Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ocena uszkodzeń dozowników w zbiornikach retencyjnych podziemnych kopalń rud miedzi

Szczerbakowicz Mateusz, Krzęćko Wiesław, Król Robert

Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze

|

2021

|

Nr 1

43--53

PL

W artykule przedstawiono ocenę udokumentowanych typów uszkodzeń oraz analizę prowadzonych napraw tych uszkodzeń w całej populacji dozowników urobku w skali jednej kopalni. Do oceny porównawczej awaryjności dozowników zaproponowano liczbowy wskaźnik uszkodzenia, określający liczbę napraw przypadających na jeden dozownik, oraz wskaźnik masy, określający częstość powstawania konkretnego uszkodzenia w odniesieniu do masy przepływającego strumienia urobku. Wykazano, że kluczowym problemem jest zużywanie się elementów stalowych wskutek zachodzących procesów abrazyjnych. Zaobserwowano występowanie intensywnego zużycia ściernego wykładzin elementów dozownika. Wpływ na zużycie ścierne analizowanych elementów dozownika ma skojarzone działanie wielu czynników przede wszystkim zróżnicowanie właściwości fizykomechanicznych rudy miedzi, materiału, składającego się z trzech odmianach litologicznych (łupek, dolomit, piaskowiec) o zmiennym uziarnieniu i wilgotności.

EN

The article presents an assessment of the described types of damage to feeders in ore bunkers and an analysis of the repair of these damage in the entire population of ore feeders at the scale of one mine. For a comparative assessment of the failure frequency of feeders, a failure index was proposed, which defines the number of repairs per one feeder, and a mass index, which defines the number of occurrence of a specific failure relates the mass of the transported ore stream. It has been shown that the key problem is the wear of steel elements due to the abrasive processes. The occurrence of intense abrasive wear of the linings of the feeder elements was observed. The abrasive wear of the analyzed elements of the feeder is influenced by the combined effect of many factors, primarily the differentiation of the physical and mechanical properties of the transported copper ore, consisting of three lithological types (shale, dolomite, sandstone) with variable grain size and moisture content.

2

The accuracy of the local assessment of the bulk density of copper-silver deposits in the Legnica-Głogów Copper District and its impact on the valuation of ore resource and mining production

Mucha Jacek, Wasilewska-Błaszczyk Monika

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2019

|

T. 35, z. 4

47--68

EN

In the world-class Cu-Ag deposits of the Legnica-Głogów Copper District (LGCD), constant bulk density values are adopted to estimate the ore and metal resources within them based on the results of previous studies of the LGCD deposits carried out at the stage of their exploration and documentation: 2.6 Mg/m3 for the carbonate series, 2.5 Mg/m3 for the shale series, and 2.3 Mg/m3 for the sandstone series. The main purpose of research was to analyze the range of possible differences at local scale of observation between constant values of bulk densities (hereinafter referred to as reference values) assigned during deposit documentation to the main lithological units and bulk densities of these units determined based on the results of experimental sampling of individual lithological units within the exploited copper and silver deposits (Lubin, Polkowice-Sieroszowice and Rudna). In general, when it comes to Cu-Ag LGCD deposits (or their large parts), the relative diversity of estimates of average bulk densities of ores based on the results of experimental sampling (more than 1,600 samples from different individual lithological units were collected at 500 sampling points in mining excavations) and reference values is low (with a median not exceeding 3%). The results of studies indicate, however, that the application of reference bulk densities at the local observation scale may result in significant underestimation (up to nearly 20%) or overestimation (up to 11%) of real bulk densities of the main lithological units. This may have a noticeable impact on the correct estimation of ore and metal resources in small parts of deposits and, as a consequence, hinder the reconciliation of the planned and actual ore mining production.

PL

W światowej klasy złożach Cu-Ag LGCD (the Legnica-Głogów Copper District) do oszacowań zasobów rudy i metali w obrębie trzech głównych serii litologicznych stosuje się stałe wartości gęstości objętościowej przyjęte na podstawie wyników wcześniejszych badań przeprowadzonych na etapie ich rozpoznania i dokumentowania: 2,6 Mg/m3 dla serii węglanowej, 2,5 Mg/m3 dla serii łupkowej oraz 2,3 Mg/m3 dla serii piaskowcowej. Zasadniczym celem badań była analiza zakresu możliwych różnic w lokalnej skali obserwacji między stałymi wartościami gęstości objętościowych przypisywanymi w trakcie dokumentowaniu złóż głównym seriom litologicznym (traktowanych jako wartości referencyjne) oraz gęstościami objętościowymi tych serii wyznaczonymi na podstawie wyników specjalnego opróbowania eksperymentalnego wydzieleń litologicznych szczegółowych w obrębie eksploatowanych złóż Cu-Ag LGCD (Lubin, Polkowice-Sieroszowice i Rudna). W skali całych złóż Cu-Ag LGCD względne zróżnicowanie ocen średnich gęstości objętościowych kopaliny dokonanych na podstawie wyników opróbowania eksperymentalnego (około 1600 prób z różnych wydzieleń litologicznych szczegółowych na 500 stanowiskach opróbowań w wyrobiskach górniczych) i wartości referencyjnych jest małe, z medianą nieprzekraczającą 3%. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że przy stosowaniu wartości referencyjnych w lokalnej skali obserwacji może dochodzić do znaczącego niedoszacowania (do blisko 20%) lub przeszacowania (maksymalnie do 11%) rzeczywistych gęstości objętościowych głównych serii litologicznych. Może to mieć już zauważalny wpływ na poprawność oszacowania zasobów rudy i metali w niewielkich partiach złóż i w konsekwencji utrudniać rozliczenie prognozowanych zasobów rudy i Cu z wielkościami stwierdzanymi w wydobytym urobku.

