Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przegląd obecnie istniejących instalacji LNG na świecie, aspekty techniczne pojedynczej stacji oraz prognozowanie zużycia gazu. Część 1, Przegląd istniejącej infrastruktury

Cieślik Tomasz, Narloch Piotr, Żero Andrzej

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2023

|

Nr 10

2--9

PL

W części pierwszej publikacji skupiono się na przeglądzie istniejących instalacji LNG na świecie, możliwości gazyfikacji wyspowych z wykorzystaniem LNG oraz omówiono budowę stacji gazyfikacji LNG. Proces prognozowania zostanie przedstawiony w drugiej części artykułu. W ciągu ostatnich lat proces gazyfikacji przebiegał bardzo intensywnie w zakresie zwiększenia liczby odbiorców gazu oraz rozwoju infrastruktury sieciowej. W Polce są obszary, które nie posiadają sieci gazowej a jej budowa jako inwestycja liniowa jest nieopłacalna lub nie ma odpowiedniej przepustowości w istniejącej i relatywnie blisko danego obszaru położonej sieci gazowej. W takiej sytuacji pojawia się możliwość wykorzystania stacji regazyfikacji LNG, które zasilają wyspowe obszary w paliwo gazowe.

EN

The first part of the publication focused on a review of existing LNG installations in the world, the possibilities of island gasification using LNG, and the construction of LNG gasification stations was discussed. The forecasting process will be presented in part 2 of the article. Over the past few years, the gasification process has been intensively developing in terms of increasing the number of gas consumers and expanding the infrastructure of the gas network. In Poland, there are areas that do not have a gas network, and constructing a linear investment for this purpose is not profitable or the existing gas network nearby does not have sufficient capacity to serve the given area. In such a situation, the possibility arises to utilize LNG regasification stations to supply gas fuel to isolated areas.

2

The role of underground gas storage facilities in the continuous supply of natural gas to domestic recipients based on the example of the Visegrad Group

Skrzyński Tomasz

Polityka Energetyczna

|

2020

|

T. 23, z. 3

21--40

EN

Underground gas storage facilities play an important part in the maintenance of balance between the constantly imported raw material and variable gas demand in the discussed part of Europe. They also allow for more the efficient operation of businesses which exploit this raw material in this part of Europe and operators of power lines. The following issues will be discussed in the article: types, capacity, location and variability of the filling level of underground gas storage facilities in Poland, the Czech Republic, Hungary, and Slovakia; similarities and differences in the policy of natural gas storage between individual Visegrad Group countries; the influence of these differences on the situation in the gas market; the influence of the planned further reconstruction of the natural gas storage facilities system on the energy security of individual countries which belong to the Visegrad Group. Concern for UGSF is one of the conditions of expansion of transmission pipelines to the north and south, increase of LNG import within the Visegrad Group, or the creation of a gas hub in Poland – initiatives aimed at, among others, securing the continuity of supplies to domestic users. However, the current and planned investments indirectly indicate that in the policies of the governments of the Visegrad Group countries, UGSF are supposed to soon play a much smaller role than many researchers would expect. An intensive expansion of UGSF is very unlikely. The scale of the state’s effect on the role of storage facilities in supplying gas to users depends on the level of the state’s control over the companies managing UGSF.

PL

W omawianej części Europy podziemne magazyny gazu pełnią ważną rolę w utrzymywaniu równowagi pomiędzy stale importowanym surowcem a zmiennym zapotrzebowaniem na gaz. Umożliwiają także bardziej wydajną pracę przedsiębiorcom wydobywającym ten surowiec w omawianej części Europy oraz operatorom linii przesyłowych. W artykule omówione zostały następujące zagadnienia: rodzaje, pojemność, rozmieszczenie i zmienność poziomu zapełnienia podziemnych magazynów gazu na terenie Polski, Czech, Węgier i Słowacji; podobieństwa i różnice polityki odnośnie do magazynowania gazu ziemnego między poszczególnymi państwami Grupy Wyszehradzkiej; wpływ tych różnic na sytuację na rynku gazowym; wpływ, jaki dla bezpieczeństwa energetycznego poszczególnych państw – członków Grupy Wyszehradzkiej będzie miała planowana dalsza rozbudowa systemu magazynów gazu ziemnego. Troska o PMG jest jednym z warunków rozbudowy gazociągów przesyłowych w kierunku północnym i południowym, wzrostu możliwości importu NLG na teren Visegrad Group czy stworzenia w Polsce hubu gazowego – inicjatyw mających na celu m.in. zabezpieczenie ciągłości dostaw do odbiorców krajowych. Obecne i planowane inwestycje pośrednio wskazują jednak, że w polityce władz państw Grupy Wyszehradzkiej, PMG mają w najbliższej przyszłości pełnić wyraźnie mniejszą rolę niż przewiduje wielu badaczy. Mało prawdopodobny jest wariant intensywnej rozbudowy PMG. Skala wpływu państwa na rolę magazynów w dostarczaniu surowca do odbiorców jest uzależniona od stopnia jego kontroli nad firmami zarządzającymi PMG.

