W artykule przedstawione są badania tribologiczne i elektryczne łożyska miniaturowego z warstwą ślizgową wykonaną z polimerowego kompozytu piezorezystywnego, opracowanego w AGH. Kompozyty na bazie żywicy epoksydowo-melaminowej zawierały ziarnistą fazę rozproszoną w postaci przewodzących proszków grafitu i sadzy oraz proszku PTFE. Zmiana rezystancji warstwy kompozytowej pod wpływem zmiany obciążenia i temperatury była sygnałem wyjściowym z układu pomiarowego. Do dekompozycji sygnału wyjściowego na sygnał temperatury i sygnał obciążenia wykorzystano siec neuronową z nauczycielem i metodę wstecznej propagacji błędu. Wyniki badań wskazują na korzystne charakterystyki tribologiczne, zwłaszcza Kompozytu I oraz odpowiednie cechy kompozytu, umożliwiające zastosowanie go jako czujnika w układzie diagnostycznym.
EN
The sliding pairs are limiting components of many machines and engines. Recent requirement of high reliability demands diagnostic systems with continuous measurement of the critical working parameters. Temperature and load of the kinematics pairs are fundamental information in machinery diagnostics. Measurements of temperature e.g. sliding bearings, using thermocouples or thermistors involve certain errors caused by considerable thermal conduction at the point where the sensor is placed, and by upsetting the thermal state of the system due to mass and dimensions of the sensor in relation to the size of miniature bearings. A proposed method of diagnosing the bearings by the polymer sensor film eliminates some of these errors. A new class of polymer composites has been developed in the Laboratory for Tribology and Surface Engineering AGH-UST, in response to the need for an efficient and reliable sliding system [L. 1-6] . There are materials which can play a double role: as a bearing material and as a sensor of temperature and forces in the bearing. The sensor and the bearing material is made of semi-conductive three-phase polymer composite. Composites are based on the epoxy resin with powders of graphite, structural carbon black and additionally in Composite I - PTFE powder. The polymer composite layer was deposited directly on the internal surface of the miniature bearing bush (Fig. 1). Tribo-electrical properties of the composites were tested on laboratory rig, equipped with measurement system of friction force, temperature, resistance and speed (Fig.1, Fig. 2). The effect of load and temperature on resistance of composite layer has been shown on Fig. 3 and Fig. 4. A friction coefficient of Composite I (with PTFE powder) - 0,18, what is much lower than for Composite II (0,29). An outlet of measuring system for diagnostic it is a signal of resistance. The signals of temperature and load have been used for teaching of neural network (Fig. 5). The results of decomposition of the resistance signal into the two diagnostic signals: load and temperature of the bearing have been shown on the charts (Fig. 6 - Fig. 9). Conclusion is, that a new sensor composites exhibit good tribological and sensing properties and can play a double role: as a bearing material and as a measuring element in the diagnostic system. This type of composites are addressed to the miniature bearings of high reliable systems, where monitoring of work is necessary (medical equipments, navigation systems, computer mechanical parts etc.).
Nowa metoda diagnozowania maszyn przy użyciu sensorowych kompozytów ślizgowych znacznie ułatwia diagnozowanie stanu obiektu, upraszcza układ diagnostyczny, zmniejsza koszt jego wykonania i koszt eksploatacji. Kompozyt polimerowy spełnia równocześnie dwie funkcje: powłoki ślizgowej w węźle kinematycznym oraz sensora temperatury i obciążenia mechanicznego. Sygnał diagnostyczny w postaci zmian rezystancji powłoki jest podawany na wejście sieci neuronowej. Odpowiednio rozbudowana sieć neuronowa po dekompozycji sygnału wejściowego umożliwia uzyskanie podstawowych informacji o temperaturze i naciskach występujących w strefie tarcia.
EN
New method of machine diagnosis with sensor bearing film makes easy diagnosis of bearings, and simplified the diagnostic system. The developed sensor polymer composites are a new class of materials which due to their good tribological and sensor properties are both sliding material of the friction node, and measuring element of the diagnostic system. The resistance of coating as a diagnostic signal is an input of neural network. The temperature and applied load of bearing can be obtained as the output data.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.