Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowa koncepcja forsowania koryt dużych rzek nizinnych przez ciężkie pojazdy na północno-wschodnim kierunku strategicznym

Ostrowski Piotr, Utratna-Żukowska Marta

Journal of KONBiN

|

2023

|

Vol. 53, iss. 1

59--77

PL

Współczesna koncepcja forsowania koryt rzecznych przez ciężkie pojazdy zakłada wykorzystanie sprzętu inżynieryjnego, np. zmotoryzowanych parków pontonowych. Jest to sposób skuteczny w przypadku uregulowanych rzek Niziny Europejskiej, w przypadku nieuregulowanych rzek Niziny Polskiej, ze względu na dużą zmienność stanów wody i rzeźby dna koryta, koncepcja ta wymaga modyfikacji. W artykule przedstawiono nową koncepcję forsowania koryt dużych rzek nizinnych przez ciężkie pojazdy w oparciu o analizy hydrologiczne oraz doświadczenia zebrane podczas wieloletnich badań hydrograficznych i geologicznych prowadzonych w Katedrze Inżynierii Wodnej i Geologii Stosowanej SGGW w Warszawie.

EN

The current method of crossing river channels by heavy vehicles involves engineering equipment such as the Motorized Floating Bridge. It has high efficiency when crossing regulated channels of large European Lowland rivers with stable hydrological conditions. In the case of unregulated rivers of the Polish Lowlands, this concept needs to be modified due to the high variability of water levels and the shape of the river bottom. This paper presents a new approach to crossing the channels of large lowland rivers by heavy vehicles. It is based on hydrological analyses and experience gained during many years of hydrographic, geological, and geomorphological studies conducted at the Department of Hydraulic Engineering and Applied Geology of the Warsaw University of Life Sciences (SGGW).

2

Teledetekcyjne możliwości rozpoznania miejsc dogodnych do forsowania koryt dużych rzek nizinnych przez ciężkie pojazdy

Ostrowski Piotr

Journal of KONBiN

|

2022

|

Vol. 52, iss. 3

107--121

PL

Występujące w korytach niektórych rzek odporne na erozję kulminacje stropu podłoża aluwiów pełnić mogą w sprzyjających warunkach hydrologicznych funkcję „mostów geologicznych”, stanowiących miejsca dogodne do forsowania przez ciężkie pojazdy. W artykule omówiono możliwości teledetekcyjnej identyfikacji takich miejsc na podstawie wspólnej analizy zdjęć lotniczych, wysokorozdzielczych zdjęć satelitarnych oraz Numerycznych Modeli Terenu na podstawie lotniczego skaningu laserowego (ALS). Efektem prowadzonych prac była identyfikacja w dnach dolin dużych rzek nizinnych form rzeźby związanych z możliwością forsowania koryta przez ciężkie pojazdy. Pozwoliło to na sformułowanie ogólnych założeń SYSTEMU WYZNACZANIA STREF DOGODNYCH DLA PRZEPRAW Z WYKORZYSTANIEM PLATFORM POWIETRZNYCH.

EN

The erosion-resistant culminations of the alluvial subsoil occurring in the riverbeds of some rivers may play the role of "geological bridges" under favorable hydrological conditions, constituting places convenient for forcing by heavy vehicles. The article discusses the possibility of remote-sensing identification of such places based on a common analysis of aerial images, high-resolution satellite images and Digital Terrain Models based on Airborne Laser Scanning. The result of the work was the identification of relief forms in the valley bottoms of large lowland indicating the available locations for heavy vehicles forcing the bed. This allowed for the formulation of general assumptions of the SYSTEM OF DESIGNING ZONES CONVENIENT FOR CROSSROADS USING AIR PLATFORMS.