3

Energy security externalities – phenomenon description

Nyga-Łukaszewska Honorata

Polityka Energetyczna

|

2020

|

T. 23, z. 1

19--36

EN

Energy security is one of the most frequently analysed phenomena in the energy markets. Great variety of scientifc efforts should have indicated clear definition of the phenomenon. However, those studies highlighted more than 80 different definitions of what energy security really is. Due to the fact, that energy security is analyzed by different scientific disciplines, studies have provided a comperehensive reflection on the phenomenon. The main objective of this paper is of the theoretical nature and focuses on showing energy security externalities. Author delivers an integrative review focusing on existing literature referring to the analyzed phenomena. Energy security is though studied only from the perspective of economics therefore interdisciplinary studies are out of the study scope. The reason for such scientific procedure stem from a belief that each discipline approach is different in terms of concepts, research methods and though results that are obtained. Therefore without undermining high value of interdisciplinary approaches to energy security, author decided to concentrate solely on economic perspective, which in energy security studies seems to be underestimated. Such approach in author’s belief helps achieve theoretical clarity of the below given analysis. Presented paper is of the theoretical nature and focuses on showing energy security externalities. Critical literature review shows the literature mainstream in which energy security externalities are depicted from the point of energy imports and disruption costs, in particular. Majority of identified externalities is of pecuniary nature, which means that they are not a symptom of market inefficiency. Paper presents also selected measures that aim at externality capturing.

PL

Bezpieczeństwo energetyczne jest jednym z najczęściej analizowanych zjawisk na rynkach energii. Dotychczasowe badania nie są jednoznaczne w zakresie tego, czym jest bezpieczeństwo energetyczne. Z uwagi na fakt, że bezpieczeństwo energetyczne jest analizowane przez różne dziedziny i dyscypliny nauki, badania dostarczyły kompleksowej refleksji na temat tego zjawiska. Główny cel tego artykułu ma charakter teoretyczny i koncentruje się na pokazaniu efektów zewnętrznych związanych z bezpieczeństwem energetycznym. Autorka dokonuje przeglądu literatury, koncentrując się na istniejącej literaturze odnoszącej się do analizowanych zjawisk. Bezpieczeństwo energetyczne jest jednak badane wyłącznie z punktu widzenia ekonomii, dlatego badania interdyscyplinarne są poza zakresem analizy. Przyczyną dla przyjęcia takiej perspektywy badawczej jest przekonanie, że każda dyscyplina jest inna pod względem koncepcji, metod badawczych i uzyskanych wyników. Dlatego, nie podważając wysokiej wartości interdyscyplinarnych podejść do bezpieczeństwa energetycznego, autorka postanowiła skoncentrować się wyłącznie na perspektywie ekonomicznej. Takie podejście pomaga uzyskać przejrzystość teoretyczną analizy. Prezentowany artykuł ma charakter teoretyczny i koncentruje się na pokazaniu efektów zewnętrznych związanych z bezpieczeństwem energetycznym. Krytyczny przegląd literatury pokazuje główny nurt literatury, w którym efekty zewnętrzne związane z bezpieczeństwem energetycznym są przedstawione w szczególności z punktu widzenia importu energii i kosztów zakłóceń. Większość zidentyfikowanych efektów zewnętrznych ma charakter pieniężny, co oznacza, że nie są one objawem nieefektywności rynku. W pracy przedstawiono również wybrane środki mające na celu uchwycenie efektów.

4

Regional cooperation on gas security in Central Europe

Kochanek Ewelina

Polityka Energetyczna

|

2019

|

T. 22, z. 1

19--38

EN

The role and importance of energy security increases with the development of civilization, whose inherent element has become the demand for energy and its carriers. The article discusses the issue of cooperation in the field of energy security in Central Europe at the moment of finishing work on the North-South Corridor, which changes the existing gas architecture in the region. In order to better understand the situation in the region, the energy systems of the Visegrad Group countries, identical to the Central European region, have been analysed, according to the definition of the World Bank and OECD. Considering the historical and geopolitical connections of the Visegrad Group’s fate, it is important to create a common gas market. The physical interconnection of gas systems greatly increases energy security in this region. Moreover, thanks to the construction of LNG terminals in Poland and Croatia, it will be possible to diversify not only the routes, but also the sources of supply of this important raw material.

