PL
 |
EN
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 10

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  sarmat
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Content available remote Biostratygrafia osadów miocenu z otworów wiertniczych Busko (Młyny) PIG-1 i Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 na podstawie otwornic (północna część zapadliska przedkarpackiego)
Paruch-Kulczycka J.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2015
|
nr 461
115--131
PL
Badania mikropaleontologiczne przeprowadzono na próbkach pobranych z kompleksu osadów mioceńskich przewierconych otworami wiertniczymi Busko (Młyny) PIG-1 i Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1. Oba otwory są zlokalizowane w północno-zachodniej części zapadliska przedkarpackiego. Materiał do badań pobrano z ilastych i ilasto-marglistych przewarstwień występujących w osadach pod- ścielających serię ewaporatów, z serii ewaporatów oraz z jej nadkładu. W artykule przedstawiono wyniki taksonomicznej i biostratygraficznej analizy wyróżnionych zespołów otwornicowych. Obecność w tych zespołach taksonów wskaźnikowych dla określonych poziomów otwornicowych umożliwiła ich korelację z regionalnymi jednostkami biostratygraficznymi ustanowionymi dla różnych obszarów zapadliska przedkarpackiego. W profilu otworu wiertniczego Busko (Młyny) PIG-1 wyodrębniono pięć zespołów mikrofaunistycznych (Z.b.I– Z.s.V). Cztery z nich skorelowano z badeńskimi poziomami otwornicowymi: z poziomem Orbulina suturalis/ Praeorbulina (Z.b.I) datowanym na wczesny baden (moraw) oraz z poziomami Neobulimina longa (Z.b.II), Velapertina indigena (Z.b.III) i Hanzawaia crassiseptata (Z.b.IV) datowanymi na poźny baden (kosow). Ostatni zespół przyporządkowano poziomowi Anomalinoides dividens (Z.s.V) z wczesnego sarmatu (wołyn). W profilu otworu wiertniczego Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 wydzielono trzy zespoły otwornicowe (Z.b.I–Z.s.III). Najstarszy zespół odpowiada poziomowi otwornicowemu Velapertina indigena (Z.b.I) datowanemu na późny baden (kosow), a następny poziomowi Varidentella sarmatica (Z.s.II) z wczesnego sarmatu (wołyn). Trzeci zespół (Z.s.III), ze względu na zły stan zachowania mikrofauny, zaliczono ogólnie do sarmatu. Zastępujące się obocznie planktoniczne i bentoniczne zespoły otwornicowe potwierdzają duże zróżnicowanie facjalne osadów, które powstały w późnym badenie i we wczesnym sarmacie w brzeżnej części zapadliska przedkarpackiego.
EN
Micropaleontological study of Miocene deposits from the Busko (Młyny) PIG-1 and Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 boreholes, located in the northern part of the Carpathian Foredeep, has allowed taxonomic and biostratigraphic characteristics of foraminiferal assemblages. The samples were taken from clay and clay-marly interbeds in sub-evaporitic, evaporitic and supra-evaporitc complexes. In the Busko (Młyny) PIG-1 borehole, five foraminiferal assemblages have been defined (Z.b.I–Z.s.V), corresponding with the following foraminiferal zones: Orbulina suturalis/ Praeorbulina – Z.b.I (Moravian substage of the Early Badenian), Neobulimina longa – Z.b.II; Velapertina indigena – Z.b.III, Hanzawaia crassiseptata – Z.b.IV (Kosovian substage of the Late Badenian) and Anomalinoides dividens – Z.b.V (Volhynian substage of the Early Sarmatian). In the Kazimierza Wielka (Donosy) PIG-1 borehole, two foraminiferal assemblages have been identified (Z.b.I and Z.s.II), correlated with following foraminiferal zones Velapertina indigena – Z.b.I (Kosovian substage of the Late Badenian) and Varidentella sarmatica – Z.s.II (Volhynian substage of the Early Sarmatian). The third assemblage (Z.s.III), because of poor preservation of foraminifers has been attributed to the Sarmatian stage in general. Lateral replacement of planktonic and benthonic foraminiferal assemblages confirms a significant facies variability of the Late Badenian deposits that accumulated in the northern margin of marine basin in the Carpathian Foredeep.