3

Impact of Maintenance Methods of an Overgrown Lowland River on its Hydraulic Conditions

Wolski Krzysztof

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2022

|

Vol. 32, no. 4

306--322

EN

The paper presents the results of numerical analyses carried out in the IRIC environment on the Nays2DH hydrodynamic model regarding the impact of plants in the riverbed and watercourse maintenance on hydraulic conditions. The research material was collected for the actual input variant in October 2018 on the Ślęza River in Wrocław. The constructed and calibrated model was reconfigured on basis of the existing vegetation in three possible variants related to river maintenance: W0 variant - leaving the vegetation in the riverbed, W1 variant - removing all vegetation in the riverbed, variant W2 - removing vegetation in the 2.0 m strip from the right bank, W3 - removing of vegetation in a strip of 2.0 m from the bank, alternately on the right and left bank. Hydrological boundary conditions were flows from 0,32 to 5 [m3 /s]. For four variants, the dependence of flows on the water table location, maximum and average velocities in the channel, and maximum and average shear stresses in the channel were analysed.

4

Zmienność hydromorfologiczna dużej rzeki nizinnej określona w oparciu o Hydromorfologiczny Indeks Rzeczny (HIR) na przykładzie rzeki Warty

Pietruczuk Karol, Dajewski Krzysztof, Garbarczyk Anna, Szoszkiewicz Krzysztof

Inżynieria Ekologiczna

|

2020

|

Vol. 21, nr 2

15--25

PL

Artykuł przedstawia wyniki badań hydromorfologicznych rzeki Warty uzyskanych w oparciu o Hydromorfologiczny Indeks Rzeczny (HIR). Oprócz indeksu HIR analizowano składowe tego mutimetriksu: wskaźnik różnorodności hydromorfologicznej (WRH) i wskaźnik przekształcenia hydromorfologicznego (WPH). Badania terenowe wykonano w latach 2017–2018 na 49 odcinkach rzeki Warty. Badania wykazały zróżnicowanie stanu hydromorfologicznego rzeki. Stwierdzono stan hydromorfologiczny badanych odcinków od bardzo dobrego do złego. Największą liczbę odcinków zaklasyfikowano do dobrego stanu hydromorfologicznego (26 odcinków), następnie mniejszy udział miały odcinki rzeki w stanie bardzo dobrym (10) oraz umiarkowanym (7). Stan słaby stwierdzono dla 5 odcinków natomiast zły dla jednego odcinka. Wykazano istotne statystycznie zależności, pomiędzy strukturą użytkowania strefy nadbrzeżnej badanych odcinków, a wskaźnikami hydromorfologicznymi – HIR, WRH i WPH. Najlepsze warunki hydromorfologiczne stwierdzono w obszarach gdzie w strefie przybrzeżnej dominowało seminaturalne i rolnicze użytkowanie terenu. Natomiast czynnikami istotnie pogarszającymi warunki hydromorfologiczne były różne formy antropopresji, ze szczególnym uwzględnieniem urbanizacji. Wykazano także wyższy stopień degradacji hydromorfologicznej Warty na odcinkach położonych w dolnym biegu rzeki niż w górnym.

EN

The article presents the results of hydromorphological research of the Warta river basing of the Hydromorphological Index for Rivers (HIR). The HIR index considered as well as two components of this mutimetrix: hydromorphological diversity index (WRH) and modification transformation index (WPH). Field surveys were carried out in 2017-2018 on 49 survey sites of the Warta River. Studies have shown the diversification of the hydromorphological state of the river. Hydromorphological state of the surveyed sites from very good to bad was found. Good hydromorphological status (26 sites), for the most frequent category, followed by very good (10) and moderate (7). Poor conditions were detected for 5 sites and bad for one only. Statistically significant relationships were also found between the land use of the bank zone, and hydromorphological indices – HIR, WRH and WPH. The best hydromorphological conditions were found in semi-natural and agricultural areas. However, various forms of anthropopressure, with particular emphasis on urbanization, were factors significantly worsening the hydromorphological conditions. A higher degree of hydromorphological degradation was revealed in the lower course of the river comparing with the higher course of the Warta.

