Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Historia i przyczyny katastrofy w dawnej kopalni rud żelaza Bibiela (region tarnogórski)

Labus Krzysztof, Labus Małgorzata, Mzyk Tadeusz

Przegląd Górniczy

|

2021

|

T. 77, nr 4-6

49--55

PL

Walka z wodą, wymagająca największego wysiłku technicznego i ekonomicznego, wysunęła się w okresie preindustrialnym na czoło wszystkich problemów technicznych górnictwa na terenie złóż śląsko-krakowskich. Jedna z ostatnich zanotowanych w historii katastrof, wynikających z zagrożeń wodnych, miała miejsce w 1917 roku w położonej na wschód od Miasteczka Śląskiego kopalni Bibiela na tzw. Pasiekach, eksploatującej limonitowe rudy żelaza. Celem podjętych prac było zidentyfikowanie przyczyny zalania kopalni, którą mogła być niewydolność systemu odwodnienia, lub też nagły, niekontrolowany dopływ, praktycznie niemożliwy do przewidzenia. Na podstawie analizy danych archiwalnych i obserwacji terenowych stwierdzono, iż do powstania katastrofy przyczyniły się warunki geologiczno-górnicze i intensyfikacja wydobycia.

EN

The fight against water, requiring the greatest technical and economic effort, was one of the most important technical problems of mining in the Silesian-Kraków region in the pre-industrial period. One of the last disasters recorded in history, resulting from water hazards, took place in 1917 in the Bibiela mine located east of Miasteczko Śląskie, on the so-called “Pasieki”, exploiting limonite iron ore. The aim of the research was to identify the cause of the mine flooding, which could be the failure of the drainage system or a sudden, uncontrolled inflow, practically impossible to predict. Based on the analysis of archival data and field observations, it was found that the geological and mining conditions and the intensification of extraction contributed to the catastrophe.

2

Zmienność bazy zasobowej kopalin oraz produkcji górniczej Polski w okresie po II wojnie światowej

Salski W.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 473

67--92

PL

W pracy przedstawiono w ujęciu historycznym rozwój krajowej bazy surowców mineralnych w okresie po II wojnie światowej, aż do roku 2005. Przeanalizowano zmienność bazy surowców energetycznych (metan, ropa naftowa, węgiel kamienny i brunatny), rud metali (żelazo, miedź, cynk i ołów) oraz surowców chemicznych (siarka, sól kamienna). Cechą charakterystyczną 20-lecia 1960–1980 był dynamiczny przyrost zasobów, w wielu przypadkach w efekcie odkrycia nowych, dużych złóż, a nawet rozległych obszarów złożowych. W stosunku do wielkości zasobów w 1960 r. rozwój bazy zasobowej w przypadku większości kopalin był trzy–czterokrotny, w odniesieniu do siarki – siedmiokrotny, a gazu ziemnego – szesnastokrotny. Odkrywanie nowych złóż i wyczerpywanie się zasobów w wyniku eksploatacji wpływało na zmianę geograficznego rozmieszczenia ośrodków górniczych. Ostatnie 15-lecie analizowanego okresu w przewadze charakteryzowało się zmniejszającym się stanem zasobów i wydobycia. Likwidacji uległo górnictwo rud żelaza i siarki, a złoża rud cynku i ołowiu – znacznemu wyczerpaniu. Rola potencjału zasobowego ważniejszych surowców mineralnych w gospodarce narodowej została znacznie obniżona.

EN

The paper presents the estimates of Polands’s reserves of mineral raw materials after World War II until 2005. This refers to energy minerals (methane, natural gas, oil, black and brown coals), metal ores (iron, copper, lead and zinc) and chemical mineral raw materials (sulphur, rock salt). The period of 1960–1980 was characterised by a dynamic increase of the reserves. In many cases, it was an effect of discoveries of new large deposits, and even large mineral-rich areas. The amount of reserves increased three to four times compared with its volume in 1960. For instance, sulphur reserves increased seven times, natural gas – sixteen times. Discoveries of new deposits as well as intense mining have caused a change in geographical distribution of the main mining centres. However, the last 15 years have been characterised by a depletion of reserves and a drop in the mining extraction. Mining of iron ores and sulphur has been abandoned, and lead and zinc deposits have been significantly depleted. Generally, the role of the potential of mineral raw materials has greatly weakened in the national economy.

