Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 23

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  salt deposit
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
EN
The presented work deals with the problem of terrain surface and rock mass deformation in the area of the Bochnia Salt Mine. The deformations are related to natural causes (mainly the tectonic stress of the Carpathian orogen) as well as anthropogenic ones related to the past mining activity conducted directly under the buildings of the town of Bochnia. The discussed characteristics of land surface deformation are important from the point of view of threats to surface features and contribute to spatial development. Particularly anomalous zones of observed subsidence basins are examined as places of second order deformation effects. The author presents a method of determinations of these anomalous areas and he discusses their origins.
PL
Przestawiona praca dotyczy problematyki deformacji powierzchni i górotworu w rejonie Kopalni Soli Bochnia. Deformacje te związane są zarówno z przyczynami naturalnymi (głównie nacisk tektoniczny orogenu karpackiego), jak i antropogenicznymi związanymi z minioną aktywnością górniczą prowadzoną bezpośrednio pod zabudową miejską Bochni. Omówione charakterystyki deformacji powierzchni terenu są istotne z punktu widzenia zagrożeń dla obiektów powierzchni oraz są elementem planowania przestrzennego. Szczególnie przeanalizowane zostały strefy anomalne niecki obniżeniowej jako efekty drugiego rzędu deformacji. Autor przedstawił sposób ich wyznaczania oraz omówił genezę ich powstania.
EN
Occurrences of borate minerals in the Zechstein salt-bearing deposits of the Kłodawa salt dome (central Poland), and the manner of their development, suggest that the minerals were formed at high temperatures, that considerably exceed the temperature estimated from the thermal gradient (~180°C). Research on rock salt and potassium-magnesium salts containing congolite and boracite, respectively, are consistent with high-temperature processes of transformations affecting the salt rocks in certain sections of the salt dome. The chemical composition of, and daughter minerals occurring in, primary fluid inclusions in halite, originating from the congolite zone, indicated a very high proportion of potassium and magnesium in the brines from which the halite crystallised. The thermal transformations observed in inclusions indicate a halite crystallisation temperature exceeding 420°C. Anhydrite crystals, co-occurring with borate minerals, represent unique features as to the distribution and composition of solid and fluid inclusions. These features indicate crystallisation or recrystallisation in conditions that differed considerably from those typical of the salt dome, with the involvement of solutions of changing chemical compositions. The crystals contain multiple solid inclusions of transparent and non-transparent minerals, among which we have focused on carnallite. The relationships of carnallite with liquid and gaseous phases indicate, as in the congolite zone, migration of very highly concentrated brines with respect to potassium and magnesium, or even transport of carnallite in the form of melt (liquid). Measurements of fluid inclusion homogenization temperatures, within the range from 197.8 to 473.8°C, supported a high-temperature origin for these minerals in hydrothermal conditions.
PL
W KGHM Polska Miedź S.A. w O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” wykorzystywana jest metoda georadarowa do rozpoznawania budowy geologicznej pokładu najstarszej soli kamiennej (Na1). Impulsem do zastosowania georadaru było pojawienie się zagrożenia gazowego w wykonywanych wyrobiskach górniczych. Metoda ta doskonale sprawdza się do lokalizowania bloków anhydrytowych, będących potencjalnym miejscem akumulacji siarkowodoru oraz jest pomocna przy określaniu stropu i spągu pokładu soli. W badaniach zastosowano anteny georadarowe o częstotliwościach 100MHz i 30MHz, którymi osiągnięto zasięgi odpowiednio 40m i 60m przy rozdzielczości 0,25m i 1,0m. Profilowania z użyciem georadaru wykonywano w otworach badawczych i wzdłuż spągu wyrobisk.
EN
In the KGHM Polska Miedź S.A. in the “Polkowice-Sieroszowice” mine, the georadar method is used to recognize the geological structure of the Zechstein (Upper Permian) Oldest Halite rock salt (Na1) deposits. The incentive to use the georadar was the occurrence of a gas risk in mining excavations. This method is ideal for locating anhydrite blocks, which are potential sites of hydrogen sulfide accumulation, and is helpful in determining the top and base of the salt deposits. In the tests, 100MHz and 30MHz antennas were used, which reached the ranges of respectively 40m and 60m and resolutions of 0.25m and 1.0m. The profiling with use of a georadar was performed in research boreholes and along the floors of excavation drifts.
