Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Trend analysis of water quality parameters in the middle part of the Danube flow in Serbia

Salvai Andrea, Grabic Jasna, Josimov-Dundjerski Jasmina, Zemunac Rados, Antonic Nenad, Savic Radovan, Blagojevic Bosko

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 1

51--63

EN

The Danube River plays significant role not only for preserving natural ecosystems. The aim of this paper is to examine the Middle Danube water quality in the part flowing through Serbia in section Bezdan - Banatska Palanka. Water quality data were examined for seven control points for period 2004-2018, for seven parameters: suspended solids (SS), dissolved oxygen (DO), electrical conductivity (EC), nitrates (NO3–-N), total phosphorus (Ptot), biochemical oxygen demand (BOD5) and chemical oxygen demand (COD). Data analyses included the application of ANOVA, linear regression analysis and Mann-Kendall trend test. The Mann-Kendall tests in most (32/49) cases, i.e. in 65 %, confirmed the non-existence of a significant trend. Significant downward trends were confirmed in 17 cases. Water quality improvement was confirmed at following control points: Bezdan for NO3–-N, Ptot and BOD5; Bogojevo for NO3–-N, Ptot, COD and BOD5; Novi Sad for Ptot, BOD5 and COD; Slankamen for BOD5 and COD; Smederevo for NO3–-N and COD; Banatska Palanka for NO3–-N. Slight deterioration of water quality was confirmed only in two cases, at the Zemun and Smederevo where DO was decreasing. Water quality for the examined period was stable and can be characterised as excellent and/or very good (class I or class II). Results emphasise fact that water quality trends monitoring reveals river sectors where the process of water quality degradation is ongoing. Timely detected critical river sectors can draw the attention of decision-makers, who can improve the existing legislation that would lead to water quality improvement.

2

The Self-Purification Ability in the Rivers of Banjarmasin, Indonesia

Zubaidah Tien, Karnaningroem Nieke, Slamet Agus

Journal of Ecological Engineering

|

2019

|

Vol. 20, nr 2

177--182

EN

The self-purification capacity of river water is an essential indicator for a healthy river. Various organic and inorganic pollutants, both from point sources and nonpoint sources, in most streams in Banjarmasin were beyond the river self-purification capacity, which caused a decrease in the river water quality. This study attempted to identify the river water pollution distribution in the city of Banjarmasin and determined the self-purification points. We used the purposive sampling technique to carry out river water sampling, with criteria for pollutant sources and distance of pollution taken into consideration. By using the trend analysis techniques, we analyzed the parameters concentration to relate it to the range of pollution so that we were able to identify the pollution distribution and determine the self-purification distances. The results indicated that the self-purification process could take place on the river flow in of Banjarmasin even though it did not reach the clean water zone. The river in Banjarmasin requires a longer purification distance so that the self-purification process can run correctly.

3

Water Quality Trends of the Tisa River Along its Flow Through Serbia

Dundjerski J. J., Savic R., Grabic J., Blagojevic B.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2017

|

Tom 19

17--35

EN

The problem of the paper is water quality of the water body Tisa which geographically belongs to Serbia. The scope of the analyses are water quality monitoring data of the Tisa River at tree measuring points along its flow through Serbia: Martonos, Novi Becej and Titel in period 2004-2014. The analyses encompassed conductivity, dissolved oxygen, BOD5, COD, nitrates and total phosphorus. Assessment of water quality has been conducted by the application of contemporary classifications and criteria of the Republic of Serbia. Reference conditions for achieving excellent ecological status, I class of water quality are achieved for conductivity, dissolved oxygen, along investigated section (measuring points: Martonos, Novi Becej and Titel) and BOD5 at the measuring point Martonos. Downstream at measuring points Novi Becej and Titel for BOD5 water quality belongs to class II. According to concentrations of COD, nitrates and total phosphorus water quality belongs exclusively to class II. Linear regression analyses was applied for determining trend lines of parameters, while Mann-Kendell test in most cases (14/18), i.e. 78%, has confirmed nonexistence of significant trend. Water quality during the past decade is stable. A statistically significant trend was confirmed in 4 cases: nitrates (measuring point Martonos, descending trend), BOD5 and total phosphorus (measuring point Novi Becej, descending trend), and dissolved oxygen (measuring point Titel, increasing trend). Signs of these trends speak in favor of future improvement of water quality of the Tisa River in Serbia.