2
Content available Sarmatian foraminiferal assemblages of cavern fillings in the Badenian reefs of Medobory (Polupanivka, Western Ukraine)
Peryt D., Jasionowski M.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 449
175--184
EN
The Middle Miocene (Upper Badenian) coralline algal reefs of Western Ukraine contain caverns (up to 1 m across) and fissures that are filled by Sarmatian deposits: marly clays, clayey carbonate sand and bioclastic, bryozoan-rich sand. These deposits often contain abundant and very well preserved calcareous benthic foraminifera; agglutinated forms have not been recorded. Foraminiferal tests quite commonly show morphological abnormalities, e.g. twin forms or tests with irregularities in size or shape in last chambers. Each of the three analysed samples is characterized by a different foraminiferal assemblage: Elphidium aculeatum assemblage, Hauerinidae assemblage and Lobatula lobatula assemblage. These assemblages are characteristic for a shallow marine environment. Low taxonomic diversity and high dominance or monospecific foraminiferal assemblages indicate generally a restricted marine environment. It seems that the increasing salinity and very high-energy environment were the most probable factors controlling the composition of the foraminiferal assemblages.
PL
Górnobadeńskie rafy koralowe zachodniej Ukrainy posiadają kawerny o przekroju do 1 m oraz szczeliny, które obecnie są wypełnione osadami sarmackimi – iłami marglistymi i zasilonym piaskiem węglanowym i bioklastycznym, często mszywiołowym. Osady te często zawierają liczne i bardzo dobrze zachowane węglanowe otwornice bentosowe; nie stwierdzono natomiast otwornic zlepieńcowatych. Dość częste są skorupki z morfologicznymi nieprawidłowościami, np. formy bliźniacze albo skorupki z nieregularnością rozmiaru lub kształtu ostatnich komór. Każda z trzech próbek zawiera inny zespół otwornicowy: w pierwszej występuje zespół z Elphidium aculeatum, druga zawiera zespół z Hauerinidae, a trzecia – zespół z Lobatula lobatula. Wszystkie te zespoły są charakterystyczne dla środowiska płytkomorskiego. Niskie zróżnicowanie taksonomiczne i wysoka dominacja lub jednogatunkowe zespoły otwornicowe wskazują na ogólnie ograniczone środowisko morskie; wydaje się, że w takich warunkach najbardziej prawdopodobnym czynnikiem warunkującym skład zespołów otwornicowych było podwyższone zasolenie i środowisko bardzo wysokoenergetyczne.
3
Content available Brzeżne facje badenu i sarmatu dolnego zbiornika przedkarpackiego w SE Polsce i zachodniej Ukrainie – wyniki badań ostatniego dwudziestolecia
Jasionowski M., Peryt T. M., Wysocka A., Poberezhskyy A. V.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2012
|
nr 449
71--86
PL
Przedstawiono charakterystykę litologiczną utworów mioceńskich występujących na Roztoczu i terenach sąsiednich (zachodnia Ukraina). Utwory dolnobadeńskie rozpoczynają się transgresywnymi piaskami i piaskowcami kwarcowymi; w wyższej części obocznie przechodzą w margle i wapienie litotamniowe. Powstały w płytkowodnym, wysokoenergetycznym morskim środowisku sedymentacji, o zmieniającym się w czasie chemizmie wód. Środkowobadeński gips pierwotny tworzy szeroką brzeżną platformę siarczanową; w trakcie jego depozycji następowały znaczne wahania składu chemicznego solanek. W płytszych częściach zbiornika na gipsach występują utwory wapienia ratyńskiego, związane genetycznie z transgresją morską. W późnym badenie obszar Roztocza był strefą tranzytową dla materiału bioklastycznego i terygenicznego, w jej obrębie odbywało się przemieszczanie materiału ziarnowego związane z falowaniem i prądami wywołanymi przez falowanie oraz z ruchami masowymi. Węglany dolnosarmackie Roztocza cechują się nietypowym wykształceniem facjalnym oraz ubogim składem taksonomicznym organizmów, wskazującym na anomalne warunki środowiskowe – obniżone zasolenie wody i silne jej przesycenie względem węglanu wapnia.
