Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Powiadomienia systemowe
  • Sesja wygasła!
  • Sesja wygasła!

Znaleziono wyników: 9

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  salt rock mass
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
Due to rheological properties of salt rock mass, maintenance of mine excavations, including shafts may be very challenging, especially in the long term. Many different ideas and approaches to a subject of sinking and maintaining a shaft in salt rock mass have emerged over the years, of which the main directions include two opposite ideas, such as an application of high-strength lining and an approach based on flexible lining. The article presents a shaft reaming machine designed for maintenance of mine shafts located in salt rock mass designed with a flexible shaft lining approach.
PL
Praca przedstawia przegląd najczęściej stosowanych metod obliczeń geomechanicznych stanu górotworu solnego i przemieszczeń terenu. Opisano uproszczony sposób obliczania obciążeń i wytężeń calizn w podziemnych kopalniach soli z jednopoziomową i wielopoziomową strukturą wyrobisk w powiązaniu z wynikami analogowych badań laboratoryjnych wytrzymałości soli kamiennej. Wskazano na zróżnicowanie zaciskania i ruchu górotworu spowodowanego oddziaływaniem horyzontalnych i wertykalnych struktur na ich otoczenie i tereny. Omówiono przydatność i ograniczenia, przystosowanego do warunków geologiczno-górniczych podziemnych kopalń soli, autorskiego rozwinięcia teorii Budryka-Knothego. Zasadnicza część pracy obejmuje omówienie fizycznego modelu sprężysto-lepkiego z potęgowym prawem pełzania, modelu geometrycznego z określeniem prostych i złożonych geometryzacji modelowych, zasad homogenizacji litologicznej i geometrycznej oraz modelu obliczeniowego dostosowanego do numerycznej metody elementów skończonych. Przytoczono szereg przykładów wyników własnych badań modelowych i zastosowań inżynierskich reologicznego modelu górotworu solnego z konstytutywnym potęgowym prawem pełzania Nortona – Bailey’a. Artykuł jest kontynuacją autorskich publikacji przeglądowych zamieszczonych w Przeglądzie Górniczym, które dotychczas dotyczyły sygnałów pękania skał solnych, zagrożenia wodnego oraz ochrony terenów górniczych w związku z obecnością wyrobisk w górotworze solnym.
EN
This paper presents the methods of calculating rock loads and stresses in underground salt mines, using the example of salt mine’s single-layer and multi-layered structures and comparing the methods to the actual laboratory rock-salt strength testing results. The author discusses the usability and limitations of the expanded Budryk-Knothe theory to determine the influence of salt-mine workings on the land surface, adjusting the studies to specific underground geological and mining conditions. The basic portion of the study contains the presentation of an elastic-viscous model, with the exponential creep law, determination of simple and complex geometric rendering of the model, and the principles of lithological and geometric homogenization, in compliance with the numerical calculations conducted by the Finite Element Method. The author quotes selected examples of model analysis and engineering uses of the rheologic salt-rock models, with the Norton-Bailey creep law.
PL
Szyb SW-4 znajduje się tuż przy granicy obszaru złoża rud miedzi „Sieroszowice" z położonym na północ obszarem złoża rud miedzi „Głogów Głęboki Przemysłowy". W bezpośrednim sąsiedztwie szybu SW-4 występuje warstwa soli kamiennej o miąższości ok. 153 m. Spąg warstwy soli zalega na głębokości od 1179,95 do 1179,5 m, strop na głębokości od 1027,2 do 1027,5 m. Sól najstarsza jest wykształcona w postaci zróżnicowanego kompleksu warstw, których głównym składnikiem jest halit. Obecnie, największym problemem związanym z obecnością soli w obrębie nowo wybudowanego szybu są jej właściwości reologiczne, uwidaczniające się w postaci konwergencji szybu, której towarzyszy łuszczenie się ociosów na całym odcinku solnym. Łuszczenie ociosów solnych jest konsekwencją towarzyszącemu procesowi reologicznego pełzania zjawiska dylatancji. W przypadku szybu SW-4 dopuszczenie do obwałów zagrażałoby bezpieczeństwu jego funkcjonowania. Z tego też względu nadrzędnym celem towarzyszącym procesowi projektowania obudowy szybu na odcinku solnym było pełne zabezpieczenie wyrobiska szybowego obudową spełniającą dwie funkcje. Funkcja pierwsza - izolująca ocios solny od płynącego szybem powietrza oraz migracji w masyw solny wód z nieszczelności w obudowie - funkcję tę pełni obudowa powłokowa. Funkcja druga zabezpieczająca wyrobisko szybowe przed skutkami dylatancji masywu solnego - funkcję tę pełni obudowa stalowa, kołowa podatna z profili V25. Konsekwencją reologicznego płynięcia oraz dylatancji jest konieczność okresowej przebudowy szybu na odcinku solnym. Każda z przebudów będzie polegała na odtworzeniu pierwotnego przekroju szybu na odcinku solnym wraz z odtworzeniem jego obudowy.