PL

W artykule opisano jakość wody w rzece Tisa, która geograficznie należy do Serbii. Zakres analiz obejmuje są dane dotyczące jakości wody w rzece Tisa w punktach pomiarowych wzdłuż biegu przez Serbię: Martonos, Novi Becej i Titel w latach 2004-2014. Analizą objęto: przewodnictwo, tlen rozpuszczony, BZT5, ChZT, azotany i fosfor ogólny. Ocena jakości wody została przeprowadzona przez zastosowanie aktualnej klasyfikacji i kryteriów w Republice Serbii. Warunki parametrów odpowiadające doskonałemu stanowi ekologicznemu, I klasy jakości wody, osiągnięto dla przewodności, tlenu rozpuszczonego, wzdłuż całego badanego odcinka (punkty pomiarowe: Martonos, Novi Becej i Titel) oraz BZT5, w punkcie pomiarowym Martonos. W dolnym biegu rzeki, w punktach pomiarowych Novi Becej i Titel dla BZT5 wody należą do klasy II. Jeśli chodzi o ChZT, azotany i fosfor całkowity jakość wody należy do klasy II. W celu określenia linii trendu parametrów zastosowano analizę regresji liniowej, a test Manna-Kendalla, w większości przypadków (14/18), tj. 78%, potwierdził brak znaczącego trendu. Jakość wody w ciągu ostatnich dziesięciu lat jest stabilna. W 4 przypadkach stwierdzono statystycznie istotną tendencję: azotany (punkt pomiarowy Martonos, tendencja spadkowa), BZT5 i fosfor ogólny (punkt pomiarowy Novi Becej, tendencja spadkowa) oraz tlen rozpuszczony (punkt pomiarowy Titel, tendencja wzrostowa). Trendy mogą oznaczać poprawą jakości wody rzeki Tisa w Serbii w przyszłości.

4

Assessment of groundwater vulnerability to pollution using the Kherici’s method in the Talezza plain, Collo region (NE Algeria)

Attoui B., Benrabah S. T., Majour H., Zair N.

Journal of Water and Land Development

|

2017

|

no. 33

23--30

EN

The intrinsic vulnerability of groundwater aquifers refers to their sensitivity to all contamination coming from soil surface irrespective of the nature of the polluting. In order to improve the protection of groundwater, there must be a reduction in the infiltration of contaminants towards the reservoir through the impacting factors determination of this phenomenon by means of research. There are collected models that include particular number of factors which allow the determination of a sign of groundwater vulnerability of all superficial pollutions. The goal of the study centers on ascertaining the state of vulnerability and the risk of groundwater pollution of the Collo region with a new proposed method by Kherici. Generally, assessment methods of vulnerability and the danger of groundwater pollution employ parametric systems with numerical quotation, cartographic superposition where the analytical methods are based on equations. In this study, we consider the combination of criteria dependent on natural factors (thickness of the unsaturated zone, geologic facies, degree of auto-purification) and the causes of groundwater vulnerability to man-made pollution (anthropogenic factors).

PL

Podatność podziemnych poziomów wodonośnych odnosi się do ich wrażliwości na zanieczyszczenia pochodzące z powierzchni gleby, niezależnie od ich charakteru. Dla ochrony wód gruntowych konieczne jest ograniczenie infiltracji zanieczyszczeń po ustaleniu czynników wpływu metodami badawczymi. Istnieją modele obejmujące szereg czynników, które umożliwiają określenie podatności wód gruntowych na zanieczyszczenia powierzchniowe. Celem badań było określenie stanu podatności i ryzyka zanieczyszczenia wód gruntowych w regionie Collo za pomocą nowej metody zaproponowanej przez Kherici. W metodach oceny podatności i zagrożenia zanieczyszczeniem wód gruntowych stosowane są zwykle parametryczny system numeryczny i kartograficzne nałożenia, w których metody analityczne bazują na równaniach. W pracy rozważano kombinację kryteriów zależnych od czynników naturalnych (miąższość strefy nienasyconej, facje geologiczne i stopień samooczyszczenia) oraz przyczyny podatności wód gruntowych na zanieczyszczenia antropogeniczne.

