Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Plant Ornaments in The Architectural Details of Art Nouveau Townhouses And Villas in Sopot

Szumigała Paweł Piotr, Szumigała Karolina Olenia

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2022

|

T.18, nr 2

55--69

EN

The article presents issues related to the use of floral ornaments in decorations and in detail of Art Nouveau tenement houses in Sopot. The research covered 2 and 3 storey buildings – 14 tenement houses and 4 villas. The research was aimed at isolating the characteristic and most commonly used plant motifs and fragments of the façade on which these motifs appeared. Comparisons of floral motifs and architectural details in iconographic form and in the form of tabular lists are presented. The results of the research indicate that the most frequently used characteristic plant motifs in Sopot are: the dominant acanthus, then field poppy and a group of three plants – water lily, nasturtium and sunflower. Privileged in this respect fragments of the façade are: the zone under the windows and doors (joinery and glazing) and the next in the order of occurrence of plant ornaments are frames and glazing of windows (stained glass).

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z wykorzystaniem ornamentów roślinnych w dekoracjach oraz w detalu secesyjnych kamienic w Sopocie. Badaniami objęto 2 i 3 kondygnacyjne obiekty – 14 kamienic i 4 wille. Badania miały na celu wyodrębnienie charakterystycznych i najczęściej stosowanych motywów roślinnych oraz fragmentów elewacji, na których te motywy występowały. Zaprezentowano porównania motywów roślinnych i detali architektonicznych w formie ikonograficznej oraz w postaci zestawień tabelarycznych. Wynik badań wskazują, że najczęściej stosowane w obiektach Sopotu charakterystyczne motywy roślinne to: dominujący akant, następnie mak polny oraz grupa trzech roślin – nenufar, nasturcja i słonecznik. Uprzywilejowanymi pod tym względem fragmentami elewacji są: strefa pod oknami oraz drzwi (stolarka i oszklenia) a następnymi w kolejności występowania ornamentów roślinnych są ramy i przeszklenia okien (witraże).

2

Figurative originality of the building of the Japanese Middle School In Qingdao in the modern world heritage of Art Nouveau

Shuan Li, Remizova Olena, Tovbych Valerii, Kashchenko Oleksandr, Korovkina Anna

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 65

180--190

EN

This paper presents an analysis of the specifics of the transformation of a style while accounting for its point of origin. Using the example of Northern National Romanticism, it is shown how this style manifested itself in St. Petersburg, Kharkov and Qingdao. The main features of this style were massive forms, the dominance of gray color, using of natural stone and rough decor, a variety of finishing materials. On the example North National Romanticist buildings in China, it was demonstrated how Chinese architectural traditions were layered on the European style. The history of construction and the features of the Japanese Middle School were described in detail, as an illustrative example of mixing different traditions.

PL

W artykule przeanalizowano specyfikę transformacji stylu, biorąc pod uwagę obszar, z którego on się wywodzi. Na przykładzie północnego narodowego romantyzmu pokazano, jak ten styl przejawiał się w Petersburgu, Charkowie i Qingdao. Głównymi cechami tego stylu były masywne formy, dominacja szarości, wykorzystanie naturalnego kamienia i surowych dekoracji oraz różnorodność materiałów wykończeniowych. Na przykładzie obiektów północnego romantyzmu narodowego w Chinach pokazano, jak chińskie tradycje architektoniczne nakładały się na styl europejski. Szczegółowo opisano historię budownictwa i cechy Japońskiego Gimnazjum jako przykład ilustrujący przenikanie się różnych tradycji.

3

Plant ornaments in the architectural detail of Art Nouveau tenement houses and villas of Jeżyce and Łazarz in Poznań

Szumigała Paweł Piotr, Tomczak Przemysław, Szumigała Karolina

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2021

|

T. 17, nr 3

91--107

EN

The article presents the issues related to the use of plant ornaments in decorations and details of Art Nouveau tenement houses in Poznań. Elements of decoration and detail of selected examples of Art Nouveau buildings were discussed in terms of the most frequently used plant prototypes.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z wykorzystaniem ornamentów roślinnych w dekoracjach i detalach secesyjnych kamienic Poznania. Omówiono elementy dekoracji i detalu wybranych przykładów budowli secesyj-nych pod kątem najczęściej stosowanych prototypów roślin.

4

Wyobrażenia elektryczności na medalach

Surajewska Dobrochna, Świsulski Dariusz

Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej

|

2020

|

Nr 70

11--16

PL

W artykule przytoczono przykłady przedstawień wyobrażeń elektryczności, które powstały dla popularyzowania ważnych wydarzeń i uhonorowania osób zasłużonych dla elektryfikacji. Przetransponowanie ze świata zjawisk fizycznych do dziedziny estetyki najczęściej przybierało postać kobiety-bogini. Takie personifikacje występują na medalach z okresu francuskiej secesji a także polskich i niemieckich. Opisano nawiązujący do tej tradycji, wydany w 2019 roku, medal z okazji 100-lecia Stowarzyszenia Elektryków Polskich.

