Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The effects of ascent recharge on deep exploitable aquifers on the North European Plain (a case study of the Rogoźno salt anticline, Poland)

Rasała M., Jażdzewska J.

Geological Quarterly

|

2017

|

Vol. 61, No. 4

962--972

EN

In the paper, we analyse the impact of ascending brines from the Mesozoic basement on the formation of hydrogeological conditions of deep exploitable aquifers. In the North European Plain, there are numerous salt structures with associated tectonic deformations, which form migration zones of saline waters from the Mesozoic basement to the Cenozoic cover. This creates a geogenic threat to exploitable aquifers, especially in terms of groundwater exploitation conditions. Previous studies of these phenomena had been conducted on a regional scale and focused mainly on the distribution of chlorides in receiver aquifers without detailed analysis of hydrodynamical and hydrogeochemical effects of the ascent. As part of research into the topic, it is necessary at this point to develop the methodology of assessment of geogenic risks for groundwater, for example for reasons of protection of fresh groundwater resources. As the research area, a halotectonic anticline region was chosen, where the Mesozoic basement is characterized by strong tectonic deformation, and the deepest Cenozoic aquifer has a regional spread. Some simple analyses allowed to clearly identify the zones of saline groundwater ascent along tectonic discontinuities of the Mesozoic bedrock. This phenomenon causes the appearance of waters with a mineralisation up to 2000 mg/L in the exploitable aquifer. Ascent recharge through active faults causes the presence of zones with anomalously high piezometric pressure in the cover of the fault overlay. The shape of these zones is correlated with the course of tectonic deformations. Influence of geogenic pollution is greater in the marginal zones of the anticline than above it. For the full assessment of ascent impact on hydrogeological conditions of the receiver, it is necessary not only to analyse chloride concentrations, but also other groundwater components – i.e. sulphates. Hydrogeochemical analysis may allow for identification of the shallower and deeper ascent recharge zones from the Mesozoic basement. Comprehensive identification of these factors, even in the case of poor tectonic control, can contribute to optimization of groundwater exploitation and protection conditions in the areas potentially and actually threatened by ascent.

2

Application of the SAR interferometric methods to identify the mobility of the area above the salt diapir in Inowrocław and the regional salt structures in central Poland

Piątkowska A., Surała M., Perski Z., Graniczny M.

Geology, Geophysics and Environment

|

2012

|

Vol. 38, no. 2

209-220

EN

Remote sensing interpretation presents the linear structural elements correspond to the tectonic-structural pattern and suggest a block-type character of the pre-Permian basement. They may also indicate the existence of active movements of salt bodies and point at tectonic zones being active during almost recent past. The research on terrain mobility in the Inowrocław salt dome area and regional salt structures was conducted with the use of SAR interferometry techniques: PSI and InSAR. All archival scenes (both descending and ascending) available from satellites ERS-1/2 and ENVISAT were used in order to determine the nature of displacement during the last 15 years. To identify the mobility of the pilot study, locally and regionally, the results from SAR interferometry techniques were analysed together with all types of collected data: tectonics, geophysical, geological, geodetic, and structural data. That gave indications about the uplift and subsidence in the salt dome area, as well as information about the types and causes (natural and induced) of mass movements.

PL

W ujęciu regionalnym tektonika blokowa w podłożu kompleksu permskiego była jednym z ważniejszych czynników inicjujących i warunkujących dźwiganie się antyklin solnych ku górze. W wypadku wysadu solnego Inowrocławia występował naturalny proces dźwigania kopuły wysadu o różnym stopniu nasilenia, a jego skutkiem jest powolna aktywność stref tektonicznych. Przybliżone wartości przemieszczeń terenu lokalnie w rejonie wysadu i regionalnie w rejonie struktur solnych zostały określone na podstawie wyników badań interferometrii satelitarnej SAR metodami PSInSAR i DInSAR. Do wyznaczenia wartości przemieszczeń powierzchni terenu w ostatnich 15 latach zostały wykorzystane wszystkie dostępne sceny archiwalne (zarówno descending, jak i ascending) satelitów ERS-1/2 oraz ENVISAT. W celu wyznaczenia stref aktywnych tektonicznie wyniki interferometrii radarowej zostały zanalizowane przy użyciu wszystkich zgromadzonych typów danych: tektonicznych, teledetekcyjnych, geofizycznych, geologicznych, geodezyjnych oraz danych strukturalnych. Pozwoliło to na scharakteryzowanie procesu podnoszenia i osiadania terenu w wymiarze lokalnym oraz regionalnym oraz wykazanie wyraźnych związków z naturalnym procesem halotektoniki.

