Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Disk cutter wear prediction of TBM considering sliding and rolling friction

Huang Yuanjun, Hao Rujiang, Li Jie, Guo Jingbo, Sun Yankun, Liu Jiangran

Materials Science Poland

|

2023

|

Vol. 41, No. 1

42--56

EN

Considering the serious wear of disk cutters in tunnel project and the low prediction accuracy of existing methods, a new method for wear prediction of disk cutters from an energy perspective was proposed. Based on contact mechanics, the rock breaking process of cutters was analyzed, and the combined action of sliding and rolling friction was considered. Furthermore, the wear prediction model of disk cutters was established, which realized the predicted wear of disk cutters under different geological conditions throughout the construction line. In addition, considering the influence of penetration on the wear prediction model, the predicted wear values under different penetrations were obtained, and their average values were taken as the predicted wear values of disk cutters considering penetration. Finally, the predicted wear values were compared with the actual wear value of disk cutters. The results showed that the average relative error between the predicted wear value of disk cutters considering sliding and rolling friction and the actual wear data was 12.8%. The average relative error between the predicted value of wear considering only sliding friction and the actual value of disk cutters is 18.3%. The average relative error between the predicted value of disk cutter wear considering penetration and the actual wear data was 12.2%, which proved the feasibility and accuracy of the prediction model. Meanwhile, it is more accurate than the model only considering sliding friction. The research results provided a scientific theoretical basis for the design of a tool change scheme in tunnel construction.

2

Effect of Manner of Coupling Powertrain of Prototype Mobile Platform on Conditions of Rolling Friction Between Drive Wheel and Ground

Jaskot A., Posiadała B., Śpiewak S.

Machine Dynamics Research

|

2017

|

Vol. 41, No. 4

111--120

EN

The research subject is an author’s design solution of a wheel transporter. Original structure of a powertrain, between an electric drive motor and a drive wheel, has been described in this work. A design solution of the powertrain shown in the work provides the ability to uncouple selected drive units and study of a motion trajectory in follower motion when the stub axles are immobilized. The consequence of the adopted solution is a specific distribution of contact pressures in a contact zone between the drive wheel and the ground, which is dependent both on a load of the platform, but primarily on whether a wheel is coupled to the drive unit and will be the follower system. This effect appropriately reflects both a resistance of the rotational motion of the drive wheel and the resistances associated with positioning of a steering system of the platform. The article describes the FEM model used in the analysis. Results obtained from performed research, contained in this publication will be used in developing analytical models with simulation studies about the four-wheeled mobile platform motion with taking into account a friction and a slippage.

3

Sposób prowadzenia elementów tocznych w przekładniach spiroidalnych

Pabiszczak S.

Mechanik

|

2016

|

R. 89, nr 8-9

1204--1205

PL

W artykule przedstawiono konstrukcję tocznej przekładni spiroidalnej, składającej się z koła płaskiego z uzębieniem czołowym o ewolwentowej linii zębów oraz z łańcucha, na którym zostały rozmieszczone elementy toczne. Napęd może być przekazywany za pośrednictwem kół łańcuchowych bądź ślimaka. Opracowano modele CAD i wyznaczono parametry geometryczne przekładni.

EN

The paper presents the construction of a spiroid roller gear, consisting of a face gear with involute teeth line and a chain with the rolling elements. The torque can be applied to one of the sprocket wheels or to the worm. CAD models have been developed and geometrical parameters calculated.

4

Investigation on features and tendencies of axle-box heating

Lunys O., Dailydka S., Bureika G.