5

Wpływ ścieków oczyszczonych odprowadzanych z Zakładu Przemysłu Mięsnego na jakość wody rzeki Szkwa

Wiater J., Rynkiewicz M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 2

838--849

EN

The aim of the study was to analyze impact of treated wastewater discharged from the MPP on the receiver water quality, which constituted a drainage ditch. In addition, carried out studies were related to verification of water self-purification degree at the 15-km ditch section. The direct receiver of discharged treated domestic and industrial wastewater, rinsing waters form water treatment plant, precipitation and snowmelt waters discharged from facility area is specific drainage ditch that flows into the channel, which is the primary drainage ditch.The final receiver of discharged sewage and water, along the route from outlet and further drainage ditches system, is the river Szkwa. In order to determine fluctuations in water composition and its physico-chemical parameters as well as self-purification degree in drainage ditch and in drainage channel following indications were made: indicators of oxygen (COD, dissolved oxygen), nutrients (total nitrogen, total phosphorus). Samples were collected 3 times in a month, for 10 months period from November 2013 to August 2014. The monitoring of water from the receivers was implemented in six measuring points: one before inflow from sewage treatment facility, four points were deployed at ditch and canal, while the last point was located before the discharge to river. The obtained results showed that wastewater discharged from MPP increased the values of COD, nitrogen, phosphorus and decreased dissolved oxygen concentration in water from the outlet of facility specific drainage to ditch inlet drainage canal. On the basis of these indicators, self- purification of water was observed in watercourse on the canal mouth to river Szkwa. Water at the mouth of the River, was qualified to the first class of purity on the basis of dissolved oxygen, total nitrogen, pH and temperature value. Water quality was deteriorated by COD and phosphorus concentration. The concentration of this nutrient comparing to winter and spring seasons was the lowest in summer. Self-purification process was probably impacted by water temperature and correlated with larger absorption of phosphorus by microorganisms present in water as well as by plants in increased vegetation period. Plants growing at the edges were accumulating large amount of nitrogen and phosphorus compounds which resulted in water quality improvement in summer season.

6

Assessment of Heavy Metal Pollution of Rainwaters Flowing Down the Road No. 4 Taken from Retention Reservoirs

Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 2

235-240

EN

Storm sewage flowing down the roads are collected in roadside retention, infiltration and evaporating reservoirs. Those reservoirs are the elements of rainy sewage system and the pre-cleaning process of runoff from surface of road carring the considerable load of pollutants takes place in them. The aim of the study was to estimate the quality of rainwaters taken from retention reservoirs situated along the main-road No. 4 from Krakow to Bochnia section. Water samples were taken from the both sides of the road and Zn, Cu, Ni and Pb contents were determined. Heavy metal concentrations in rainwaters collected from retention reservoirs are not high and in no cases exceed the standards admissible for surface waters. Considerable differences in the contents of analyzed metals were assessed between individual reservoirs. Higher concentrations were determined in water from tanks situated on the southern side of the route than on the northern one. Low concentrations of heavy metals in waters in the retention reservoirs may be a result of considerable amounts of organic and mineral suspension absorbing these pollutants in the bottom sediments.