3

Zastosowanie satelitarnej interferometrii radarowej do identyfikacji mobilności form solnych centralnej Polski na przykładzie wysadu solnego Inowrocław

Piątkowska A., Surała M., Perski Z., Graniczny M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 452

237--244

PL

Wysad solny Inowrocław jest typową formą geologiczną dla regionu Wysoczyzny Kujawskiej, znajdującej się w centralnej Polsce. W ujęciu regionalnym obszar wysadu solnego Inowrocławia jest genetycznie związany z tektoniką blokową podłoża kompleksu permskiego, która była jednym z ważniejszych czynników inicjujących i warunkujących dźwiganie się antyklin solnych ku górze. Strefy tektoniczne, zakorzenione w głębokim podłożu, kontynuują się ku warstwom przypowierzchniowym, wykazując do dziś aktywność tektoniczną. Aktywność ta wpływa na zachowanie się terenu bezpośrednio w otoczeniu wysadu solnego Inowrocław. W zaprezentowanych badaniach wykorzystano dane pozyskane w technice persistent scatterer interferometry (PSI), w celu zbadania zależności pomiędzy pionowymi ruchami terenu a wykształceniem strukturalno-geologicznym wysadu solnego oraz wykształceniem powierzchni morfologicznej podłoża osadów czwartorzędu. Badania były prowadzone w wymiarze lokalnym (wysad solny Inowrocław) oraz regionalnym (fragmenty antyklin solnych Inowrocławia, Gopła, Barcina i Góry). Stwierdzono proste zależności pomiędzy ukształtowaniem powierzchni terenu i podłoża czwartorzędu a mapą przedstawiającą rozkład wartości ruchów pionowych. Przypuszcza się, iż mechanizm mobilności terenu nad wysadem solnym Inowrocław związany jest ze współczesną aktywnością halotektoniczną, a za wypiętrzanie lub osiadanie terenu odpowiedzialnych jest wiele różnych czynników. Są to między innymi: litologia (np. reakcja czapy gipsowej z wodami podziemnymi różnych poziomów, powodująca zwiększenie objętości skały lub, przez utratę wilgoci, osiadanie kompleksu gipsowego), tektonika (uskoki, tektonika solna), wpływ eksploatacji górniczej oraz zmiany poziomu wód gruntowych. Przybliżone wartości przemieszczeń terenu w rejonie wysadu solnego i w rejonie pobliskich struktur solnych określają wyniki badań interferometrii satelitarnej PSI. Wyznaczenie stref aktywnych tektonicznie dzięki przeprowadzonej szczegółowej analizie geologiczno-strukturalnej pozwoliło określić charakter stwierdzonych ruchów. W procesie podnoszenia i osiadania terenu dopatrzono się również związków z naturalnymi, współczesnymi procesami halotektoniki. Zaprezentowane wyniki badań pokazują wagę i potencjał wykorzystania metody PSI oraz technik satelitarnej interferometrii radarowej do badania ruchów masowych w rejonie struktur solnych.