Transport Problems

|

2015

|

T. 10, z. 1

105--114

EN

Breakdown of rolling stock axle-boxes if not detected in due time may cause a rail accident or disaster. At present, a lot of advanced technologies, modern equipment and devices, which “recognizes” faulty axle-boxes when the train is in motion, have been implemented. However, the timely identification of breakdown of rolling stock axle-boxes still is an acute problem, the initial stage of damage emergence being especially problematic. Presently, rolling stock axle-box breakdown is determined according to the higher than permissible temperature of the axle-box body. The article provides statistical data of dangerously heated axle-boxes, determined train delay durations, the number of delayed trains by danger level, and dependence of damage on the season. After systematization of data on axle-box damage and heating temperatures of broken axle-boxes, heating tendencies of axle-boxes of freight wagons are described. Finally, basic conclusions are given.

RU

Своевременно не обнаруженная неисправность буксы может привести к аварии поезда или катастрофе. В настоящее время внедрено много передовых (прогрессивных) технологий, современного оборудования и приспособлений, которые «распознают» неисправную буксу во время движения поезда. Но, несмотря на это своевременное, обнаружение неисправности буксы остается острой проблемой, особенно в начальной стадии повреждения. В настоящее время повреждения букс подвижного состава определяются по температуре нагревания корпуса буксы. В статье предоставлены статистические данные о буксах, нагревающихся до опасного предела, установлена продолжительность задержек поездов, количество задержанных поездов по уровням (категориям) опасности и зависимость нагрева букс от времени года. Тенденции нагрева букс грузовых вагонов описаны на основе систематизации данных о неисправностях букс и температуры их нагрева. В конце предоставлены выводы.

5

The possibility of determining the input parameters for the Discrete Element Method

Rozbroj J., Zegzulka J., Jezerska L., Necas J., Zurovec D.

Inżynieria Mineralna

|

2015

|

R. 16, nr 1

109--114

EN

This article describes measurements of mechanical-physical properties of a particular material, which can be used for validation or calibration of Discreet Element Method (DEM) and definition of basic input parameters or their extents. The validation can be executed by means of a real model of the equipment with which the DEM model is compared. It also explains potential measurement procedures for a real material to determine and verify the input parameter properties for the DEM. The validation material can be of plastic spherical particles, because this shape represents the basic particle for the DEM. Determination of the coefficient of restitution is executed by means of a high-speed camera and subsequent measurement of the particle's movement on a single XY plane. Collection of the measured data is used for identification and selection of suitable input friction parameters for the DEM. All procedures mentioned in this article can lead to clarification of validation or calibration, thus facilitating development and design of new equipment with application of DEM in the future.

PL

Ten artykuł opisuje możliwości pomiaru właściwości mechanicznych i fizycznych masy cząstek stałych, które mogą być wykorzystane do walidacji i kalibracji DEM, a służy również do definiowania podstawowych parametrów wejściowych, lub ich zakresów. Walidacja może być przeprowadzona za pomocą realistycznego modelu urządzenia, który porównuje się z modelu DEM. Dalej oto lista możliwych procedur pomiaru realistycznego materiału prowadzące do identyfikacji i weryfikacji właściwości parametrów wejściowych dla DEM. Jako materiał walidacji mogą być stosowane plastikowe kuliste cząstki, ponieważ ten kształt stanowi zasadniczą cząstkę dla DEM. Wyznaczanie współczynnika restytucji jest realizowany za pomocą kamery o wysokiej prędkości, a następ-nie mierzy się ścieżka ruchu cząstek w jednej płaszczyźnie XY. Zbieranie danych pomiarowych jest używany do identyfikacji i doboru odpowiednich parametrów wejściowe tarcia dla DEM. Wszystkie procedury wymienione w tym artykule może doprowadzić do wyjaśnienia problemów walidacji i kalibracji, i w ten sposób ułatwić rozwój i projektowanie nowych urządzeń w przyszłości przy użyciu DEM.