EN
SW-4 shaft is located in the border of "Sieroszowice" and "Głogów Głęboki Przemysłowy" mining area. In the vicinity of SW-4 shaft a layer of rock salt has a thickness of - 153 m. Floor of this layer lies at the depth of between 1179.5 m and 1179.95, and the roof - 1027.2 to 1027.5 m. Halite is the main composite of this deposit. Currently, the biggest problem associated with the presence of salt in the newly constructed shaft is convergence of the walls connected with rheological properties of salt. Additional phenomenon which exists in the shaft is exfoliation of side walls connected with dilation. In case of SW-4 shaft, letting these phenomena to exist could jeopardize safety of its operation. Therefore, the shaft lining was being developed with the intention to achieve two major goals. The first one was to prevent from migration of air and water from the shaft into side walls. This has been achieved by use of shell lining. The second goal was to protect the shaft from dilatation influence. This has been done by use of V25 susceptible lining. The consequence of the rheological flow and dilation is the need to periodically rebuild the shaft lining in salt deposit interval. Each reconstruction relies on restoring the original shaft diameter along with the reconstruction of the lining.
PL
Proces wzajemnego oddziaływania obiektów trudno odkształcalnych z ośrodkiem o właściwościach reologicznych badano analizując długotrwałe obserwacje zachowania się tamy podporowej w otaczającym ją górotworze. Analiza wyników pomiarów geodezyjnych wykazała znaczne wartości deformacji pionowych i poziomych tamy, jak i jej obniżeń. Dzięki opracowaniu prostego modelu geomechanicznego i przeprowadzeniu symulacji numerycznych zinterpretowano zaobserwowane w wynikach pomiarów zjawiska.
EN
The process of interaction between the hard to deform objects and the medium representing rheological properties was examined by analyzing long-term observations concerning the behaviour of a support dam within a surrounding rock mass. The analysis of surveying results indicated the dam’s significant horizontal and vertical deformation values, as well as those relating to its subsidence. Owing to the development of a simple geomechanical model and completion of numerical simulations, it was possible to interpret the phenomena indicated by the measurement results.
PL
Pomiary konwergencji stosowane są w górotworze celem badania i lokalizacji miejsc szczególnie zagrożonych naprężeniami występującymi wskutek koncentracji eksploatacji w danym rejonie lub szczególnych właściwości geologicznych górotworu. Wyniki takich pomiarów mają zatem kluczowe znaczenie dla oceny zagrożeń geomechanicznych w kopalniach głębinowych. Stanowią również podstawę dla budowy i estymacji parametrów modeli teoretycznych. Analiza wyników pomiarów konwergencji w odniesieniu do całego masywu naruszonego górotworu jest niezwykle złożona i może być obarczona znacznymi błędami. Zebrano i przeanalizowano wyniki wieloletnich wysokościowych pomiarów geodezyjnych. Zgromadzono także wyniki dostępnych pomiarów konwergencji z kilku komór solnych. W artykule podjęto próbę prowadzenia analizy łącznie z oceną ruchów punktów wysokościowych w wyrobiskach kopalnianych i rurze szybowej. Analiza przestrzenna zestawiająca całość wyników z sytuacją górniczo-geologiczną pozwala na łatwiejsze i obarczone mniejszą niepewnością wnioskowanie. Tego typu analizy pozwalają na lokalizację związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy konwergencją komór a przemieszczeniami punktów, a tym samym na lokalizację zagrożonych rejonów kopalni. Wdrożenie geograficznych systemów informacyjnych (GIS) pozwoliło na wykazanie celowości tego typu analiz.
EN
One of the main goals of convergence measurements in underground mining is assessing the risks related to caves deformations. Those deformations might be caused by the concentration of mining activities in a given region or by specific geological conditions. The results of such measurements are crucial for assessing the stability of caves in underground mines. The results of measurements are also used for improving the parameters and accuracy of theoretical models. The analysis of the convergence measurements and underground leveling is an extremely complex process, burdened with significant error. The results of the leveling and convergence measurements were gathered in the database. The presented research was focused on the analysis of the movements in mine chambers and in the shaft. The spatial analysis based on mining and geological factors can be used for defining the cause-and-effect relationships between the convergence of the chambers and the displacements of the measurement point. In this way the endangered areas could be established. Implementing of the geographical information systems (GIS) in the research enabled to work out complex analysis.
EN
Laboratory research on salt rock mass, univocally indicates the different character of this medium in comparison with other rock materials. Salt rock mass is not a homogeneous medium, and the structure variability of the salt series, their geological history, or depth of actual deposition of strata, can be the reason for significant diversification the of its geo-mechanical properties. This article shows the results of laboratory testing on rock salt samples drawn from the Kłodawa diapir. The tests carried out include single-axial compression tests, triaxial compression tests, creep tests with a constant and variable load, and tensile tests by means of transverse compression (Brazilian method). The research was carried out to determine and check the geo-mechanical parameters of rock salt.