EN

The presence of salt structures in the Inowrocław area of the Kujawy region constitutes the geological setting, which is typical for lowlands of Central Poland. In the regional aspect salt structure in the Inowrocław area is genetically connected with block tectonic of the subsurface of Permian complex. It was one of the most important factor initiating uplift of the salt anticlines. Tectonic zones, rooted in the deep substratum show activity till the present times. This activity influences at the configuration of the terrain surface in the vicinity of the Inowrocaw salt diapir. Persistent scatterer interferometry (PSI) method was applied for studying relationships between vertical movements of the earth surface and structural – geological development of the Inowrocław diapir as well as morphological surface of Quaternary substratum. These investigations were carried out in the local scale (around Inowrocław salt diapir) and regional (fragments of the salt anticlines of Inowrocław, Gopło, Barcin and Góra). Simple relationships were confirmed between shape of the terrain relief and Quaternary substratum and map of the distribution of the vertical movements. It is assumed that mechanism of the terrain mobility above Inowrocław salt diapir is connected with contemporary halotectonic activity. However, for the uplift and subsidence of this area are responsible many other factors. There are as follow: lithology (reactions between gypsum cap and groundwater of different horizons, leading to increase of rock volume or lose of moisture content of the gypsum complex, and finally – subsidence), tectonics (faults and halotectonic phenomena), impact of mining exploitation and changes of groundwater levels. Results of analysis of PSI data show approximate values of ground movements in this area. Active tectonic zones determined during detailed geological – structural analysis enabled to better understanding of the character of ground movements. The relationship between ground movements and contemporary halotectonic phenomena was observed, too. Presented data show big potential of the PSI radar satellite methodology for investigation and analysis of ground movements at the areas of salt structures.

4

Wysad solny w obrazie falowym rejestrowanym metodą sejsmiki fal odbitych

Jędrzejowska-Tyczkowska H., Żukowska K., Kostecki A., Półchłopek A., Bartoń R., Leginowicz A., Żuławiński K.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 150 wydanie konferencyjne

129--137

PL

Interpretacja geologiczna danych sejsmicznych w niektórych przypadkach budowy geologicznej napotyka na znaczne trudności związane przede wszystkim z brakiem wyraźnej, a często i jakiejkolwiek, jednoznaczności pomiędzy obrazem zarejestrowanego pola falowego, przedstawionego w postaci tzw. sekcji sumowanej (w przestrzeni X, 2T) a spodziewanym obrazem odwzorowywanych struktur geologicznych. Jednym z możliwych przykładów takiej sytuacji jest obraz sejsmiczny wysadu solnego cechujący się, w centralnej partii, chaotyczną, bezrefleksową strefą zapisu drgań sejsmicznych. W publikacji przedstawiono metodykę rozszyfrowania takiego obrazu w sensie geometrii oraz jakościowej i ilościowej oceny pola prędkości fal podłużnych, opartą na interaktywnej analizie i modelowaniu pojedynczych rekordów sejsmicznych.

EN

The large hydrocarbon deposits are often associated with the presence of salt structures due to favorable conditions for accumulation and trapping of oil and gas. It is important to be able to image subsalt prospects correctly although it is very difficult task because of complexity of salt bodies' geometry and a large contrast of velocities. In publication we propose the use of deterministic seismic inversion paralelly with DMVA to solve the problem of subsult structures' imaging.

5

The Oświno structure (NW Mid-Polish Trough) : salt diapir or inversion-related compressional structure?

Krzywiec P.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 3

337--346

EN

Interpretation of seismic data from the Pomeranian segment of the Mid-Polish Trough (MPT) shows that this part of the MPT evolved in Mesozoic times as a decoupled sedimentary basin. Regional-scale decoupling was caused by the thick Zechstein salt layer. Detailed tectonic and seismostratigraphic analysis of seismic data from the vicinity of the Oświno IG 1 well allowed for significant reinterpretation of the Oświno structure, which was previously interpreted as partly pierced salt diapir. This structure developed in Triassic to Jurassic times as a listric normal fault zone detached above the salt layer, resulting from activity of a master fault present within the pre-Zechstein basement. Two pulses of increased extension could be inferred for Oświno fault zone: Late Triassic and Mid-Late Jurassic. The Oświno fault zone was reactivated in the Late Cretaceous due to the compression responsible for inversion of the MPT. Inversion-related uplift of the axial part of the MPT created a morphological gradient and the increased pressure of uplifted overburden rocks directed towards its flanks that also contributed to reactivation of the Oświno fault zone. This fault zone, together with the Drawno-Człopa salt diapiric structure and graben system of the Fore-Sudetic Monocline, have developed due to decoupled evolution of the Mid-Polish Trough.