3

Hiperakumulatory - niezwykłe rośliny o wielu zastosowaniach

Krzciuk K., Gałuszka A., Namieśnik J.

Analityka : nauka i praktyka

|

2018

|

nr 3

66--69

PL

Hiperakumulatory dzięki swoim wyjątkowym cechom mogą przyczynić się do rozwiązywania takich problemów środowiskowych, jak zanieczyszczenie gleb toksycznymi pierwiastkami czy ich pozyskiwanie z odpadów zamiast surowców nieodnawialnych, jakim są rudy metali.

4

Obszary i zasoby perspektywiczne wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce na mapach w skali 1 : 200 000 wraz z ich oceną surowcową oraz ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego

Mikulski S. Z., Oszczepalski S., Czapowski G., Gąsiewicz A., Sadłowska K., Markowiak M., Sztromwasser E., Bukowski K., Giełżecka-Mądry D., Strzelska-Smakowska B., Paulo A., Michniewicz M., Radwanek-Bąk B., Chmielewski A., Mądry S., Kuć P., Sikorska-Maykowska M., Koźma J., Bliźniuk A., Piotrowska M., Kostrz-Sikora P.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 9

657--670

EN

As part of the tasks performed by the Polish Geological Survey (Polish Geological Institute - National Research Institute), 260 prospective maps (MOP) at a scale of 1 : 200,000 have been developed in the period of 2013-2015. These maps were designed for metal ores (Cu-Ag, Zn-Pb, Mo-W, Ni, Sn, Au, Pt, Pd and Zn oxide ore - galmans) and chemical raw materials (rock and potash salts, gypsum, anhydrite and native sulphur), in relation to the assessment of raw materials resources and environmental restrictions and land use planning. The total surface of prospective teritories projected onto the surface area is ~15.25 thousand km2 for metal ores and ca. 52.5 thousand km2 for chemical raw materials. The estimated resources of predicted ore deposits (prognostic and prospective) are approx. 42.2 million Mg of Cu and 75 thousands Mg of Ag (12 prospective areas), ca. 20 million Mg of Zn-Pb ores (in 4 prospective areas), 32 million Mg of Ni ores of weathering type (10 prospective areas), from 9.4 to 21.5 Mg of Au encountered by orogenic vein and metasomatic deposits (7 prospective areas), and ca. 22 million Mg of Sn ores. The estimated prognostic and prospective resources of chemical raw materials (at a depth of not more than 2000 m) are: ca. 4.059 trillion Mg of rock salt (68 prospective areas) and ca. 3638.1 million Mg of potash (12 prospective areas), as well as ca. 575.6 billion Mg of gypsum and anhydrite, and 202 million Mg of native sulphur (prognostic resources). In the assessment of environmental conflicts and land use planning, 125 information data sheets developed environmental conditions for prospective areas (with the exception of rock salts, which are discussed in the regional aspect). Development of the designated prospective areas may be important in the future to ensure the availability of raw material safety, not only for Poland, but also for the European Union, thus contributing positively to economic growth and prosperity of local communities.

5

Ograniczenia środowiskowe obszarów perspektywicznych wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce

Sikorska-Maykowska M., Kostrz-Sikora P., Bliźniuk A., Piotrowska M.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 9

589--597

EN

The paper presents the criteria that were used to assess the environmental constraints for prospective areas of the occurrences of either metal ores or chemical raw materials in Poland. The databases associated with “The Geoenvironmental Map of Poland at a scale 1 : 50 000” were used as the basis for the development of these criteria, which have allowed applying an innovative approach. The final result is presented as a datasheet of individual environmental conditions for every prospective area under consideration. Each datasheet includes, among others: geological conditions which determine the type of mining methods to be applied, and environmental conservation areas and elements vulnerable to negative impact of deposit exploitation. The integral part of each datasheet is a location sketch showing the position of the prospective area on the backdrop of the available data on environmental conditions. This data may be used as a basis for further, more detailed studies. Moreover, it may be helpful for local administration bodies in zoning and land use planning tasks.