EN
Lithological characteristics of Middle Miocene strata of the Roztocze region (SE Poland and western Ukraine) is summarized. The Lower Badenian sequence begins with transgressive quartz sands and sandstones that subsequently are passing laterally into marls and coralline algal limestones. They originated in shallow-water, high-energy marine environment. The chemistry of waters at that time as well as during subsequent gypsum sedimentation fluctuated quite considerably. Middle Badenian gypsum deposits build a wide marginal sulphate platform. In shallower parts of the basin the Ratyn Limestone deposits cover gypsum; they are related genetically to new marine transgression. During the Late Badenian the Roztocze region was a transit zone for bioclastic and terrigenous material, and the grainy material was transported owing to waves and wave-generated currents as well as mass movements. The Lower Sarmatian carbonates of Roztocze show a typical facies and poor taxonomic composition of fossil assemblages that indicate abnormal environmental conditions – decreased water salinity and its oversaturation in respect to calcium carbonate.
4
Content available remote A new rissoid gastropod with lecithotrophic development from the Miocene of Paratethys
Anistratenko V.
Acta Geologica Polonica
|
2009
|
Vol. 59, no. 2
261-267
EN
The results of detailed morphological studies on Rissoa sobieskii from the Badenian of the eastern Central Paratethys are presented. Its paucispiral protoconch with a bulbous embryonic shell indicates it to have had a lecithotrophic (non-planktotrophic) larval development, apparently lacking even a short free-swimming larval stage. This contrasts with all other known Miocene Rissoa species, which have shell features indicating a planktotrophic larval stage. The peculiarity of R. sobieskii is also supported by its characteristic narrowing of the aperture and almost complete lack of teleoconch sculpture. The time coincidence of the appearance of the non-planktotrophic species with distinct changes in salinity of the badenian basin suggests that the alteration (.switching.) of the type of early ontogeny from planktotrophic to non-planktotrophic development could have been an environmentally induced phenomenon.
5
Content available Tektoniczne struktury deformacyjne w iłach krakowieckich sarmatu w Wylewie k. Sieniawy (zapadlisko przedkarpackie): świadectwo młodej przesuwczej aktywności podłoża miocenu
Nescieruk P., Wójcik A., Malata A., Aleksandrowski P.
Przegląd Geologiczny
|
2007
|
Vol. 55, nr 8
690-698
EN
Tectonic deformation structures (folds, strike-slip, reverse and normal faults as well as joints) are reported here from the topmost part of the youngest, clayey sediments of the Carpathian foreland basin (Krakowiec clays, Sarmatian, Miocene), in a clay pit located at a village ofWylewa near Sieniawa. Our structural study has revealed several joint sets, accompanying products of intense folding and faulting, and defining a structural pattern that can be easily interpreted in terms of structures formed in a transpressive regime above strike-slip faults in the basement. The origin of these structures is ascribed to tectonic activity of the NW-SE-trending Ryszkowa Wola horst known to occur directly beneath the Wylewa clay pit, at a depth of c. 500 to 1300 m and to involve the basement and the lower part of theMiocene succession. The structural pattern in question most likely reflects a sinistral strike-slip displacement on sub-vertical boundary faults of the lowermost part of the horst. Undisputable effects of this strike-slip motion have been recently documented by other authors using 3D seismic data. The deformation structures at Wylewa must have resulted from a young, late to post-Sarmatian tectonic activity in the basement of the Carpathian foreland basin, probably reflecting an E-W to ENE-WSW directed regional shortening episode.