3

50 lat Zakładu Geologii w strukturze KGHM CUPRUM

Kijewski P., Worsa-Kozak M., Kwaśny L.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 4

5--30

PL

W artykule opisano 50-letnią historię działalności Zakładu Geologii KGHM CUPRUM w kontekście problemów i wyzwań, jakie pojawiały w trakcie udostępniania i eksploatacji złóż rud miedzi w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. Główny kierunek badań skupiał się na aspektach praktycznych rozpoznawania budowy górotworu i jakości rudy, stanowiących podstawę do planowania produkcji górniczej. Poprzez szczegółowe rozpoznawanie warunków geologicznych i hydrogeologicznych próbowano rozwiązać podstawowe problemy związane z zagrożeniami naturalnymi, a mineralogiczne i petrograficzne badania były i są podstawą do planowania przeróbki wydobytej rudy. Istotnym zagadnieniem jest współwystępowanie w rudach miedzi metali użytecznych, takich jak Ag, Au, Zn, Pb, platynowce, Re, Se, Ni, a także siarki, arsenu i węgla org. Badania i obserwacje strukturalno-tektoniczne, powiązane z wynikami badań wytrzymałościowych, doprowadziły do stworzenia ogólnej klasyfikacji geologiczno-inżynierskiej masywu skalnego w obszarze kopalń. Powiązanie właściwości geomechanicznych masywu skalnego z warunkami prowadzenia eksploatacji wskazywało na potencjalne możliwości wystąpienia zjawisk geodynamicznych. W ostatnich latach jednym z ważniejszych zadań, związanych z postępem eksploatacji, było stworzenie kompleksowego programu badawczego, w celu poszerzenia bazy zasobowej KGHM Polska Miedź S.A. W efekcie, w latach 2007-2014 wykonano wnioski koncesyjne wraz z projektami robót geologicznych na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż: Radwanice, Gaworzyce (udokumentowane już jako jedno złoże rud miedzi Radwanice-Gaworzyce), „Retków-Ścinawa, Głogów, Bytom Odrzański i Kulów-Luboszyce. Skompletowano również wnioski szeregu koncesji na wydobywanie rud miedzi ze złóż na monoklinie przedsudeckiej. W obszarze tzw. Starego Zagłębia programem badań objęto złoże Wartowice (koncesja Synklina Grodziecka) i Niecka Grodziecka (koncesja Konrad). Do tej pory wykonano łącznie 42 głębokie otwory wiertnicze rozpoznawcze i poszukiwawcze. W artykule opisane są najważniejsze współczesne prace badawczo-rozwojowe, realizowane w ramach funduszy unijnych i badawczych KGHM Polska Miedź S.A. Przedstawiono również zaplecze sprzętowo-laboratoryjne i programowe, znajdujące się w posiadaniu Zakładu Geologii.

EN

The paper describes 50-year history of Geology Department in KGHM CUPRUM in the context of problems and challenges that occurred during construction and exploitation of KGHM mines. The main direction of the research activity was focused on practical aspects of ore deposit exploration and its quality evaluation which were the base for mining production planning. Throughout detailed exploration of geological and hydrogeological conditions the primary issues of natural risks were solved. The mineralogical and petrographical surveys are still the most important tests in mineral ore processing. The crucial issue was Cu, Ag and also different less common metals like Au, PGMs, Re, Se, Ni occurrences. Tectonic and structure observations associated with rock durability survey results led to general geological engineering classification of rocks in the ore formation. Geomechanical rocks’ conditions together with ongoing exploitation have shown the potential of geodynamic gas occurrences. In recent years one of the most important issue was the exploration program of polish deposits. In 2007-2014 KGHM Cuprum prepared concession and exploration projects for deposits like: “Radwanice and Gaworzyce”, “Retków-Ścinawa”, “Głogów”, “Bytom Odrzański” and “Kulów-Luboszyce”. Also a few applications of cooper ore extraction concessions from Fore-Sudetic monocline fields have prepared. In the so-called Old Cooper Basin wide exploration program took place on “Wartowice”, “Niecka Grodziecka”. KGHM CUPRUM supervised 42 deep exploration drillholes so far. The paper also presents R&D projects that are realized within EU and KGHM funds. The main laboratory equipment and software were presented at the end of the paper.

4

Impeller radial velocity and air flow rate influence on copper rougher flotation recovery

Bazan B., Potulskia-Bazan A., Witecki K.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2018

|

Vol. 28, no. 1

40--53

EN

A rougher flotation study has been done to analyze the effects of copper feed mineralogy, air flow rate and impeller radial velocity on metallurgical performance. During the performance testing the trials were exposed to metallurgical examining and computerised mineral analysis to establish a size-by-size mineralogy. The mineralogical and metallurgical information was compared to the material balance for rougher flotation results. These samples showed that copper recovery optimization should focus on the losses of liberated Cu-minerals and how they are associated with fine particles. The result of variable impeller radial velocity for each flotation cell cascade on metallurgical performance has been explored on a known-sized and an unknown-sized base, to gauge the input from the fine particles. An industrial application is discussed in this paper, and it validates that divergence of the impeller radial velocity and air flow has positive influence on the recovery.