5

Environmental Flows of Lowland Rivers with Disturbed Hydrological Regime on the Example of Mała Wełna River

Kanclerz J., Murat-Błażejewska S., Janicka E., Adamska A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

873--886

EN

This work presents the rates of characteristic and contractual flows of Mała Wełna river, including hydrological instream flows and environmental flows based on hydrological observations, hydro-chemical analyses and ichthyofauna structure accomplished in the years 2000-2010. The volume of instream flows were established according to requirements for the usage conditions of the Warta water region’s waters, while environmental flows were calculated by three following methods: Tennant’s, Tessman’s and method based on flow duration curves (Q70% and Q90%). Results showed that the environmental flow rates were significantly higher than currently required instream flow rates.

PL

W pracy, na podstawie obserwacji i pomiarów hydrologicznych, badań hydrochemicznych wody oraz struktury ichtiofauny rzeki Mała Wełna w okresie 2000-2010 określono przepływy charakterystyczne i umowne w tym hydrologiczne: przepływy nienaruszalne oraz przepływy środowiskowe. Wielkości przepływów nienaruszalnych określono według wymagań warunków korzystania z wód regionu wodnego Warty, zaś przepływów środowiskowych obliczono trzema metodami: Tennanta, Tessmana oraz metodą odcięcia poziomów 70% i 90% krzywej czasów trwania wraz z wyższymi. Przeprowadzona analiza wyników obliczeń wykazał, że natężenia przepływów środowiskowych były znacznie wyższe od obecnie wymaganych natężeń przepływów nienaruszalnych.

6

Impact of the European Beaver Castor fiber on Deadwood Resources in Lowland River Valley – A Case Study in Wigry National Park (NE Poland)

Misiukiewicz W., Piętka S., Bielinis E.

Polish Journal of Ecology

|

2018

|

Vol. 66, nr 3

270--285

EN

The impact of the European beaver Castor fiber on deadwood resources near dams on the rivers of Wigry National Park (northeastern Poland) has been analyzed. The river sampling area was subdivided into the flooded zone, scarp and upland. We found that beaver feeding was limited to the flooded zone and the scarp. Within a distance of 40 m of the river, beavers browsed 75% of all deadwood pieces (wood debris, stumps, dead trees). The wood generated via direct browsing by beavers made up 5% (3.29 m3/ha) of the total wood volume and 35% (641 pieces/ha) of the total number of wood pieces in this region. The beavers mostly left small pieces of wood (with a mean diameter of about 4 cm) at an area after feeding. The deadwood volume and number of pieces were significantly different in front and behind the dam only in the flooded zone. The volume of deadwood in front of the dam in the flooded zone was higher by 65% than behind the dam (102 and 62 m3/ha, respectively), and the number of pieces was higher by 75% (2200 and 1200 pieces/ha, respectively). We prove that beavers generate the majority of dead wood indirectly – by flooding a part of the area. This results leads to conclusion that frequent flooding of a given area may lead to limiting the source of deadwood in the long term. We also confirm that through direct browsing, beavers produce small amounts of thin dead wood with less usefulness for other groups of animals, thus in this way beavers are not able to provide high-quality deadwood resources.

7

Ocena ładunków związków biogennych wymywanych ze zlewni rzeki Głównej w latach 1996-2009

Sojka M., Jaskuła J., Wicher-Dysarz J.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2016