6

Wpływ wymuszeń zewnętrznych na cechy użytkowe warstwy wierzchniej w tocznym węźle tribologicznym

Musiał J., Muślewski Ł., Bojar P., Troszyński A.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

7706--7712

PL

W pracy przedstawiono rozważania dotyczące oceny wpływu obciążenia i czasu pracy węzła tribologicznego oraz chropowatości współpracujących powierzchni (będącej wynikiem procesu technologicznego) na opory ruchu. Badania przeprowadzone na maszynie zużyciowej AMSLER wykazały, że zmiany oporów ruchu podczas eksploatacji pary kinematycznej z tarciem tocznym zachodzą w sposób ewolucyjny, ze zmienną intensywnością. Wyniki badań empirycznych pozwoliły na opisanie modelami matematycznymi zmian momentu tarcia, zachodzących w wyniku oddziaływania wymuszeń zewnętrznych.

EN

In the paper there were presented deliberations on dependance of loading and working time of a tribological pair as well as on cooperating surfaces' roughness (being a result of a technology process). Tests conducted with the usage of a AMSLER wear testing machine have demonstrated that movement resistance changes (during opertating of a kinematic pair with rolling friction) happen gradually with variable intensity. Empirical test results enabled to describe the changes of a frictional moment (undergoing as a result of external loads) with mathematical models.

7

Solution of the Kalman filtering problem in control and modeling of a double inverted pendulum with rolling friction

Olejnik P., Awrejcewicz J., Niełaczny M.

Pomiary Automatyka Robotyka

|

2013

|

R. 17, nr 1

63-70

EN

The problem of control and dynamical modeling of a unicycle-cyclist system treated as a double inverted pendulum with rolling friction and vibrating in the plane that is perpendicular to the direction of movement is studied. The object of analysis consists of two basic parts: the wheel and the double pendulum. The equations of motion have been derived using the Lagrange equation of the second kind. The kinematic excitation has been applied to the cyclist. The aim of control is to maintain the unicyclecyclist system in an unstable equilibrium around given angular position. Control moment of force has been applied to the wheel in a numerical procedure performed in Simulink. Kalman filtering problem has been solved basing on the feedback control system and functions included in Control System Toolbox of MATLAB. The proposed approach could be extended in future to solve some dynamical problem of transverse vibrations.

PL

Praca podejmuje rozwiązanie zagadnienia kontroli i modelowania dynamicznego układu monocykl-rowerzysta rozpatrzonego jako podwójne wahadło odwrócone z tarciem tocznym drgające w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku ruchu. Analizowany obiekt składa się z dwóch podstawowych części, tzn. koła i podwójnego wahadła. Równania ruchu układu mechanicznego, w którym wymuszenie kinematyczne przyłożono do masy reprezentującej ciało rowerzysty wyprowadzono stosując równania Lagrange’a drugiego rodzaju. Zadaniem kontroli było utrzymanie modelu układu monocykl-rowerzysta w niestabilnym położeniu równowagi w pobliżu zadanej wartości kąta obrotu. W procedurze numerycznej zrealizowanej w Simulinku moment siły kontroli przyłożono do koła napędzającego układ modelowy. Zagadnienie doboru filtru Kalmana rozwiązano w układzie sterowania ze sprzężeniem zwrotnym przy użyciu wbudowanych funkcji numerycznych wchodzących w skład biblioteki Control System Toolbox pakietu MATLAB. Zaproponowane podejście można rozszerzyć w przyszłości w celu rozwiązania podobnego problemu dynamicznego uwzględniającego drgania poprzeczne.

8

Zagadnienia cieplne w mechanizmie sprzężenia elementów tocznych

Koziarski C., Ferenc Z.

Tribologia

|

2011

|

nr 6

115-124

PL

W pracy przedstawiono mechanizm sprzężenia elementów tocznych uwzględniający poślizgi geometryczne, sprężyste oraz poślizgi wynikające z odkształceń plastycznych w miejscach rzeczywistego styku. Ponadto uwzględniono: różnice wartości współczynników tarcia kinematycznych i statycznych, poślizgi powodowane różnicą temperatury w polu styku elementów tocznych. Są w nim też uwzględnione siły bezwładności wywoływane nie tylko przemieszczeniami stycznymi, ale też powodowane odkształceniami promieniowymi, które wywołują dodatkowe przyspieszenia dośrodkowe oraz obwodowe, nazywane przyspieszeniami Coriolisa.