PL
W KGHM Polska Miedź S.A. w O/ZG Polkowice-Sieroszowice jest wykorzystywana metoda georadarowa do rozpoznawania budowy geologicznej pokładu najstarszej soli kamiennej (Na1). Impulsem do zastosowania georadaru było pojawienie się zagrożenia gazowego w wykonywanych wyrobiskach górniczych. Metoda ta doskonale sprawdza się do lokalizowania bloków anhydrytowych, będących potencjalnym miejscem akumulacji siarkowodoru oraz jest pomocna przy określaniu stropu i spągu pokładu soli. W badaniach zastosowano anteny o częstotliwościach 100 MHz i 30 MHz, którymi osiągnięto zasięgi odpowiednio 40 m i 60 m przy rozdzielczości 0,25 m i 1,0 m. Profilowania z użyciem georadaru wykonywano w otworach badawczych i wzdłuż spągu wyrobisk.
EN
The Polkowice-Sieroszowice Mine the KGHM Polska Miedź S.A. uses the georadar method to recognize the geological structure of the Zechstein (Upper Permian) Oldest Halite rock salt deposits (Na1). The incentive to use the georadar was the occurrence of a gas risk in mining excavations. This method is ideal for locating anhydrite blocks, that are potential sites of hydrogen sulphide accumulation, and is helpful in determining the top and base of the salt deposits. In the tests, 100 MHz and 30 MHz antennas were used, which reached the ranges of 40 m and 60 m and resolutions of 0.25 m and 1.0 m, respectively. The profiling with use of a georadar was performed in research boreholes and along the floors of excavation drifts.
EN
Acoustic inversion is useful to extract information from seismic data. Inhomogeneities of salt deposits should be predicted before the decision of underground storage location is made. The work concerns the possibility of detecting anhydrite intercalation in the rock salt from seismic dataset. The resolution strongly depends on signal to noise ratio. The synthetic pseudoacoustic impedance sections are generated for efficiency test of predictive and minimum entropy deconvolution process, when random noise distorts the seismic traces.
PL
Prognozuje się, że prowadzenie eksploatacji złoża rud miedzi w obszarze „Głogów Głęboki Przemysłowy” będzie silnie związane ze znacznym wzrostem występowania zagrożenia klimatycznego oraz zagrożenia zjawiskami gazowymi i gazogeodynamicznymi. Ze względu na liczbę i lokalizację planowanych do drążenia szybów, dużym wyzwaniem dla kopalń KGHM Polska Miedź S.A. będzie system wentylacji, zapewniający wymagane wielkości wydatków powietrza dla przewietrzenia przyszłych frontów eksploatacyjnych oraz drążonych wyrobisk udostępniająco-przygotowawczych, który w znacznym stopniu zdeterminuje planowane wydobycie. Obecna wiedza oraz plany sczerpywania głębokich obszarów złoża umożliwiają przeprowadzenie analizy możliwości działań zabezpieczających przyszłą eksploatację złoża rud miedzi, w aspekcie zwalczenia aerologicznych zagrożeń naturalnych. W artykule przedstawiono koncepcję wykorzystania wyrobisk poziomu złoża soli – jako ważny element w systemie wentylacji oraz prewencji aerologicznych zagrożeń naturalnych przy udostępnianiu głębszych poziomów złoża rud miedzi, i w obszarze „GGP”.
EN
It is forecasted that copper ores deposit exploitation within “Glogow Gleboki Przemyslowy” area will be strongly connected with substantial increase of climatic, gases and gas-dynamic hazards occurrence. Because of the number and localization of shafts planned to be sunk, a serious challenge for the mines of KGHM Polska Miedz S.A. will be the ventilation system, ensuring required volumes of air to ventilate future exploitation fronts and excavating development headings, which will substantially determine future excavation. The knowledge possessed now as well as the plans of deep deposit areas excavation enable analyzing possibilities of prevention measures of future copper ores deposit exploitation in the aspect of overpowering the aero logical natural hazards. In the paper the concept of utilizing salt deposit headings is shown as an important component of ventilation system and aero logical natural hazards prevention while developing deeper levels of copper ores deposit and within “GGP” area.