EN

The article presents examples of representations of electricity that were created to popularize important events and to honor people distinguished for electrification. When this elusive matter was transferred from the world of physical phenomena to the field of aesthetics, it most often took the form of a woman - goddess, but also a man. Such personifications appear on medals from the French Art Nouveau period, as well as on Polish and German ones. A medal referring to this tradition, released in 2019 on the occasion of the 100th anniversary of the Association of Polish Electrical Engineers, is described.

5

Poradnik dla początkującego witrażysty. Malowanie witraża klasycznego.Odcinek 36. Wojna, sztuka i witraż

Bochacz Andrzej

Szkło i Ceramika

|

2020

|

R. 71, nr 1

71

PL

Witraż jest trwałym dziełem sztuki. Jeżeli nie jest narażony na mechaniczne uszkodzenie, może cieszyć oczy przez stulecia. Niestety w historii naszej cywilizacji okresy pokoju nie były zbyt długie. W związku z tym kule armatnie, pożary czy eksplozje niszczyły domy, budynki oraz przeszklenia okienne wykonane z kruchego materiału. To jednak jest oczywiste i nie o tym ma być ten odcinek witrażowych rozważań.

6

Zachowania dziedzictwa kulturowego z czasów secesji europejskiej w miastach Chin

Shuan Li

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

Vol. 1

171--179

PL

Dziedzictwo czasów secesji europejskiej w Chinach to wiele obiektów o różnych funkcjach. Podobnie jak w Europie Zachodniej na rozprzestrzenianie się stylu secesyjnego w chińskich miastach wpłynął przede wszystkim czynnik ekonomiczny – rozwój handlu z Europą i Rosją, co doprowadziło do rozprzestrzeniania się europejskiej tradycji modernistycznej i secesyjnej architektury. Styl secesyjny w architektrurze chińskiej łączył się na wiele sposobów, obejmując jednocześnie działania kilku kultur obcych (niemieckiej – regiony północne i południowe; rosyjskiej, angielskiej, francuskiej, portugalskiej), wraz z wielowiekową tradycją Chin.

EN

The legacy of the European secession from China is a lot of objects with different functions. Just like in Western Europe, the spread of the Art Nouveau style in Chinese cities was influenced above all by the economic factor – the development of trade with Europe and Russia, which led to the spread of the European tradition of modernist and Art Nouveau architecture. The Art Nouveau style of a Chinese architect combined the activities of several foreign cultures (German, including both the northern and southern regions; Russian; English; French; Portuguese) with the centuries-old traditions of China in many ways.

7

Trends in fine art, as exemplified by the legacy of W. Kotarbiński, and architecture of the late 19th and early 20th centuries

Sosyk Olha

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2019

|

Vol. 1

181--190

EN

This article analyses the commonality of trends in fine art and architecture of the late 19th and early 20th centuries. By the examples of the legacy of Wilhelm Kotarbiński, Arnold Böcklin, Oleksandr Verbytsky and Valerian Rykov it is proven how antique subjects were creatively reconsidered in the age of historicism-eclecticism and modern art. The difference between the paintings and bas-reliefs of the late 19th and early 20th centuries from the Greek images is analysed and the main features of the legacy of famous artists are determined. The distribution of a specific kind of national romanticism in Russia – the neo-Russian style of Abramtsevo and Talashkino – is characterised.

PL

W dziedzinie architektury przeanalizowano tendencje w sztuce i architekturze końca ХІХ i początku ХХ wieków. Na przykładzie twórczości Wilhelma Kotarbińskiego, Arnolda Böcklina, Aleksandra Wierbickiego i Waleriana Rykowa udowodniono, że w dobie historyzmu-eklektyzmu i secesji ulegały twórczemu przemyśleniu wątki antyczne. Zbadano różnice między malowidłami i płaskorzeźbami z końca ХІХ i początku ХХ wieku a greckimi obrazami. Określono indywidualne cechy twórczości znanych malarzy. Scharakteryzowano specyficzną odmianę narodowego romantyzmu w Rosji – neorosyjski styl Abramcewa i Tałaszkina.

8

Compositional Peculiarities of Planning the Pochayiv Lavra Architectural Ensemble

Dyachok O.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 20

81--84

EN

The article highlights the process of the formation of the Pochayiv Lavra architectural ensemble and the role of the shrine in the history and culture of Ukraine. The historical preconditions for the construction, architectural and planning structure of the complex have been analyzed. The relevance of architectural and planning structure of the Lavra to socio-political factors that influenced the architecture of the complex has been established. The Lavra complex planning has been analysed and its compositional dominants have been determined.