EN

A model of the coupling mechanism for two rolling elements was presented in the paper. Apart from slips related to geometry, elasticity and plastic deformation in the area of the actual contact of the two bodies, the mechanism includes also a slip that is generated by temperature differences within the contact area of the rolling elements and by the resulting variation in the coefficients of friction. Other factors taken into account are inertia forces. These are related not only to the above mentioned tangential deformations but also to radial deformations which in turn are responsible for additional centrifugal and circumferential (Coriolis) accelerations.

9

Wpływ wybranych parametrów eksploatacji na właściwości tribologiczne skojarzenia toczno-ślizgowego

Bąkowski H., Posmyk A.

Tribologia

|

2008

|

nr 2

35-41

PL

W pracy przedstawiono wpływ wybranych parametrów eksploatacji zestawu koło-szyna pociągu na wybranym odcinku toru Górnego Śląska na zużycie szyn wykonanych ze stali perlitycznej R260. Za podstawowe parametry eksploatacji przyjęto obciążenie (Q), prędkość obrotową koła (n) i poślizg pomiędzy kołem a szyną (y). Na podstawie analizy warunków eksploatacji toru przyjęto trzy poziomy czynników, tj. minimalny, centralny i maksymalny. Badania wykonano na stanowisku typu rolka--rolka (Amsler). Plan badań oparto na poliselekcyjnym, D-optymalnym planie eksperymentu cząstkowego, dzięki czemu ograniczono koszty. Uzyskane zależności zużycia i współczynnika tarcia od obciążenia, prędkości i poślizgu opisano adekwatnie wielomianem drugiego stopnia i przedstawiono graficznie. Na podstawie wyników badań opracowano model zużycia szyny oparty na znanym z literatury modelu zużycia delaminacyjnego Suh.

EN

The effect of chosen using the parameters of a wheel-rail-unit in the selected Upper Silesia's railway on wear rail made from pearlitic steel R260 has been presented in the work. The load (Q), rotating speed (n) and slip between wheel and rail (gamma) have been fixed as a basic use parameter. On the base of using parameters of rail track analysis three levels of steering factors have been fixed, i.e.: minimum, central and maximum. The investigations on Amsler-testing apparatus have been carried out. The investigations plan has been based on the polyselectional, D-optimal partial experiment plan (named Hartley's plan). The achieved dependencies of wear and friction coefficient on load, rotation speed and slip have been described with a polynomial function and presented in diagrams (Fig. 2). Based on investigations it has been stated that the slip between wheel and rail has the most important influence on rail's wear, Fig. 1. Based on tribological and metallographic investigations a model of the wear of rail has been elaborated, Fig. 4. The elaborated model is based on the Suh's model of delaminate wear known from literature. The authors' model shows the initiating and improvement stages of fatigue cracks under rolling surface and formation of flake wear debris.

10

Badanie temperatury w sprzężeniu elementów tocznych

Ferenc Z., Koziarski Cz.

Tribologia

|

2007

|

nr 2

187-198

PL

W pracy określono na wstępie cel i zakres badań. Następnie opisano konstrukcję i sposób działania stanowiska badawczego oraz wyniki badań wstępnych wykonanych w celu ustalenia zakresu parametrów w badaniach zasadniczych. Polegały one na pomiarze maksymalnej temperatury na czołowej powierzchni walcowego koła gumowego współpracującego raz z kołem tarczowym wykonanym ze stali, a dwa wykonanym ze szkła organicznego. Badania przeprowadzono przy różnych siłach docisku oraz różnych prędkościach obrotowych, jak i położeniach środka pola styku w stosunku do położenia punktu tocznego. Wnioski z badań wyciągnięto po każdym cyklu badań. Pracę kończy podsumowanie, w którym przedstawiono refleksje z całych badań przyrostów temperatur na krawędzi styku elementów tocznych.