PL

W pracy przeprowadzono analizę wpływu składu mineralogicznego nadawy kierowanej do procesu flotacji głównej, wielkości przepływu dozowanego powietrza i prędkości obrotowej wirników na wyniki flotacji miedzi. Produkty procesu zostały poddane analizom chemicznym oraz mineralogicznym z wykorzystaniem systemu MLA. Przeprowadzone analizy wykazały, ze optymalizacja uzysku miedzi flotacji głównej w warunkach przemysłowych, limitowana jest obecnością w nadawie uwolnionych minerałów miedzi w skrajnych klasach ziarnowych. W artykule przedstawiono wyniki eksperymentów realizowanych w warunkach przemysłowych i pozytywny wpływ modyfikacji prędkości obrotowej wirników oraz stopnia napowietrzenia zawiesiny flotacyjnej na uzysk miedzi.

5

An assessment of influence of selected characteristics of feed on the results of ball mill grinding process course for polish copper ores

Gawenda T., Saramak D., Foszcz D., Krawczykowski D., Krawczykowska A., Lewandowski D.

Archives of Mining Sciences

|

2018

|

Vol. 63, no. 1

125--137

EN

The article concerns issues related to the copper ore ball mill grinding process, operating at different technological parameters. The aim of the study was to investigate the influence of various operating parameters and feed characteristics on selected technological effects (comminution degree, yields of the finest particle size classes, ready for downstream flotation operations). The research program included grinding tests of two lithological types of Polish copper ore (dolomite and sandstone) and their mixtures in the proportions: 70% dolomite +30% sandstone and 30% dolomite +70% sandstone. Material was treated under wet and dry grinding in Bond’s ball mill. Three different grinding time were applied together with three levels of mill’s rotational speed. The feed material with three different particle size compositions was used in the rests. The results show that increases in yields of fine particle size fractions for each sample are dependent on the particle size composition of feed, grinding time and rotational speed of mill. Together with increasing of grinding time, fine particle size fraction contents increase too, especially for the coarse feed without fine particles. In general, higher comminution degrees were obtained for ore mixtures, the most favorable results for a mixture of 30% sandstone +70% dolomite, where S50 equaled 358 and S90 = 178. Correlation analysis showed that in fact all technological parameters under investigation were significantly related to the obtained comminution effectiveness.

PL

Artykuł dotyczy zagadnień związanych z badaniem procesu mielenia rud miedzi w młynach kulowych, pracujących przy różnych parametrach technologicznych. Celem pracy było zbadanie wpływu poszczególnych parametrów pracy młyna oraz charakterystyk nadawy na uzyskiwane wybrane efekty technologiczne (stopień rozdrobnienia, wychody klas najdrobniejszych zdolnych do flotacji). Program badawczy obejmował przemiały dwóch typów litologicznych nadawy (dolomit i piaskowiec) oraz ich mieszanek w proporcjach 70% dolomitu +30% piaskowca oraz 30% dolomitu +70% piaskowca, mielonych na sucho i mokro w laboratoryjnym młynku kulowym Bonda. Przemiały były prowadzone dla trzech różnych czasów mielenia oraz trzech prędkości obrotowych młyna, dla nadawy o trzech różnych zakresach uziarnienia. Wyniki badań wskazują, że przyrosty wychodów drobnych klas ziarnowych poszczególnych próbek są uzależnione od składu ziarnowego nadawy, czasu mielenia i prędkości obrotowej młyna. Wraz ze wzrostem czasu mielenia wzrastają udziały klas ziarnowych zwłaszcza w nadawie (gruboziarnistej) pozbawionej drobnych ziaren. Generalnie wyższe wartości stopni rozdrobnienia uzyskano dla mieszanek rudy 30% piaskowca +70% dolomitu (S50 = 358 i S90 = 178). Wykonana analiza korelacji wskazuje na wysoki wpływ wszystkich analizowanych parametrów technologicznych procesu na uzyskiwaną efektywność rozdrobnienia rudy.

6

Wpływ wielkości modelu kasztu górniczego wypełnionego skałą płonną na przebieg charakterystyki obciążeniowo-odkształceniowej