6

Mapy obszarów perspektywicznych wystąpień rud metali i surowców chemicznych w Polsce w skali 1 : 200 000 wraz z ich oceną surowcową oraz ograniczeniami środowiskowymi i zagospodarowania przestrzennego

Mikulski S. Z.

Przegląd Geologiczny

|

2015

|

Vol. 63, nr 9

531--533

7

Geostatistical support for categorization of metal ore resources in Poland

Mucha J., Wasilewska-Błaszczyk M.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2015

|

T. 31, z. 4

21--33

EN

The authors attempted to introduce some components of the Australasian JORC Code system to the categorization of Polish Cu-Ag and Zn-Pb ore resources. The proposed geostatistical method of resource categorization applies two criteria: continuity of deposit parameters described by semivariograms and permissible, relative standard error of resources estimation determined with the ordinary kriging procedure. Considering the first criterion, we propose the following values of autocorrelation coefficients, which define the ranges (distances) of the resources categories around the measurement sites (e.g., exploration wells): “measured” category (A + B in the Polish system) – the values of the autocorrelation coefficient from 1 to 2/3, “indicated” category (C1 in the Polish system) – the values of the autocorrelation coefficient from 2/3 to 1/3, “inferred” category (partly C2 in the Polish system) – the values of the autocorrelation coefficient from 1/3 to 1/20, “out-of-doors” category (partly D in the Polish system) – the values of autocorrelation coefficient from 1/20 to 0. The second criterion of resources categorization is based upon the relative, standard errors of resources estimations calculated for the parts of deposit defined with the first criterion. The following permissible values of errors determined as the errors of ordinary kriging have been proposed: “measured” category (A + B in the Polish system) – 10% error, “indicated” category (C1 in the Polish system) – 30% error, “out-of-doors” category (partly D in the Polish system) – 50% error. [...]

PL

W artykule podjęto próbę włączenia pewnych elementów australijskiego systemu raportowania zasobów JORC Code do kategoryzacji polskich złóż Cu-Ag i Zn-Pb. Zaproponowano geostatystyczną metodę kategoryzacji uwzględniającą dwa kryteria: ciągłość parametrów zasobowych opisywaną za pomocą semiwariogramów oraz dopuszczalny relatywny, standardowy błąd oszacowania zasobów określany przy zastosowaniu procedury krigingu zwyczajnego. Według pierwszego kryterium uznano, że do poniżej wymienionych kategorii mogą być zakwalifikowane zasoby wokół punktów rozpoznania (np. otworów wiertniczych) w zasięgach odległości spełniających następujące warunki: kategoria measured (A + B wg polskiej klasyfikacji) – współczynnik autokorelacji przyjmuje wartości z przedziału: od 1 do 2/3, kategoria indicated (C1 wg polskiej klasyfikacji) – współczynnik autokorelacji przyjmuje wartości z przedziału: od 2/3 do 1/3, kategoria inferred (częściowo C2 wg polskiej klasyfikacji) – współczynnik autokorelacji przyjmuje wartości z przedziału: od 1/3 do 1/20, zasoby poza wymienionymi kategoriami (częściowo D wg polskiej klasyfikacji) – współczynnik autokorelacji przyjmuje wartości z przedziału od 1/20 do 0. Jako drugie kryterium warunkujące zaliczenie partii zasobów do danej kategorii przyjęto wielkość relatywnych, standardowych błędów oszacowań zasobów w obszarach złoża przyporządkowanym kategoriom według pierwszego kryterium. Dla poszczególnych kategorii rozpoznania zaproponowano następujące dopuszczalne wielkości błędów wyznaczanych jako błędy krigingu zwyczajnego: kategoria measured (A + B wg polskiej klasyfikacji) – 10%, kategoria indicated (C1 wg polskiej klasyfikacji) – 20%, kategoria inferred (C2 wg polskiej klasyfikacji) – 30%, zasoby poza wymienionymi kategoriami (D wg polskiej klasyfikacji) – 50%. [...]

