Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rozbudowa kanalizacji sanitarnej aglomeracji Nowy Sącz skuteczną metodą ochrony wód zlewni rzeki Dunajec

Adamek J., Kudlik K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2009

|

Nr 9

59-60

2

Jakość wód rzeki Dunajec według monitoringu wykorzystywanego do potrzeb Sądeckich Wodociągów

Górska I., Kulig M.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2009

|

Nr 9

61-63

3

Trace metal contents in bottom sediments of the dunajec river part II. Heavy metals content

Wiśniowska-Kielian B., Niemiec M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

165-176

EN

The quality of the Dunajec river bottom sediments bas been assessed in the arable and industrial part of its catchment area considering heavy metal contents and threat of soil and crop pollution within flood terrace. The studies were conducted in 2003. Sediments were sampled five times during the year in 14 river profiles below more important elements influencing the river purity: larger tributaries with specific catchment character, urban and industrial centers and dam reservoirs at Rożnów and Czchów. The investigations covered a segment of the river in the area from Ujście Jezuickie (at the Dunajec inflow to the Vistula) to Stary Sącz (below the Poprad inflow to the Dunajec). Heavy metal contents in bottom sediments depended on the place and date of sampling, but the localization of sampling bad a greater effect. The highest contents were detected in the sediments sampled below Tarnów and at Kurów, which testified the influence of urban and industrial centers (Tarnów and Nowy Sącz) on the condition of water environment. Lower content of heavy metals in sediments below the complex of Czchów-Rożnów dam reservoirs evidences heavy metal binding in bottom sediments of these reservoirs. Assessment of heavy metal contents in bottom sediments depended on chosen criteria. A majority of battom sediments revealed natural contents of Zn, CD, Cd and Pb but the amounts of geochemical background for Poland were exceeded or bad too high Ni and Cr concentrations. The IUNG in Puławy criterion seems the best method to assess the effect of alluvia transported during high water period on arable lands situated within the flood terrace. Nickel in the sediments may pose a potential hazard to soil environment and crops within the flood terrace. The other metals, despite exceeded values of geochemical background should not pose a threat to arable soils within the high water range. Considering bioaccumulation indexes, one may assume that the metal uptake by plants from river alluvia should not worsen their quality. The content of Cd with the highest bioaccumulation index may cause anxiety. The sediments may pose a threat if after high water they accumulate in considerable amounts on plant surface.

PL

Oceniano jakość osadów dennych rzeki Dunajec w rolniczo-przemysłowej części zlewni pod względem zawartości metali ciężkich oraz zagrożenia zanieczyszczeniem nimi gleb i roślin użytków rolnych położonych w obrębie terasy zalewowej. Badania prowadzono w 2003 r. Próbki osadu pobrano pięć razy w ciągu roku w 14 profilach rzeki poniżej ważniejszych elementów mających wpływ na jej czystość: większych dopływów o swoistym charakterze zlewni, ośrodków miejsko-przemysłowych, zbiorników zaporowych w Rożnowie i Czchowie. Badaniami objęto odcinek rzeki ujście Dunajca do Wisły w Ujściu Jezuickim do Starego Sącza poniżej ujścia Popradu do Dunajca. Zawartość metali ciężkich w osadach dennych zależała od miejsca i terminu ich pobrania, przy czym większy wpływ miała lokalizacja punktu pobierania próbek. Największe ich zawartości stwierdzono w osadach pobranych poniżej Tarnowa oraz w Kurowie, w czym zaznaczył się wpływ ośrodków miejskich i przemysłowych (Tarnów i Nowy Sącz) na stan środowiska wodnego. Mniejsze zawartości metali w osadach poniżej zespołu zbiorników zaporowych Czchów-Rożnów świadczy o wiązaniu metali ciężkich w osadach dennych tych zbiorników. Ocena zawartości metali ciężkich w osadach zależała od punktu odniesienia. Większość osadów dennych miała naturalną zawartość Zn, Cu, Cd i Pb, ale wykazywały przekroczenie wartości tła geochemicznego dla Polski lub nadmierną zawartość Ni i Cr. Do oceny wpływu aluwiów nanoszonych w okresie wezbrań na użytki rolne położone w obrębie terasy zalewowej najodpowiedniejszą metodą wydaje się kryterium IUNG. Potencjalne zagrożenie dla środowiska glebowego i roślin w obrębie terasy zalewowej może stwarzać nikiel zawarty w osadach. Pozostałe metale, mimo przekroczeń wartości tła geochemicznego nie powinny stanowić zagrożenia dla gleb użytków w zasięgu zalewów. Uwzględniając wskaźniki bioakumulacji, można ocenić, że pobranie metali przez rośliny z aluwiów rzecznych nie powinno pogarszać ich jakości. Obawy może budzić tylko zawartość Cd o największym wskaźniku bioakumulacji. Osady mogą stanowić zagrożenie, jeśli po wezbraniach wód osiądą w znaczących ilościach na powierzchni roślin.