PL

Ścieki opadowe spływające z dróg są zbierane w przydrożnych zbiornikach retencyjnych, infiltracyjnych i odparowujących, Te zbiorniki są elementami systemu kanalizacji i zachodzi w nich proces podczyszczania spływów z dróg niosących znaczny ładunek zanieczyszczeń. Celem badań była ocena jakości wód opadowych pobranych ze zbiorników retencyjnych usytuowanych wzdłuż drogi krajowej nr 4 na trasie Kraków – Bochnia. Próbki pobierano z obydwu stron drogi i oznaczono w nich zawartość Zn, Cu, Ni i Pb. Stężenie metali ciężkich w wodach opadowych pobranych ze zbiorników retencyjnych nie było duże i w żadnych przypadku nie przekroczyło wartości dopuszczalnych dla wód powierzchniowych. Stwierdzono wyraźne różnice zawartości analizowanych metali w próbkach z poszczególnych zbiorników. Wyższe zawartości metali oznaczono w wodach opadowych ze zbiorników usytuowanych po południowej stronie drogi niż po północnej stronie. Małe stężenie metali ciężkich w wodach opadowych ze zbiorników retencyjnych może być wynikiem dużej zawartości zawiesin organicznych i mineralnych absorbujących te zanieczyszczenia w osadach dennych.

7

Zanieczyszczenie metalami ciężkimi wód spływających z dróg pobranych ze zbiorników odparowujących

Niemiec M., Wiśniowska-Kielian B.

Inżynieria Ekologiczna

|

2008

|

Nr 20

57-63

PL

Wody opadowe z odwadniania dróg gromadzone są w zbiornikach odparowujących. Celem pracy była ocena jakości wód w tego typu zbiornikach usytuowanych wzdłuż drogi krajowej nr 4 na odcinku Kraków - Bochnia. Próbki wody pobierano po obu stronach drogi. Stwierdzono znaczne różnice zawartości metali ciężkich w badanych wodach ze zbiorników.

EN

Rain-fall waters flowing down from roads are accumulate in evaporating tanks. The goal of the paper was to estimate the water quality from this type of tanks situated along No 4 land-road from Cracow to Bochnia. Water samples from the both sides of road were taken. There considerable differences of heavy metals contents in tested samples were confirmed.

8

Self-purification capacity of surface waters under considerable anthropopression

Bujok R.

Archives of Environmental Protection

|

2008

|

Vol. 34, spec.

69-78

EN

The analysis of water self-purification process includes headstreams of rivers in the Upper Silesian agglomeration: the Bierawka, the Kłodnica, Bielszowicki creek and the Szotkówka. These are rivers characterized by small natural flows and a significant anthropogenic pollutant load. Results of our own research on the self-purification rate were used. The attention was focused on biodegradable substances. The biodegradation rate coefficient kl and water assimilative capacity were determined. Within the same rivers, their particular parts differ in types of a riverbed and swift currents alternate with slow flows. In the case of Bielszowicki creek and the Szotkówka River impoundments were observed, which results in different self-purification conditions. In all investigated parts the rate of organic substance removal, characterized by i, coefficients, was usually much higher than the literature values for comparable rivers, which usually are below 2.0, rarely exceeding 3.0 The creek impoundments occurring in the watercourse beds do not always have a positive impact on the water quality. The role of the creek impoundments in the river self-purification process and their impact on water ecosystems require separate investigations.

PL

Przeprowadzona ocena samooczyszczania się wód dotyczy górnych odcinków rzek aglomeracji górnośląskiej: Bierawki, Kłodnicy, potoku Bielszowickiego i Szotkówki. Są to rzeki o małych przepływach naturalnych, znacznie obciążone zanieczyszczeniami antropogenicznymi Wykorzystano wyniki własnych badań szybkości przebiegu procesu samooczyszczania się. Skupiono się na zanieczyszczeniach rozkładalnych biochemicznie. Wyznaczono współczynniki szybkości biochemicznego rozkładu kt i zdolność przetwórczą wód. W obrębie tych samych rzek, poszczególne odcinki różnią się charakterem koryta, występują na przemian bystrza i odcinki o spowolnionym przepływie. Na potoku Bielszowickim i Szotkówce istnieją rozlewiska. Efektem tego są odmienne warunki samooczyszczania się wód. Na wszystkich badanych odcinkach szybkość procesu usuwania substancji organicznych, opisywana współczynnikami kp najczęściej była dużo większa od literaturowych, wahających się w granicach poniżej 2,0 rzadko przekraczając wartości 3,0. Rozlewiska występujące w korytach cieków nie zawsze wpływały korzystnie na jakość ich wód. Rola takich rozlewisk w procesie samooczyszczania się rzek oraz wpływ na ekosystemy wodne wymaga odrębnych badań.