8

Kompleksowa interpretacja sejsmiczna i geoelektryczna w poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż rud miedzi typu stratoidalnego położonych na znacznych głębokościach

Niedbał M., Kwaśny L., Zielińska A., Farbisz J., Wojdyła M., Sito Ł.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 4

5--25

PL

Do rozpoznania złoża rud miedzi Radwanice-Gaworzyce na monoklinie przedsudeckiej wykorzystano kilka metod geofizycznych, m.in. sejsmikę refleksyjną 2D, magnetotellurykę i polaryzację wzbudzoną (IP). W rezultacie otrzymano m.in. morfologię spągu cechsztynu wraz z interpretacją tektoniki oraz rozkład polaryzowalności i oporności strefy złożowej. Rozkłady anomalii otrzymanych parametrów geofizycznych były przedmiotem kompleksowej interpretacji, w wyniku której zostały wyznaczone granice ciała rudnego, w znacznym stopniu pokrywające się z granicą pomiędzy strefą redukcyjną i utlenioną. Interesująca ze złożowego punktu widzenia jest metoda polaryzacji wzbudzonej, wykorzystująca zdolność minerałów siarczkowych do polaryzacji pod wpływem impulsu prądu elektrycznego. Przetestowano kilka wariantów metodycznych, wybierając dwa najbardziej efektywne dla określonych warunków zalegania mineralizacji rudnej, oparte na pomiarach układem ekwatorialnym oraz gradientu środkowego. Planowane dalsze prace badawcze na modelach litologiczno-mineralnych oraz w i nad wyrobiskami górniczymi mają potwierdzić skuteczność zastosowanych metod do ilościowej oceny mineralizacji rudnej oraz planowania eksploatacji górniczej. Jednak już na podstawie wykonanych badań można stwierdzić, że kompleksowe pomiary geofizyczne wspomagają efektywne pla-nowanie prac poszukiwawczo-rozpoznawczych.

EN

A number of geophysical methods were used, e.g. 2D reflexive seismics, magnetotellurics and induced polarization (IP), to study the Radwanice-Gaworzyce deposit in the Sudeten monocline. This allowed obtaining a morphology of Zechstein [mine stone] thill, tectonic interpretation as well as polarity distribution and deposit zone resistance. The resulting distribution of geophysical parameter anomalies was comprehensively analysed to allow marking ore-bearing body boundaries were found to overlap to a large extent with the boundary of the reductive zone. The polarisation method is very interesting to a deposit researcher, as it uses the ability of sulphide minerals to polarize under an electric impulse. A number of different methodological variants, based on central gradient measurements and using the equatorial system, were tested to select the two most effective for the specific conditions of ore mineralization. Further research work has been planned on lithological and mineral models as well as in and above mining workings in order to confirm the adequacy of the methods applied in the quantitative assessment of ore mineralisation and mining exploitation planning. Based only on the research now in progress, it is already possible to state that comprehensive geophysical measurements help in works related to search and detection.

9

Relikty dawnych robót górniczych w Złotym Lesie w Górach Sowich

Liber E.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2007

|

nr 4

40-41

PL

W pracy przedstawiono historię rozwoju eksploatacji rud metali oraz stan zachowania reliktów dawnych robót górniczych w okolicach Złotego Lasu w Górach Sowich. Pierwotny stan większości badanych obiektów górniczych został znacznie zmieniony. Część śladów robót górniczych została zniszczona w trakcie prowadzenia prac leśnych. W wyniku wykonanych badań stanu zachowania tego obiektu został on opisany po raz pierwszy w 1994 r. w karcie ewidencyjnej zabytków architektury i budownictwa jako "Kopalnia rud ołowiu i srebra. Złoty Las/Lubachów".