6

Palaeotectonic cross-sections through the Mid-Polish Trough

Wagner R., Leszczyński K., Pokorski J., Gumulak K.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 3

293-306

EN

The Late Permian and Mesozoic evolution of the Mid-Polish Trough is analysed using a set of palaeotectonic cross-sections which are constrained by regional integrated depth-converted reflection seismic profiles. Results support the concept that the central and NW part of the Mid-Polish Trough can be subdivided into a Pomeranian and a Kuiavian segment. The Pomeranian segment is characterised by lower subsidence and a shallower depth to the base of the Zechstein (3500-4000 m) as compared with the Kuiavian segment. The Pomeranian basin was characterised by a nearly symmetrical structure and a single depocentre. In Kujawy, the basin displays a more complex structure with several local depocentres. In the Pomeranian segment, salt structures are poorly developed (salt pillows). These formed relatively late: during the latest Cretaceous and Early Paleocene. In the Kuiavian segment, salt structures include also salt diapirs which began to form at the end of the Muschelkalk, and were active later throughout Mesozoic times, as evidenced by lateral facies and thickness changes. During end Cretaceous and Paleocene basin inversion, the base of the Zechstein was uplifted by 3000-4000 m in the Kuiavian segment and by 2000-3000 m in the Pomeranian segment. The transition zone between the Pomeranian and Kuiavian segments, located in the area between Piła and Toruń, displays mixed features in its structure and geological evolution. Subsidence of the Mid-Polish Trough was controlled by multiple extensional pulses during which pre-existing crustal-scale faults were reactivated. Similarly, inversion of the Mid-Polish Trough involved reactivation of crustal faults. Segmentation of the Mid-Polish Trough can be related to factors including differences in its basement composition.

7

Late Cretaceous inversion and salt tectonics in the Koszalin-Chojnice and Drawno-Człopa-Szamotuły zones, Pomeranian sector of the Mid-Polish Trough

Leszczyński K.

Geological Quarterly

|

2002

|

Vol. 46, No 3

347-362

EN

Late Cretaceous inversion processes and their relation to salt movements in the Pomeranian sector of the Mid-Polish Trough are described, based on deep boreholes. Two tectonic zones, inverted in the Late Cretaceous, located in the Mid-Polish Trough, were selected for study: the Koszalin-Chojnice Zone situated NE of the present-day Mid-Polish Swell in the Pomeranian Trough, within an area of non-salt anticlines, and the Drawno-Człopa-Szamotuły Zone located in the Szczecin Trough, SW of the Mid-Polish Swell, in an area of strong salt tectonics. The stratigraphic gaps present indicate that the first pulse of Late Cretaceous inversion might have occurred in the Coniacian-early Santonian in this area. Another pulse can be dated at late Campanian-early Maastrichtian. Intra-Cretaceous stratigraphic gaps reached their maximum areal extent in the Coniacian (Inoceramus involutus Zone) and Upper Campanian (Koszalin-Chojnice Zone). Over large areas, Santonian (mostly upper Santonian) deposits rest upon Turonian (including Inoceramus schloenbachi Zone), and locally on older rocks. The lithofacies maps show that thickness and lithofacies distribution in the Cenomanian was independent of the strike of the Koszalin-Chojnice Zone. Such a dependence began and was accentuated in the Coniacian. Santonian and Campanian clastic deposits, extending along the SW boundary of the Mid-Polish Swell and absent in the SW part of the Pomeranian Trough, suggest local tectonic inversion within the central part of the Mid-Polish Trough.