9

Wykorzystanie mikrofauny saprobiontów do bioindykacji jakości ścieków w systemach kanalizacyjnych

Łagód G., Malicki J., Montusiewicz A., Chomczyńska M.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2004

|

Vol. 30, no. 3

3--12

PL

Niekiedy zachodzi potrzeba kontroli jakości ścieków wprowadzanych do systemów kanalizacyjnych. Wyniki analiz fizyko-chemicznych odzwierciedlają wyłącznie sytuacji; istniejącą w momencie poboru prób ściekowych. Natomiast wnioskowanie oparte o metody bioindykacyjne umożliwia ocenę stanu przed pobraniem prób, a tym samym wykrycie zrzutów nadmiernych ładunków lub substancji szkodliwych dla osadu czynnego, w momencie poprzedzającym pobranie prób przynajmniej o czas generacji gatunku o najniższym tempie rozmnażania. W pracy przeanalizowano możliwości użycia dla potrzeb bioindykacji przedstawicieli mikrofauny zasiedlającej systemy kanalizacyjne i wykorzystującej ścieki jako źródło pokarmu. Ocenie poddano przydatność: 1) gatunków wskaźnikowych z systemu saprobów Kolkwitza-Marssona (K-M), 2) indeksu Shannona-Wienera (S-W) obliczonego w oparciu o liczebności gatunków - H, 3) indeksu Shannona-Wienera obliczonego w oparciu o liczebności grup morfologiczno- funkcjonalnych - H'. 4) Uzyskane wyniki badań wykazały, że indeks Shannona-Wienera oparty o grupy morfologiczno-funkcjonalne (najłatwiejszy do obliczenia), jest wystarczająco dokładny dla potrzeb bioindykacji.

EN

There is a need for quality control of wastewater introduced into drainage systems. Physical and chemical analyses of wastewater inform only about the situation existing at the moment of sampling. The analysis based on bioindication methods allows to evaluate the existing state before sampling and so to recognize a drop of excessive loads or harmful substances for activated sludge. This refers to the moment preceding the sample taking at least by the generation time of the species with the lowest reproduction rate. For these reasons, the possibility of using microfauna representatives (feeding on organic pollutions) for bioindication was evaluated. The estimation was made of the usefulness of indicator species from the Kolkwitz-Marsson system, the Shannon-Wiener index based on species abundance and the latter based on abundances of morphological-functional organism groups The study results showed that the Shannon-Wiener index calculated for morphological-functional groups (easiest to determine) was accurate enough for bioindication.

10

Wpływ presji antropogenicznej na stan czystości wód jezior okolic Trzcianki

Zioła A., Szymański M., Kaźmierczak J., Kubiński A., Kuleczka M., Siepak M., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 1

21-30

PL

W artykule zaprezentowano i poddano przedyskutowaniu wyniki badań fizykochemicznych próbek wód jezior z okolic Trzcianki, przeprowadzonych na przełomie lat 1990-2002. Rezultatem prowadzonego monitoringu w zakresie badań stała się klasyfikacja wód powierzchniowych jeziora Sarcz, Logo i Smolarskiego pod kątem klasy czystości oraz zmian wynikających z działalności człowieka. Uzyskane wyniki badań wskazują na wyraźną i ustabilizowaną poprawę stanu czystości wód jezior z okolic Trzcianki, co świadczy o posiadaniu przez te jeziora zdolności samooczyszczania.

