The paper investigates both the causes and effects of the rapid increase in the data volume (Big Data) and their impact on human cognition. The role of the Internet in distributing and exchanging of such data, and their impact on the growth of the Information Society are emphasized. As a result, Wisdom Science – a new kind of research – emerges which has the potential to facilitate more advanced solutions in the digital world. In consequence, new kinds of info-driven devices, services and systems called “smart” are developed and applied in almost every aspect of human activities around the world. However, this is not enough for humans to use all those well-informed smart devices and systems because, first of all, their decisions should be wise. Therefore, the paper, coming from a cognitive informatics approach defines wisdom and its applications, illustrated by some practical cases. Based on this, relations between knowledge and wisdom are shown, and human abilities corresponding to them are defined. They can decide about a transformation of a knowledge society to a wisdom society.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Rozwojowi technologii informatycznych i telekomunikacyjnych, który trwa od drugiej połowy XX wieku, towarzyszy powstawanie nowego typu społeczeństwa, który został przez socjologów nazwany „społeczeństwem informacyjnym”. Dostęp do informacji stał się dobrem bardzo istotnym, jeżeli nie najistotniejszym dla rozwoju fi rm i zwykłych mieszkańców naszej planety. Coraz powszechniejszy dostęp do Internetu, telefonii komórkowych czy telewizji interaktywnych sprawił, że informacje są upowszechnione na niespotykaną dotąd skalę. Dziś nie ma już granic w dostępie do informacji. Każdy może usiąść do komputera i w Internecie wyszukać informacje na dowolny temat. Może spotykać się z przyjaciółmi, robić zakupy, zamawiać usługi czy dokonać operacji bankowych nie wychodząc z domu, za pomocą komputera podłączonego do sieci. W artykule opisano rozwój społeczeństwa informacyjnego na terenie pięciu województw z tak zwanej Ściany Wschodniej, których cechą charakterystyczną jest to, że są znacznie gorzej rozwinięte w prawie wszystkich dziedzinach życia społeczno-gospodarczego w stosunku do reszty kraju. W skład Polski Wschodniej wchodzą województwa: warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie.
EN
The concept of „information society” was introduced for the first time in 1963 by the Japanese ethnologist Tadao Utmesao and then popularized by another Japanese Kenichi Koyama. It denotes the society communicating via the Internet – this is the main feature of this society. At present an access to information is the most important value and more and more common. Thanks to the website it is possible to work, get in touch with friends, find information or to do shopping without leaving home. Information society is innovative one as well. Therefore, the development of scientific research and transfer of modern technologies to enterprises are significantly emphasized. European Union noticed this giving considerable amounts for the development of innovative technologies and building information society. In Poland we may observe disproportion in the development of information society in various parts of the country. Some of them achieved a substantial level of development of the information society. Others, among which 5 voivodeships of Eastern Poland, are delayed within this field. Significant funds are directed there in order to support processes of developing information society. A special Operational Programme – OP Development of Eastern Poland 2007–2013 and regional operational programmes which give institutional and financial tool to build information society within this area.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie skomplikowanych aspektów informacji wewnątrzekosystemowej oraz jej znaczenia w zarządzaniu środowiskiem.
EN
The analysis of intraecosystem information should be treated as a method of scientific process. In such setting it is characterized by learning the structure of phenomena and processes occurring in ecosystems. Its scope also includes research activities aiming to explain whether the given processes of the environment use existed and are performed in accordance with the rules of sustainable development. The analyses results of intraecosystem information can be used not only to make decisions regarding the directions and methods of actions for ecosystems preservation, but also enable the control, evaluation and increase of economical effectiveness in ecosystems management.