PL

Rola i znaczenie bezpieczeństwa energetycznego wzrasta wraz z rozwojem cywilizacyjnym, którego nieodłącznym elementem stało się zapotrzebowanie na energię oraz jej nośniki. W artykule poruszono kwestię współpracy w zakresie bezpieczeństwa energetycznego w Europie Środkowej w momencie finiszu prac nad Korytarzem Północ-Południe, który zmienia dotychczasową architekturę gazową w regionie. Dla lepszego zrozumienia sytuacji panującej w regionie analizie poddane zostały systemy energetyczne państw Grupy Wyszehradzkiej, tożsamej z regionem Europy Środkowej, według definicji Banku Centralnego i OECD. Biorąc pod uwagę historyczne i geopolityczne powiązania państw Grupy Wyszehradzkiej, istotne znaczenie ma stworzenie wspólnego rynku gazu. Fizyczne połączenie systemów gazowych ogromnie podnosi bezpieczeństwo energetyczne w tym regionie. Ponadto dzięki budowie terminali LNG w Polsce i Chorwacji, możliwa stanie się dywersyfikacja nie tylko szlaków, ale także źródeł dostaw tego ważnego surowca.

5

Wybrane aspekty zarządzania portfelem na zliberalizowanym rynku gazu ziemnego

Lelonek Tomasz

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2019

|

Nr 2

47--52

PL

W artykule przedstawiono wybrane elementy problematyki zarządzania portfelem zakupowym gazu ziemnego oraz uwarunkowania rynkowe wpływające na ten obszar na rynkach zliberalizowanych. Omówiony został łańcuch dostaw gazu ziemnego, zmienne zapotrzebowanie odbiorców końcowych na gaz oraz dostępne narzędzia rynkowe pozwalające na zakup paliwa gazowego na rynkach hurtowych. W artykule zaproponowano oraz omówiono poszczególne główne elementy składające się na zaproponowany sposób zarządzania portfelem gazu ziemnego.

EN

The article presents selected elements of the natural gas portfolio management as well as key market factors affecting portfolio management on the liberalized natural gas markets. Author describes natural gas supply chain, variable demand of end customers and available market tools allowing the purchase of gas on wholesale markets. The article proposes and describes model of natural gas portfolio management.

6

Wpływ czynników krótkoterminowych na kwotowania kontraktów terminowych gazu ziemnego

Nożewski Bartosz

Energetyka Cieplna i Zawodowa

|

2019

|

Nr 8

56--60

PL

Obrót gazem ziemnym na Towarowej Giełdzie Energii rośnie z roku na rok. Pomimo większej liczby transakcji oraz stosunkowo klarownych fundamentów stojących za cenami na rynku, wciąż zdarzają się sytuacje powodujące niespodziewane i gwałtowne zmiany indeksów.

7

Analiza wpływu społecznego terminalu LNG w Świnoujściu

Chłopińska E., Ława M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 12

1478--1483, CD

PL

Celem artykułu było wskazanie korzyści wynikających z budowy terminalu LNG w Świnoujściu w obrębie województwa zachodniopomorskiego. W szczególności zaprezentowany został wpływ realizacji przedsięwzięcia w kategoriach korzyści społecznych. Scharakteryzowano inicjatywy realizowane na rzecz miasta Świnoujście oraz regionu, które są niezwykle ważne z punktu widzenia wartości wynikających ze społecznej odpowiedzialności podjętej inwestycji – nie tylko pod kątem technicznym, ale jej skali i funkcjonalności. Poruszono również kluczowe kwestie wynikające przede wszystkim z unikatowego charakteru przedsięwzięcia dotyczące turystyki, rozwoju wiedzy oraz bezpieczeństwa. Wskazano na poszanowanie przyrody i środowiska naturalnego miasta i okolic co jest integralnym elementem wartości projektu.

EN

The aim of the article was to indicate the benefits of the construction of the LNG terminal in Świnoujście within the Zachodniopomorskie voivodship. In particular, the impact of the implementation of the project in terms of social benefits was presented. The initiatives realized for the city of Świnoujście and the region, which are extremely important from the point of view of values resulting from the social responsibility of the investment undertaken - not only from a technical point of view but its scale and functionality, have been characterized. Key issues have also been raised, mainly due to the unique nature of the project, including tourism, knowledge development and security. It was indicated respect for the nature and environment of the city and its surroundings, which is an integral part of the value of the project.

