Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Od wsi do miasta. Sobótka jako przykład rozplanowania średniowiecznego założenia targowego na Śląsku

Nowaczyk Wioletta

Architectus

|

2019

|

Nr 1 (57)

95--111

PL

Artykuł poświęcony jest rozplanowaniu jednej z wcześniejszych lokacji wiejskiej na Śląsku. Była to jedna ze wsi będących w uposażeniu klasztoru kanoników reguły św. Augustyna. Na odtworzenie jej planu pozwoliło prześledzenie dotychczasowych wyników badań historycznych, architektonicznych i archeologicznych. Istotna była analiza lokalizacji najstarszych zabudowań, dostępnych map i materiałów ilustracyjnych. Przedstawiony w pracy plan Sobótki odzwierciedla założenie z 1. ćwierci XIII w. Na jej układ miało wpływ również ukształtowanie terenu. Do wyznaczenia pierwotnych działek autorka wykorzystała ówczesne jednostki miary. W średniowieczu wieś ta miała kształt trapezu. Zastosowano w niej szczególny model parcelacji. Działki siedliskowe miały szerokość 1 sznura (47,1 m) i przypuszczalną długość 2 sznurów. Uzyskany schemat wskazuje na jednorazową akcję lokacyjną i pomaga w zrozumieniu kompozycji wsi tamtego okresu. Miejscowość ta należy do grupy założeń starszego typu z wydłużonym placem targowym. Uzyskanie przez Sobótkę praw miejskich w 1399 r. nie wpłynęło znacząco na zmianę jej zarysu i kierunku rozwoju.

EN

The article deals with the layout of one of the earlier village locations in Silesia. Sobótka was a settlement in endowment of the monastery of the Order of St Augustine. Examination of current results of historical, architectural and archaeological research enables reconstruction of its layout. Analysis of locations of the oldest buildings, available maps and illustrative materials is one of the crucial methods. A plan of Sobótka presented in the work reflects its arrangement in the 1st quarter of the 13th century. Landscape was one of the factors which influenced its layout.To determine the original plots, the author used old units of measurement. In the Middle Ages, the village had the shape of a trapezoid. A special parcelling model was applied there. Settlement plots were a cord (rope) (47.1 m) wide and 2 cords long. The obtained scheme indicates a single location campaign and helps us to understand arrangements of settlements of that period. The village belongs to locations of an older type with an elongated market place. The town charter obtained by Sobótka in 1399 did not influence significantly its layout and development direction.

2

Wpływ kształtu budynku na koszty budowy

Zima K.

Prace Naukowe Instytutu Budownictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2008

|

Vol. 91, nr 20

155-162

PL

Koszty wzniesienia budynku oraz jego eksploatacji są funkcją wielu zmiennych. Zestaw niezależnych zmiennych powinien opisywać inwestycję oraz określać jej koszty. Wybrane zmienne powinny być tak dobrane, aby można było łatwo zmierzyć te wartości dla każdego nowobudowanego budynku. Jednym z istotnych czynników wpływających na koszty budynku jest jego kształt. Kształt ma duży wpływ na koszty całkowite wzniesienia budynku. Ten efekt nie ogranicza się tylko do zewnętrznych, ale także do wewnętrznych ścian konstrukcyjnych i działowych. Kształt budynku wpływa również na m.in. dostępność światła naturalnego oraz energooszczędność budynku. W artykule zostaną zaprezentowane i omówione sposoby mierzenia wpływu kształtu budynku na koszty.

EN

Building construction costs and it's maintenance are a multivariable function. Independent variables should remain select in order that describe investment and it's costs. Variables describing investment should measure planning building features easily. One of important feature influencing on construction costs is a building shape. Building shape has a big influence on walls and it's finishing, partitions, windows and even beams, fascias, eaves of roof. Building shape has an important effect on costs of energy saving and provision of daylight, also.

3

Współczesny obraz założeń pałacowo- i dworsko-folwarcznych na wybranych przykładach z Niziny Wrocławskiej

Gubańska R.

Architectus

|

2004

|

Nr 2(16)

37--42

PL

W latach 1995-2000 były prowadzone badania nad zabudową gospodarstw wielkoobszarowych oraz ich układami funkcjonalno-przestrzennymi. Za obszar badań wybrano Nizinę Wrocławską, która swym zasięgiem obejmuje Wysoczyznę Sredzką, Równinę Kącką (zwaną również Równiną Wrocławską) oraz Równinę Grodkowską. Rozpościera się ona między Pradoliną Wrocławską a Przedgórzem Sudeckim, od doliny Ka-czawy na północnym zachodzie po dolinę Nysy Kłodzkiej na południowym wschodzie. Na podstawie prowadzonych prac w terenie zauważono stosunkowo dużą różnorodność typów i form zabudowy oraz układów funkcjonalno-przestrzennych. Jest to jednak ściśle związane z dawną świetnością, bujnym rozkwitem założeń pałacowo- lub dworsko- -folwarcznych, kiedy to pieczę nad całym zespołem sprawował jeden właściciel ziemski. Wraz ze zmianą uwarunkowań formalno-prawnych po 1945 r., kiedy zdecydowana większość gospodarstw wielkoobszarowych przeszła pod zarząd Państwowych Gospodarstw Rolnych; widoczne jest stopniowe, systematyczne niszczenie zarówno obiektów budowlanych, jak i układów przestrzennych. Nowy właściciel był nastawiony na branie, tzn. uprawiał pola, eksploa-tował budynki, budował nowe, nie zwracając uwagi na układ kompozycyjny gospodarstwa, nie dając w zamian nic, tzn. nie był zainteresowany naprawą, konserwacją istniejących już obiektów, które - w danej chwili - nie były zagospodarowane. W ten sposób budynki powoli popadały w stan ruiny.

EN

A relatively large variety of types and forms of development and functional (spatial) arrangements have been observed during research works carried out in the years 1995-2000. This is, however, closely related to the past glamour of grange complexes when one landowner had charge of the whole complex. The situation, having been undergoing modifications over long years, has been discussed in detail in the main body of the paper for selected examples of Mańczyce, Brzezinka Sredzka and Kadłub. Though for an overwhelming number of palace, mansion and grange complexes their time of splendour ended after 1945, it is encouraging that examples of their positive use and development may also be encountered. What remains is to hope that in the nearest future more and more grange arrangements will find new owners or tenants who prove to be worthy of their splendid past.