PL
Postęp wiedzy na przestrzeni ostatniej dekady w technikach eksploatacji systemami otworowymi zaowocował wprowadzeniem nowych, innowacyjnych metod produkcyjnych, skutkujących skróceniem czasu budowy kawern magazynowych, co bezpośrednio przełożyło się na aspekt ekonomiczny. Poniższy artykuł opisuje zmiany w technikach eksploatacji wprowadzone na KPMG Mogilno oraz nowatorskie metody stosowane w nowo budowanym magazynie PMG Kosakowo. W artykule omówiono następujące techniki inżynierskie: rozpoznanie złoża za pomocą georadaru, określenie izolacji olejowej metodą geofizyczną, zastosowanie pompy wspomagającej do tłoczenia wody, użycie izolacji azotowej zamiast olejowej, udostępnianie komór magazynowych odwiertami kierunkowymi, rozprowadzanie zrzucanej do Zatoki Puckiej solanki systemem dysz oraz badanie stanu szczelności zacementowania kolumny eksploatacyjnej z użyciem pakera PIP. Nowe metody i technologie zastosowane w czasie budowy komór są wynikiem analiz wykonanych przez specjalistów o wysokich kwalifikacjach, i efektem pracy wielu osób zatrudnionych w Investgas S.A.
EN
The authors presented the new, innovative salt leaching technologies which allowed us to shorten the time of construction of salt caverns used for gas storing purposes and to limit cost of investment. Described are novel technologies used in KPMG Mogilno and PMG Kosakowo including the following: use of Ground Penetrating Radar for recognition of salt structure, evaluation of oil level using the geophysical methods, use of water booster pumps for water injection, application of nitrogen instead of oil as isolation medium, use of directional wells for gas injection and production, use of the special arrangement of nozzles for salt water discharge into Bay of Puck and use of PIP packer for cement pressure testing of production casing.
8
Content available Analiza obrazów sekcji pseudoimpedancji akustycznej
PL
Wykonanie inwersji sekcji sejsmicznych prowadzi do uzyskania przybliżonego rozkładu impedancji akustycznej. Dane takich rozkładów oporu akustycznego są bazą do tworzenia obrazów i wizualnej interpretacji budowy ośrodka skalnego. Metoda jest skuteczna w rozpoznawaniu zmian litologiczno-facjalnych wszędzie tam, gdzie zmiany te powodują zmiany wartości oporu akustycznego. W praktyce zbyt wysoki poziom zakłóceń może uniemożliwiać wizualną interpretację. W artykule zasugerowano metody analizy i przetwarzania obrazów, wspierające wizualizację w celu wzrostu wiarygodności interpretacji ww. obrazów w procesie wykrywania zmian litologicznych w pokładach soli kamiennej.
EN
Approximate distribution of acoustic pseudo-impedance can be obtained from calculation of inversion of the seismic section. That data of the acoustic resistance distribution are the base to image creation and visual interpretation of surrounding rock morphology. That method is useful for lithology-phacial changes detection in case that the changes have response in acoustic resistance changes. In practice, high-level noise signal in coexistence with useful one, make interpretation difficult, if not even impossible. In the paper are suggested some methods of image analysis and processing to inhance the acoustic impedance image feature visualization. That is the way to increase image interpretation credibility in process of lithology-phacial change detection in salt deposits.
PL
Wycieki WVI-32, WVII-16 i WVI-6 zlokalizowane są w rejonie północnej granicy złoża soli Wieliczka. Pojawienie się ich miało związek z pracami górniczymi prowadzonymi w tym rejonie, a dokładnie z eksploatacją soli metodą "na mokro" metodą komór ługowniczych. Wycieki są niezwykle ważnym zjawiskiem hydrogeologicznym bo stanowią 56,6% wszystkich wód dopływających do złoża i są wodami nienasyconymi względem halitu. W artykule przedstawiono zmienność wydajności dopływów od momentu pojawienia się wycieków. Najbardziej niebezpiecznym z wycieków, biorąc pod uwagę zmiany wydajności, wydaje się wyciek WVI-32.
EN
Leaks WVI-32, WVII--6 and WVI-6 are located at the northern boundary of the Wieliczka salt deposit. The leaks in the region occurred as a result of the mining of salt using the leaching chamber method. These leaks are a significant hydrological phenomenon as they constitute 56.6% of total flux to the mine and are unsaturated brine. The changeability of the leak inflow discharges since their occurrence has been discussed in the paper. The result of the analysis indicates that the most dangerous inflows were from leak WVI-32.
