Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Iskrobezpieczne pneumatyczne źródło sejsmiczne do monitorowania i obrazowania górotworu w górnictwie podziemnym

Sierodzki Przemysław, Remiorz Leszek, Ćwiękała Mateusz, Krawiec Krzysztof

Napędy i Sterowanie

|

2023

|

R. 25, nr 7/8

82--87

PL

Do najbardziej zagrożonych tąpaniami i wyrzutami skał i gazów rejonów kopalń w Polsce należą rejony ścian wydobywczych, w których podejmowane są próby wczesnego wykrywania tych zagrożeń z wykorzystaniem metod aktywnego prześwietlania rejonu ścian wydobywczych. Dotychczas były one realizowane głównie z wykorzystaniem małych ładunków wybuchowych, co nie zawsze jest możliwe ze względu na duże zagrożenie gazowe i obostrzenia z tym związane. Powszechne jest oczekiwanie na umożliwienie w przyszłości bezpiecznego i tańszego prześwietlania górotworu na bieżąco z wykorzystaniem iskrobezpiecznych lekkich mobilnych pneumatycznych wzbudników podczas wydobycia, w celu wczesnego wykrywania miejsc koncentracji naprężeń charakteryzujących się zmianami prędkości rozchodzenia się wzbudzanych fal sejsmicznych, towarzyszących niebezpiecznym odkształceniom górotworu, które mogą prowadzić do zagrożeń. Opracowane w Centrum Transferu Technologii EMAG pneumatyczne, iskrobezpieczne źródło sejsmiczne WZB-2 umożliwia generowanie fal sejsmicznych oraz prowadzenie aktywnych badań sejsmicznych w rejonie zagrożenia. W porównaniu do materiałów wybuchowych wzbudnik pneumatyczny jest źródłem bezpiecznym, mobilnym, tańszym w użyciu i może być również używany w trakcie prowadzenia wydobycia. Wyzwalany z powierzchni w krótkich odstępach czasu, przy współpracy z aparaturą sejsmoakustyczną, może pomóc w uzyskaniu wysoko rozdzielczej informacji o zmianie prędkości fal sejsmicznych w górotworze. W artykule przedstawiono opis rozwiązania oraz charakterystykę techniczną urządzenia. Wykonano pierwsze testy aparatury w warunkach dołowych. Wyniki testów potwierdzają wysoką skuteczność aparatury w prześwietlaniu 200 m ściany pokładu węgla. W rezultacie sumowania rejestracji otrzymanych z 18 uderzeń wzbudnika w ocios uzyskano odpowiedź w przeciwległym chodniku w zakresie do 500 Hz.

EN

The regions of mines in Poland most at risk of rock bursts and rock and gas outbursts include longwall areas where attempts are made to detect these threats early using methods of active scanning of the longwall area. So far, they have been carried out mainly with the use of small explosives, which is not always possible due to the high gas hazard and the related restrictions. It is common to expect safe and cheaper scanning of the rock mass in the future with the use of intrinsically safe lightweight mobile pneumatic exciters during mining in order to early detect stress concentration points characterized by changes in the propagation speed of induced seismic waves accompanying dangerous deformations of the rock mass, which may lead to hazards. The WZB-2 pneumatic intrinsically safe seismic source developed at the CTT EMAG allows seismic waves to be generated and active seismic surveys to be carried out in the hazard region. Compared to explosives, the pneumatic exciter is a safe, mobile, less expensive source and can also be used during mining operations. Triggered from the surface at short intervals, in cooperation with seismoacoustic apparatus, it can help to obtain high-resolution information about the change in seismic wave velocity in the rock mass.The paper presents a description of the solution and the technical characteristics of the apparatus. The first tests of the apparatus in underground conditions were carried out. The test results confirm the high effectiveness of the apparatus in screening a 200 m long coal seam. As a result of the summation of the registrations obtained from the 18 strokes of the exciter in the wall face, a response of up to 500 Hz was obtained in the opposite gallery.

2

Hybrydowy system kontroli parametrów ściany wydobywczej X-MAN

Oset K., Mirek A.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2014

|

R. 52, nr 1

14--26

PL

W artykule omówiono nowoczesny sposób monitorowania ściany wydobywczej w aspekcie zagrożeń metanowego i sejsmicznego, występujących w górnictwie podziemnym. Opisano konstrukcję nowego systemu, jego składniki oraz sposoby połączeń transmisyjnych. Przedstawiono możliwości programowe monitorowania parametrów, jak również korelowania wyników pomiarów. Wskazano na konieczność kompleksowego monitorowania parametrów w celu zminimalizowania zagrożeń.