|

Tom 18, cz. 1

815--830

PL

W pracy dokonano oceny ładunków związków biogennych wymywanych ze zlewni rzeki Głównej w latach 1996-2009. Obliczono roczne i półroczne ładunki: azotu amonowego, azotu Kjedahla, azotu azotanowego, azotu ogólnego, fosforanów i fosforu ogólnego. Uzyskane wyniki przeanalizowano na tle warunków hydrometeorologicznych, zmian sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu oraz stanu gospodarki wodno-ściekowej. Na podstawie obliczonych jednostkowych ładunków azotu i fosforu ogólnego wymywanych ze zlewni rzeki Głównej oszacowano zasilanie zbiornika Jezioro Kowalskie tymi związkami. Powyższa ocena jest niezbędna do opracowania koncepcji działań zmierzających do ochrony zbiornika retencyjnego Jezioro Kowalskie przed eutrofizacją. Zbiornik retencyjny Jezioro Kowalskie o powierzchni 203 ha usytuowany jest w zlewni rzeki Głównej. Całkowita długość rzeki wynosi 43 km, a zapora czołowa zlokalizowana jest w 15+423 km. Pole powierzchni zlewni wynosi 235,81 km2, w tym całkowita zlewnia zbiornika stanowi 189,35 km2. Zlewnia ma charakter nizinny, w którym przeważającą część zajmują obszary użytkowane rolniczo, grunty orne stanowią 57,5% a użytki zielone 7,5%. Do pozostałych form użytkowania zaliczyć można lasy (24,7%), tereny zurbanizowane (7,4%) oraz wody powierzchniowe (2,9%). Głównymi czynnikami wpływających na stan wód powierzchniowych w zlewni są źródła o charakterze punktowym, których występowanie wiąże się z nie do końca uporządkowaną gospodarką wodno-ściekową oraz te o charakterze obszarowym związane z działalnością rolniczą. Przeprowadzone analizy wykazały, że zbiornik retencyjny Jezioro Kowalskie w latach 1996-2009 był pod silną presją czynników antropogenicznych. Wody rzeki Głównej zasilające zbiornik retencyjny charakteryzowały się wysokimi stężeniami fosforanów i azotu Kjeldahla.

EN

The purpose of the presented study is to assesses the loads of nutrients leaching from the catchment of the river Główna in 1996-2009. The annual 1996-2006 charges of several compounds are calculated. The analysis include ammonium, Kjeldahl nitrogen, nitrate nitrogen, nitrogen general, phosphates and total phosphorus. The results are compared with hydro-meteorological conditions, changes in land usage and management as well as the state of water supply and wastewater treatment. Calculated unit loads of nitrogen and phosphorus washed outwith sink river Główna are the basis for estimation of inflow of this compounds to the Jezioro Kowalskie lake. Such assessment is essential to develop the concept of action to protect the reservoir Jezioro Kowalskieagainst eutrophication. The chosen study area, namely the Jezioro Kowalskie lake, is an reservoir of 203 hectares inundation area. It is located in the catchment of the Główna river. The total length of the river is 43 km. The main dam is located in km 15+423. The total catchment area is 235.81 km2. The catchment area of the lake is 189.35 km2. The reservoir is very unusual because it has a specific shape. It is divided into two parts in such a way that preliminary reservoir and the main reservoir parts may be specified. The flow between the upper and the lower part is constrained. Because the upper part is smaller and works as sedimentation tank. The basin is lowland, where the majority of the occupied areas is used for agriculture, arable land account for 57.5% and 7.5% grassland. The other forms of use include the forests (24.7%), urban areas (7.4%) and surface water (2.9%). The main factors, which impact on the status of surface waters in the catchment, are the point sources of pollutants. The problems of lack of order in local water supply network and wastewater treatment are the reasons that such sources occur in the catchment. There are also surface sources of pollutants associated with agricultural activities.The analyzes carried out showed that reservoir Jezioro Kowalskie in the years 1996-2009 was under strong pressure from anthropogenic factors. The Główna river supply reservoir with water characterized by the high concentrations of phosphate and nitrogen Kjeldahl.