8

Wpływ dostaw LNG na rozwój krajowego rynku gazu ziemnego

Blacharski T., Biały R., Kaliski M., Stachowiak B., Szurlej A.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2016

|

nr 95

253--263

PL

Po oddaniu do eksploatacji terminalu LNG w Świnoujściu Polska stała się aktywnym uczestnikiem globalnego, dynamicznie rozwijającego się rynku gazu skroplonego (LNG). W artykule przybliżono najważniejsze zmiany na europejskim rynku gazu ziemnego – zwrócono uwagę na spadek zapotrzebowania, ograniczenie wydobycia oraz przedstawiono kierunki zaopatrzenia w gaz ziemny. Następnie podjęto próbę oszacowania wpływu realizowanych inwestycji po stronie podażowej globalnego rynku LNG na europejski rynek gazowy. W tym kontekście istotne wydają się działania podejmowane w USA, gdyż już w 2016 r. przybyły z tego kraju do UE dwie dostawy LNG. Nie bez znaczenia dla europejskiego rynku gazu jest również realizowany w Japonii plan powrotu do energetyki jądrowej. Kraj ten jest największym importerem LNG na świecie, dlatego też znaczne ograniczenie importu gazu skroplonego może mieć przełożenie także na europejski rynek gazu. W dalszej części artykułu skoncentrowano się na szansach jakie wiążą się z dostawami LNG do Polski oraz przybliżono plany dalszych inwestycji w zakresie rozbudowy krajowej infrastruktury LNG. jak przedstawiono w artykule, w ciągu ostatnich lat zaobserwowano zasadnicze obniżenie się cen lNG oraz zmniejszenie zróżnicowania pomiędzy tymi cenami w poszczególnych krajach, będących importerami LNG. Przedstawiono przykładowe kierunki, gdzie może zostać zagospodarowane LNG w kraju.

EN

Thanks to commissioning of LNG terminal in Świnoujscie, Poland has become an active participant of global, rapidly developing market of liquefied natural gas (LNG). in the article the most important changes on the European gas market were analyzed. The stress was put on decline in demand, decrease in extraction and directions of natural gas supplies. Attempt was made to estimate the influence of investments that are implemented in the global LNG production area on the European gas market. in this context, what seems to be important is tha in 2016 two deliveries of LNG came to the EU from the USA. What is more turning again toward nuclear power in Japan seems to play a vital role, as Japan is the biggest importer of LNG, and substantial reduction of lNG import to this country may bring changes on the European natural gas market. Further in the article opportunities that are associated with deliveries of LNG to Poland were presented as well as plans of investments in the field of Polish LNG infrastructure. As shown in this article, in the recent years a noticeable decline of lNG prices and reduction of the differentiation between the prices in countries importing LNG was observed. Finally, potential directions where LNG can be used in Poland were shown.

9

Liberalizacja rynku gazu ziemnego w Polsce – największe wyzwania oraz bariery dostępu do rynku hurtowego

Klimczak D.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 4 (192)

4--6

EN

Few years ago the process of liberalization of the gas market in Poland has been started. Despite of media hype there is still a lot of barriers that prevent the release of wholesale and retail market. On the one hand you can say about the blockade of the access of formal and legal reasons, on the other hand there are problems strictly connected to business. The article discussed the main barriers and challenges that lie not only against market participants, but also by regulators and legislators. According to the market participants, the biggest problems faced by them in the wholesale gas market in Poland are: • formal and legal restrictions, including problems associated with gas import such as the need to maintain mandatory reserves of natural gas and diversify sources of gas • Lack of available storage capacity and cross-border capacity In addition, the summary presents issues that will have to be resolved in wholesale natural gas in the upcoming years.

PL

Kilka lat temu został zapoczątkowany proces liberalizacji rynku gazu w Polsce. Pomimo wielu głośnych i medialnych zapowiedzi wciąż istnieje wiele barier uniemożliwiających uwolnienie rynku hurtowego i detalicznego. Z jednej strony można mówić o blokadzie dostępu z przyczyn formalno-prawnych, z drugiej natomiast o problemach stricte technicznych. W artykule zostały poruszone główne bariery i wyzwania jakie stoją nie tylko przed uczestnikami rynku, ale również przed regulatorami i ustawodawcami. W ocenie rynku, do największych problemów z jakimi spotykają się uczestnicy hurtowego i detalicznego rynku gazu w Polsce należą: • Obostrzenia formalno-prawne, w tym m.in. problemy związane z samodzielnym importem paliwa gazowego takimi jak konieczność utrzymywania obowiązkowych zapasów gazu ziemnego i dywersyfikacji źródeł pochodzenia • Aspekty techniczne (brak dostępnych zdolności magazynowych oraz przepustowości transgranicznych) Sukces liberalizacji rynku gazu zależy od aktywności poszczególnych przedsiębiorstw zajmujących się zakupem i sprzedażą paliwa gazowego, natomiast zniesienie barier technicznych oraz formalno-prawnych dostępu do rynku hurtowego i detalicznego leży w gestii Urzędu Regulacji Energetyki oraz Ministerstwa Gospodarki.