EN

The article features a modern system for monitoring the longwall face with respect to methane explosion and seismic hazards in underground mining. The structure of the system was described, as well as its elements and transmission connection methods. The authors presented the possibilities to monitor the parameters and correlate the measurement results. They also pointed the necessity for complex monitoring of parameters in order to minimize threats.

3

Studies of induced seismic events clustering in equivalent dimension spaces in chosen Rudna Mine panels

Lizurek G., Lasocki S.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 2

203-216

EN

The study of clustering of an induced seismic event was carried out to find out whether the temporal clustering of smaller events in different parameters can be observed before and after the high energy events (Ml > 3) from different mining panels of the Rudna Mine. The method chosen for the analysis was a study of the temporal variation of the fractal dimension of the seismic events parameters - the interevent epicentral distance (dr), the interevent time (dt), logarithm of seismic energy (lE) and interevent energy coefficient (dlE). The transformation of seismic source parameters changed into the equivalent dimension (ED) space was done before the temporal behavior studies. The transformation allowed for the estimation of the fractal dimension of different parameters using the same method - correlation fractal dimension, and then easily compares the obtained temporal changes of fractal dimension with different parameters. The effect of clustering is expressed by a decrease of the fractal dimension, which is connected with the similarity of the events parameter and values. The temporal changes of the fractal dimension of seismicity before strongly induced events could then indicate some initiation phase of the process leading to the high energy release.

PL

Na podstawie danych o zjawiskach sejsmicznych, które wystąpiły w wybranych oddziałach w ZG Rudna dokonano analizy grupowania się zjawisk w przestrzeni parametrów równoważnych złożonej z wartości dystrybuanty rozkładu parametrów lokalizacji (odległość pomiędzy kolejnymi wstrząsami - dr) i energii (logarytm energii - lE i bezwzględna różnica pomiędzy logarytmami energii kolejnych wstrząsów dlE). Celem tej analizy było sprawdzenie czy przed wystąpieniem zjawiska o dużej energii (powyżej 10/7 J) dochodzi do charakterystycznych zmian rozkładu występowania wstrząsów o mniejszej energii. Analizę oparto o badanie czasowej zmienności wymiaru fraktalnego. Grupowanie się zjawisk odzwierciedla się zmniejszaniem wartości wymiaru fraktalnego. Zmiany w czasie wartości wymiaru fraktalnego przed wystąpieniem silnego zjawiska sejsmicznego mogą wskazywać na występowanie procesu przygotowawczego prowadzącego do wystąpienia silnego zjawiska.

4

Energia emisji sejsmoakustycznej i energii wstrząsów jako podstawa liniowej prognozy zagrożenia sejsmicznego

Kurzeja J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2009

|

R. 47, nr 6

11-17

PL

Kilka lat temu przedstawiono Czytelnikom MiAG (Kornowski, Kurzeja 2004) zwięzły opis tak zwanej liniowej prognozy zagrożenia sejsmicznego, na podstawie rutynowych obserwacji AE i wstrząsów. Niniejszy artykuł opisuje dalszy rozwój tej metody i pomyślany został jako zachęta do jej stosowania. W kolejnych rozdziałach przedstawiono definicje całkowitej energii sejsmicznej oraz zagrożenia sejsmicznego oraz (w zarysie) sposób szacowania energii bez lokalizacji źródeł AE z równoczesną estymacją tłumienia przed frontem ściany. Eksperymentalna eksploatacja metody w bardzo zróżnicowanych warunkach górniczych upoważnia do wniosku, że metoda - choć oczywiście nie zmniejsza zagrożenia ani nie jest rozwiązaniem, które w pełni usatysfakcjonować by mogło górników - działa lepiej od metod obecnie stosowanych, przede wszystkim ograniczając liczbę fałszywych alarmów. Istotną nowością - w porównaniu ze znanymi metodami - jest oparcie prognozy na mierzonej za pomocą aparatury ARES (produkcji EMAG), energii AE (a nie na tak zwanej aktywności), co umożliwia uzyskanie jednoznacznych prognoz.