6
Content available remote Miocen Roztocza
Wysocka A., Jasionowski M., Peryt T. M.
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
|
2007
|
nr 422
79-96
PL
Przedstawiono charakterystykę litologiczną utworów mioceńskich występujących na obszarze Roztocza. Utwory dolnobadeńskie, podewaporatowe występują jedynie we wschodniej części Roztocza i wykształcone są jako piaski i piaskowce kwarcowe, kwarcowo-glaukonitowe i kwarcowo-rodoidowe, rzadziej jako wapienie i margle litotamniowe. Ponad nimi leżą gipsy i wapienie ratyńskie zaliczane do utworów ewaporatowych. Powyżej nich występują górnobadeńskie, nadewaporatowe silnie zróżnicowane litologicznie utwory, m.in. wapienie organodetrytyczne i rodoidowe, wapienie glonowo-ślimakowe, podrzędnie piaski kwarcowe i iły. Przykryte są one przez dolnosarmackie skały węglanowe, m.in. wapienie organodterytyczne, organodetrytyczno-terygeniczne, wapienie serpulowo-mikrobialitowe. Analiza mikrofacji oraz struktur sedymentacyjnych badanych utworów wskazuje na płytkowodne wysokoenergetyczne morskie środowisko sedymentacji, o zmieniającym się jednak w czasie chemizmie wód.
EN
The lithological characteristic of the clastic Badenian deposits of the Roztocze Hills is presented, in the territories of Poland and Ukraine. Generally, the Miocene succession of the Roztocze Hills begins with transgressive quartz, quartz-glaukonite and quartz-rhodolithe sands and sandstones of Early Badenian age, possessing their greatest thickness and limits in Ukraine. Towards the top, the sands pass laterally into marls and coralline algal limestones. Those deposits are overlain by a continuous level of gypsum and/or Ratyń Limestones, included into the Evaporitic-Chemical Beds. Various shallow-water carbonate and terrigenous deposits of Late Badenian age overlie the Evaporitic-Chemical Beds. The terrigenous rocks are represented mainly by quartz sands and sandstones with an admixture of glauconite, siltstone and clay. The biogenic rocks are represented by various shell coquinas and reefal-type deposits. The Miocene succession of the Roztocze Hills is terminated by deposits of Sarmatian age. These are represented by serpulid-microbialite reefs, exposed in the westernmost part of the Roztocze Hills. The microfacies and sedimentary structures of studied rocks point to a high-energy, shallow-water, marine environment with changeable chemical conditions during sedimentation.
7
Content available remote Znaczenie stratygraficzne mikroorganizmów z rodzaju Bolboforma Protophyta, incertae sedis) w osadach miocenu środkowego padliska przedkarpackiego i Roztocza (Polska)
Paruch-Kulczycka J.
Przegląd Geologiczny
|
2003
|
Vol. 51, nr 12
1064-1074
PL
Opracowanie prezentuje wyniki mikropaleontologicznych badań Bolboforma występujących w osadach miocenu środkowego zapadliska przedkarpackiego i Roztocza. Przedstawia stratygraficzną pozycję sześciu gatunków bolboform zidentyfikowanych w tych osadach: Bolboforma reticulata Daniels & Spiegler, 1974, B. moravica Redinger, 1992, B. danielsi Murray, 1984, B. badenensis Szczechura, 1982, B. cf. aculeata Daniels & Spiegler; 1974, B. comressispinosa Spiegler, 1991, przyporządkowując je czterem standardowym poziomom bolboformowym w obrębie badenu i sarmatu. Po raz pierwszy stwierdza się obecność Bolboforma moravica Redinger, 1992 i Bolboforma compressispinosa Spiegler, 1991 w osadach miocenu środkowego polskiej części zapadliska przedkarpackiego. Występowanie Bolboforma compressispinosa Spiegler, 1991 nigdy dotychczas nie było odnotowane na obszarze Paratetydy Centralnej.