Skrzypkowski K.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 99

131--141

PL

Analiza zmian właściwości mechanicznych drewnianych kasztów górniczych pod wpływem różnych rodzajów obciążenia eksploatacyjnego jest zagadnieniem, którym zajmuje się wiele ośrodków naukowych w kraju i za granicą. Duże zainteresowanie tą tematyką wynika ze wzrostu głębokości prowadzonej eksploatacji, który przyczynia się do wzrostu zarówno wartości ciśnienia pionowego jak i złożoności warunków geologiczno-górniczych oraz intensyfikacji zagrożeń naturalnych. Inną przyczyną jest tendencja zmniejszania się miąższości eksploatowanego złoża. Zarówno w podziemnym górnictwie rudnym, jak i węglowym oraz solnym stosowana jest obudowa kasztowa. Kaszty o różnych konfiguracjach są szczególnie przydatne przy utrzymywaniu wyrobisk za frontem ścianowym oraz do dodatkowego wzmocnienia skrzyżowań wyrobisk górniczych. W szczególności w górnictwie rudnym w miejscach stwierdzonych poszerzeń wyrobisk lub pogorszonych warunków stropowych stosuje się dodatkową obudowę wzmacniającą w postaci kasztów drewnianych (stosów podporowych), które pozostawia się puste lub wypełnia skałą płonną. Podczas prowadzenia podziemnej eksploatacji wytwarzana jest skała płonna, która pochodzi z wyrobisk udostępniających, przygotowawczych oraz z bieżących pól wybierkowych. W przypadku podziemnej eksploatacji rud miedzi skała płonna jest stosowana do wypełniania pustek poeksploatacyjnych jako podsadzka sucha. Ponadto jest wykorzystywana do wypełniania kasztów górniczych, jako sztuczna podpora oraz do utwardzania dróg przewozowych. W artykule zaprezentowano wyniki wytrzymałościowych badań laboratoryjnych przeprowadzonych na modelach kasztów czteropunktowych, wykonanych z bukowych belek drewnianych w skali 1:10, ustawionych poziomo. W badaniach laboratoryjnych zastosowano modele kasztów o wymiarach 200 × 200 × 200 mm oraz 100 × 100 × 100 mm. Określono maksymalne podporności kasztów składających się tylko z belek oraz wy- pełnionych skałą płonną. Ponadto przedstawiono odkształcenia pionowe kasztu przy maksymalnej sile oraz odkształcenie właściwe. Na podstawie badań laboratoryjnych stwierdzono, że przy wykorzystaniu tej samej ilości drewna oraz zagospodarowaniu skały płonnej wypełnienie czteropunktowych kasztów skałą płonną pozwoliło kilkukrotnie zwiększyć jego podporność.

EN

The analysis of changes in the mechanical properties of wooden mining cribs under the influence of different types of exploitation loads is the question for which deals with many domestic and abroad research centers deal with. High The high interest in this subject results from the increase of the conducted depth exploitation, which contributes to the increase in both the vertical pres-sure and the complexity of geological – mining conditions and in- the intensification of natural hazards. Another reason is the tendency of decreasing the thickness of the exploited ores deposits. Wooden crib support is used both in underground ore, hard coal and salt mining is used wooden crib support. Mining cribs with various configurations are especially useful for the reinforcement of excavations workings behind the front and for further strengthen of the crossings. In particular, additional reinforcement support in the form of wooden cribs (pile supporting), which shall be left empty or filled with waste rock is applied in the ore mining in places where found extended rooms or drifts are found or in places with degraded roof conditions, applies additional reinforcement support in the form of wooden cribs (pile supporting), which shall be left empty or filled with waste rock. During underground exploitation is produced waste Waste rock, which comes from the access, preparatory excavations and from ongoing field of exploitation is produced during underground exploitation. In the case of the underground exploitation of copper ore, waste rock is used to fill voids after exploitation as rock stowing. It is also used for filling mining wooden cribs, as an artificial support and for harder transportation roads. This paper presents the results of the laboratory strength tests performed on models of four-point timber cribs, built with beams set horizontally, at the geometrical scale of 1:10. In the laboratory research wooden cribs models with size 200 × 200 × 200 mm and 100 × 100 × 100 mm were used in the laboratory. The paper describes the maximum loading capacity of the cribs consisted consisting only of beams and filled with waste rocks. In addition, a vertical and appropriate strain of cribs at maximum force was shown. On the basis of laboratory research it was found that the use of the same number of timbers and the management of waste rocks, the filling of the four-point cribs with the waste rocks allowed several times to increase its support to be increased several times.

7

Historia szybu wydobywczego w Grodźcu od początku istnienia do 1945 roku

Rybicka K.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

225--229

PL

Artykuł przedstawia historię szybu wydobywczego w Grodźcu koło Bolesławca od lat 30. XX wieku do zakończenia II wojny światowej. Na terenie tym przeprowadzono prace badawcze, które miały na celu określenie zasobności złoża miedzionośnego. Dały one pozytywne rezultaty, więc podjęto decyzję o budowie szybu wydobywczego. Kwerenda archiwalna oraz biblioteczna pozwoliła na odtworzenie jego historii, od momentu rozpoczęcia aktywności poszukiwawczej złoża miedzi, przez budowę szybu wydobywczego, po jej wstrzymanie w pierwszych miesiącach 1945 roku.

EN

The article presents the history of mining shaft in Grodziec, near Bolesławiec from the 30s of the twentieth century to the end of World War II. Research work conducted in this area was to determine the wealth of the copper deposit. The results of the research were positive, so the decision was made to build an extraction shaft. The resources in the archives and the library allowed for recreating the history of the mining shaft in Grodziec from the commencement of search for copper deposits, through the construction of the extraction shaft and its suspension in the first months of 1945.

8

Górnictwo miedzi w rejonie Kondratowa (Pogórze Kaczawskie)

Maciejak K., Kowalski A., Maciejak M.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

65--80

PL

W artykule przedstawiono dzieje dawnego górnictwa w okolicach Kondratowa na Pogórzu Kaczawskim, rozwiniętego w oparciu o miedzionośne utwory dolnego cechsztynu. Eksploatację podejmowano wielokrotnie przez kilka stuleci, głównie w XVI i XVIII w. Prowadziły ją zarówno gwarectwa jak i właściciele wsi. W pracy wskazano również na występowanie pogórniczych reliktów. Autorzy przeprowadzili kwerendę biblioteczną, kartograficzną oraz prace terenowe. Dodatkowo wykonano analizy NMT LiDAR, które potwierdziły występowanie pola pingów i hałd.

