Main tendencies, appropriateness and features of the embodiment of the architectural and theological essence of the light are defined in architecturally spatial organization of the Orthodox Church; the value of the natural and artificial light is set in forming of symbolic structure of sacral space and architectonics of the church building.
W opracowaniu zostały przedstawione zależności pomiędzy historią miasta Lublina a zmianami w przestrzeni sakralnej miasta. Przestrzeń ta, jako jeden z elementów krajobrazu kulturowego jest ciągłym zapisem rozgrywających się w niej zdarzeń, związanych ze wszystkimi aspektami życia człowieka. Pojedyncze zdarzenia lub dłuższe przemiany historyczne również zaznaczają się w przestrzeni, między innymi za pomocą elementów religijnych. Dlatego też przestrzeń sakralna, na równi ze świeckimi elementami krajobrazów kulturowych, jest świadkiem i wyrazicielem naszej przeszłości. W artykule zaprezentowano wybrane elementy przestrzeni sakralnej Lublina, miasta o niezwykle bogatej historii, ściśle powiązanej z dziejami Polski. Przedstawione miejsca i obiekty sakralne pojawiały się w mieście w różnych okresach jego rozwoju i były świadectwem lub symbolem rozmaitych zdarzeń historycznych. Ze względu na wiodącą pozycję Kościoła rzymskokatolickiego wśród wyznań Lublina, ukazano przede wszystkim obiekty związane z tym Kościołem. Ponadto, zaprezentowano miejsca kultu innych religii, których obecność wyraźnie zaznaczyła się w dziejach miasta.
EN
In the paper, some relations between history of Lublin and changes in the sacred space of the town were presented. This sacred space, as the one of numerous elements of cultural landscape, includes permanent records of events connected with whole range of various aspects of human’s life. Single historical occurrences and long‐term changes are also marked in the space, among others ‐ by religious elements. That is why sacred space, on equal terms with secular objects of cultural landscape, is a witness and reflection of our past. In the article, the author shows some chosen components of sacred space of Lublin ‐ town with very rich history which is linked to the bygone times of Poland. Places and objects presented, appeared in the town in various periods of its development and are evidences or symbols of historical occurrences. Due to leading importance of the Roman Catholic Church among all denominations in Lublin, items of this Church were shown above all. Moreover, sacred properties and objects of worship of other religion which played crucial role in the town were demonstrated as well.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Kiedy młode schrystianizowane państwo ruskie zaczęło ekspansję w stronę stepu, zetknęło się z krajobrazem stworzonym półtora tysiąca lat temu przez Scytów, Komanów i inne ludy wędrowne. Opisany został przez Gogola, Kraszewskiego, Sienkiewicza jako obraz Ukrainy. Podróżni musieli jechać przez trawy, ukrywające konia, od kurhanu do kurhanu ("mohyły"), zanim "kamienne baby" - portretowe pomniki przodków, ustawione na powierzchni ich grobowców znikały z ich oczu. Kult przodków nie jest czymś obcym dla Słowian (np. "Dziady"). Dawne bóstwa nasączone krwią ofiar, nieraz i dziecięcych, musiały napawać zabobonnym strachem, pomimo że część pomników przedstawiała wujów, ciotki i rodziców kijowskich książąt. Stosunek do "bab" stał się obojętny; a jednak istniały jeszcze przed półwiekiem relikty miejscowego kultu. "Baby" były chronione i bielone wapnem przed Wielkanocą. Wiele z tych zabytków sztuki rzeźbiarskiej zostało bezpowrotnie zniszczonych, używano ich często jako materiał budowlany bądź bezmyślnie niszczone przez społeczność miejscową, a także przez archeologów. Do dziś pozostały nieliczne obiekty tego typu, najczęściej umieszczone w muzeach.
EN
When the young christianized Russian state started with expansion to the steppe, it came into collision with the landscape created by skifs, comans and other tribes 1500 years ago. It had been described by Gogol, Kraszewssky, Sienkiewicz and perceived as Ukraine's image. Travellers must go through high grass, which hides the horse, from barrow to barrow ("mohyly") until "stoned idols" - tombstoned portraits of ancestors fade away. Ancestor's cult is not strange for Slavonics (compare "Dziady"). Strange idols, sprinkled with victim's blood, sometime children"s blood, had to fill one's with superstitious fear although partly tombstones were images of uncles, aunties and other Kiev's duchess relatives.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.