Zagadnienia ekologiczne są we współczesnej nauce bardzo popularne. Jako że jest to tematyka ze wszech miar interdyscyplinarna już nie tylko nauki przyrodnicze mają swój wkład w badaniach nad środowiskiem i jego ochroną. Coraz częściej nauki humanistyczne, a w szczególności społeczne dociekają istoty zjawisk związanych z ekologią. Teorie socjologiczne odzwierciedlają rozwój społeczeństwa, diagnozują jego stan, często są też podstawą prognozowania przyszłych zjawisk społecznych, zarysowują rodzące się tendencje, a zdarzało się w historii, że służyły indoktrynacji politycznej czy dostarczały dyrektyw socjotechnicznych, które miały być zastosowane w makroskali. Współczesne ogólne teorie socjologiczne zwykle dotyczą przemian cywilizacyjnych, mechanizmów globalizacji; mają przedstawiać spójną wizję nowoczesności (czy jak chcą niektórzy, np. Zygmunt Bauman, ponowoczesności) i stawiać raczej pytania niż dostarczać gotowych odpowiedzi. Tematykę ekologiczną będę na użytek tego szkicu rozumiała bardzo szeroko jako wszelkie kwestie związane z postrzeganiem środowiska naturalnego jako czynnika współdeterminującego życie społeczne, z ruchami ekologicznymi, kontestacją niszczenia ekosystemu, ale także przemiany świadomościowe związane z nowym sposobem patrzenia na środowisko i jego definiowania, etc. Z uwagi na ograniczoną objętość tego artykułu przedstawię w kontekście społecznego pojmowania środowiska tylko niektóre wątki z dorobku naukowego jedynie dwóch współczesnych socjologów - Anthony'ego Giddensa i Ulricha Becka. Są oni wiodącymi i najbardziej popularnymi uczonymi z zakresu badań społecznych w tej chwili na świecie. Podejście, które reprezentują może się w przyszłości okazać reprezentatywnym dla całego pokolenia, a także na tyle wpływowym, by wytyczać nowe kierunki poszukiwań teoretycznych i badawczych. Doświadczenie zapośredniczone (mediated experience) - włączenie w obszar zmysłowego doświadczenia człowieka czasowo i przestrzennie oddalonych zdarzeń2; wykorzenianie (disembedding) - wysadzanie relacji społecznych z kontekstów lokalnych i ich rekombinacja na nieograniczonych obszarach czasu i przestrzeni3; otwarte ludzkie panowanie nad rzeczywistością (open human control) - ukierunkowana na przyszłość interwencja w środowisko naturalne, w którym procesem kolonizacji reguluje szacunek ryzyka.4 A. Giddens ukazuje przemiany w obu sferach: środowiska i świadomości. Środowisko życia poszczególnych jednostek zmienia swoją istotę - jest to w coraz większym stopniu otoczenie "wytworzone" (sztuczne) lub przetworzone; jednocześnie środowisko to ulega znacznemu poszerzeniu właśnie przez wspomniane wyżej mechanizmy wykorzenienia i doświadczenia zapośredniczonego. Świadomość współczesnego człowieka uległa zdaniem A. Giddensa istotnej transformacji. Najpierw człowiek przez bardzo długi czas był od przyrody zupełnie zależny. Potem ludzie coraz bardziej chcieli kontrolować przyrodę, a szczyt tego zuchwałego przeświadczenia o wyższości cywilizacji nad przyrodą przypadł na okres wczesnego kapitalizmu i fazy intensywnej industrializacji. Dopiero od niedawna otwarcie mówi się do jakiej degradacji środowiska doprowadziło takie myślenie. A. Giddens twierdzi, że ruchy polityczne i społeczne związane z ochroną środowiska powstały i zyskują na znaczeniu z dwóch powodów: po pierwsze z poczucia kulturowej alienacji i pustki duchowej jakie generuje współczesny obraz miasta, a po drugie są one przede wszystkim odpowiedzią na zwiększoną obecność i postrzeganie zagrożenia i ryzyka jakie niesie ze sobą industrializacja. Na pewno prawdą jest, że kwestia środowiska naturalnego wdziera się we wszystkie sfery życia społecznego. Stosunek do niego nie jest już sprawą indywidualną ani całkowicie dowolną. Najlepszym przykładem niech będzie tutaj powszechna już opinia, że to co firmy, czy nawet jednostki robią ze śmieciami - stało się kwestią polityczną. A. Giddens i U. Beck poruszają mnóstwo problemów związanych ze środowiskiem w odniesieniu do teorii współczesnego społeczeństwa. Wiele z nich zostało tu zasygnalizowanych, wiele jeszcze nie nazwanych. Jest to jednak próbka tego, co dzieje się obecnie w żywej materii tworzenia teorii społecznej na świecie. Wyraźnie coraz więcej poszczególnych koncepcji wskazuje na środowisko, zarówno to naturalne jak i wytworzone jako na konstytutywny czynnik całej rzeczywistości społecznej. Dlatego też tak ważnym wydaje się propagowanie w tej sferze szerokiego podejścia interdyscyplinarnego, w którym zarówno przedstawiciele nauk społecznych, ekonomicznych jak i przyrodniczych mogliby kreować wspólne projekty badań nad relacją środowisko-społeczeństwo.