8

Zastosowanie modelu HBV-light do symulacji odpływu rzeki nizinnej

Somorowska U., Ślązek M.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2016

|

Vol. 25, No. 4

387--396

PL

W pracy zaprezentowano wyniki kalibracji i weryfikacji modelu HBV w wersji „light” na przykładzie nizinnej rzeki Liwiec. W wyniku optymalizacji czternastu parametrów modelu metodą algorytmu genetycznego, wyznaczono zbiory danych, przy których uzyskano największą zgodność odpływu symulowanego z obserwowanym. Nowością jest wykorzystanie w procesie weryfikacji modelu danych ewapotranspiracji, pozyskanych z projektu MODIS. Uzyskane wyniki wskazują na możliwość wykorzystania modelu w symulacji odpływu dużej zlewni nizinnej.

EN

In this paper results of the calibration and verification of the HBV-light model are presented on the example of the lowland Liwiec river. According to the optimization procedure of fourteen model parameters by use of the genetic algorithm, the parameter sets were determined with which the best model efficiency was obtained. Novelty lies in the application of the MODIS evapotranspiration data in the verification of the model. Results indicates that the HBV-light model might be applied in discharge simulation of mesoscale lowland catchment.

9

Ocena zmian zawartości związków biogennych w wodach rzeki Ner

Jaskuła J., Wicher-Dysarz J., Sojka M., Dysarz T.

Inżynieria Ekologiczna

|

2016

|

Nr 46

31--37

PL

Zawartości związków azotu i fosforu decydują często o ostatecznym wyniku klasyfikacji stanu fizykochemicznego wód w zlewniach rzek nizinnych położonych w krajobrazie rolniczym. W pracy dokonano oceny zmian zawartości substancji biogennych w wodach rzeki Ner w latach 2000–2006. W pierwszym etapie pracy wyznaczono stężenia charakterystyczne związków azotu i fosforu, a następnie określono czasową i sezonową zmienność ich zawartości. Analizę dynamiki zawartości związków biogennych w wodach przeprowadzono w odniesieniu do warunków hydrometeorologicznych, prowadzonej gospodarki wodno-ściekowej oraz użytkowania terenu. Uzyskane wyniki wykazują, że zawartość fosforanów w wodach rzeki Ner cechowała się wyraźną sezonowością. Najwyższe stężenia występowały latem i jesienią, a najniższe w miesiącach wiosennych. Stwierdzono, że w latach 2000–2006 istniała istotna zależność pomiędzy fosforanami a temperaturą wody oraz warunkami hydrologicznymi. Przeprowadzone analizy wykazały, że stężenia azotu azotanowego charakteryzowały się dodatnim trendem, natomiast fosforanów i fosforu ogólnego trendem ujemnym.

EN

The concentrations of nitrogen and phosphorus often decide on the final outcome of the physicochemical status classification in the lowland river catchments located in the agricultural landscape. The study attempts to evaluate the changes in the concentrations of nutrients in the Ner river in the years 2000–2006. In the first step of the work, minimum, maximum and average concentrations of nitrogen and phosphorus were calculated. Then the variability of the nutrients concentrations were assessed. The analysis of the dynamics of nitrogen and phosphorus concentration in the water were carried out in relation to hydro-meteorological conditions, conducted water and wastewater management and land use. It was observed that the phosphate concentration in the Ner river was characterized by a marked seasonality. The highest concentrations occurred in summer and autumn and the lowest in the spring months. It was found that in 2000–2006 there was a significant relationship between phosphates and water temperature and hydrological conditions. The analyzes carried out showed that the concentration of nitrate and nitrate nitrogen were characterized by a positive trend, while phosphates and total phosphorus showed a negative trend.

10

Wavelet Characteristics of Hydrological and Dissolved Oxygen Time Series in a Lowland River

Rajwa-Kuligiewicz A., Bialik R. J., Rowiński P. M.

Acta Geophysica

|

2016

|

Vol. 64, no. 3

649--669

EN

In this study, we investigated the temporal variability of dissolved oxygen and water temperature in conjunction with water level fluctuations and river discharge in the Narew lowland river reach. For this purpose, high resolution hydrologic and water quality time series have been used. Spectral analyses of time series using continuous wavelet transform scheme have been applied in order to identify characteristic scales, its duration, and localisation in time. The results of wavelet analysis have shown a great number of periodicities in time series at the inter-annual time scale when compared to the classical Fourier analysis. Additionally, wavelet coherence revealed the complex nature of the relationship between dissolved oxygen and hydrological variables dependent on the scale and localisation in time. Hence, the results presented in this paper may provide an alternative representation to a frequency analysis of time series.