4

Assessment of heavy metal contents in willow (Salix sp.) growing along the banks of Dunajec river

Wiśniowska-Kielian B., Niemiec M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

Vol. 12, nr 1-2

145-155

EN

The contents and distribution of heavy metals in willow plants overgrowing the Dunajec riverbanks were assessed. The research was conducted in 2003. Willow samples were collected early in spring (in April) and late in summer (in September) slang the stretch from the confluence of the Dunajec and the Vistula to the Poprad inflow to the Dunajec at 13 sites situated below the environmental elements affecting the watercourse properties (cities and industrial centers, tributaries draining rural areas, dam reservoirs). Metal contents depended on the plant part and location of sampling point. The largest quantities of Cu, Ni and Cr were accumulated in leaves, Zn and Pb in roots whereas willow shoots had the largest concentrations of Cd. Shoots amassed the smallest quantities of Cu, Ni, Cr and Pb, roots had the least of Zn and leaves contained the least of Cd. Plants from the regions of intensified anthropopressure contained bigger amounts of the studied metals. The metal content in plants from the other regions reflected their levels in catchment soils assessed by other authors. Willow plants contained relatively small quantities of heavy metal s in their individual organs. Contents of Cu and Cr ranged within normal for vascular plants and only single samples had elevated concentrations of Ni and Pb. According to the assumed criteria a half of analyzed willow samples had elevated Zn and Cd contents which did not exceed the limit of toxicity and were permissible for plants destined for industrial purposes. Despite small heavy metal contents due to great growths of willow it may fulfill the phytoremediative function. High concentrations of heavy metals in leaves may be a cause of secondary watercourse pollution and may pose a threat to soils and plants in the fields within the flood terrace area.

PL

Oceniono zawartość i rozmieszczenie metali ciężkich w roślinie wierzby porastającej brzegi rzeki Dunajec. Badania prowadzono w 2003 r. Próbki wierzby pobrano wczesną wiosną (kwiecień) i późnym latem (wrzesień) na odcinku od ujścia Popradu do Dunajca do ujścia Dunajca do Wisły, z 13 punktów usytuowanych poniżej elementów środowiska wpływających na właściwości cieku (miasta i centra przemysłowe, dopływy odwadniające obszary wiejskie, zbiorniki zaporowe). Zawartość metali zależała od części rośliny oraz lokalizacji miejsca pobierania wierzby. Najwięcej Cu, Ni i Cr gromadziły liście, Zn i Pb - korzenie, a najwięcej Cd zawierały pędy wierzby. Najmniejsze ilości Cu, Ni, Cr i Pb akumulowały pędy, Zn - korzenie, a najmniej Cd zawierały liście. Rośliny z rejonów nasilonej antropopresji zawierały więcej badanych metali. Zawartość metali w roślinach z pozostałych rejonów odzwierciedlała ich poziom w glebach zlewni stwierdzany przez innych autorów. Wierzba zawierała względnie małe ilości metali ciężkich w poszczególnych organach. Zawartość Cu i Cr mieściła się w granicach normalnych zawartości w roślinach naczyniowych, a tylko pojedyncze próbki zawierały zwiększone ilości Ni i Pb. Według przyjętych kryteriów oceny, połowa badanych próbek wierzby miała podwyższone zawartości Zn i Cd, które nie przekraczały granicy toksyczności i były dopuszczalne dla roślin przeznaczonych na cele przemysłowe. Pomimo małych zawartości metali ciężkich w pędach ze względu na duże przyrosty wierzby, może ona spełniać rolę fitoremediacyjną. Duża zawartość metali ciężkich w liściach może być przyczyną wtórnego zanieczyszczenia cieku oraz może stanowić zagrożenie dla gleb i roślin użytków znajdujących się w obrębie terasy zalewowej.