9

Na drodze do nowoczesności. Bolesławiecka ceramika z okresu secesji i art déco ze zbiorów Muzeum Ceramiki w Bolesławcu 27 października 2017 – 22 stycznia 2018, Gorzów Wielkopolski

Michalski J., Dominik L., Seweryński P., Matoryn G.

Szkło i Ceramika

|

2017

|

R. 68, nr 6

46

10

Bolesławiecka garncarnia artystyczna Kurta Randhahna – zapomniany epizod z okresu secesji

Bober-Tubaj A.

Szkło i Ceramika

|

2015

|

R. 66, nr 6

13--17

PL

Kurt Randhahn, wykładowca w bolesławieckiej Zawodowej Szkole Ceramicznej, w latach 1899–1906 kierował również garncarnią artystyczną w Bolesławcu. Wyróżniała się ona eleganckim i ekskluzywnym asortymentem wyrobów (wazony, dzbany, miseczki, prace figuralne), które zdobione były szkliwami zaciekowymi, matowymi, półmatowymi, tzw. alabastrowymi, lustrami i nowoczesnymi malaturami. Prace powstawały według projektów rzeźbiarzy berlińskich: Arthura Lewina-Funcke, Konstantina Starka, Augusta Gaula i Carla Storka oraz artystów bolesławieckich: Ernsta Heineckego i Hermanna Knauera. Ceramika Randhahna była wysoko oceniana przez krytyków i otrzymywała wiele nagród, m.in.: dyplom honorowy na I Międzynarodowej Wystawie Nowoczesnej Sztuki Dekoracyjnej w Turynie w 1902 r. oraz srebrny medal na Wystawie Światowej w Saint Louis w Stanach Zjednoczonych w 1904 r.

EN

Kurt Randhahn, was a lecturer in the Ceramic Vocational School of Bolesławiec, and also managed an artistic pottery in this city between 1899 and 1906. What distinguished it from other works, was the elegant and exclusive assortment of products (vases, jugs, bowls, figurative works), decorated with drip glaze, opaque glaze, half-opaque, so-called alabaster glaze, mirrors glaze and modern paint layers. The works were created on the basis of the designs made by Berlin sculptors: Arthur Lewin-Funcke, Konstantin Stark, August Gaul and Carl Stork, as well as artists from Bolesławiec: Ernst Heinecke and Hermann Knauer. Randhahn’s ceramics was highly appraised by critics and won numerous awards, among other things: a honorary diploma on the 1st International Modern Decorative Arts Exhibition in Turin in 1902 and a silver medal on the World Exhibition in Saint Louis in the United States in 1904.

11

Value of antiquity in the restoration process of the art nouveau Villa Duelfer in Barlinek

Rutyna H.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2015

|

No. 17

129--136

EN

The value assigned to time-worn objects and buildings seems crucial to a conservator’s theoretical beliefs. The notion of antiquity is almost imprinted in the structure of the building itself, as well as in the concept of the time that has lapsed since the erection of the building. The head of the restoration project of the 1908 art nouveau Villa Duelfer, in Barlinek, which gradually fell into ruin after the war, presents how, in practice, this idea of antiquity was respected in that project. On the hundredth anniversary of the construction of the villa, the building, commonly referred to as the ‘Pałacyk Cebulowy‘, has lived to see its revival by sustaining its primary residential function, its architectural form and its historic values, in an urban context.

PL

Kluczowa dla poglądów konserwatora zabytków architektury jawi się idea wartości dawności. Jest ona niejako odciśnięta w strukturze budowli i w wyobrażeniu o czasie, jaki upłynął od chwili powstania. Dobrym przykładem ilustrującym zagadnienie dawności zabytku jest ostatnia renowacja Willi Duelfera w Barlinku, wzniesionej w 1908 roku i potocznie zwanej „Pałacykiem Cebulowym”. Po wojnie popadającej w ruinę, W 2008 roku w wyniku konsultacji z konserwatorem zabytków właściciel postanowił przywrócić jej symetrię i dobudować z lewej strony dodatkowe pomieszczenie. Podjęto także rozbudowę wilii od strony zachodniej poprzez dostawienie klatki schodowej i dodanie balkonu opartego na kolumnach na wzór elewacji wschodniej. Dokonano również renowacji zdobień elewacji i odtworzono brakujące elementy od frontu i z tyłu obiektu. Prace przebiegały w szybkim tempie i trwały zaledwie dwa lata, choć budynek był bardzo zniszczony.

12

Fractal structures and self-similar forms in the artwork of Salvador Dalí

Sławomirski M. R.

Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN

|

2013

|

Vol. 15, no. 3-4

131--146

EN

In the paper the author discusses fractal and self-similar forms encountered in various historic and modern branches of art. The idea of fractal forms and their properties have briefly been discussed. A number of ‘non-typical’ sets (Cantor set, Fig. 2, two- and three-dimensional Cantor dust, Figs. 3, 4, Sierpiński triangle, Fig. 10), semi-natural shapes (Barnsley fern, Fig. 1, lion male mane, Fig. 6), and natural shapes (silver fi r, Fig. 5) have been presented as typical fractals shapes. The problem of the definition of fractal dimesion has been explained by means of the coastline length paradox. The intuitive idea of the Hausdorff dimension has been explained by means of covering of Britain coastline by the set of balls. Basing on the concept of the metric space understood as the pair consisting of the set and the metic attached to it, the exact definitions of the exterior measure, s-dimensional Hausdorff measure and Hausdorff dimension have been presented. The notion of the similarity dimension D has also been introduced in order to show a simple technique of determination of the fractal dimension. The author discusses fractal and self-similar shapes encountered in various branches of European, Islamic and Far East art. Referring to middle century art, the tracery in the window of the Cathedral of Milan (Fig. 11), and the façade of the Church of the Trinity, Vendôme, France (Fig. 12) have been discussed as examples of fractal and self-similar forms in the flamboyant Gothic. The interiors of Alhambra (Fig. 13) and Taj Mahal (Fig. 14) are depicted as examples of fractal forms in the islamic art. The Great Wave off Kanagawa painted by Katsushika Hokusai about 1830 and shown in Fig. 15 is the example of fractal structures present in the Japanese art. Fractal, self-similar and curvilinear motives typical for Art Nouveau are discussed and presented in sect. 3 (Figs. 16-18 and 104). The author presents the detailed analysis of two artworks of Salvador Dalí: The Persistence of Memory and The Burning Giraffe. The similarity dimension of the fragmented table contained in The Disintegration of The Persistence of Memory is evaluated. The discussion of a number of self-similar motives in The Burning Giraffe has also been presented. The purpose of the paper is to demonstrate that fractal and self-similar motives may be encountered in various branches of European and non-European art developed in various historic periods.

PL

W artykule autor omawia formy fraktalne i samopodobne spotykane w rozmaitych kierunkach sztuki, zarówno historycznych jak i współczesnych. Krótko przedstawiona została idea fraktali i form fraktalnych jako nietypowych tworów geometrycznych o specjalnych własnościach matematycznych. Jako przykłady form fraktalnych pokazano jedno- dwu- i trój-wymiarowe zbiory Cantora (Fig. 2, 3, 4), trójkąt Sierpińskiego (Fig. 10), kształty pół-naturalne, jak paproć Barnsleya (Fig. 1), lwią grzywę (Fig. 6), a także formy naturalne jak jodłę karpacką (Fig. 5). Trudności ze zdefi niowaniem wymiaru fraktala w tradycyjnym sensie pokazano na przykładzie paradoksu pomiaru długości wybrzeża. Ideę wymiaru Hausdorffa przedstawiono w sposób intuicyjny poprzez pokrycie wybrzeża Wielkiej Brytanii zbiorem kul. Wychodząc z koncepcji przestrzeni metrycznej rozumianej jako para złożona ze zbioru i rozciągniętej na nim metryki rozumianej w sensie topologicznym, podano ścisłe defi nicje miary zewnętrznej, miary Hausdorffa, wymiaru Hausdorffa i wymiaru faktalnego. Zdefi niowano również wymiar podobieństwa (niemal zawsze równy wymiarowi Hausdorffa) jako prostą metodę wyznaczania wymiaru fraktalnego. Po przedstawieniu pojęć wstępnych autor omawia formy fraktalne i kształty samopodobne spotykane w rozmaitych kierunkach sztuki europejskiej i pozaeuropejskiej. Odnosząc się do architektury średniowiecza jako przykłady form fraktalnych występujących w gotyku płomienistym przedstawiono maswerk w oknie Katedry w Mediolanie (Fig. 11) oraz fasadę Kościoła pod wezwaniem Św. Trójcy w Vendôme we Francji (Fig. 12). Fragmenty wnętrza Alhambry w Grenadzie (Fig. 13) oraz mauzoleum Taj Mahal w Agrze (Fig. 14) pokazano jako przykłady fraktalnych form w sztuce islamu. Wielka Fala w Kaganawie namalowana przez japońskiego artystę Katsushika Hokusai około 1830 roku i pokazana na Fig. 15 stanowi przykład form fraktalnych stosowanych w sztuce Dalekiego Wschodu. Fraktalne i samopodobne kształty wbudowane w systemy wymyślnie powikłanych linii krzywych typowych dla sztuki secesji omówiono w rozdziale 3, uzupełnionym Fig. 16-18 oraz Fig. 104. W następnych dwóch rozdziałach autor analizuje szczegółowo dwa słynne dzieła Salvadora Dalí: Trwałość Pamięci oraz Płonącą Żyrafę. Oszacowano wymiar fraktalny rozbitego w pył Cantora stołu występującego w obrazie Rozkład Trwałości Pamięci pochodzącego z 1952 roku i stanowiącego zmodyfi kowaną wersję Trwałości Pamięci z 1931 roku. Omówiono elementy fraktalne i samopodobne występujące w obrazie Płonąca Żyrafa. Podano też interpretację zawartości obydwu obrazów. Zasadniczym celem artykułu było pokazanie, że motywy fraktalne i samopodbne występowały i występują nadal w rozmaitych kierunkach sztuki zarówno europejskiej jak i pozaeuropejskiej odnoszących się do różnych epok historycznych.