10

DUAL-FUEL – koncepcja oraz strategia nowego produktu na detalicznym rynku gazu

Klimczak D.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2014

|

R. 17, Nr 10 (198)

8--11

EN

The liberalization of the gas market, which has begun several years ago, had a direct impact on the range of products at the retail market. Currently, the largest gas supplier in Poland - PGNiG, is under pressure. The concept of multi-utility, which is slowly noticeable on the Polish energy market, was developed on western markets many years ago. One of the idea is to transform utilities into ‘supermarkets’ specialized in offering a wide range of goods and services - from electricity and gas to telecommunication services. The purpose of this article is to present product called dual-fuel - sale of natural gas and electricity on one bill.

PL

Liberalizacja rynku gazu, która rozpoczęła się kilka lat temu, miała również wpływ na ofertę produktową na rynku detalicznym gazu. Obecnie monopol największego sprzedawcy gazu w Polsce tj. PGNiG, zaczyna być podkopywany przez niezależnych sprzedawców. Koncepcja multi-utility, która powoli jest zauważalna na rynku polskim od wielu lat jest rozwijana na rynkach dojrzałych. Jednym z jej idei jest przekształcenie przedsiębiorstw wysoko wyspecjalizowanych w koncerny sprzedające szeroką gamę usług i towarów – od energii elektrycznej i gazu po usługi telekomunikacyjne kończąc. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie produktu dual-fuel, czyli sprzedaży gazu ziemnego i energii elektrycznej na jednym rachunku, a wpisującego się w koncepcję multi-utility.

11

Zmiany krajowego ustawodawstwa a rozwój rynku gazu ziemnego

Iwicki K., Janusz P., Szurlej A.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2013

|

R. 16, Nr 11 (187)

9--14

PL

W artykule przedstawiono główne uwarunkowania rynku gazu ziemnego w Polsce. W ciągu ostatnich lat w przeciwieństwie do większości rynków europejskich, na krajowym rynku gazu ziemnego zauważalny jest wzrost zużycia błękitnego paliwa. Podjęto próbę oszacowania wpływu zmian otoczenia regulacyjnego na dalszy rozwój krajowego rynku.

EN

The paper presents key aspects of the natural gas market in Poland. In contrast to most of European countries, there is a substantial increase in natural gas consumption observed in the recent years. An analysis of the impact of changes in the regulatory framework on further development of the domestic natural gas market was carried out.

12

Wyzwania dla producentów nawozów mineralnych w kontekście liberalizacji krajowego rynku gazu ziemnego

Gross-Gołacka E., Lubiewa-Wielżyński W., Sikora A. P., Szurlej A., Biały R.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 8

1393-1398

13

Natural gas and the transformation of the energy sector in the Netherlands

Frączek P., Kaliski M., Siemek P.

Archives of Mining Sciences

|

2013

|

Vol. 58, no. 3

789--804

EN

The aim of this paper is to discuss the conditions for the modernization of the energy sector in the Netherlands following the discovery of natural gas deposits in the country and a rapidly growing importance of this fuel. Hence the paper presents the essence of the model of transition management in the energy sector. It also shows the nature of changes in the structure of primary energy sources in the Netherlands and the decisive factors that led to the prominent role of natural gas in this country. These considerations formed the basis for discussion on the contemporary energy policy in the Netherlands.

PL

Celem opracowania jest omówienie uwarunkowań modernizacji sektora energii w Holandii związanych z odkryciem złóż gazu ziemnego w tym kraju oraz szybkim zwiększeniem znaczenia tego paliwa. Dla realizacji tego celu przedstawiono istotę modelu zarządzania zmianą w sektorze energii. Pokazano istotę zmian struktury źródeł energii pierwotnej w Holandii oraz na czynniki decydujące na zwiększenie znaczenia gazu ziemnego w tym kraju. Rozważania te były podstawą do omówienia współczesnej polityki energetycznej w Holandii.

14

Uwarunkowania wprowadzenia rozliczeń sprzedaży gazu w jednostkach energii w Polsce

Kaliski M., Sikora S., Szurlej A., Janusz P.

Prace Naukowe Instytutu Nafty i Gazu

|

2012

|

nr 178 wyd. konferencyjne

9--17

PL

Poprzez odpowiednią politykę gospodarczą i kształtowanie mechanizmów rynkowych zapewniamy sobie bezpieczeństwo energetyczne. Niemniej jednak należy pamiętać, że w tej kwestii ważną rolę odgrywa również gruntowna wiedza o zapotrzebowaniu na energię i o jej dostawach. Dostarczanie szczegółowych i wiarygodnych danych z kolejnych części łańcucha od produkcji do konsumpcji, wymaga istnienia odpowiednich mechanizmów bilansowania, raportowania i rozliczania. Ponieważ obszar badań statystycznych w energetyce jest bardzo obszerny Unia Europejska dąży do ujednolicenia systemu jednostek. Pozwoli to na szybsze kompletowanie i dostarczanie podstawowych statystyk dla każdego nośnika energii. Ponieważ pierwotne nośniki energii bywają przekształcane w inne paliwa i mają różne charakterystyki jakościowe, bardzo często przydatna jest prezentacja danych ilościowych w jednostkach energii. Pozwala to również analizować wydajność konwersji paliw i udział w dostawach paliw z różnych źródeł. W artykule szczególną uwagę poświęcono gazowi ziemnemu. Omówiono unijne i krajowe ramy prawne, które przykładają szczególną uwagę na sposób rozliczania gazu ziemnego. Na ich podstawie przedstawiono zakres niezbędnych zmian na polskim rynku gazu ziemnego, które pozwolą na dostosowanie obowiązujących przepisów. W całej koncepcji ujednolicenia jednostek rozliczania gazu ziemnego, ważnym jest, aby podawane wielkości można było łatwo przeliczyć na inne jednostki i porównać miedzy sobą.