EN
Results of micropaleontological investigation of Bolboforma Middle Miocene deposits from the Carpathian Foredeep and Roztocze Uppland (Poland) are presented in this paper. Six species were identified: Bolboforma reticulata Daniels & Spiegler, 1974, B. moravica Redinger, 1992, B. danielsi Murray, 1984, B. badenensis Szczechura, 1982, B. cf aculeata Daniels & Spiegler, 1974, B. comressispinosa Spiegler, 1991 andtheir stratigraphical distribution has been definited of four standart bolboforms Zones in the deposit interval spanning the badenian to sarmatian represented. Latest study has recorded pressence Bolboforma moravica Redinger, 1992 and Bolboforma compressispinosa Spiegler, 1991 which have never been described in the Miocene deposits in the Polish part of the Carpathian Foredeep. One of these, Bolboforma compressispinosa Spiegler, 1991 has not been found in the wholle Central Par atethys.
8
Content available Sarmatian palynoflora from Jamnica near Tarnobrzeg (Carpathian Foredeep) - environmental and climatic implications
Sadowska A.
Kwartalnik Geologiczny
|
1999
|
Vol. 43, Nr 4
493-498
EN
The palynological profile of Middle Miocene marine deposits from the Jamnica S-119 borehole is described, and the Miocene plant communities, growing on the shores of the Paratethys sea and on the adjacent uplands, are reconstructed. The age of deposits is probably Early Sarmatian, though there are close similarities between Early Sarmatian and Late Badenian pollen spectra.
PL
Badaniom palinologicznym poddano próbki z otworu wiertniczego Jamnica S-119, wykonanego w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego, w morskich utworach mioceńskich, które obejmowały głównie dolną część iłów krakowieckich oraz warstwy pektenowe w spągu profilu. Odtworzono obraz zbiorowisk roślinnych porastających brzegi morza Paratetydy i obszary położone w większej odległości, z których transportowany był głównie łatwo lotny pyłek drzew szpilkowych z workami powietrznymi. W sąsiedztwie morza występowały niezbyt rozległe bagienne lasy i torfowiska z takimi rodzajami roślin, jak Taxodium, Alnus, Nyssa, Myrica, Rhus, Pterocarya. Wyniesienia terenu, prawdopodobnie stoki Gór Świętokrzyskich, porastały lasy z dużym udziałem drzew szpilkowych z rodzajów Pinus, Tsuga, Ables, Picea, Cedrus, Sciadopitys, Seyuoia i z drzewami liściastymi, wśród których dominowały Ulmus, Quercus, Fagus, Engelhardtia, Carpinus, Carya oraz z krzewami i paprociami w podszyciu. Charakterystyczny jest udział Ericaceae, które mogły wchodzić w skład lasów bądź nadmorskich krzewiastych zbiorowisk typu makchi. W profilu z Jamnicy brak jest zmian flory, które świadczyłyby o różnicach stratygraficznych. Bogatsze spektra pyłkowe w środkowej części profilu (głęb. 125-185 m) oraz wyższy udział roślin siedlisk bagiennych i drzew liściastych w tym poziomie, przy mniejszej roli drzew szpilkowych, wskazują na małą odległość badanych osadów od brzegu, a tym samym na spłycanie się morza i przybliżanie jego brzegów. Diagram pyłkowy z Jamnicy wykazuje duże podobieństwa zarówno do nielicznych na terenie zapadliska przedkarpackiego profili pyłkowych z morskich osadów górnego badenu, jak też do profili z lądowych utworów dolnego sarmatu. Potwierdza to opinię L. Stuchlika (1980) oraz S. V. Syabryay i L. Stuchlika (1994), że flora późnego badenu i wczesnego sarmatu na obszarze północnego brzegu Paratetydy ma ten sam skład i przejście z jednego do drugiego piętra jest ciągłe. Brak jest natomiast dotychczas opracowanych palinologicznie osadów morskich sarmatu z tego obszaru, z którymi można by porównać uzyskane spektra. Nikły udział roślin ciepłolubnych w profilu z Jamnicy oraz panowanie drzew klimatu umiarkowanego przemawia za zaliczeniem analizowanych zespołów do wczesnego sarmatu.