EN

The paper defines in its introduction the purpose and scope of the research. The design and operation of a test stand was described together with the preliminary results carried out to determine a range of parameters for the main experimental work. The preliminary testing consisted in the measurement of the maximum temperature on the frontal cylindrical surface of a rubber wheel bearing against (1) a disk wheel made from steel and then (2), a wheel made of organic glass. The testing was carried out at different values of the normal force, different values of the rotational speed, and different position of the centre of contact with respect to the position of the rolling point. Conclusions from the testing were being carried out after each stage of testing had been completed. The study ends with a comprehensive summary discussing the whole experimental work concerning temperature phenomena at the edge of contact of rolling elements.

11

Procesy zużywania towarzyszące tarciu tocznemu

Styp-Rekowski M., Musiał J.

Problemy Eksploatacji

|

2006

|

nr 3

189-199

PL

Ze względu na materiałowe i geometryczne cechy konstrukcyjne tocznych par kinematycznych czyste tarcie toczne w nich nie występuje i działaniu pary z tarciem tocznym towarzyszy zawsze tarcie ślizgowe. Z tego powodu zużywanie elementów tocznych par kinematycznych jest procesem złożonym, w którym wystepują łącznie zjawiska towarzyszące tarciu tocznemu i ślizgowemu. W referacie omówiono poszczególne zjawiska zidentyfikowane jako składowe procesu zużywania elementów pracujących nominalnie przy tarciu tocznym, a wiec: ź poślizgi (makro- i mikro-), ź histereza odkształceń, ź oddziaływanie środka smarowego, ź inne. Wskazano także atrybuty poszczególnych składowych oraz czynniki, które omawiane zjawiska determinują.

EN

Pure rolling friction inside rolling kinematic pairs does not exist. The reasons concern to material and geometrical features. This is the cause that operation of rolling kinematic pair always attend sliding friction, so the wear process of their elements is complex one. In presented paper following particular phenomena, identified as components of wear process of elements, are discussed: slidings (macro- and micro-), strain hysteresis, influence of lubricants and others. Attributes of individual components and factors determining presented phenomena are also indicated. Described above factors have diversified influence, both on elementary processes and on whole wear process.

12

Dodatkowe naprężenia w polu styku elementów tocznych

Ferenc Z., Koziarski Cz., Trzaskacz T.

Tribologia

|

2005

|

nr 3

47-57

PL

Na podstawie wyprowadzonych w [L. 1] zależności potrzebnych do obliczania przyrostu temperatur w polu styku liniowego elementów tocznych, wyznaczono w pracy pierwsze i drugie pochodne tego przyrostu. Wywoływany on jest zmianą sumy naprężeń głównych, histerezą odkształceniową oraz poślizgiem zewnętrznym. Otrzymane rezultaty wykazały, że najszybszy przyrost temperatury od wszystkich trzech czynników występuje na granicy obszaru tarcia rozwiniętego. Bardzo duża prędkość zmieniania się temperatury w obszarze zamkniętym, poprzez rozszerzalność cieplną, wywołuje dodatkowe naprężenia lub przemieszczenia. Duża zmienność prędkości przemieszczeń z kolei, poprzez siły masowe wywołuje też dodatkowe naprężenia w bieżni elementów tocznych. Obliczenia przeprowadzono dla jednostkowej siły obciążającej, a jego rezultaty przedstawiono na rysunkach.

EN

Based upon formulas derived in [L. 1], which are necessary for the calculation of temperature increase in the area of linear contact pressure, the first and second derivatives of this increase were determined in this paper. This increase is generated by changes in the sum of principal stresses, deformation hysteresis and external slip. The results obtained showed that the most rapid increase of temperature as related to the three above mentioned factors were present at the boundary of the developed friction area. The extremely high-speed temperature variation in a closed area, due to heat expansion, causes additional stresses or deformations. On the other hand, the high fluctuation of the deformation speed, due to inertia forces, causes additional stresses in the races of the rolling elements. The calculations were carried out for a unit loading force and the results were shown in graphical plots.