PL
Wycieki WVI-32, WVII-16 i WVI-6 charakteryzują się niepełnym nasyceniem względem halitu. W artykule analizowano zmienność zawartości jonów chlorkowych i siarczanowych oraz policzonego na ich podstawie wskaźnika siarczanowości w okresie istnienia wycieków. Zakres zawartości jonów siarczanowych jest podobny dla wszystkich badanych wyciekach i większy niż jonów chlorkowych. Wycieki różnią się zawartością Cl/- i zróżnicowaniem tego składnika. Na podstawie wartości współczynników korelacji dla zawartości badanych składników i policzonego na ich podstawie wskaźnika siarczanowości przeprowadzono ocenę sytuacji hydrogeologicznej w rejonie omawianych wycieków.
EN
Leaks WVI-32, WVII-16 and WVI-6 are unsaturated as compared to halite. The analysis of chloride and sulfate content and hydrochemical sulphate ratio has been discussed in this paper. The range of SO4/2- content is similar for all the investigated leaks and higher than the Cl content range. The quantity and differentiation of chloride content are various in the presented leaks. The correlation index value of the analyzed chemical parameters (chloride, sulphate and hydrochemical sulphate ratio) was used for estimating the hydrochemical state in the investigated region.
PL
Podjęcie decyzji o budowie podziemnego zbiornika w złożu soli i wybór jego lokalizacji wymaga szeregu badań. Zasadnicze znaczenie ma odpowiednie rozpoznanie geologiczne. W rejonie pomiędzy Głogowem a Bytomiem Odrzańskim (NW część LGOM) wyznaczono 2 obszary złożowe o łącznej powierzchni 14 km2, gdzie szacunkowe zasoby geologiczne wynoszą kilkanaście mln ton soli. Sól ta stanowi kopalinę użyteczną towarzyszącą złożom miedzi. Skłoniło to do podjęcia prac mających na celu uruchomienie eksploatacji soli kamiennej metodą ługowania otworami z powierzchni terenu oraz wykorzystania powstałych kawern jako sezonowych magazynów gazu ziemnego na potrzeby lokalne. Budowa podziemnych zbiorników metodą ługowania z powierzchni, zawsze stwarza możliwość i potrzebę zagospodarowania soli uzyskiwanych w wyniku takiego sposobu tworzenia zbiornika. Detekcja niejednorodności litologiczno-facjalnych w budowie pokładowych złóż soli kamiennej jest zadaniem wymagającym precyzji i dokładności. Istnieją przesłanki teoretyczne, zweryfikowane modelowaniami, że zmiany takie mogą być rozpoznane na podstawie interpretacji sekcji pseudo-impedancji akustycznej. Dokładność i wiarygodność takiej interpretacji wzrasta, jeśli zakłócenia obecne w rejestracjach terenowych maleją. Całkowita eliminacja zakłóceń z danych rzeczywistych jest niemożliwa. Uzasadnione jest więc oszacowania a'priori jaki poziom szumu jest dopuszczalny, aby interpretacja była wiarygodna. Metoda inwersji w celu obliczenia tras pseudo-impedancji akustycznej jest operacją nieliniową i w takim przypadku metoda modelowań tras przy założonym poziomie szumu, pozwala ocenić jego wpływ na jakość odzwierciedlania się zmian budowy wewnętrznej górotworu. Przedstawione syntetyczne sekcje pseudo-impedancji akustycznej, uwzględniają typową w NW części LGOM budowę geologiczną pokładów soli kamiennej i różny poziom szumu przypadkowego.
EN
NW part LGOM, the area between Głogów and Bytom Odrzański is perspective for construction of underground storage in salts deposit. The building method by salt's leaching from surface always gives the possibility utilize the salts. The area takes about 14 km2 the estimated salt's store equal a dozen mln. Salt is an useful mineral accompanying copper deposits. For location and building of underground reservoir very precise geological setting is needed. The inhomogeneities and changes of thickness and lithology of salts deposits before the underground storage location must be predicted. A method of inversion of seismic section aiming at obtaining pseudo-acoustic impedance section gives the possibility to bind very closely the acoustic impedance changes with lithologic and facial changes in subsurface. When the noise in seismic data decreases the accuracy and reliability of interpretation increases. Unfortunately, a whole elimination of noise from seismic measurements is not possible. It is reasonable to estimate a'priori the level of noise for reliable interpretation seismic sections. It should be realised that the inversion procedure is not a unique process. There is no single solution to the given problem. In this case the modelling methods of pseudo-impedance acoustic sections are useful for the evaluation of the influence of noise on the recognition of underground boundaries. The paper presents the synthetic seismic section and pseudo-impedance section constructed for various lithology's changes typical for Zechstein salts deposits in NW part of LGOM.