5

Preliminary estimate of trace element contents in waters of the Dunajec river. Heavy metal contents

Wiśniowska-Kielian B., Niemiec M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 8

823--832

EN

The aim of the study was estimate of the influence of point source pollution (industrial and municipal) and agricultural (rural) area pollution on the water quality and also on the dynamics of the Dunajec river polluting during the growing season in the lowland agrarian and industrial part of the river basin. This part of the paper presentswater quality assessment for the spring-summer 2003 season based on heavy metal concentrations. Heavy metal contents were higher in waters from the regions where bigger pollution sources were situated: urban and industrial centres in Tarnów and Nowy Sącz and on the rural terrain where sewage management has not been properly organized. In the summer season waters, particularly in the upper part of the analysed catchment contained more heavy metals. During the period of intensive precipitation an increase in the studied metal concentrations was observed in waters of the monitored part of the Dunajec river. Considering the studied metal contents a majority of waters met the requirements for I class water purity and only Zn and Cr concentrations exceeded permissible values for this class. Contents of all elements fell within Al quality category waters, except incidental cases of exceed of Cr recommended value.

PL

Celem pracy była ocena wpływu źródeł zanieczyszczeń punktowych (przemysłowych i komunalnych) oraz obszarowych (z terenów rolniczych/wiejskich) na jakość wody, a także na dynamikę zanieczyszczenia rzeki Dunajec w ciągu sezonu wegetacyjnego w nizinnej rolniczo-przemysłowej części zlewni. Ta część pracy prezentuje jakość wody ocenianą w okresie wiosny i lata 2003 r. w oparciu o zawartość metali ciężkich. Stwierdzono większą zawartość metali ciężkich w wodach z rejonów usytuowania większych źródeł zanieczyszczeń: ośrodki miejsko-przemysłowe w Tarnowie i Nowym Sączu oraz z terenów rolniczych o nieuregułowanej gospodarce ściekowej. W okresie letnim wody, zwłaszcza górnej części analizowanej zlewni, zawierały więcej metali ciężkich. W okresie intensywnych opadów obserwowano zwiększoną koncentrację metali w monitorowanej części zlewni rzeki Dunajec. Rozpatrując zawartość metali, większość badanych wód spełniała wymagania stawiane wodzie I klasy czystości i tylko zawartości Zn i Cr przekraczały wartości dopuszczalne dla tej klasy. Zawartość wszystkich metali mieściła się poniżej wartości zalecanych dla wody kategorii jakości Al, z wyjątkiem incydentalnych przekroczeń obserwowanych w przypadku Cr.

6

Wpływ budowli piętrzącej na erozję denną koryta rzeki górskiej

Łapuszek M., Ratomski J.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2002

|

R. 99, z. 8-Ś

1--8

EN

In the paper negative effects of dams on a river bed below the structure are discussed. The linear erosion below the structure as a effect of Rożnów and Czchów dam on the Dunajec River and Dobczyce on Raba River is given as example. Analysis of this process is based on the minimum annual water stages in controlled cross-sections. Minimum annual water stages corresponds to the changes of river bed level. The changes of the position of the river bed in time is studied and analysed.