13

Przyrost temperatury w polu styku elementów tocznych

Ferenc Z., Koziarski C., Trzaskacz T.

Tribologia

|

2004

|

nr 3

101-110

PL

W publikacji przedstawiono analityczny sposób obliczenia rozkładu przyrostu temperatury w polu styku elementów tocznych. W tym celu posłużono się teorią suchego tarcia toczno-ślizgowego z poślizgiem sprężystym [L. 2, 3]. Na podstawie wzorów Poritskiego [L. 4] wyznaczających odkształcenie i naprężenia w obszarze pola styku i wokół niego oraz zależności Nowackiego [L. 5] dla zagadnień termosprężystych ciał stałych przeprowadzono obliczenia przyrostu temperatury w polu styku. Przyrost temperatury wywołany jest trzema czynnikami: zmianą sumy naprężeń głównych, histerezą odkształceniową oraz poślizgiem zewnętrzym. Otrzymane rezultaty wykazują, że najszybszy przyrost temperatury od wszytkich trzech czynników występuje na granicy pomiędzy obszarem tarcia nierozwiniętego i rozwiniętego. Rezultaty obliczeń przeprowadzonych dla jednostkowej siły obciążającej i jednego cyklu obciążenia przedstawiono na Rysunkach 2, 3, 4. Dla każdej pary materiałów w sprzężeniu ciernym, jak i dla różnych warunków tarcia, udział przyrostów temperatury od poszczególnych czynników może być inny.

EN

This paper showes analytic manner of calculation distribution of temperature arising on the contact area in friction-connection. For this target we used the theory of dry rolling friction with microslip which was presented in publication [L. 2, 3] we also used models of Poritsky and Nowacki for thermoelasticity of solids. On the base of executed calculations of increasing temperature in field-contact area with regard of area of slide and the area of joinings. Calculations were executed for force equal which was eqal to 1 [N] and for the one cycle of charge. Entire increase of temperature is produced by three factors: change of the sum of principal stress, the elastic histeresis and the external slip. Obtained results show that the quickest increase of temperature exists for every component of temperature arising in border between the slide area and the joinings area. The results of calculations are introduced on Fig. 2, 3, 4. Recived values of arising temperature can't be added directly, becouse of the accepted boundary conditions. For every pair of the materials it is possible to recive a different participation of arising temperature from each factor.

14

Drgania swobodne kolumn poddanych obciążeniu swoistemu i Eulera przy występowaniu w układzie obciążającym tarcia tocznego lub ślizgowego (wybrane zagadnienia)

Tomski L., Szmidla J., Gołębiowska-Rozanow M., Kasprzycki A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2003

|

R. 45, nr 2-3

73-77

PL

W pracy prezentuje się badania teoretyczne i eksperymentalne dotyczące drgań swobodnych kolumn wspornikowych poddanych obciążeniu swoistemu, które wynalazł L. Tomski. Dla zdefiniowanych przypadków obciążenia swoistego oraz obciążenia eulerowskiego podaje się schematy fizyczne kolumn, warunki brzegowe, równania ruchu oraz rozwiązanie zagadnienia brzegowego. Prezentuje się wyniki obliczeń numerycznych odnośnie do zmian częstości drgań własnych w funkcji obciążenia zewnętrznego oraz odpowiadające im wyniki badań eksperymentalnych dla zadanych parametrów geometrycznych i fizycznych kolumn przy uwzględnieniu w głowicach obciążających i przejmujących obciążenie łożyska tocznego, ślizgowego lub elementu sztywnego. W przypadku kolumn dla których zamontowanie w głowicy przejmującej obciążenie łożyska ślizgowego lub elementu sztywnego powoduje wzrost (eksperyment) podstawowej częstości drgań własnych odnośnie do tej samej wielkości otrzymanej na drodze symulacji numerycznych, wyznacza się sztywność zastępczej sprężyny rotacyjnej, która uwzględnia usztywnienie swobodnego końca kolumny w wyniku tarcia.