11

Analiza tendencji zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej

Jaskuła J., Sojka M., Wicher-Dysarz J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 44

154--161

PL

W pracy przedstawiono wyniki analizy zmian stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej w profilu Poznań w latach 1996–2009. Stan fizykochemiczny wód scharakteryzowano na podstawie 11 parametrów: tlenu rozpuszczonego (O2), BZT5, przewodności w 20 °C (μS), substancji rozpuszczonych (mg), odczynu (pH), azotu amonowego (NNH4), azotu Kjeldahla (NI), azotu azotanowego (NNO3), azotu ogólnego (NII), fosforanów (PO4) oraz fosforu ogólnego (P). Analizę stanu fizykochemicznego wód przeprowadzono na tle zmian użytkowania gruntów, gospodarki wodno-ściekowej oraz warunków hydrometeorologicznych. Wody rzeki Głównej w latach 1996–2009 charakteryzowały się stanem poniżej dobrego. Decydowały o tym podwyższone wartościami BZT5 i fosforu ogólnego oraz wysokie wartości azotu Kjeldahla i fosforanów. Przeprowadzona analiza wykazała, że w latach 1996–2009 obserwowano wzrost odczynu wody oraz spadek stężeń azotu amonowego i zawartości substancji rozpuszczonych. Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminach położonych na terenie zlewni nie wpłynęło istotnie na poprawę stanu fizykochemicznego wód rzeki Głównej.

EN

The paper presents the analysis of results of trend changes in physicochemical state of the Główna river in Poznan in the years 1996–2009. Physicochemical state was characterized by 11 parameters: dissolved oxygen (O2), BOD5, conductivity (μS), dissolved substances (mg), pH, ammonia nitrogen (NNH4), Kjeldahl nitrogen (NI), nitrate nitrogen (NNO3), total nitrogen (NII), phosphates (PO4) and total phosphorus (P). The results were analyzed with respect to changes in land use, water and wastewater management and hydrometeorological conditions. Due to high concentrations of Kjeldahl nitrogen and phosphates, elevated concentrations of BOD5 and total phosphorus, physicochemical state of the Główna river was less than good. The results of the analysis proved that pH was increased, concentration of ammonia nitrogen and contents of dissolved substances was decreased. Organization of water and wastewater management in communes located in the analyzed catchment has not significantly influenced the physicochemical state of waters of the Główna river.

12

Factors determining the distribution of rheophil and protected Hildenbrandia rivularis (Liebman) J. Agardh 1851, the Rhodophyta freshwater species in lowland ecosystems

Jakubas E., Gąbka M., Joniak T.

Polish Journal of Ecology

|

2014

|

Vol. 62, nr 4

679--693

EN

The relationships of Hildenbrandia rivularis (Rhodophyta), the species composition of its surroundings detailed environmental variables (water chemistry and hydrological, morphological and bottom features) in a lowland river (Wełna river, Western Poland) was investigated. H. rivularis from 40 stands was tested together with 25 environmental variables and vegetation. Detrended correspondence analysis (DCA) and redundancy analysis (RDA) were used to describe the relations between the species composition and the selected variables. The uniqueness of this protected species is an ability of formation incrustation on rocks but also coexistence with two groups of species: other algae and vascular plants. In study twenty-two plant taxa were recorded in 40 vegetation plots, including 4 macroscopic algae, 2 mosses and 16 vascular plants. The most common H. rivularis co-occurred with Leptodictyum riparium, Fontinalis antipyretica and Nuphar lutea. Most of the studied plots with red algae were characterised by shallow water and strong water velocity. H. rivularis prefers alkaline water with high conductivity. The results of the RDA, after forward selection, demonstrated that pH gradient, optical features such as dissolved organic matter and water colour – control the variation in the floristic communities with H. rivularis.