13

Secesyjne dekoracje roślinne w architekturze Rzeszowa

Konieczna K., Krupa B.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

nr 3

67--72

EN

The theme of flowers and decoration plants was characteristic for Art Nouveau. The worship of the floral ornamentation was so significant for the secession, that in some European countries, this style was directly identified with floristry, as evidenced by its name, such as Stile Floreale (Italy), the Floral Style (England), das florae Erlebnis (Germany). In Poland, the architecture of the late nineteenth and early twentieth century, most stood out in the big cities such as Wrocław, Gorzów, Poznań, Warsaw, Łódź, and the cities of Galicia - Cracow, Przemyśl, Tarnów or in Nowy Sącz, where it has been well documented and discussed in the scientific literature. The architecture of Rzeszów of the Galician autonomy period, compared to other major cities presents rather poorly. In Rzeszów, long remained a classical style and "rustic" building, and the rising buildings were characterized by modest and historicizing ornamentation. Only the first decade of the twentieth century brought new architectural solutions that have influenced contemporary Kraków, and what bothered inter alia the Lvov environment. The rising in Galicia architectural buildings were often kept in the spirit of bygone eras, and the art nouveau features as a new trend, were scratched only as details. The origins of the Rzeszów secession should be sought in the building project Stryjeński's Thaddeus, built in the years 1900-1901, in which the District Council hada seat, located at ul. Sokoła 13 (now Library). The modern forms have introduced architects such as: T. Hoffman, MT Tekielski, J. Peros, representatives of the family Holzer, P. Emilewicz. The last author can be regarded as the most creative and innovative architect of the period. The buildings emerging after 1905 in Rzeszów, bearing with the protrusions, turrets, geometric details and floral ornaments were treated by some authors as a romantic. It should be noted that the shape of the Galician Art Nouveau was influenced ful ly by the variety of Viennese Secession. Until modern times, few buildings have survived, some were destroyed or converted. An example might be a project, a non-existent, Art Nouveau house at ul. Kraszewski 558/3, by P. Emilewicz. To the architectural works of Rzeszów, which contain floral motifs can be included, among others: tenement of family Różycki, building development at pl. Sreniawitów, vii la at ul. Szopena 57.

14

Fenomen architektury Gaudiego

Barnaś J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/2

14-18

PL

Katedry nie buduje jeden człowiek, ale jest ona dziełem wielu pokoleń. Potwierdza te słowa budowa bazyliki Sagrada Familia. Prace, choć rozpoczęte w roku 1883 trwają ze zmienną intensywnością po dziś dzień. Dzieło Gaudiego również w czasach współczesnych nie traci na aktualności. Co więcej, upływający czas i dokonujące się wraz z jego upływem zmiany dodają nowych znaczeń zastosowanym rozwiązaniom.

EN

A cathedral is not built by a single man, but by the efforts of generations. The construction of the Sagrada Familia basilica is a testament to these words. Although work on it began in 1883, it is still unfinished and continues to this day. This monumental work by Gaudi is still considered a work of great importance. Moreover, the passing of time and the changes it brings to the building bring new meaning to the design solutions used by the author.

15

Department of Architecture of Wrocław University of Technology in the former seat of Construction Crafts School and Higher School of Machine Building

Gryglewska A.

Architectus

|

2010

|

Nr 1(27)

31--37

EN

Picturesquely designed architecture of the complex of buildings of the former Construction Crafts School and Higher School of Machine Building at Bolesław Prus Street is recognised as one of the best examples of Wrocław Art Nouveau. The school edifice, a residential house for headmasters, sanitary facilities and a machine laboratory were built in the years 1901-19072. Along with St. Michael Church (designed by Alexis Langer, 1862-1871) and the folk schools complex in memorial of Johann Heinrich Pestalozzi (designed by Hermann Froböse, Heinrich Bleß under the guidance of Richard Plüddemann, 1898-1902), they became part of this romantic composition arranged together with Tołpa Park (formerly Waschteichpark) which was completed in 1907.