EN

Theoretical, numerical and experimental investigations concerning free vibrations of cantilever columns under a certain characteristic load are presented in this work. The load i.e. the follower load directed towards a positive pole as well as the general load with a force directed towards a positive pole was invented by L. Tomski. A system under a force directed towards a positive pole and under the Euler load is studied also. In a case of systems for which, dependently on the elements mounted in the heads (rolling bearing, sliding bearing or rigid element), exist significant increase of the first natural frequency, this value is approximated to get the theoretical load-frequency curve of the maximal correlation coefficient and minimal standard deviation with regard to the experiment. On the base of an equation (approximation function) the rigidity of the substitute rotational spring is determined.

15

Natural frequency of columns with the presence of rolling or sliding friction in loaded heads

Tomski L., Szmidla J., Kasprzycki A., Gołębiowska-Rozanow M.

Vibrations in Physical Systems

|

2002

|

Vol. 20

284--285

16

Structure transformation and associated diffusive and mechanical processes during ultrasonic treatment and friction of cemented steel

Sizova O., Kolubaev E., Tolmachev A., Borisov M.

Tribologia

|

2002

|

nr 6

1601-1611

EN

The influence of heat treatment and ultrasonic impact treatment on structure and properties of pearlite in surface layer of carburized steel are studied. The rolling friction tests have shown that the structural modification of surface layer leads to contact stability of a specimen.

PL

Zbadano wpływ obróbki cieplnej oraz ultradźwiękowej na strukturę oraz właściwości perlitu w warstwie wierzchniej. Badania w warunkach tarcia tocznego wykazały, że modyfikacja budowy warstwy wierzchniej zwiększa stabilność stykową próbek.

17

Analiza tarcia potoczystego w warunkach ruchu oscylacyjnego o małej amplitudzie przemieszczeń

Kowal A., Spałek J.

Tribologia

|

2002

|

nr 4

1181-1187

PL

Zagadnienie tarcia potoczystego analizowane jest zazwyczaj dla ruchu ustalonego o znacznych przemieszczeniach elementu tocznego. Jeśli jednak ruch ten jest nawrotny, a więc oscylacyjny o małych przemieszczeniach (np. ruch czopa bądź sworznia w panewce złącza przegubowego, wówczas mamy do czynienia ze stanem nieustalonym. Wektory prędkości i przyspieszenia ulegają harmonicznym zmianom. W opracowaniu dokonano analizy oporów ruchu oscylacyjnego jako funkcji cech geometrycznych i materiałowych oraz właściwości substancji smarnej. Przeprowadzoną analizę zilustrowano wybranymi wynikami badań doświadczalnych uzyskanymi przy zastosowaniu oryginalnej metody bazującej na zasadzie zachowania energii do analizy ruchu wahadła fizycznego z modelowym skojarzeniem przegubowym. Uzyskane wyniki wskazują, że opory ruchu tocznego pojedynczej kuli po płaskiej powierzchni charakteryzują się znacznie mniejszymi wartościami od podawanych w literaturze dotyczącej łożysk tocznych. Wykazano też, że ze wzrostem lepkości zastosowanego środka smarującego rosną opory oscylacyjnego ruchu tocznego.

EN

Problem of rolling friction is usually analysed for steady movement with considerable dislocations of rolling element. However if the movement is an oscillatory movement with small dislocations (e.g. movement of shaft or pin in an articulated joint) a non stationary state occurs. Vectors of velocity and acceleration change in harmonic way. The paper presents analysis of resistance of oscillatory movement as a function of geometrical and material features and properties of lubricant. The analysis is illustrated by the chosen experimental results of obtained with the use of original method. The method is based on the energy conservation law which was applied to analysis of physical pendulum movement with model articulated connection. Obtained results show that resistance of movement of single ball over the flat surface is lesser than value of resistance given by literature of rolling bearing. It was also shown that the resistances of rolling oscillatory movement increase with the increase of lubricant's viscosity.

