LST) and falling stage systems tract (FSST) correspond with erosion/non deposition stages at the sequence boundaries. Concerning the range of sea level changes, the Exxon model was also adopted and ten of the Exxon Early Jurassic depositional sequences were identified in the Polish Lower Jurassic and are labelled I-X. Transgressive systems tracts prevail in sedimentary record and are represented either by retrogradational or aggradational facies architecture, and high-stand systems tracts are represented by progradational facies architecture. Parasequence boundaries (flooding surfaces) were defined based on careful regional/spatial facies analysis. A marginal-marine parasequence is usually more complex than a simple "quick flooding-gradual prograding" model, conventionally interpreted in the marine basins. Due to common preservation of transgressive deposits within marginal-marine parasequences, besides the well-defined flooding surfaces the "parasequence maximum flooding surfaces" were distinguished. The best correlative horizons, particularly in the basin centre, are represented by sequence boundaries, while the maximum flooding surfaces or their correlatives are well identifiable in the marginal parts of the basin. Intensity and frequency of erosional processes in the marginal parts of the basin mean that depositional sequence boundaries are difficult to recognise because of "amalgamation" of stacked and highly reduced depositional sequences. Correlative significance is of transgressive surfaces is enhanced when they are coupled with their nonmarine correlative surfaces. Development of transgression with its coeval effects in continental deposits is discussed and non-marine correlative surfaces of the transgressive surfaces are documented. Once recognised and arranged, sequences and parasequences in the marginal basins (like the Polish Basin) can help to solve some problems concerning identification and range of major bounding surfaces and systems tracts in open marine basins in Europe, particularly in the Early Toarcian. The regional cross sections and cross sections of the whole Polish Basin showing dominant depositional systems and sequence stratigraphic correlation, as well as "time"tuned" palaeogeographical maps of the Polish Basin in Early Jurassic are presented. Subsidence varied through time along the Mid-Polish Trough, between the Holy Cross Mts and Pomerania. In Hettangian and Late Sinemurian the subsidence rate was higher in the Holy Cross Mts and lower in Pomerania region, while in Early Sinemurian and Early Pliensbachian times the situation was opposite. Despite existence of some regional dislocation zones occurring along the edges of the Mid-Polish Trough, which shaped the sedimentation and sediment thickness contrast (for example the Nowe Miasto-Iłża fault), a gradual decrease of sediment thickness outwards the axis of the Mid-Polish Trough prevails. Additionally, occurrence of conspicuous zones of increased subsidence, which are actually perpendicular to the Mid-Polish Trough (for example the "Mazurian Way"), there is no reason to regard the Mid-Polish Trough in any respect as a "rift basin", at least in the Early Jurassic times.

We wczesnej jurze, w rozległym epikontynentalnym basenie rozciągającym się na obszarze Polski, osadziło się do 1400 metrów utworów terygenicznych pochodzenia lądowego, marginalno-morskiego i morskiego. Utwory te są zdefiniowane w niniejszej pracy jako Grupa Kamiennej (Gr.), która została podzielona na 12 nowo wyróżnionych lub zredefiniowanych litoformacji (Fm.). Wyróżniono też dwa nowe ogniwa (Mb.). Szczegółowe badania obejmujące dane litofacjalne, petrologiczne, ichnologiczne, paleontologiczne, geochemiczne i palinologiczne przeprowadzono w odsłonięciach i 35 pełnordzeniowanych otworach wiertniczych. Pozwoliły one na wyróżnienie litofacji, interpretację systemów i subsystemów depozycyjnych oraz ich czasoprzestrzennej zmienności, a następnie na przeprowadzenie wysokorozdzielczej analizy sekwencyjnej. Wczesnojurajska sedymentacja w płytkim, epikontynentalnym basenie Polski w sposób szczególnie wyraźny odzwierciedlała zmiany poziomu morza. Analiza przestrzeni akomodacji depozycyjnej w obrębie regularnych sukcesji progradacyjnych ciągów systemowych stabilizacji wysokiego poziomu morza (HST) wskazuje, że głębokości