EN

Several years ago the MiAG (Kornowski, Kurzeja 2004) presented to the readers a concise description of a so-called linear forecast of a seismic hazard made on the basis of routine observations of AE and bumps. The later development of that method has been presented in this paper. The paper has been designed to be an incentive to use that method. There have been presented in the successive chapters the definitions of a total seismic energy and a seismic hazard as well as a method (in outline) of energy assessment without location of the AE sources together with a simultaneous estimation of attenuation in front of the longwall face. The experimental operation of that method under very diverse mining conditions has allowed the following conclusion to be formulated: the method is functioning better than the other methods being currently in use, first of all regarding decrease in false alarms - even though the method obviously neither decreases the hazard nor is a solution which would fully satisfy the miners. A significant novelty in comparison to the well-known methods is to base the forecast on the energy AE (and not on so-called activity) measured by means of the ARES equipment (made by EMAG). This allows the explicit forecasts to be obtained.

5

Poziom zagrożenia sejsmicznego w kopalniach węgla kamiennego a prowadzenie eksploatacji w warunkach skrępowanych

Burtan Z., Chlebowski D.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

28-33

PL

W górnictwie węgla kamiennego coraz częściej o wielkości zagrożenia wstrząsami i tąpaniami decydują skrępowane warunki eksploatacji wynikające z konieczności wybierania pokładów w strefach zaburzeń sedymentacyjnych i tektonicznych, w obszarach resztek i filarów ochronnych oraz w rejonach oddziaływania zaszłości eksploatacyjnych. Przejawami niekorzystnych wpływów tych elementów jest występowanie w górotworze rozległych stref koncentracji naprężeń, które zaburzając pierwotny stan równowagi stają się czynnikami decydującymi o możliwości wystąpienia zjawisk geodynamicznych, w tym wysokoenergetycznych wstrząsów i tąpnięć. Bazując na skali zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego przeprowadzono analizę kształtowania się tego zagrożenia w wytypowanych sytuacjach górniczo-geologicznych determinujących złożone warunki wybierania. Analiza ta jednoznacznie wskazuje na istotny wpływ skrępowanej eksploatacji na wysoki poziom zagrożenia sejsmicznego.

EN

The rugged conditions of mining caused by necessity of extraction the seams in sedimentation and tectonic hazardous zones as well as in the areas of residual and safety pillars and in the zones of activities of the past events decide more often a largeness of the rock bump hazards in the hard coal mining. The symptoms of the unfavourable impact of the above mentioned elements are occurrence of large zones of stress concentration in the rock mass, which upset the primary state of equilibrium and they are the decisive factors of possibility of occurrence of geodynamic events including the high-power rock bumps. Basing on the scale of rock bump hazard in the hard coal mines, there has been made the analysis of development of this hazard in selected geological conditions which determine the complex mining conditions. The analysis has proven explicitly that the hampered mining has a great impact on the high level of a rock bump hazard.

6

Krótkookresowe, przybliżone prawdopodobieństwo tąpnięcia na podstawie prognozowanego rozkładu energii sejsmicznej

Kornowski J., Kurzeja J.

Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa

|

2007

|

R. 45, nr 9

59-65

PL

W krótkiej publikacji (Kornowski 2006) przedstawiono proste równanie w przybliżony sposób określające warunkowe prawdopodobieństwo tąpnięcia - pod warunkiem uprzedniej prognozy rozkładu prawdopodobieństwa energii sejsmicznej - w polskich kopalniach węgla. Niniejsza praca zawiera dodatkowy materiał dotyczący tego tematu, a w szczególności prosty algorytm umożliwiający obliczenie parametrów rozkładu warunkowego prawdopodobieństwa tąpnięcia, analizę zależności między zagrożeniem sejsmicznym a zagrożeniem tąpnięciem oraz przykłady ilustrujące niewielką zmienność - w miarę upływu lat - parametrów rozkładu prawdopodobieństwa tąpnięcia dla danej energii wstrząsu.

EN

In a recent publication (Kornowski 2006) one of the present authors has presented a simple equation, approximately defining the probability of rockburst conditioned on the energy of mining . induced tremors in the Polish coal mining industry. Now we present some more material on this problem, especially illustrating small variations of this equation parameters in the course of time, a simple method of parameters estimation and some analysis of relations between seismic and rockburst hazard.