18

Badanie zacierania w tarciu toczno-poślizgowym

Koziarski Cz., Ferenc Z.

Tribologia

|

2001

|

nr 4

625-638

PL

W referacie przedstawiono wyniki i omówienie badań zacierania się metalowych próbek w postaci stożkowych krążków modelujących koła cierne. Próbki pracowały w warunkach poślizgu zmieniającego swoją wartość nie tylko co do wielkości, ale też co do kierunku na linii ich styku. Były one wykonane ze stali, a badano je na tribometrze SMC-2. Mierzono momenty oporu ruchu oraz temperaturę pracy na linii styku próbek w czasie przy zmiennych siłach docisku. Badania te są kontynuacją wcześniejszych prac [L. 1, 2, 3].

EN

This paper presents the results and discussion of investigation upon the process of seizure developing between steel specimens shaped as tapered discs and considered as a model of friction wheels [L.1]. These experiments are a continuations of the testing that was described in previous research report [L.2 and 3]. The specimens were tested under conditions of variable sliding velocity (both in magnitude and direction) and load using the SCM-2 apparatus. The measured values were the resistance to rotation and temperature at the contact line vs. time.

19

Friction coupling of rolling elements.

Koziarski Czesław

Archive of Mechanical Engineering

|

2000

|

Vol. XLVII, nr 3

181-203

EN

In the paper, a new model of friction coupling in rolling friction is presented. Apart of slips related to elastic and plastic deformation in the area of actual contact of two bodies, the mechanism includes also inertia forces related to tangential deformation. Research concerning a model of coupling mechanism of variable ratio friction wheels is described. The main objective of the investigation was to prove that the force acting along the contact line of friction wheels is significantly affected by the shape of the contact area which had not been taken into account in the relations applied so far. A new model of the coupling mechanism was suggested and verified experimentally.

PL

W artykule przedstawiono nowy model sprzężenia ciernego w tarciu tocznym. Oprócz poślizgów związanych z odkształceniem sprężystym i plastycznym na powierzchni rzeczywistego styku dwóch ciał, model uwzględnia również siły bezwładności wywołane odkształceniami stycznymi. Opisano badania modelu sprzężenia w przekładni ciernej o zmiennym położeniu. Głównym celem tych badań było wykazanie, że na wartość siły działającej wzdłuż linii styku kół ciernych istotny wpływ ma kształt pola styku, którego nie uwzględniono w dotychczasowych modelach. Przedstawiony nowy model sprzężenia ciernego został zweryfikowany doświadczalnie.

20

Physical variations in the surface layer of rings in rolling bearings after burnishing and rolling friction.

Stodolnik B.

Zagadnienia Eksploatacji Maszyn

|

1998

|

Vol. 33, nr 2

349-352

EN

The results of the research on the influence of chosen diamond sliding burnishing parameters on some physical properties of the surface layer of roller race NU 206 type have been presented. The measurements of values and gradient of internal macrostresses have been carried out using the X-ray method with a small penetration depth CuK(alpha) radiation. It has been stated that the increase in force beyond the critical value during burnishing causes significant decrease in value of compressive macrostresses for several micrometers deep inside material.

PL

Przedstawiono wyniki badań wpływu wybranych parametrów nagniatania ślizgowego diamentem na zmianę niektórych własności fizykalnych w warstwie wierzchniej bieżni pierścieni łożysk walcowych typu NU 206. Pomiary wartości i gradientu makronaprężeń własnych przeprowadzono metodą rentgnograficzną stosując płytko wnikające promianiowanie CuK(alfa). Z badań wynika, że przekroczenia krytycznej siły docisku przy nagniataniu powoduje znaczny spadek wartości makronaprężeń ściskających na głębokości do kilkunastu mikrometrów w głąb materiału.