PL

Zespół budynków dawnej Szkoły Rzemiosł Budowlanych i Wyższej Szkoły Budowy Maszyn (gmach szkoły, dom dyrektorów, budynek sanitariatów) powstał według projektu Karla Klimma, pod kierunkiem Richarda Plüddemanna, w latach 1901-1904, a laboratorium maszynowe - 1905-1907. Po 1945 roku budynki były użytkowane przez Uniwersytet i Politechnikę Wrocławską, od 1951 przez Politechnikę Wrocławską. Gmach szkoły został ukształtowany na sposób średniowieczny - urozmaicony ryzalitami, szczytami i wieżami. Otrzymał on romanizujące wnętrza i secesyjną dekorację. Architektura budynku, w którym kształcono przyszłych mistrzów i techników budowlanych, służyła celom dydaktycznym, prezentując różnorodne materiały budowlane oraz systemy konstrukcyjne. Zasada ta dotyczyła m.in.: dachów, stropów, sklepień, filarów i kolumn, schodów, materiałów wykończeniowych. Formy kamiennych dekoracji elewacji i wnętrz wiązały się z symboliką państwa, miasta i przedmiotów wykładowych lub miały wydźwięk moralizatorsko-dydaktyczny. Dekoracje rzeźbiarskie i kamienne detale architektoniczne szkoły wykonała wrocławska firma Künzel & Hiller, a elewacji domu dyrektorów - Zeidler & Wimmel z Bolesławca. Autorem polichromii ścian auli był Hans Rumsch. Aula z oryginalnym wystrojem snycerskim, wieszarową konstrukcją dachu, jest najcenniejszym zachowanym wnętrzem.

16

Debate on secession and historicism in Vienna. Relation to Poznań

Bączkowska M.

Architecture Civil Engineering Environment

|

2010

|

Vol. 3, no. 2

23-30

EN

The aim of the paper is to describe the discourse on architecture, which took place in Vienna at the turn of the 19th and 20th century. The participants were architects and Viennese university professors, known for their accomplishments in civil engineering as well as their teaching and research activities. This analysis is based on selected parts of the original publications which represent two opposing artistic attitudes. It has enabled the synthetic notion of trends. This paper marks the differences in opinions on the development and the future of architecture at the turn of the centuries. The presented situation is evident in the built architecture of the style of late historicism and secession in Vienna. In two generations of artists there were different styles of buildings and changes in style. The discussed examples are the buildings of Carl König and Otto Wagner. According to the architect Alfred Grotte, a student of Viennese masters, these influences have also affected building design in Poznan during the age of Secession.

PL

Celem opracowania jest ukazanie rezultatów dyskursu o architekturze, który toczył się we Wiedniu na przełomie XIX i XX wieku. Uczestniczyli w nim architekci, profesorowie wiedeńskich uczelni, znani z realizacji i działalności dydaktyczno-naukowej. Analiza wybranych fragmentów ówczesnych oryginalnych publikacji reprezentatywnych dla dwóch przeciwstawnych artystycznych postaw umożliwiła syntetyczne ujęcie tendencji oraz odnotowanie różnic w poglądach na rozwój i przyszłość architektury przełomu wieków. Sytuacja ta widoczna jest w realizacjach późnego historyzmu i secesji wiedeńskiej, zróżnicowanej stylistyce budowli i wahaniach dwóch pokoleń twórców. Przykładem są realizacje Carla Königa i Otto Wagnera. Za sprawą wychowanka mistrzów wiedeńskich, architekta Alfreda Grotte wpływy te dotarły również na teren Poznania.

17

Regionalne tradycje zdobnictwa fasad kamienic krakowskich z lat 1890-1939

Makowska B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2009

|

Z. 17

183-197

PL

Na przełomie XIX i XX w. i w okresie modernizmu narodowy temperament i tradycja nadawały architekturze krakowskiej specyficzny lokalny charakter. Współtworzył go odpowiednio ukształtowany detal i ornament. Cechą tzw. „szkoły krakowskiej" było wytworzenie własnej interpretacji zjawisk napływowych opartych na tradycjonalizmie i nietypowej ornamentyce oraz na obecności pierwiastka dekoracyjno-malarskiego, który decydował o plastycznym wyrazie architektury.

EN

National temperament and traditions added specific local quality to Poland's architecture of the turn of the 19th century and in the period of modernism. This quality was supported by characteristically shaped details and ornaments. The so-called 'Kraków school' was well known for its attempts to create its own interpretation of immigration processes based on traditionalism, non-standard decorative quality and the presence of decorative elements characteristic for painting, which was decisive for the artistic expression of architecture.

18

Teodor Talowski i jego "Willa pod Kozłem" w Bochni

Sołtysik A.

Przestrzeń i Forma

|

2009

|

nr 12

485-496

PL

"Willa pod Kozłem" (1895 r.) to jedna z wielu realizacji T. Talowskiego, jednego z najwybitniejszych polskich architektów z przełomu XIX i XX w. Wejście do willi wieńczy malowniczy szczyt, z herbem "jelita" i głową kozła. Nadbudowa z lat 30. XX wieku nie pozbawiła willi pierwotnego charakteru i wysokich walorów artystycznych. Na szczególną uwagę zasługują detale kamienne szczytu, podcienia wejściowego i portali, które same w sobie są dziełami rzeźbiarskimi. Willa jest wybitnym przykładem polskiej architektury spomiędzy historyzmem a secesją.