9
Content available remote Badeńskie olistostromy i stożki turbidytowe okolic Tarnowa (przedgórze Karpat środkowych)
Połtowicz S.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
1999
|
T. 25, z. 2
153-187
PL
Na podstawie wyników wierceń i badań sejsmicznych dokonano analizy paleomorfologicznej południowej części badeńskiego szelfu małopolskiego i warunków sedymentacyjnych młodszej molasy. W dolnym badenie, w paleodolinach przykrawędziowej strefy szelfu, tworzyły się olistostromy przechodzące na skłonie kontynentalnym w głębokowodne stożki turbidytowe. Materiał skalny pochodził z utworów mezozoicznych i paleozoicznych podłoża platformowego. W badenie środkowym szelf i jego krawędź były poddawane podmorskiej erozji. W górnym badenie w rozległej depresji erozyjnej w okolicy Tarnowa utworzyły się olistostromy ewaporatowe. Ześlizg podmorskich osuwisk z południa ku północy spowodowała przebudowa tektoniczna zapadliska przedkarpackiego zapoczątkowana pod koniec środkowego badenu
EN
The palaeogeomorphology and sedimentary environments of the southern part of the Badenian Małopolska shelf is presented on basis of boreholes and seismic data. Olisthostromes and deep-water turbidity fans have been sedimentated on shelf and Continental slope. The rock material descends from the Mesozoic and Palaeozoic sediments of platform basement. The Middle Badenian submarine erosion of the shelf and it edge is visible. The Upper Badenian evaporite olisthostromes sedimentated in a great erosional depression of the shelf edge near Tarnów. The tectonic rebuilding of the Carpathian foredeep in the Middle and Upper Badenian caused the submarine slides and slumps of the saliferous deposits from south to north
10
Content available remote Dolnosarmacka delta Szczurowej na tle ewolucji geologicznej przedgórza Karpat
Połtowicz S.
Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
|
1998
|
T. 24, z. 3
219-239
PL
Na podstawie danych wiertniczych i sejsmicznych omówiono pokredową ewolucję geologiczną przedgórza Karpat. Wykazano zgodność przebiegu dolin rzek Wyżyny Małopolskiej z systemem paleodolin w podłożu miocenu. Przedstawiono zjawisko środkowobadeńskiej podmorskiej erozji na szelfie małopolskim i pogłębienia paleodolin o kilkaset metrów. Podano przypuszczalną przyczynę tego procesu. W zachodniej części przedgórza Karpat rozpoznano dolnosarmacką deltę zbudowaną z materiału skalnego pochodzącego z masywu świętokrzyskiego i dostarczanego dorzeczem Pra-Nidy neogeńskiej. Dokonano rekonstrukcji zachodniej części dolnosarmackiego basenu sedymentacyjnego
EN
The Palaeogene and Neogene geological evolution of the Carpathian Foreland is presented on the basis of boreholes and seismic data. The conformity of recent rivers flowing down from the Małopolska Upland with palaeovalleys on the Miocene basement is visible. The Middle Badenian submarine erosion of deposits on the area of palaeovalleys on the Carpathian Foreland is coused by sea-bottom streams of high energy. The palaovalleys were incissed several hundred meters. The Lower Sarmatian delta has occured in the western part of the Carpathian Foreland. Rock material has originated in the Holy-Cross Palaeozoic Massif. The palaeovalley of the Neogene Nida River has been a way of transport of clastics. The reconstruction of the western part of the Lower Sarmatian sedimentary basin is demonstrated
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.