PL
Procesy kształtujące chemizm wód (w większości solanek) Kopalni Soli Wieliczka mogą być opisane za pomocą związków między poszczególnymi jonami. Wody infiltracyjne dopływające do złoża ługują jego rozpuszczalne składniki, przede wszystkim halit. Dlatego też podstawowymi składnikami chemicznymi wód rejonów złóż soli są jony Na+ i Cl-. W wypadku wód, których mineralizacja związana jest z ługowaniem złóż soli kamiennej, wartość wskaźnika [wzór] powinna wynosić około 1, ponieważ takie proporcje między jonami występują w kryształach soli kamiennej. Wartości tego wskaźnika (w zdecydowanej większości wycieków oscylujące wokół 1), a także proporcje między zawartością Na+, Ca2+ i Cl- przedstawione na diagramie "deficyt Na - nadmiar Ca" wskazują, że głównym czynnikiem decydującym o chemizmie tych wód jest proces rozpuszczania halitu. Świadczy to o infiltracyjnym charakterze przejawów wodnych złoża Wieliczka.
EN
Processes which affect the chemical components of waters (mostly brines) of the Wieliczka Salt Mine can be described by the relationships between the main ions. Infiltration waters leaking into the deposit are dissolving its soluble components, primarily halite (NaCl). Na+ and Cl- are the main chemical components of water connected with the salt deposit. For water mineralized by the dissolution of salt, the molar ratio [formula] is close to 1 because such proportions between ions appear in crystals of the rock-salt. The proportion between Na+ and Ca2+ reflects the following processes: ion exchange, evaporation, dissolution and precipitation of the halite, calcium sulphates and carbonates, and also dolomitization and dedolomitization. Hence these processes can be represented by the diagram "deficit Na - excess Ca". The diagram shows evidence of infiltrating origin of water circulating in the the Wieliczka salt deposit.
PL
Badania nad neotektoniką i współczesnymi mchami tektonicznymi Karpat oraz przyległych struktur geologicznych trwają już od kilkudziesięciu lat. Rejon Bochni położony na granicy Karpat fliszowych i zapadliska przedkarpackiego zaliczony został w oparciu o badania geologiczne i geomorfologiczne do stref podnoszonych neotektonicznie. Złoże soli kamiennej Bochnia, eksploatowane od połowy XIII wieku, może stanowić bardzo dobry obiekt do obserwacji zjawisk geodynamicznych oraz wpływu neotektonicznych i współczesnych ruchów na wgłębną budową geologiczną. W niniejszej pracy autorzy podjęli próbę analizy występowania przejawów współczesnych i neotektonicznych ruchów w obrębie górotworu kopalni. Podstawowym celem było wyznaczenie takich wskaźników, które umożliwiałyby jednoznaczne stwierdzenie istnienia ruchów tektonicznych po ostatecznym uformowaniu się złoża oraz współczesnych, związanych wyłącznie z możliwymi dalszymi ruchami Karpat. Na podstawie przeprowadzonych w kopalni obserwacji za wskaźniki takie uznano: deformacje utworów wtórnych, żyły soli włóknistych, zaburzenia niektórych powierzchni nieciągłości i zróżnicowany stopień zaciskania wyrobisk górniczych
EN
Examination of neotectonics and recent tectonic movements of the Carpathian mountains and neighbouring geological structures have been carried out since a few decades. On the basis of geological and geomorphological examination Bochnia, the district situated at the border of the Carpathian flysch and the Carpathian Foredeep, has been ranked among neotectonically uplifted structures. The Bochnia salt deposit has been exploited since middle of the 13th century and may be a very convenient object for the study of geodynamic events and influence of neotectonic and recent movements on geological structure of the deposit. In the present paper the authors make an attempt at evaluation of recent and neotectonic movements within the rock mass. The main task was to distinguish such indicators which would make it possible to recognize the presence of tectonic movements originating after the last stage of salt deposit formation as well as those resulting from present-day activity of the Carpathians. Observations carried out in the Bochnia salt mine enable us to list the following indicators as: deformations of such secondary rocks as fibrous salt veins, disturbances of some surfaces of discontinuity and differentiated rate of convergence of the mine galleries
PL
Oddział Zakłady Górnicze "Polkowice-Sieroszowice" prowadzi od 1991 roku roboty górnicze w pokładzie najstarszej soli kamiennej. W artykule przedstawiono zagadnienia techniczne i organizacyjne związane z drążeniem wyrobisk rozpoznawczych w złożu soli kamiennej "Kazimierzów". Ponadto wskazano na możliwe kierunki zagospodarowania przedmiotowego złoża soli zalegającego ponad złożem rudy miedzi.