EN

The energy security is provided through the appropriate economic policy and development of market mechanisms. Nevertheless, in this case very important rule also play deep knowledge of the demand for energy and its supply. Detailed and reliable data, from production to consumption, requires to provide adequate mechanism for balancing, reporting, and accounting. Since the area of statistical research in the energy sector is very wide, the European Union aims to standardize the unit system. It will allow for faster data collecting and submission of each energy sources. Since the fuel trend to be converted to other fuels and have different quality characteristic, mostly the data base in energy units is very useful. It also allows to analyze the efficiency of fuel conversion and the relative importance of economic contribution of fuels from different sources. In the article special attention is given to natural gas. Authors discussed the EU and domestic legal framework, which pay particular attention to the way for accounting of natural gas trade. It helped to assess the range of changes which are necessary to implemented for Polish gas market, and it will allow for adjustment of existing EU legislation.

15

Analiza rynku gazu ziemnego w Polsce w latach 2003–2009 i prognozy na lata 2010–2012

Kosowski P., Stopa J., Rychlicki S.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 11

993-999

PL

W artykule przedstawiono historyczne dane dotyczące zużycia, importu oraz krajowej produkcji gazu ziemnego w latach 2003-2009; na ich podstawie przeprowadzono analizę, podczas której zbadano dynamikę poszczególnych zmiennych oraz ich wspołzależności. Zużycie gazu ziemnego w Polsce, oprocz trendu wzrostowego, charakteryzuje się bardzo silną sezonowością. Szczyt zużycia przypada na miesiące zimowe, a minimalne wartości - na miesiące letnie, co jest ściśle związane z temperaturami panującymi w tym czasie na terenie Polski. Na tle zużycia gazu ziemnego produkcja krajowa charakteryzuje się stabilnym przebiegiem i niewielką zmiennością. Import rośnie w okresie zwiększonej konsumpcji (niskie temperatury) i maleje w okresie zmniejszonego zużycia (wysokie temperatury). Zmienność dostaw z importu jest jednak znacznie ograniczona, co wynika z realizacji umów - a zwłaszcza obowiązku odbioru minimalnych ilości rocznych i letnich (klauzule take-or-pay) - oraz parametrów technicznych sieci przesyłowej. W artykule dokonano rownież dekompozycji miesięcznych wielkości zużycia gazu (szeregu czasowego), w celu wyodrębnienia trendu, wahań sezonowych i losowych. Przeanalizowano także wpływ temperatury na wielkość zużycia, importu oraz krajowej produkcji gazu ziemnego. Przedstawiono prognozę zużycia gazu ziemnego na lata 2010-2012 z wykorzystaniem metody ARIMA.

EN

The historical data on consumption, import and domestic production of natural gas in the years 2003–2009 was presented in the article and an analysis was conducted, which examined the dynamics of individual variables and their interdependence. Gas consumption in Poland, in comparison with other European countries is relatively small. In addition to a weak upward trend, it is characterized by a very strong seasonality. Peak of consumption occurs in the winter months and the minimum value in the summer months, which is closely related to the temperatures prevailing at that time on Polish territory. Against the background of natural gas consumption, domestic production is characterized by a stable flow and low volatility. Import rises in the period of increased consumption (low temperatures) and decreases during the period of reduced consumption (high temperatures). Variability of supply of imported natural gas is significantly reduced, due to the implementation of the trade agreements, in particular the obligation to accept the minimum annual and summer amounts (clauses "take-or-pay") and the technical parameters of the transmission network. The article also presents the decomposition of the monthly volumes of gas consumption (time series) in order to identify the trend, seasonal and random fluctuations. The impact of temperature on consumption was also analyzed. The article presents the forecast of natural gas consumption for 2010–2012 using the ARIMA method, which can be successfully used to predict short-term consumption of natural gas, transmission pipeline capacity utilization, and the necessary level of working volume of underground gas storage sites, indispensable to regulate the seasonal fluctuations in consumption. Prepared forecasts indicate a growth in consumption in the coming years, which can further be strengthened as a result of development of electricity production based on natural gas.