EN
In the article the issue of environment in modern sociological theories are addressed. Mainly the views of two most popular and most influencial sociologists were discussed - Anthony Giddens and Ulrich Beck. In case of Anthony Giddens his terms of mediated experience, disembedding, open human control, reflexive monitoring of action, life politics were analysed. In the second part the Ulrich Beck's theory of risk society in reference to environment was described. Ecological issues are in contemporary science very popular. As this subject is a interdisciplinary of not only natural sciences have their input in investigations on environment and its protection. More and more often humane sciences, and especially social investigate essence of phenomena connected with ecology. Sociological theories reflect the development of society, they diagnose its state, often they are also the basis of forecasting future social phenomena, they sketch nascent tendencies, and it happened in history that they had served political indoctrination or delivered sociotechnical directives which they had to be applied in macroscale. Contemporary general sociological theories usually concern changes of civilization, mechanisms of globalization; they have to represent the connected picture of modernity (or how some want to say, for example Zygmunt Bauman, post-modernity) and to ask rather question than to give ready answers. I in this short paper author signals phenomenon which occurs in contemporary sociological theories, that is the intensification of appearing in their grounds of ecological issues, and particularly the relationships between the environment and the society and ecological consciousness. Obviously in classic social theories this subject also stepped out (already Marks, Weber and Durkheim the 'fathers' of sociology wrote about interrelationships between society and natural environment, but now the growth of interest with them is clearly visible really for some time. The ecological issues author understands in this paper very widely as every matters connected with perception of the natural environment as factor co-determining the social life, with ecological movements, the protest of ecosystem devastation, but also consciousness transformations connected with new way of looking at the environment and its defining, etc. Author also presents in context of social comprehensions of the environment only some plots from scientific attainments of only two contemporary sociologists - Anthony Giddens and Ulricha Becka. They are leaders and the most popular scientists in the range of social investigations, at this moment in the world. The approach which they represent may be in the future appear to be representative for whole generation, and also enough influential to create new directions of theoretical and investigative searching. A. Giddens and U. Beck propel lots of problems connected with environment in reference to the theory of contemporary society. Many from them are presented in this paper, many yet unnamed. This is however the sample of this, what happens at contemporary in a live matter of creating the social theory in the world. Clearly more and more individual conceptions point at the environment, both the natural one as well as produced as a constitutional factor of the whole social reality. Therefore also so important it seems to propagate in this range the wide interdisciplinary approach, in which both the representatives of social, economical as well as natural sciences could create the common projects of investigations on relationship between environment and the society.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
To live and act in the modem world means to take use of Information. This statement contains the sense of social, economic, political and educational transformations. The man engaged in various social processes, playing different social roles undergoes the stream of different information since the earliest moments of their life. Contemporary society, the state - its administration, education, science, culture, national economy and armed forces - cannot function effectively without rationally developed information zone. An analysis of closer and further “information revolution” results requires adopting a systemic attitude towards social transformations and applying methods of system analysis and engineering. The author lists constitutive characteristics of information society in order to proceed to systemic analysis to present the vision of this society development. He assumes three possible variants of information society: dispersed, integrated and humanistic ones. In the final part of the article the author describes the Polish road to a European information society.