EN
"Polkowice-Sieroszowice" mine has been driving the mine workings in the oldest rock salt bed since 1991. The paper discusses technical and organizational issues concerning making the development workings in the "Kazimierzów" rock salt deposit. Moreover the possible methods of management the salt deposit occurring above the copper ore.
PL
Prowadzone w ostatnich 15-tu latach rozpoznanie górnicze złoża najstarszej soli kamiennej ,,Kazimierzów" wykazuje silne zaangażowanie tektoniczne soli, co w istotny sposób może wpływać na efektywność ewentualnej eksploatacji tj. utrzymywanie jednorodności i dobrej jakości surowca. Dodatkowo tektoniczna anizotropia masywu może mieć wpływ na lokalne pogorszenie się warunków prowadzenia robót górniczych i na stateczność wyrobisk korytarzowych i komorowych. Z tego wzglądu analiza strukturalna złoża soli, co do jej budowy wewnętrznej jak również tektoniki zewnętrznej ma kluczowe znaczenie przy dokumentowaniu złoża, a w przyszłości przy wyborze optymalnej formy jego zagospodarowania.
EN
The mining exploration of the ,,Kazimierzów" rock salt deposit carried out during last 15 years showed the complex tectonics within the salt layers, what may have an essential impact on the effectiveness of future exploitation i.e. on maintaining the homogeneity and quality of the mineral. Additionally the tectonic anisotropy of the massive may impact on the condition of mining operations and stability of the mine headings and chambers and galleries. Therefore the structural analysis of the rock salt deposit concerning its internal structure and tectonics of the ambient stiff rock-mass is crucial while the deposit is documented and in future for choosing the optimum method of its management.
PL
W północnej części LGOM występuje pokład soli kamiennej (Na1) o dużej miąższości, stwarzający potencjalne warunki do budowy kawernowych zbiorników do magazynowania węglowodorów. Skomplikowana budowa geologiczna pokładu soli kamiennej i skał otaczających, wskazuje na konieczność wykonania szczegółowych badań geologicznych przed podjęciem decyzji o ostatecznym wyborze obszaru do budowy zbiorników.
EN
In the northern part of the Legnica Głogów Copper Basin is the bed of rock-salt (Na1) of large thickness, giving the potential opportunities for forming cavern reservoirs for hydrocarbon storage. Complex geology of the rock-salt bed and surrounding rock-mass indicates the need for detailed geological investigation before the final decision about the reservoirs location is made.
PL
Prowadzone w ostatnich 15-tu latach rozpoznanie górnicze złoża najstarszej soli kamiennej "Kazimierzów" w znaczący sposób rozszerzyło zakres wiedzy na temat jego wykształcenia w stosunku do stanu wiedzy zawartej w dokumentacji geologicznej [20], a opartej na danych w kat. Cl .Obecny stan rozpoznania złoża oraz koncepcja jego zagospodarowania zakładająca eksploatację soli z docelowym wykorzystywaniem wyrobisk korytarzowych i komorowych do magazynowania odpadów wymusiły konieczność opracowania Aneksu nr 1 do projektu geologicznych prac rozpoznawczych [13]. Realizacja zaprojektowanych prac umożliwi lepsze poznanie budowy geologicznej pokładu soli kamiennej w południowo-centralnej części monokliny przedsudeckiej.
EN
Mining exploration of the oldest salt deposit - "Kazimierzów", which has been carried out within 15 years, substantially widen the knowledge about its geology comparing to the Information included in the geological report [20] based on C1 category of prospecting. Current level of the deposit geological survey and the concept of its management assuming salt extraction with target usage of excavation as a waste storage facilities, forced to prepare the Annex 1 to the plan of geological prospecting [13]. The planned surveys should provide the better knowledge about the geology of the salt bed in the south -central port of the foresudetic monocline.