16

The deregulation of natural gas markets and its consequences for gas recipients in the EU

Frączek P., Kaliski M.

Archives of Mining Sciences

|

2009

|

Vol. 54, no 4

739-752

EN

Nowadays, activities aimed at introducing market mechanisms into the infrastructural branches of the economy or regulating their operations are considered to be necessary. The aim of such activities is to prevent an abuse of market position as well as lead to an effective allocation of resources, which is one of the ways to boost market competitiveness. The paper discusses the main conditions for the liberalization of gas industry with a particular emphasis on the changes in its functioning in the following years. The main results of liberalization of natural gas market are presented as well as the results of this reform for gas industry recipients.

PL

W ostatnich dekadach XX wieku i w początku XXI wieku największy wpływ na funkcjonowanie rynku gazu ziemnego miało wprowadzenie liberalizacji (deregulacji) tej branży. Jej celem było stworzenie globalnego rynku gazu, na którym każdy uczestnik będzie mógł kupować lub sprzedawać każdą jego ilość, wszędzie, w każdym kraju i w dowolnym momencie. Efektem tych zmian była m.in. likwidacja niedoboru gazu na rozwiniętych rynkach gazu, zmniejszenie marży przedsiębiorstw gazowniczych, obniżenie cen gazu i poprawa obsługi klientów korzystających z usług przedsiębiorstw gazowniczych, eliminowanie z rynku dostawców, którzy w porównaniu z wynikami konkurentów, nie zdołali obniżyć kosztów dostawy ani ograniczyć tempa wzrostu cen. Liberalizacja gazownictwa wiąże się z dwoma rodzajami zmian: o obszary branży, gdzie istnieje monopol naturalny (sieci przesyłowe i dystrybucyjne oraz magazyny gazu), są poddawane regulacji chroniącej uczestników rynku przed nadmiernymi cenami oraz uniemożliwiającej osiąganie przez monopol nadmiernych zysków, o w tych obszarach branży, w których możliwe jest wykorzystywanie mechanizmów rynkowych (wydobycie, handel), ogranicza się stosowanie instrumentów regulujących i tworzy warunki do zaistnienia konkurencji. Deregulacja sektora umożliwia nowym dostawcom wejście na rynek gazu poprzez dodatkowy import lub jego wydobycie przez nowe podmioty. Wejście nowych dostawców pozwala na wprowadzenie konkurencji między podmiotami działającymi na danym rynku. Warunkiem deregulacji jest stopniowe upowszechnienie zasady dostępu stron trzecich (TPA - Third Part Acces) do sieci gazowych stanowiących własność działającego na danym terenie przedsiębiorstwa dystrybucyjnego. Stosowanie tej zasady oznacza, że uprawnieni odbiorcy mogą kupować gaz u dowolnie wybranego dostawcy, operator gazociągu musi zaś na zlecenie dostawcy przesłać gaz do odbiorcy. Wprowadzenie zasady TPA wymusza konkurencję wśród dostawców walczących o możliwość sprzedaży gazu ze swych źródeł, a w konsekwencji prowadzi do obniżenia cen gazu dla klientów finalnych. Warunkiem powstania i rozwoju konkurencyjnego rynku jest także możliwość pozyskania gazu przez nowych uczestników rynku. Jest to możliwe dzięki wymuszeniu oddania dostępu do zasobów gazu przez dotychczasowego monopolistę lub przez stworzenie warunków jego pozyskania z innych rynków poprzez gazociągi przesyłowe lub dostawy LNG1. Pojawienie się nowych dostawców oznaczało konieczność ograniczenia roli dotychczasowych, tradycyjnych dostawców gazu. Do uelastycznienia rynku gazu przyczyniło się także ograniczenie przez państwo znaczenia kontraktów długoterminowych na dostawę gazu zawartych na podstawie formuły "bierz lub płać" (take or pay)2. Pierwotnie zawierano je na wiele lat jako uzasadnienie celowości budowy oraz gwarancję finansowania infrastruktury gazowniczej. Zmiany te pozwoliły na częściowe odejście od kontraktów długoterminowych i stopniowe zastępowanie ich kontraktami średnio- i krótkoterminowymi. Likwidacja lub ograniczenie udziału dostaw gazu opartych na kontraktach bierz lub płać w całkowitym zapotrzebowaniu na to paliwo pozwala na realizację dostaw gazu przez niezależnych dostawców. Mimo olbrzymiej roli regulacji i deregulacji gazownictwa dla konkurencyjności gospodarek poszczególne kraje UE są w bardzo różnym zakresie zaangażowane we wprowadzanie liberalnych zmian. Według ostatniego raportu Komisji Europejskiej większość krajów unijnych jest zaawansowana w działaniach służących wydzieleniu operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, choć w dalszym ciągu nie obserwuje się znaczących korzyści tych działań dla klientów końcowych. Przejawem powolnego postępu zmian liberalizacyjnych w krajach UE jest niewielka skala zmian dostawców przez odbiorców krajów członkowskich. W wielu krajach UE, mimo formalnego uwolnienia rynku, obserwuje się opóźnienia w liberalizacji rynku gazu. Przejawem tego jest brak zmian dostawców. Brak ten wiąże się z tym, że zmiana dostawcy jest postrzegana przez odbiorców energii jako skomplikowany proces. Z tego względu wielu klientów nie korzysta z tej zmiany, mimo że w rzeczywistości jest to łatwiejsze niż obawy klientów. Należy oczekiwać, że Komisja Europejska wymusi dokończenie liberalizacji branży gazowniczej. Kraje, które nie dokończą zmian, będą narażone na postępowanie wyjaśniające przed Komisją Europejską oraz na płacenie kar za zaniedbania. Również propozycje wprowadzania nowych wymogów unijnych związanych z tzw. trzecim pakietem energetycznym zakładają dalsze prowadzenie działań liberalizujących rynek gazu ziemnego w krajach UE.