EN

Field studies carried out by the authors have revealed the existence of relics of historic mining in the Kondratów area in the Kaczawskie Foothills (Sudetes), consistent with information retrieved from old mining maps. LIDAR DTM analysis has confirmed the presence of heaps and sinkholes in the study area. Their approximate age could be determined in the course of further more detailed research. Mining operation in the Kondratów area has been initiated a number of times in the past throughout the centuries. Mining works have been carried out by mining companies and land owners. The operations have reached their largest scale in the 18th century. The lack of water supply on-site to power the ore processing facilities must certainly have been a major drawback; the ore had to be transported to Leszczyna for processing. In the late 19th ct. and in the 1930s the deposits have been subject to more thorough exploration. Nevertheless, a mine has not been established. Mining plants have been built in Wilków (1940s) and Nowy Kościół (1950s-1960s) instead due to richer and more accessible deposits.

9

Zakłady górnicze „Nowy Kościół”

Maciejak K., Maciejak M.

Hereditas Minariorum

|

2016

|

Vol. 3

83--108

PL

Kopalnia rud miedzi Nowy Kościół pod Złotoryją wraz z zakładami górniczymi Lena i Konrad tworzyła fundamenty Starego Zagłębia Miedziowego. Jednak do tej pory nie doczekała się ona żadnego opracowania. Budowę kopalni zakończono w 1954 r. Złoże zamierzano eksploatować przez 15 lat. Jednak mimo opracowania planu rozbudowy o złoże zachodnie, którego eksploatacja przedłużyłaby żywot kopalni o kolejne 21 lat – w 1968 r. zakład zamknięto. W sumie w ZG Nowy Kościół wydobyto ponad 4 mln ton rudy miedzi. Unikatem w skali rzeźby powierzchni ziemi dawnych terenów pogórniczych w Polsce jest to, że na zdjęciach satelitarnych i lidarowych widać dokładnie sieć chodników oraz zapadlisk nawiązujących do granic starych pól wydobywczych pokrywających się z planem kopalni.

EN

The Nowy Kościół plant and mine were established on the basis of an older lime plant, in which copper ores were extracted in the World War I from marlstone deposits mined in a nearby quarry in an opencast operation. In the early 1950s the shallow deposit was accessed by a system of galleries. The construction of the mine was completed in 1954. Although plans were made to access an additional deposit to the west (from the Kaczawa valley) and thus allow to prolong the operation of the mine until 1990, in 1968 the plant was closed due to the Lubin mine of the so-called New Copper Belt commencing operation. All in all, over 4,000,000 tons of copper ore have been excavated in the Nowy Kościół plant. A specific mark left by this historic mining on the ground above the mine are the terrain characteristics of the surface. Satellite and LIDAR images reveal a network of terrain elevations corresponding to the course of the galleries and some regular subsidence over the mining fields which are a perfect match to the layout of the mine.

10

Dylematy polskiego górnictwa podziemnego na progu 2015 roku

Kasztelewicz Z., Ptak M., Patyk M., Sikora M.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 4

8--21

PL

Artykuł omawia stan, perspektywę i dylematy górnictwa podziemnego w Polsce, jego dotychczasowe parametry techniczne i rozwój produkcji na następne dekady XXI wieku. Duży nacisk położono na najbardziej złożoną obecnie sytuację polskiego górnictwa węgla kamiennego. Bazując na dotychczasowych obserwacjach wskazano inne zagrożenia, z którymi mogą spotkać się pozostałe podmioty górnictwa podziemnego, tj. spółki prowadzące podziemną eksploatacje rud miedzi, cynku i ołowiu oraz soli kamiennej. Szczególną uwagę zwrócono na szansę i perspektywy rozwoju branży górnictwa podziemnego.

EN

This paper presents the current status, perspective and issues of Polish underground mining, its previous technical characteristics and production development for the next decades of the 21st century. The authors discuss the factors connected with underground coal, copper ore, zinc ore, lead ore and halite mining. Special attention was paid to the risks of the current and future coal mining industry activities.

11

Obsługa oznaczeń laboratoryjnych prób złożowych KGHM Polska Miedź S.A.

Kaczmarek W., Jasiński W., Sołowczuk M.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2015

|

R. 56, nr 2

110--117

PL

W artykule opisano rozwiązanie umożliwiające obsługę oznaczeń laboratoryjnych prób złożowych przy pomocy usług sieciowych. Proces wymiany informacji na każdym z etapów odbywa się w pełni elektronicznie: zarówno na etapie przygotowywania zlecenia wykonania analizy, jak i w trakcie weryfikacji oraz zapisu wyników oznaczeń do Bazy Danych Geologicznych KGHM Polska Miedź S.A.

EN

This paper describes a solution to support laboratory tests of samples of using IT solutions. The exchange of information at each stage is fully electronically: both at the stage of preparing to order the analysis as well as during the verification test results and records the Geological Database KGHM Polish Copper S.A.

12

Disintegration of Copper Ores by Electric Pulses

Kurytnik I., Nussupbekov B. R., Khassenov A. K., Karabekova D. Z.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2015

|

Vol. 60, iss. 4

2549--2552

EN

The article is concerned with methods of ragging and grinding of copper ore. The proposed electric pulse technology is one of the energetically favorable methods of ragging and grinding of natural minerals and anthropogenic raw materials. This paper presents optimal parameters in processing of the product. The results obtained by grinding of copper ore using the offered technology may be used under industrial conditions in the future.