PL
W artykule omówiono cechy ilościowe i jakościowe wycieków kopalnianych, które są istotne przy ocenie sytuacji hydrogeologicznej złoża solnego. Podstawą rozważań była analiza zmienności składu chemicznego i wydajności wycieków złoża Wieliczka w ciągu kilkudziesięciu lat, a także szczegółowe dane chemiczne 40 wytypowanych wycieków. Analizując zmiany wydajności wycieków, wyróżniono trzy typy zmienności dopływów. Z punktu widzenia zagrożenia wodnego najbardziej niebezpieczny jest typ o rosnącej dynamicznie wydajności. Wśród badań chemizmu wód najbardziej istotne jest zasolenie i zawartość jonów siarczanowych, a także obliczone na ich podstawie wskaźniki chemiczne i zależności między nimi. Omówiono parametry fizykochemiczne, które mogą świadczyć o wzroście zagrożenia wodnego złoża solnego.
EN
Some of seepage parameters are essential in evaluation of the hydrogeological condition of the deposit. The base was analysis of chemical changes vs. time and discharge changes vs. time and detail analysis of forty choice seepages of Wieliczka Salt Mine. There are three types of discharge changes. The most dangerous type is dynamic growing. Salinity is chemical parameters, which point to dissolution of halite. Contest of sulphate, hydrological index and the relation between hydrological ratios are important too. There were discussed seepage parameters, which may point to a growing danger to the saline water deposits.
PL
Współczesne przejawy krasu solnego w kopalni "Wieliczka" są skutkiem powolnej infiltracji wód ze skał otaczających, obserwowane przede wszystkim przy północnej granicy złoża. Rejestruje się tam największą liczbę oraz najwyższą wydajność wycieków wód spoza złoża. Główną przyczyną migracji nienasyconych wód jest osłabienie strukturalne górotworu spowodowane zarówno procesami tektonicznymi, jak i prowadzonymi przez wiele wieków robotami górniczymi. Efektem ciągłej infiltracji wód spoza złoża są różnorodne przejawy krasowienia skał solnych. Najczęstszym skutkiem tego procesu są naciekowe formy wtórnego halitu w starych wyrobiskach poeksploatacyjnych.
EN
Recent shows of salt karst observed in the "Wieliczka" mine result from the slow infiltration of waters from the enclosing rock formations along the northern margin of salt deposit. In this area the largest number of inflows with the highest flows rates were reported. The principal reason for migration of undersaturated waters is the significant structural weakening of the rock formations caused by the tectonic movements as well as by centuries-long mining activity. The continuous infiltration of waters into the salt deposit results in diversed karst features. The most common are various speleothems of secondary halite in old workings.
PL
Profile otworów wiertniczych wykonanych w okolicy Wojnicza w latach 1960- 1973 dostarczyły nowych danych o występowaniu złoża solnego. Ponad złożem zalegają osady ilasto-piaszczyste warstw chodenickich i grabowieckich. Reprezentowane są one przez ciemnoszare iły, iłowce oraz iłołupki margliste z przewarstwieniami piasków i piaskowców. Osady te zawierają rozproszoną substancję organiczną w różnych formach (m.in. detrytus roślinny, zwęglone fragmenty roślin) oraz wykazują znaczną zawartość metanu. Zawartość metanu w warstwach nadkładu złoża solnego Wojnicz wykazuje związek z rozproszoną substancją organiczną, występującą w formie detrytusu roślinnego. Maksymalna zawartość substancji organicznej wynosi 9,3% wag., a metanu 25,5%. Dla porównania przedstawiono również zawartość substancji organicznej i metanowość w osadach serii solnej oraz w warstwach skawińskich jednostki autochtonicznej i allochtonicznej
EN
Drillings completed in the vicinity of Wojnicz in the years 1960-1973 provided new data on the salt deposit. The overburden includes clayey-sandy Chodenice and Grabowiec Beds - dark-grey clays, claystones and marly clayey shales intercalated with sands. These sediments contain dispersed organic matter in the form of plant detritus, carbonized plant relies, eta, and reveal high methane concentrations. Methane contents in the overburden of the Wojnicz deposit are related to the dispersed plant detritus. Maximum content of organic matter reaches 9.3 wt. % and that of methane is 25.5%. For comparison, organic matter and methane concentrations in salt series and in Skawina Beds of allo- and autochthonous units were presented
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.