wczesnojurajskich zbiorników sedymentacyjnych Polski nie przekraczały wartości rzędu kilkudziesięciu metrów, a najczęściej były to głębokości maksymalnie do 20 metrów. Z wyjątkiem morskich utworów pliensbachu na Pomorzu, które zawierają amonity, podział biostratygraficzny marginalno-morskich i lądowych utworów dolnej jury charakteryzuje się na ogół słabą rozdzielczością. Mimo to, spójny podział stratygraficzno-sekwencyjny dolnej jury w Polsce pozwala na jego porównanie ze schematami sporządzonymi dla bogatych w skamieniałości przewodnie utworów dolnej jury cyklu liguryjskiego w Wielkiej Brytanii i Francji. Zwłaszcza sekwencje krótkookresowe wyróżnione w obrębie tego cyklu są przydatne w korelacji sekwencji, ponieważ są one rozpoznawalne w basenie polskim. Ciągi systemowe niskiego poziomu morza (LST) i ciągi systemowe opadającego poziomu morza (FSST) odpowiadają czasowo w basenie polskim lukom związanym z erozją lub brakiem depozycji na granicach sekwencji. Jeśli chodzi o skalę zmian poziomu morza, również model Exxon Research Group okazał się przydatny do przeprowadzenia korelacji, a dziesięć "exxonowskich' sekwencji depozycyjnych (I-X) zostało wyróżnionych w obrębie utworów dolnojurajskich basenu polskiego. W zapisie osadowym dominują utwory transgresywnych ciągów systemów i są one reprezentowane zarówno przez retrogradacyjne jak i agradacyjne sukcesje facjalne. Utwory ciągów systemowych stabilizacji wysokiego poziomu morza odpowiadają wyłącznie progradacyjnym, regresywnym sukcesjom facjalnym. Granice parasekwencji w obrębie sekwencji depozycyjnych zostały zdefiniowane na podstawie dokładnej czasoprzestrzennej analizy facjalnej w poszczególnych regionach. Parasekwencje marginalno-morskie mają na ogół bardziej złożoną architekturę depozycyjną, niż przyjmowano do tej pory w prostym schemacie szybkiego zalewu i stopniowej, powolnej progradacji. Konieczne było wyróżnienie powierzchni maksymalnego zalewu dla poszczególnych parasekwencji, występują one w różnych odległościach od powierzchni zalewu będących dolnymi granicami parasekwencji. Najlepszymi powierzchniami korelacyjnymi w centrum basenu są granice sekwencji, podczas gdy w obszarach marginalnych najłatwiej wyróżnić powierzchnie maksymalnego zalewu i ich odpowiedniki. W marginalnych partiach basenu sedymentacyjnego częstotliwość i intensywność erozji oraz niewielka subsydencja powodowały często nakładanie się na siebie poszczególnych sekwencji i ich granic, co utrudnia ich wyróżnianie i korelację. Dokładność korelacji powierzchni transgresji zwiększa się, kiedy są one skorelowane z ich lądowymi odpowiednikami. Udokumentowano szczegółowo rozwój transgresji i efekty tego procesu na sąsiadujących obszarach lądowych i podano kryteria wyróżniania niemorskich, korelatywnych odpowiedników powierzchni transgresji. Określona w polskim basenie sedymentacyjnym sukcesja sekwencji i parasekwencji może być pomocna w rozwiązywaniu problemów związanych z identyfikacją i zasięgiem głównych granic korelacyjnych i ciągów systemowych w pełnomorskich, głębszych basenach Europy, co szczególnie przydatne okazało się dla utworów wczesnego toarku. Wykonano regionalne oraz ogólnopolskie przekroje stratygraficzno-sekwencyjne basenu wczesnojurajskiego w Polsce wraz z mapami sporządzonymi dla konkretnych, czasowych powierzchni korelacyjnych, które przedstawiają zmienność czasowo-przestrzenną dominujących systemów depozycyjnych. Tempo subsydencji wzdłuż bruzdy środkowopolskiej zmieniało się w czasie, wykazywało też fluktuacje regionalne - w hetangu i późnym synemurze tempo subsydencji w segmencie świętokrzyskim bruzdy śródpolskiej było większe niż w segmencie pomorskim, a we wczesnym synemurze i wczesnym pliensbachu sytuacja była odwrotna. W pliensbachu i toarku zaznaczały się strefy zwiększonej subsydencji usytuowane prostopadle do rozciągłości bruzdy śródpolskiej (tak zwana "droga mazurska"). Wzdłuż krawędzi bruzdy istniały regionalne strefy dyslokacyjne, wywierające wpływ na sedymentację i kontrast miąższości (np. strefa Nowe Miasto-Iłża). Biorąc jednak pod uwagę na ogół stopniowe zmniejszanie się miąższości osadów na zewnątrz od osi bruzdy i wspomniane strefy zwiększonej subsydencji prostopadłe do osi bruzdy śródpolskiej, nie można w żaden sposób wiązać wczesnojurajskiego etapu rozwoju bruzdy śródpolskiej z procesami ryftowania.