PL

Opracowana oryginalna technologia rozdrabniania różnych materiałów, w tym rud miedzi, za pomocą impulsu elektrycznego. Badania ustaliły, że optymalna energia impulsu wynosi 333 J. Przy rozdrabnianiu rudy miedzi o granulacji 10mm do 1mm drobna frakcja stanowiła 36,9%, a z rudy o o granulacji 15mm odpowiednio 31%. Przytoczone dane o zależności drobnej frakcji od odległości elektroda – ruda.

13

Ore Microscopy Characterization as a Mineral Processing Control

Tomanec R., Cablik V., Simovic I., Gacina R.

Inżynieria Mineralna

|

2014

|

R. 15, nr 2

101--106

EN

The mineral deposit Bor-Cerovo is a relatively simple Cu-(Fe)ore that is becoming poorer and more complex in texture with the depth of mining. The Bor Copper Mine has expanded mine workings to the Cerovo field margins, where the same type of porphyry copper ore was found for which the Bor Mine is known as one of largest in Europe. Under the oxidized zone in the vertical deposit section lie paragenetic mineral associations typical of the cementated zone, or a transitional layer from the primary mineralized rock. Average concentrations of sulphide copper and oxide copper in the primary rock range from 0.263% to 0.164% and from 0.102% to 0.008%, respectively. Concentration of the ore of simple mineral composition has given a product of unsatisfactory both concentrate quality and metal recovery. More study is felt necessary of the structural/textural properties, of the identified mineral relations, and of the rate of mineral product liberation for the given grind fineness. Mineralogical analyses were conducted in the course of laboratory (and technological) tests. It has been learned that chemical analyses of the floatation concentrated material alone were inadequate, especially where complex texture of intergrowths and poor ore were involved. Structural properties and complex integrowths, and concequently low liberation degree, were found to be the reason of poor concentration. This paper discusses importance of the mineral liberation measurement for the technological results of copper ore concentration at the Bor-Cerovo flotation plant, and explains the functional relation between the mineral liberation and the grind fineness. Data on the microscopy of ore texture and the mineral liberation degree presented in this paper are aimed at improving the recovery and grade of chalcopyrite concentrate in the Veliki Krivelj Flotation Plant. Ore microscopy in the laboratory and technological tests indicate that chemical analysis as a tool for monitoring ore flotation is insufficient, especially where the processed ore is complex-textured and poor.

PL

Złoże mineralne Bor-Cerovo jest stosunkowo prostą rudą Cu-(Fe), która staje się uboższa i bardziej złożona w teksturze wraz z głębokością wydobywania. Kopalnia miedzi Bor rozszerzyła prace wydobywcze do granic obszaru Cerovo gdzie znaleziono ten sam typ porfirowej rudy miedzi, z którego kopalnia Bor jest znana jako największa w Europie. Poniżej strefy utlenionej w pionowej strefie złoża znajduje się zespół paragenetycznego minerału typowego dla strefy cementacji, lub warstwa przejściowa ze skały pierwotnie zmineralizowanej. Średnie stężenie siarczanu miedzi i tlenku miedzi w skale pierwotnej znajduje się w przedziale kolejno od 0,263% do 0,164% oraz od 0,102% do 0,008%. Stężenie w rudzie niezłożonego minerału daje produkt niezadowalający pod względem zarówno jakości koncentratu jak i odzysku metalu. Koniecznych jest więcej badań na temat właściwości strukturalnych/tekstury, identyfikacji zależności minerału, oraz na temat stopnia wyzwalania produktu mineralnego dla danego stopnia rozdrobnienia. Przeprowadzono analizę mineralogiczną podczas badań laboratoryjnych (i technologicznych). Dowiedziano się, że analiza chemiczna i flotacja koncentratu mineralnego była nieadekwatna, szczególnie gdy zaangażowana była skomplikowana struktura narostów między ziarnami i uboga ruda. Odkryto, że właściwości strukturalne i skomplikowane narosty, a co za tym idzie niski stopień uwalniania, były powodem ubogiej koncentracji. Artykuł ten omawia znaczenie pomiarów uwalniania minerału dla wyników technologicznych koncentracji miedzi w rudzie w zakładzie flotacyjnym Bor-Cerovo, i wyjaśnia funkcjonalną zależność miedzi uwalnianiem minerału a stopniem rozdrobnienia. Dane mikroskopowe tekstury rudy i stopnia uwalniania minerału prezentowane w tym artykule mają na celu polepszenie odzyskiwania i stopnia koncentratu chalkopirytu w zakładzie flotacyjnym VelikiKrivelj. Laboratoryjne i technologiczne badania mikroskopowe rudy wykazują, że analiza chemiczna jako narzędzie monitorowania flotacji rudy jest niewystarczająca, szczególnie jeśli przetwarzana ruda ma skomplikowaną teksturę i jest uboga.

14

Warunki cieplne w kopalniach podziemnych i kryteria prawne

Pach G., Różański Z., Wrona P.

Inżynieria Górnicza

|

2014

|

nr 1

23--26

PL

Na bezpieczeństwo i wydajność pracy górników w znaczący sposób wpływają cieplne warunki pracy. Głównym czynnikiem decydującym o poziomie zagrożenia cieplnego jest rosnąca wraz z głębokością temperatura pierwotna skał. Wynikająca z tego wysoka temperatura powietrza w połączeniu ze znaczną wilgotnością negatywnie wpływa na warunki pracy górników w wyrobiskach podziemnych kopalń węgla kamiennego oraz rud miedzi. Coraz częściej konieczne jest wprowadzanie skróconego czasu pracy lub stosowanie środków służących poprawie warunków cieplnych w wyrobiskach. W polskim górnictwie obowiązują kryteria prawne regulujące zasady pracy w warunkach zagrożenia cieplnego.