PL
Przeprowadzone do tej pory laboratoryjne badania górotworu solnego jednoznacznie wskazują na odmienny charakter tego ośrodka, w porównaniu z innymi materiałami skalnymi. Górotwór solny nie jest ośrodkiem jednorodnym, a zmienność budowy serii solnych, ich historia geologiczna czy głębokość aktualnego zalegania w wysadzie, mogą być powodem znacznego zróżnicowania własności geomechanicznych. Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badań laboratoryjnych soli kamiennej pobranej z wysadu Kłodawa. Przeprowadzone testy obejmowały próbę jednoosiowego ściskania, próbę trójosiowego ściskania, próbę pełzania ze stałym i zmiennym obciążeniem oraz próbę rozciągania metodą poprzecznego ściskania (metoda brazylijska). Celem badań było wyznaczenie i sprawdzenie parametrów geomechanicznych soli kamiennej.
PL
Prognozując wpływy eksploatacji na zabudowę terenu wywołane nieregularnie rozproszonymi wyrobiskami komorowymi wykorzystuje się powiązanie ich zaciskania z osiadaniami i deformacją powierzchni. Mierzalną właściwością zaciskania wyrobisk jest konwergencja, zależna od czynników geometrycznych i fi zycznych. Ten związek był dotychczas przedmiotem publikacji, w których rozpatrywano wpływy zaciskana pojedynczego wyrobiska lub zespołu wyrobisk tworzących regularną strukturę. W badaniach relacji pomiędzy zaciskaniem nieregularnie rozproszonych wyrobisk a warunkami geologicznogórniczymi występuje problem uporządkowania obszernych danych pomiarowych, to jest stworzenia jednolitej bazy danych z wieloletnich obserwacji, określenia kryteriów dokładności pomiarów i ich celów. Na podstawie dotychczasowych obserwacji konwergencji w kopalni soli Wieliczka, sporządzono wycinkowe bazy danych i wyłoniono cele, jakim służyć powinny te pomiary. Pokazano różnorodność metod pomiarów, stosowane przyrządy, przeprowadzono analizę ich dokładności i powiązanej z tym częstotliwości pomiaru. Na wykresach zależności konwergencji od czasu pokazano zróżnicowanie tego związku wynikające z warunków geologiczno-górniczych oraz typowy proces narastania konwergencji z jednakową prędkością. Omówiono stosowane w praktyce górniczej prezentacje wyników pomiarów, wskazując na potrzebę powiązania dokładności pomiaru z częstotliwością pomiaru uzależnioną od warunków geologiczno- górniczych. Praca pokazuje charakterystykę zachowania się wyrobisk komorowych w Wieliczce, jednak powiązanie obserwowanych przemieszczeń ze skomplikowanymi warunkami geologiczno-górniczymi wymaga dalszych studiów, których warunkiem jest dalsze, pełniejsze uporządkowanie baz danych.
EN
When forecasting the effects of mining activity on land development, caused by irregularly scattered chamber excavations, researchers study the connection between the process of room closure and the phenomenon of land subsidence and surface deformation. A measurable property of room closure is convergence, which depends on geometrical and physical factors. So far, this connection has been discussed in articles that looked at the effects of room closure of a single chamber or a group of chambers forming a regular structure. Research into the connection between the room closure of irregularly scattered workings and geological/mining conditions poses a significant problem with organizing considerable measurement data, i.e. with creating a uniform database on the basis of longterm observation, determining the criteria for measurement accuracy, and outlining the objectives of the measurement procedures. On the basis of the observations of convergence carried out to date in the Wieliczka Salt Mine, fragmentary databases were created, and the objectives for measurements were established. The diversity of the measuring methods was demonstrated, as well as the devices being used; additionally, the accuracy of measuring devices was analyzed, together with the measurement frequency related with it. On the graph showing the relationship of convergence and time, the diversity of this relationship – resulting from geological/mining conditions – was presented, together with a typical process of convergence increasing at a steady speed. The paper also discusses the popular methods of presenting the measurement results, used in mining. At the same time, it points to the need of relating the accuracy of the measurement to the measurement frequency, linked to geological/mining conditions. The paper describes the behavior of chamber workings in Wieliczka. However, relating the observed shifts to complex geological/mining conditions requires further study, for which it is necessary to carry on organizing databases in a comprehensive manner.
PL
W artykule przedstawiono wpływ głębokości na naprężenia i odkształcenia w sąsiedztwie wyrobiska chodnikowego o przekroju kwadratowym w górotworze solnym. Opisano sposób przyjmowania do analiz wartości naprężeń pierwotnych, odpowiadających stanowi naprężeń w górotworze solnym. Rozkłady naprężeń, odkształceń i konwergencję w chodniku obliczono dla ośrodka sprężysto-lepkiego metodą elementów skończonych. Wyniki pracy służyć mogą rozpoznawaniu warunków naprężeniowych w górotworze solnym oraz szacowaniu właściwości lepkich górotworu na podstawie pomiarów konwergencji na różnych głębokościach.
EN
The paper presents the influence of depth on stresses and strains around the gallery in salt rock mass. The method of taking the values of initial stresses corresponding to the state of stress in salt rock mass for analyses is described. The distributions of stress, strain and convergence of gallery are calculated for elastic-viscous medium using Finite Element Method. The results of this paper may be used for recognition of the stress conditions in salt rock mass and estimation of viscous properties of rock mass on the basis of the convergence measurements at various depths.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.