13

Ocena gospodarowania zasobami wodnymi w zlewni rzeki Cetyni na podstawie wybranych wskaźników zrównoważonego rozwoju

Bus A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2011

|

Vol. 20, No. 2

97--107

PL

W pracy podjęto próbę oceny gospodarowania zasobami wodnym na obszarze małej zlewni rolniczej położonej w wschodniej części województwa mazowieckiego na podstawie wybranych wskaźników zrównoważonego rozwoju. Oceny trzech gmin przez które przepływa rzeka Cetynia (Sokołów Podlaski, Sabnie, Sterdyń) dokonano na podstawie danych statystycznych uzyskanych z Banku Danych Regionalnych (GUS 2008), Wykazu oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych (WIOŚ 2008) oraz Monitoringu rzek (WIOŚ 2008). Oceny stanu gospodarki wodnej i kanalizacyjnej na terenie gmin dokonano za pomocą wskaźników ładu środowiskowego, gospodarczego i społecznego oraz wskaźników układu Presji-Stanu-Reakcji (P-S-R). Celem pracy jest ocena gospodarki wodno-ściekowej na obszarze trzech gmin (Sokołów Podlaski, Sabnie i Sterdyń), przez które przepływa rzeka Cetynia, na podstawie wybranych wskaźników ładu społecznego, ekonomicznego i środowiskowego w układzie wskaźników przyczynowo-skutkowych P-S-R.

EN

The paper presents the results of assessment of water management of three communes Sokołów Podlaski, Sabnie and Sterdyń which are located at the catchment of Cetynia River. The assessment was made according to rules of sustainable development. The valuation was based on following criteria: social, economical and environmental and assigned to them indicators of sustainable development.

14

Stan fizykochemiczny i hydromorfologiczny małej rzeki nizinnej

Sojka M., Murat Błażejewska S.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

727-737

PL

Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW) 2000/60/WE wprowadziła nowe podejście do oceny stanu wód powierzchniowych. Nadrzędnym celem środowiskowym RDW, jest osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu wód powierzchniowych poprzez realizację odpowiednio przygotowanych planów gospodarowania wodami w obszarach dorzeczy. Ocena stanu ekologicznego jednolitych części wód powierzchniowych według RDW i [7] wykonywana jest na podstawie elementów biologicznych, oraz elementów hydromorfologicznych i fizykochemicznych jako wspierających biologiczne. Ze względu na duży zakres i pracochłonność oceny stanu ekologicznego wód Bojarski i in. [1] stwierdzili, że aktualnie ocena nie może być wykonywana ściśle według zasad podanych w RDW. Elementy abiotyczne: fizykochemiczneoraz hydromorfologiczne maja równorzędne jak biologiczne znaczeniedla organizmów żywych, bytujących w wodach powierzchniowych i elementy te mogą być wykorzystywane przy ocenie stanu ekologicznego wód, stan ten można ocenić pośrednio na podstawie gorszego ze stanów fizykochemicznego lub hydromorfologicznego [3, 7]. O ile systematyczna ocena stanu fizykochemicznego płynących wódpowierzchniowych w Polsce prowadzona jest od początku lat 90 na szeroką skalę przez WIOŚ, to dopiero od 2004 roku wg wytycznych [6] w ograniczonym zakresie prowadzona jest ocena hydromorfologiczna, która obejmuje reżim hydrologiczny, ciągłość rzeki i warunki morfologiczne.