EN

The paper presents the history of exploitation of metal ores and the preservation state of mining works relics in Złoty Las region in Sowie Mountains (Sudety Mts.). Most of these relics has been changed much. Part of these old mining works have been ruined during forest works. As a result of research of the preservation state, the object was described for the first time in 1994 in a record card of architecture and builing engineering monuments as the "Kopalnia rud ołowiu i srebra (lead and silver ore mine) Złoty Las/Lubachów".

10

Eksploatacja rud cyny w Górach Izerskich: historia czy perspektywa dla regionu?

Madziarz M., Sztuk H.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

Vol. 117, nr 32

193-202

PL

W artykule przedstawiono charakterystykę złoża rud cyny w paśmie łupkowym Starej Kamienicy w Górach Izerskich, historię eksploatacji tego złoża oraz pozostałości dawnych robót górniczych. Podjęto zagadnienie możliwości współczesnego wykorzystania zachowanych wyrobisk do celów turystycznych. Przedstawiono niezrealizowaną koncepcję współczesnego wykorzystania udokumentowanych zasobów rud cyny.

EN

The history of exploitation of tin and cobalt ores in the region of villages Gierczyn and Przecznicain Kamienieckie Range of the Izerskie Mountains together with the description of the remainders of the old mining activity are described. Characteristic of the ledge including geological abundance and possibility of the further exploitation are also discussed.

11

Eksploatacja polimetalicznego złoża w Dziećmorowicach-Kozicach (Góry Sowie)

Madziarz M., Sztuk H.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2006

|

Vol. 117, nr 32

203-209

PL

Referat przedstawia historyczną eksploatację rud metali w Dziećmorowicach-Kozicach w Górach Sowich. Omówiono charakterystykę złoża, historię rozwoju eksploatacji oraz zachowane pozostałości dawnych robót górniczych. Szczególną uwagę poświęcono powojennej eksploatacji rud uranu.

EN

The story of exploitation of metal ores in Dziecmorowice-Kozice is presented. Characterization of the ledge, evolution of exploitation and remainders of the old mining activity are described. Particular mention is paid to uranium ore exploitation after the world war II.

12

Petrographical and mineralogical characteristics of the metallurgical slag from the Dörschl furnace (Głogów Foundry, Poland)

Muszer A.

Physicochemical Problems of Mineral Processing

|

2006

|

Vol. 40

89-98

EN

Lead metallurgical slag from the Dörschl furnace resembles magmatic rocks with respect to the mineral composition and petrographic structure. The majority of mineral phases in lead metallurgical slag are not 'stoichiometric' chemical compounds present in natural conditions. The slag studied contains Cu and Cu+Fe sulfides, i.e. cubanite, covellite, bornite and chalcopyrite. The most Cu-rich phase in the lead metallurgical slag is cubanite (16 - 20 % wt.). Cu is present also in the form of inclusions of metallic copper in silicates. Zinc is mostly present in the form of sulfides (sphalerite) and silicates (willemite). Iron occurs mainly as metallic iron of various composition, magnetite, phayalite and pyrrhotite. Magnetite forms tiny inclusions in silicates of phayalite type and in rhombic pyroxenes. Lead is mostly present in the form of Pb alloys with Ag, Cu, Zn. Arsenic present in the slag was captured by the crystallizing metallic iron and incorporated in its crystal lattice. The slag contains also a minor quantity of metallic silver and molybdenite. The knowledge of mineral phases composed of non-ferrous metals, i.e. Zn, Cu and Pb may facilitate the design of methods for their recovery. Thus a waste product that is arduous to the environment and deposited on a heap may become a valuable anthropogenic source of these metals.