15

Litologia szczegółowa w bazie danych geologicznych KGHM Polska Miedź S.A.

Kaczmarek W., Rożek R., Mrzygłód M., Jasiński W.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2014

|

R. 55, nr 2-3

86--91

PL

Podczas trwającej ponad 50 lat eksploatacji złoża rud miedzi na monoklinie przedsudeckiej została zgromadzona ogromna ilość danych geologicznych i informacji o budowie geologicznej złoża, łitołogii skał złożowych oraz o parametrach jakościowych kopaliny. Dane uzyskane dzięki systematycznemu opróbowaniu złoża, wykonywanemu w wyrobiskach górniczych, są gromadzone z bazach danych geologicznych. Oznaczenia makroskopowe odmian litologicznych skał budujących złoże stosowane w praktyce geologicznej dotąd opierały się o określenia trzech głównych typów rud miedzi: ruda węglanowa (węglany - w), ruda łupkowa (lupki -1) i ruda piaskowcowa (piaskowce - p). Obecnie trwają prace zmierzające do zasilenia Bazy Danych Geologicznych (BDG) informacjami o tzw. szczegółowej łitołogii, co oznacza poszerzenie podstawowej nazwy skały (dolomit, lupek, piaskowiec) o dodatkowe cechy makroskopowe opisywane w postaci przymiotników np. piaskowiec ilasty.

EN

During over 50 years of exploitation of the copper and silver deposits of Fore-Sudetic Monocline, the enormous amount of geological data was gathered, concerning geological framework, lithology of hoisting rocks and quality parameters of ore. The data acquired by systematic sampling in mining drifts are collect in geological data bases. The macroscopic descriptions of lithological variations of hoisting rocks, were based on three basic types of ores: carbonate ore, shale ore and sandstone ore. At present there are some activities initiated to introduce to Geological Data Base an extra information about detailed lithology. That means extending the basic name of hoisting rock (carbonate, shale, sandstone) of additional macroscopic features e.g. clayey sandstone

16

Influence of a High-Pressure Comminution Technology on Concentrate Yields in Copper Ore Flotation Processes

Saramak D., Młynarczykowska A., Krawczykowska A.

Archives of Metallurgy and Materials

|

2014

|

Vol. 59, iss. 3

951--955

EN

The article concerns the issues of flotation process effectiveness in relationship to the operating conditions of a high-pressure comminution process course. Experimental programme covering a flotation laboratory batch tests was a verification technique of a high-pressure crushing operations course. The most favorable values of flotation concentrate weight recoveries were obtained for the pressing force 6 kN and 4% of the feed moisture. It was also determined the model of the concentrate weight recovery as a function of pressing force in the press and feed moisture content. This model was the basis for the optimization of effects of copper ore flotation processes preceded in high-pressure crushing operation in roller presses.

PL

W przedstawionym artykule przebadano efektywność procesu flotacji w zależności od warunków pracy technologii wysokociśnieniowego rozdrabniania w prasach walcowych. Zrealizowane testy flotacyjne stanowiły technikę weryfikacji przebiegu procesu rozdrabniania nadawy. Najwyższe wartości wychodów koncentratów flotacyjnych uzyskano przy sile nacisku w prasie wynoszącej 6 kN oraz wilgotności nadawy 4%. Wyznaczono model wychodu koncentratu flotacyjnego jako funkcję siły nacisku w prasie oraz wilgotności nadawy. Model ten był podstawą optymalizacji efektów procesu flotacyjnego poprzedzonego rozdrabnianiem rudy w wysokociśnieniowych prasach walcowych.

17

Zagrożenia górnicze OUOW „Żelazny most” w aspekcie jego rozbudowy oraz rozwoju eksploatacji złoża rudy miedzi

Popiołek E., Niedojadło Z., Sopata P., Stoch T., Pluciński P.

Przegląd Górniczy

|

2013

|

T. 69, nr 8

186--194

PL

Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych "Żelazny Most", jeden z największych na świecie, usytuowany jest w rejonie oddziaływań górniczych wynikających z intensywnej eksploatacji złoża rudy miedzi w LGOM. W pracy przedstawiono dotychczasowe bezpośrednie wpływy górnicze (deformacje ciągłe terenu) na obiekt oraz wpływy pośrednie (wstrząsy górnicze i wielkoprzestrzenną nieckę obniżeniową). Opisano wyniki prognozy dalszych wpływów w nawiązaniu do projektu sczerpania złoża rudy w nowej koncesji na działalność górniczą w LGOM do 2063 roku.

EN

Mining Waste Disposal Object ‘Zelazny Most’, one of the largest in the world, is located in the area of mining impacts, resulting from the intensive exploitation of copper ore deposits in LGOM. This paper presents current direct mining impacts (continuous deformation of the surface) on the object as well as indirect impacts (shakes and large-mining subsidence trough). Besides, this work describes the results of further impact’s prediction in relation to the ore exhaustion project in the new concession for mining activity in LGOM up to 2063.