EN

The results of physicochemical determinations carried out in 1990-2002 on water samples from the lakes situated near Trzcianka have been presented and discussed. The systematic monitoring allowed to classify the surface waters in the Sarcz, Logo and Smolarskie lakes with respect to the purity class and changes resulting from human activities. Our results indicated a significant and stabilized improvement of water purity class in the lakes near Trzcianka what, in turn, suggested that the lakes were able to self-purification.

11

Związki azotu i fosforu w wodzie i osadach dennych Kanału Gliwickiego

Kostecki M., Kozłowski J.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2002

|

Vol. 28, no. 2

71-86

PL

Przedstawiane wyniki badań są pierwszymi od chwili oddania Kanału Gliwickiego do użytku w roku 1939. Do chwili obecnej nie było żadnych danych na temat zmian stanu sanitarnego, czy też badań stopnia zanieczyszczenia osadów dennych. Celem pracy było zatem uzyskanie informacji o aktualnym stanie zanieczyszczenia środowiska wodnego Kanału Gliwickiego na poszczególnych jego odcinkach, w zakresie związków azotu i fosforu. Próby wody pobrano 6-krotnie, w 7 punktach pomiarowych, w okresie od stycznia do czerwca 2000 roku. Próby osadów dennych pobrano w 21 stanowiskach pomiarowych. W wodzie oznaczano stężenia: azotu amonowego, azotynowego, azotanowego, organicznego, rozpuszczonego, organicznego w zawiesinie oraz stężenia: ortofosforanów, polifosforanów i fosforu organicznego. W osadach oznaczono całkowitą zawartość azotu i fosforu. Klasyfikacji wody na podstawie poszczególnych wskaźników chemicznych dokonano w oparciu o obowiązujące przepisy. Stwierdzono, że Kanał posiada wodę pozaklasową. Pomimo dopływu do Kanału Gliwickiego wód mniej zanieczyszczonych jakość wody na całej długości kanału nie ulegała wyraźnej poprawie

EN

Results of the study presented in this article and earlier have been the first ones since the Gliwice Canal was put into service in 1939. Until now there have been no investigations concernig (the Canal state in the area of hydro-chemical study), sanitary state or level of sediment contamination. The aim of this study was therefore to obtain information about the current pollution. The level of aquatic environment in some reaches of Gliwice Channel. This article presents the results of investigations carried out in order to assess of water quality in the Canal relating to nitrogen and phosphorus compounds. The following nutrients were determined in water samples ammonia, nitrite and nitrate nitrogen as well as organic dissolved and organic suspended nitrogen. In addition concentrations of orthophosphates, polyphosphates and organic phosphorus were analyzed. The analyses were carried out in water samples taken in six samplings from January till June 2000. Water samples were drawn at 7 sampling points. Samples of bottom sediments were taken at 21 sample points. Basing on the results of analyses the water quality of Gliwice Canal has been determined. A classification of chemical parameters was carried out under the provision in force. Basing on this classification we can state that water in the Canal is does not quality for any class system. We can also affirm that the water quality on the whole length of Gliwice Canal has improved only slightly even though waters of lower pollution levels supply the Canal.

12

Badania hydrobiologiczne zbiornika zaporowego w Przeczycach. Cz.2. Organizmy makrobentosowe w zbiorniku

Deryło A., Narloch L., Kostecki M., Szilman P.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 3

89-99

PL

W okresie od marca do października 1998 roku przeprowadzono badania hydrobiologiczne zbiornika w Przeczycach, utworzonego w wyniki przegrodzenia zaporą ziemną doliny Czarnej Przemszy. Powierzchnia zbiornika wynosi około 500 ha, a jego pojemność 20,75 mln m(3) wody. W wyniku badań stwierdzono, że - mimo iż rzeka Czarna Przemsza doprowadza do zbiornika zanieczyszczenia - woda w zbiorniku utrzymuje się na poziomie b-mezosaprobowym. W wyniku rozcieńczania oraz procesów wewnątrzzbiornikowych (opisanych w pierwszej części pracy) widoczne są efekty samooczyszczania, co znajduje wyraz w składzie gatunkowym oraz liczebności osobników makrobentosu . Niewielka liczebność osobników fauny bentosowej wskazuje na wpływ zanieczyszczeń na kształtowanie się zbiorowisk tych organizmów.