17

Wpływ stopnia wykorzystania podziemnego magazynu gazu na jego efektywność ekonomiczną

Kosowski P., Rychlicki S., Stopa J.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

397-404

PL

W artykule zaprezentowano zagadnienia związane z ekonomiką podziemnego magazynowania gazu. Zmiany na rynku gazowym spowodowane liberalizacją, forsowaną przez Unię Europejską, wymagają nowego spojrzenia na kwestie podziemnego magazynowania gazu, a zwłaszcza na jego efektywność ekonomiczną. Nieuniknione powstanie wolnego i konkurencyjnego rynku usług magazynowania wymaga poznania przez operatorów instalacji magazynowych kluczowych czynników, wpływających na osiągane wyniki ekonomiczne. W artykule przedstawiono analizę wpływu stopnia wykorzystania magazynu na jego efektywność ekonomiczną oraz na minimalną cenę za magazynowanie gazu ziemnego, zapewniającą założoną przez operatora stopę zwrotu. Obliczenia zostały przeprowadzone dla przykładowego podziemnego magazynu gazu, z wykorzystaniem stworzonych przez autorów modeli finansowych.

EN

Issues related with economics of underground gas storing are presented in the paper. Changes in the gas market caused by liberalization policy promoted by the European Union require taking a new look on underground gas storing issues, especially economic efficiency. Inevitable formation of free and competitive market of storing services makes the operators learn the key elements of the storing installations influencing the achieved economic results. The influence of the degree of gas storage utilization on its economic efficiency and minimum price for natural gas storing services (providing the assumed return rate) is analyzed in the paper. The calculations were made for an exemplary gas storage, with the use of financial models worked out by the authors.

18

Perspektywiczne segmenty krajowego rynku gazu ziemnego

Kaliski M., Szurlej A.

Wiertnictwo, Nafta, Gaz

|

2008

|

T. 25, z. 2

349-358

PL

W artykule przedstawiono główne uwarunkowania rynku gazu ziemnego w kraju; zwrócono uwagę na rolę gazu ziemnego w bilansie energii pierwotnej kraju i porównano ją z innymi krajami UE. Przedstawiono strukturę dostaw gazu ziemnego do kraju w ostatnich latach oraz plany na przyszłość w tym zakresie. Przedstawiono perspektywiczne segmenty rynku gazu w Polsce.

EN

The main conditionings of the Poland's natural gas market are presented in the paper. Attention was drawn to the role of natural gas in the Poland's primary energy balanced as compared to other EU countries. The structures of recent natural gas deliveries ad plans for the future are discussed. The perspective segments of gas market in Poland are outlined.

19

Trendy zmian zużycia gazu ziemnego w gospodarstwach domowych w USA

Dopke J.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2006

|

R. 9, Nr 11 (103)

15-19

20

Rynek gazu ziemnego w Unii Europejskiej

Matkowska I.

Śląskie Wiadomości Elektryczne

|

2005

|

Nr 5 (62)

20--21

PL

W artykule przedstawiono powstanie Traktatu o Karcie Energetycznej w Unii Europejskiej. Podano różnice struktury rynku gazu ziemnego i rynku energii elektrycznej. Omówiono funkcjonowanie rynku gazu ziemnego w Strategii Lizbońskiej, jego cechy i cele. Przedstawiono problemy rynku gazu ziemnego w Polsce oraz uregulowania prawne umowy dostawy i przesyłu.

EN

Establishment of the Treaty on Energetic Chart in European Union is presented. The differences between structure of gas market and electric energy market are given. The functioning of gas market in Lisbon Strategy, its feature and aim is described The problem of gas market in Poland as well as legislative regulation of supply and transmission contract are described.