18

Zakład Przeróbki Surowców Mineralnych i Utylizacji Odpadów w latach 2006-2011

Wieniewski A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 3

142-144

PL

Kolejna, szósta już dekada działalności Zakładu Przeróbki Surowców Mineralnych i Utylizacji Odpadów to kontynuacja doświadczeń oraz korzystanie z dorobku pierwszego pięćdziesięciolecia w zakresie technologii wzbogacania rud miedzi (Madej W., Bortel R., Wójtowicz J., Żmudziński K., Wieniewski A.), wzbogacania rud cynku i ołowiu (Molicka A., Ślusarek M.), odczynników flotacyjnych (Oktawiec M., Izdebska T.) i maszyn flotacyjnych (Ogaza H., Myczkowski Zb.) Prace wymienionych autorów na trwałe weszły do praktyki przeróbki rud metali nieżelaznych. Aktualnie w zakładzie prowadzone są badania w dziedzinie wzbogacania szerokiej gamy surowców, zwłaszcza rud metali nieżelaznych, ale także węgla, surowców odpadowych i wtórnych, opracowywane są technologie wzbogacania tych surowców oraz wykonywane modernizacje i udoskonalenia techniczno-technologiczne w istniejących zakładach. Opracowuje się technologie dla zleceniodawców zagranicznych.

EN

Next, the sixth decade of operation the Department of Mineral and Waste Disposal is a continuation of the experience and the use of the achievements of the first fifty years in the technology of copper ore (Madej, W., Bortel, R. Wojtowicz, J. Zmudzinski K., Wisniewski A.), zinc ore and lead (Molicka A., Ślusarek M.), flotation reagents (Oktawiec M., Izdebska T.) and flotation machines (Ogaza H., Myczkowski Zb. The work of these authors came to the practice of permanent ore processing non-ferrous metals. Currently the plant are carried out research in a wide variety of enrichment of natural resources, especially non-ferrous metal ores, but also coal, waste and secondary raw materials are developed enrichment of raw materials and performed upgrades and technical and technological improvements in existing plants. Technologies being developed for foreign customers.

19

Opis niestacjonarnego procesu deformacji wywołanego eksploatacją złóż rud miedzi

Hejmanowski R., Kwinta A.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2012

|

R. 57, nr 9

581-586

PL

W artykule przedstawiono funkcje czasu służące do prognozowania deformacji wywołanych eksploatacją górniczą. Przedstawiono wyniki badań dotyczących kształtowania się niestacjonarnego procesu deformacji w warunkach eksploatacji rud miedzi. Analizę procesu deformacji przeprowadzono na przykładzie jednego z rejonów eksploatacji na terenie LGOM. W trakcie przeprowadzonych badań i analiz określono przybliżone parametry przebiegu procesu deformacji w czasie. Wyznaczone wartości parametrów stosuje się do prognozowania wskaźników deformacji w warunkach LGOM.

EN

This paper presents functions of time used to prediction the deformation caused by underground mining. The results of studies on the formation of non-stationary deformation process under conditions of copper ore mining. The analysis of the deformation process was carried out on the example of one exploitation area in LGOM. During the research and analyzes indicated the approximate parameters of the deformation process in time. This parameters values are used to predict the deformation caused by underground mining in LGOM.

20

Assessing the profitability of an upgrade investment for the copper ore concentration plant of KGHM SA

Ranosz R., Kustra A.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 3

291-300

EN

This article presents an assessment of the profitability of replacing a fixed asset currently operated or using better consumables for it. These considerations are illustrated with the example of the Ore Concentration Plant of KGHM SA. In order to properly conduct the valuation using the NPV method, cash flows must be correctly determined and the results obtained must be properly interpreted. This article is divided into four parts: an introduction, a presentation of the analysis method, a calculation example and a summary. The chapter dealing with the analysis methodology presents the general assumptions for conducting analyses aimed at determining the profitability of investing in a new fixed asset. It should be noted here that when the appropriate investment profitability analysis is prepared, the proposed method represents only a part of the entire economic analysis. The third part, namely the calculation example, presents the practical approach to the discussed profitability of replacing a fixed asset with a new one or employing new consumables for the one currently used.

PL

Niniejszy artykuł został poświęcony ocenie opłacalności wymiany eksploatowanego środka trwałego bądź zastosowania do obecnie używanego lepszych materiałów eksploatacyjnych. Planowane rozważania zostały przedstawione na przykładzie Zakładu Wzbogacania Rudy KGHM SA. Aby można było właściwie przeprowadzić wycenę przy wykorzystaniu metody NPV, należy poprawnie skonstruować przepływy pieniężne oraz dokonać poprawnej interpretacji otrzymanych wyników. Zaprezentowany artykuł składa się z czterech części: wstępu, prezentacji metodologii przeprowadzenia analizy, przykładu obliczeniowego oraz podsumowania. W rozdziale poświęconym metodologii przeprowadzenia analizy przedstawiono ogólne założenia do przeprowadzenia badań związanych z określeniem opłacalności inwestycji w nowy środek trwały. W miejscu tym należy nadmienić, iż przy konstruowaniu właściwej analizy opłacalności inwestycji, zaprezentowana metoda stanowi jedynie część całego opracowania analizy ekonomicznej. W części trzeciej, będącej przykładem obliczeniowym, przedstawiono praktyczne podejście do omawianej opłacalności wymiany środka trwałego na nowy bądź też zastosowanie do obecnie używanego nowych materiałów eksploatacyjnych.