EN

From march to October 1998 carried out hydrochemical and hydrobiological researches on reten-tional water reservoir Przeczyce on the Czarna Przemsza river were. Surface area of this reservoir is 570 ha. Maximal depth is 10 m, total volume 20 mln m(3). In results self-purification processes water in the ecosystem is in I and II quality class. In the saprobity clasassification it is in betame-zosaprobic class. Low number of macrobenthos organisms is the result of the Czarna Przemsza river pollution. In the I Part of this paper results of hydrochemical investigation was given.

13

Badania hydrobiologiczne zbiornika zaporowego w Przeczycach. Cz.1. Fizyczno-chemiczne wskaźniki jakości wody

Deryło A., Kostecki M., Szilman P.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2000

|

Vol. 26, no. 3

67--87

PL

W okresie od marca do października 1998 roku przeprowadzono badania hydrochemiczne zbiornika w Przeczycach, utworzonego w wyniki przegrodzenia zaporą ziemną doliny Czarnej Przemszy. Powierzchnia zbiornika wynosi około 500 ha, a jego pojemność 20,75 mln m(3) wody. Wskutek systematycznego doprowadzania rzeką Czarną Przemszą zanieczyszczeń jakość wody w zbiorniku wskazuje na stan eutrofii. Podwyższone stężenia ortofosforanów w wodzie dopływającej, pochodzące z wymywania gleb zlewni (współczynnik Schindlera wynosi 64) oraz ze ścieków bytowo-gospodarczych, stanowią, mimo stosunkowo niskich stężeń azotanów, zagrożenie dla zbiornika. Niekorzystny stosunek azotu do fosforu wynoszący na dopływie 56, w zbiorniku 20, a w odpływie 14, sprzyja eutrofizacji zbiornika. Wskazuje on, że w zbiorniku Przeczyce fosfor stanowi czynnik limitujący wykorzystanie azotu w procesie produkcji pierwotnej. Bilans azotu i fosforu a zwłaszcza równoważenie się ładunku fosforanów doprowadzanych do zbiornika z ładunkiem odpływającym świadczy o utraceniu przez zbiornik zdolności do odkładania w osadach dennych nadmiaru biogenów. Bliski jest zatem moment uruchomienia procesu wzbogacania wewnętrznego w zbiorniku. W części II (końcowej) niniejszego opracowania przedstawione zostaną wyniki badań hydrobiologicznych (makrobentosu) zbiornika Przeczyce.

EN

In the period from march to October 1998 hydrochemical researches on a dam-reservoir Przeczyce were carried out. This reservoir is an effect of the partition of Czarna Przemsza valley, by ground barrier. Surface area of the reservoir is 570 ha, and its total cubic content is 20.75 mln m(3) of wa-ter. Researches proved that in effect of systematic conveyance of pollutans by the Czarna Przemsza River, water quality in the reservoir is in eutrophy state. Raised concentration of orto-phosphates in output originating from washing out of drainage basin soils (the Schindler coefficient is 64), and from domestic sewage causes, notwithstanding relatively low concentration of nitrates, a threat for the reservoir. Disadvantageous nitrogen-phosphorus proportion, which amounts 56 od a tributary stream, 20 in the reservoir, and 14 in a autflow, is conductive to eutrophication of the reservoir. This proportion indicates that process of primary production. Balance of nitrogen and phosphorus, and especially that a load of phosphates leaded to the reservoir counterbalances itself with a load of water diversion. This evidences the loss of the reservoir ability to lay surplus nutrients, especially phosphorus in bottom sediments, and consequentlyattests to the near moment of starting the process of anrichment from the inside of ecosystem. In the next, last part of this paper, results hydrobiol-ogycally (macrobentos) investigations will describe.