EN

"Villa under the billy goat", built in 1895 in Bochnia is one of the most interesting work of Theodor Talowski, who was very remarkable, polish architect from the turn of the century. Characteristic element of this building is picturesque gable of the main entrance to villa with the blazon and head of the billy goat on the coping. Despite the additional storey, built in 30's, villa did not lose it's character and til nowadays it is a building with special, artistic values. Noteworthy are stone details of the gable, arcades of the entrance and portals, which all are works of art. This building is unrepeatable example of polish architecture from among historicism and Art Nouveau.

19

Nowe Miasto w Wałbrzychu jako przykład przenikania idei secesyjnych do urbanistyki Josefa Stübbena

Ludwig B.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2009

|

T. 54, z. 1

66-77

PL

Na początku XX w. pojawiły się w projektach nowe idee urbanistyczne. Stübben, znany praktyk i teoretyk nowej dyscypliny projektowej jaką była urbanistyka, kontynuował zasady klasycznej akademickiej szkoły opierającej się na osiągnięciach urbanistyki francuskiej, rozpoczynającej się od działalności Haussmanna. Jednak w swych projektach rozpoczął wprowadzanie elementów secesyjnych. Jednym z takich przykładów jest projekt Nowego Miasta w Wałbrzychu. Wałbrzych – gwałtownie rozrastające się miasto przemysłowe, cierpiał na brak mieszkań. Administracja miejska zdecydowała się na zbudowanie nowej niezależnej dzielnicy. Projekt powierzono w 1904 r. J. Stübbenowi, który opracował koncepcję dzielnicy domów wielorodzinnych w zwartej zabudowie. Oparł on projekt o pierwotny układ sieci komunikacyjnej. Zaproponował dwa reprezentacyjne wnętrza urbanistyczne; plac-rynek i skwer. Wzdłuż ulic zaprojektował kamienice; w centrum układu – trzypiętrowe, przy dalszych ulicach – dwupiętrowe, a na obrzeżach – piętrowe. Po rozparcelowaniu terenu działki sprzedano prywatnym inwestorom i spółdzielni mieszkaniowej dla urzędników. Budowę rozpoczęto od pierzei placu rynkowego i głównej ulicy. Jako pierwsze powstały okazałe secesyjne kamienice, później nieco skromniejsze o formach neostylowych. W l. 20. XX w. ogólnośląska spółdzielnia mieszkaniowa Schlesische Heimstaette oraz spółdzielnia miejska rozpoczęły wznoszenie zabudowy modernistycznej. Zespół zabudowy mieszkaniowej uzupełniły z czasem obiekty użyteczności publicznej: poczta, dom starców, liceum i szkoła celna. Nowe Miasto jest ciekawym przykładem włączania idei secesyjnych do neobarokowych koncepcji planistycznych. Z nową interpretacją układu funkcjonalnego oraz kompozycją opartą na naturalnej nieregularności po odejściu od schematów osiowych.

EN

New ideas in projecting towns were shown in the first years of the 20th Century. J. Stübben was one of the most celebrated practising and theoretic architects in the new discipline of town planning. He developed academic methods based on the achievements of French urban planning starting from Haussmann. However, he began to introduce secession elements in his projects. One of example of the new system in the composition and disposition of functions is the New Town in Walbrzych. Walbrzych, an intensely developing industrial city, suffered of a great shortage of dwellings. The local administration decided to build a new independent quarter. The project was given to J. Stübben in 1904. He drew up the plan of a district of multifamily houses in compact settlements. The design was based on the old schema of a communication network. He suggested two representative city centres - one open market place and a second green square. The street and squares had to be flanked by frontages of apartment buildings, with three-storey in the central part, two-stories in the main part of the district and one-storey in the peripheries. After splitting the terrain into building plots, the city government sold them to private investors and housing association of civil workers. The development started from the surroundings of the market square and the main street. At first, impressive Art Nouveau style tenement houses were built, followed by more modest modern forms. In the 1920s the longer frontages of dwelling buildings in the modernistic style were built by the Silesian housing association Schlesische Heimstaette and the city housing association. The residential complex was completed with public buildings: the post office, the old people's home, the high school and the school of custom officers. The New Town is a very interesting example of including Art Nouveau solutions in the neo baroque conception of urban planning. The new interpretation of the functional system and composition is based on the natural and irregularity and the resignation of axial composition.