EN

The paper presents results of physico-chemical and hydromorphological state assessment of a small lowland river situated in the Gniezno Plain. The basis of this paper were the results of field study conducted in 2007 hydrological year in the catchment of the Dębina river down to Borzątew cross-section. Assessment of a physico-chemical state of the river was made according to Polish river water quality standards [6, 7]. Hydromorphological evaluation of the river channel was made on the basis of research made in November 2007. Characteristics of the river channel were assessed according to site surveys instructions [4]. The investigation was made on five kilometer river section which was divided into nine one-hundred-length homogenous sections. That was about 34.5% of the total river length. The hydromorphological assessment was made using the following three criteria: river channel, river bank vegetation zone and river valley on the basis of modified methodology elaboratem by Olejnik [5]. The results of researches indicate a poor the water quality of the Dębina river. The water of the Dębina river met the standards for the 5th quality class, due to high nitrate concentration. Main influence on this was exerted by inproper not ordered water supply and sewage disposal and agriculture activity in the catchment, especially a high consumption of fertilisers and intensive livestock breeding. Hydromorphological state of the Dębina river was also not satisfied. That was caused by modification of the water regime (quantity and dynamic of discharge). A parameter which decreased the final score assessment was the presence of water structures with backwater higher than 1 m, that disrupted watercourse continuity. The river channel of the Dębina river was modified - regulation and straighten river channel was done. The river bank vegetation zones along the investigated sections were too narrow to create a sufficient barrier between river channel and arable land.

15

Zmienność przepływów małej rzeki nizinnej w latach 1965-2005

Kanclerz J., Murat-Błażejewska S., Sojka M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

180-182

16

Zmiany wynoszonych ładunków związków biogennych na odcinku nieuregulowanym i uregulowanym w rzece nizinnej

Krzemińska A., Klęka J., Drabiński A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

89-90

17

Wpływ hodowli stawowej i wylęgarni na ichtiofaunę małej nizinnej rzeki

Witkowski A., Paszkowski P., Kotusz J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

301-303

18

Analiza hydrogramów przepływu w dolinie Biebrzy.

Porretta L.

Prace Naukowe Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

Vol. 82, nr 22

239-247

PL

Dominującym typem wezbrań w Polsce są wezbrania roztopowe na rzekach nizinnych i wezbrania opadowe na rzekach górskich. Na rzece Biebrzy, zlokalizowanej w północno-wschodniej części kraju występują wezbrania o charakterze roztopowym, spowodowane gwałtownym tajaniem śniegu. Analizie poddano wyniki pomiarów średnich wartości przepływów dobowych zaobserwowanych w profilach wodowskazowych: Sztabin, Osowiec i Burzyn dla wielolecia 1951-2000. Wykonano hydrogramy przepływu dla wybranych przekrojów rzeki. Obliczone przepływy charakterystyczne oraz jednostkowe przepływy charakterystyczne dla wielolecia 1951-2000 porównano z wartościami opracowanymi dla krótszych okresów. Wykonano profile hydrologiczne przepływów i przepływów jednostkowych. Dla wielolecia 1971-2000 obliczono rozkład odpływu na poszczególne miesiące i półrocza oraz porównano z wartościami uzyskanymi dla okresu 1951-1970. Omówione zostały najważniejsze wezbrania i niżówki, które wystąpiły w latach 1951-2000.

19

Zmiana warunków hydrodynamicznych w rejonie występowania form dennych rzeki nizinnej

Radecki-Pawlik A.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2003

|

Vol. 12, No. 2

82--89

EN

The paper presents an extremely important problem of low land river sand dunes and the influence on the riverbed morphology such hydraulics parameters as velocity of running water, shear velocity, shear stresses and resistant coefficient. The sand dunes are typical features for low land river sand beds. The studies on them undertaken on the Rhine River in Germany (the river reach situated in Niderwalluf) are very important from two points of view : scientific - as dunes are the part of morphology of river bed fluvial system and practice - as dunes very often are the obstacles for river navigation (such a situation had a place on the Rhine). The work was done with thanks to cooperation with scientists from Great Britain (prof. Paul Carling) and Germany (prof. Emil Goelz) who were the heads of the whole project.