PL

Głównym celem niniejszych badań było scharakteryzowanie kruszców i związków metali w żużlach pochodzących z pieca „Dörschla” z huty miedzi „Głogów” oraz określenie, w jakich formach krystalograficznych gromadzą się najważniejsze pierwiastki przechodzące podczas wytopu ołowiu. Znajomość faz mineralnych złożonych z metali kolorowych, tj. Pb, Zn, Cu może przyczynić się do opracowania łatwego sposobu ich odzysku i zminimalizowania negatywnego skutku oddziaływania ich na środowisko, a tym samym obniżenia kosztów jego składowania. W próbce żużla poołowiowego stwierdzono obecność: żelaza metalicznego, kubanitu, kowelinu, bornitu, chalkopirytu, miedzi metalicznej, sfalerytu-willemitu, stopów Pb, magnetytu (+ hematytu), pirotynu, kuprytu oraz śladowe ilości srebra met. i molibdenitu. Dominującym składnikiem przeźroczystym jest fajalit (Fe2SiO4), krzemiany oraz stop krzemianowy (szkliwo). Większość kruszców o budowie tabliczkowej lub łuseczkowej (kowelin, kubanit) są silnie przerośnięte strukturalnie z innymi siarczkami miedzi lub krzemianami zgodnie z powierzchniami krystalizacyjnymi lub prostopadle do nich. Głównym nośnikiem Cu w żużlach poołowiowych jest kubanit w którym ilość miedzi waha się w zakresie od 16 do 20 % wag. Ponadto Cu gromadzi się w formie miedzi metalicznej w postaci wrostków w krzemianach. Cynk zgromadzony jest głównie w formie siarczkowej (sfaleryt) i krzemianowej (willemit). Żelazo koncentruje się głównie w żelazie metalicznym o różnym składzie, magnetycie, fajalicie oraz pirotynie. Magnetyt obecny jest w formie drobnych wrostków w krzemianach typu fajalit i w piroksenach rombowych. Głównym nośnikiem Pb są stopy ołowiu z domieszkami Ag, Cu, Zn. Arsen obecny w żużlu został przechwycony przez krystalizujące żelazo metaliczne i w budowany w sieć krystaliczną. Żużle poołowiowe, uciążliwe dla środowiska a obecnie składowane na hałdzie, stać się mogą cennym złożem antropogenicznym.

13

Urabianie cienkiego złoża rud miedzi kombajnem Narrow Reef Miner Arm 1100 firmy Voest Alpine

Gromysz M., Ziętkowski L., Lasota J

Rudy i Metale Nieżelazne

|

2005

|

R. 50, nr 8

430-436

PL

Przedstawiono przebieg prób eksploatacyjnych z zastosowaniem do urabiania rud miedzi kombajnu Narrow Reef Miner ARM 1100 firmy Voest Alpine w kopalni POLKOWICE-SIEROSZOWICE. Na podstawie uzyskanych wyników przeanalizowano możliwości zastosowania tej technologii w warunkach kopalń rud miedzi KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. Przedstawiono wstępną analizę ekonomiczną wprowadzenia tej technologii urabiania złoża oraz uwagi i zalecenia wynikające z dotychczasowych obserwacji.

EN

Exploitation tests carried out at the POLKOWICE-SIEROSZOWICE mine using the Voest Alpine Narrow Reef Miner ARM 1100 disc cutting mining machine for copper ore mining have been described. The obtained results were used to analyse possibility of using this technology in the conditions of copper ore mines belonging to the KGHM POLSKA MIEDŹ S.A. Preliminary economic analysis related to the implementation of this mining technology as well as the comments and recommendations based on the experience acquired so far have been presented.

14

Specyficzne skały złożowe.

Gałkiewicz T.

Rudy i Metale Nieżelazne

|

1998

|

R. 43, nr 6

290-296

PL

Dokonano przeglądu stanu wiedzy w zakresie specyficznych skał złożowych z uwzględnieniem poglądów autora. Przedstawiono typowe złoża związane z wymienionymi skałami, a zwłaszcza rud metali.

EN

There is given the review of the state of knowledge of specific deposit rocks, taking into account the view of the author. There are presented the typical deposits, bound with the mentioned rocks, especially those of the metal ores.