20

Secesja i modernizm w Rydze. Pół wieku architektury łotewskiej - perłą europejskiego dziedzictwa kulturowego. Cz. 1, U progu uzyskania suwerenności

Čaupale R., Tołłoczko Z.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2005

|

R. 102, z. 13-A

3--25

PL

Artykuł niniejszy jest częścią ogólnego studium na temat historii architektury Rygi od około 1890 do 1940 r. Jest to pierwsze tego rodzaju opracowanie w Polsce. Dotąd w polskiej bibliografii przedmiotu nie ukazała się żadna praca na temat architektury łotewskiej. To opracowanie oparte jest na interesującej panoramie historycznej. I także pod tym względem pozostaje bez precedensu, ponieważ w Polsce nie ma opracowania na temat historii politycznej Łotwy oraz dziejów jej kultury i sztuki. Autorki analizują rozwój secesji w Rydze na tle rozwijającego się łotewskiego odrodzenia narodowego oraz przebiegu życia społecznego i gwałtownego rozwoju ekonomicznego i industrializacji miasta. Secesja w Rydze należy do najwybitniejszych osiągnięć tego stylu w Europie, jednak o jej istnieniu na starym kontynencie dowiadujemy się zaledwie od paru lat. Jakość architektury secesyjnej w Rydze dorównuje tej, reprezentowanej przez przykładowo Pragę i Wiedeń, które wpłynęły na rozwój architektury ryskiej.Środowisko architektoniczne na Łotwie pozostało jednak głównie pod dominacją doświadczeń architektów niemieckich, co daje się poznać przez silne związki tamtejszej secesji i historycyzmu. Dlatego też uwzględniając te relacje, rozwój architektury w Rydze w okresie około 1890 do około 1910 r. autorki dzielą na następujące okresy: secesja pozostająca w kręgu zmodernizowanego neogotyku, zmodernizowanego neorenesansu, zmodernizowanego neobaroku i neorokoka oraz secesji pozostającej w obrębie międzynarodowej, kosmopolitycznej niejako odmianie (wersji) tego stylu. Wychodząc z neoromańskiej odmiany secesji w Rydze, autorki analizują kolejną odmianę secesji w Rydze, a mianowicie nurt narodowo-romantyczny, utwierdzający w architekturze łotewskie aspiracje niepodległościowe. I w tym kierunku wyróżniają dwa ważne nurty odzwierciedlające ówczesne tendencje w architekturze na początku XX w., a mianowicie: rustykalny (nawiązujący do architektury fińskiej) oraz perpendykularny (nawiązujący do podobnoraz perpendykularny (nawiązujący do podobnych tendencji w architekturze niemieckiej), ale oba odwołujące się i estetycznie zakorzenione w etniczno-ludowej tradycji budownictwa łotewskiego. Wszystkie przykłady są rozważane metodą porównawczą w odniesieniu do analogicznych zjawisk zachodzących w Europie w tym samym czasie. Artykuł kończą rozważania na temat schyłku secesji i ponownego ożywienia się neoklasycyzmu, prowadzącego już do wczesnego modernizmu i zapowiedzi awangardy na Łotwie, która nadejdzie wraz z powstaniem Republiki Łotewskiej.

EN

The present article is a part of a comprehensive study on the history of architecture of Riga in the period c. 1890-1940. It is the first publication of this type to appear in Poland. So far no reference has been available on the subject of the Latvian architecture in the Polish bibliography. The study is set against an interesting historic panorama, which also makes it a precedent since no Polish extensive study has been undertaken on the political history of Latvia and the history of its art and culture. The authors give an analytical description of the secession in Riga against the background of Latvian national revival process together with social life as well as rapid economic growth and industrialisation of the city. The secession in Riga is one of the most outstanding achievements of the style in Europe, however its existence on the old continent was recognised only a few years ago. The quality of the secession architecture in Riga equals that presented in, for instance,Prague and Vienna, which influenced the Riga architecture. However, the Latvian architectural circles remained under the main predominance of the experience of German architects, which is manifested by close links with the German secession and historicism. Following these relations the development of architecture in Riga in the period between c. 1890 and 1910 was divided by the authors into: the secession within the sphere of modernised Neo-Gothic, modernised Neo-Renaissance, modernised Neo-Baroque and Neo-Rococo, and the secession within the sphere of international, sort of cosmopolitan, version of the style. Starting from the Neo-Romanesque version of the Riga secession, the authors give an analytical treatise of yet another version of the secession in Riga, namely the national-romantic trend consolidating in architecture the Latvian aspirations to independence. Within this trend two important movements are distinguished,reflecting the tendencies in architecture at the beginning of the 20th century, that is rustic (referring to the Finnish architecture), and perpendicular (referring to similar tendencies in the German architecture), both of which drawing from and aesthetically rooted in the ethnic-national tradition of the Latvian building style. All the examples are analysed with a comparative method in reference to analogous phenomena taking place in Europe at the time. The article is completed with comments on the decline of secession and a revival of Neo-Classicism, leading to early modernism and a portent of avant-garde in Latvia that was to arrive with the Republic of Latvia.