Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zagrożenia naturalne w ujęciu nowych przepisów regulujących ruch podziemnych zakładów górniczych

Mirek A., Rawicki Z., Błaszczyk A., Franczuk W.

Przegląd Górniczy

|

2018

|

T. 74, nr 3

1--6

PL

Od czasu wejścia w życie ustawy Prawo geologiczne i górnicze. tj. od roku 2011, wprowadzane są do obrotu prawnego przepisy wykonawcze do tej ustawy. Jedno z najważniejszych rozporządzeń wynikających z zapisów ustawy, rozporządzenie Ministra Energii w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych, weszło w życie w dniu 1 lipca 2017 r. Ta sama data dotyczy również wejścia w życie innego rozporządzenia, również ścisłe związanego z ruchem zakładów górniczych - rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych. Zagadnienia i uregulowania objęte nowymi rozporządzeniami były dotychczas zawarte w obowiązujących wiele lat rozporządzeniach Ministra Gospodarki oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Choć wiele zapisów poprzednich uregulowań nie zmieniło swojego brzmienia, pojawiły się w obecnych uregulowaniach zapisy nowe lub takie, które w zasadniczy sposób zmieniają wymagania wobec przedsiębiorców. W artykule podjęto próbę przeanalizowania najistotniejszych zmian zawartych w nowych przepisach, w odniesieniu do profilaktyki zagrożeń naturalnych występujących w podziemnych zakładach górniczych. Analizą objęto zagrożenia tąpaniami, metanowe i pożarowe - występujące powszechnie w zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny oraz - w przypadku zagrożenia tąpaniami - wydobywających rudy miedzi. Generalną cechą charakteryzującą wprowadzone zmiany jest zwiększenie kompetencji – a w ślad za tym również odpowiedzialności - kierownika ruchu zakładu górniczego. Przykładem może być tryb sporządzania i zatwierdzania kompleksowych projektów eksploatacji pokładów zagrożonych tąpaniami. Projekty te musiały uprzednio uzyskać pozytywna opinię specjalnej komisji powołanej przez Prezesa WUG, obecnie dokument ten staje się obowiązujący po zatwierdzeniu przez kierownika ruchu zakładu górniczego. Dostosowanie się przedsiębiorców do nowego brzmienia przepisów górniczych nie następuje natychmiastowo. Ważne jest by proces ten byt możliwie krótki, a pojawiające się wątpliwości w zakresie interpretacji poszczególnych przepisów były możliwie szybko wyjaśniane. Ważna jest w tym procesie rola organów nadzoru górniczego oraz ich współpraca i dialog z przedsiębiorcami.

EN

Since the introduction of the new Geological and Mining Law, i.e. since 2011, secondary legislation to this law has been gradually implemented. One of the most important ordinances pertaining to this act, i.e. the ordinance of the Minister of Energy on the detailed requirements for the operation of underground mining facilities, put into force on July 1.2017. Another ordinance referring to the operation of mining facilities - the ordinance of the Minister of the Environment on natural risks in mining facilities, also put into force on that day. The issues governed by these new ordinances have so far been included in other effective ordinances of the Minister of the Economy and the Minister of the Interior and Administration. Although many of the previous regulations have not changed, new provisions or provisions which fundamentally changed the requ¬irements applicable to the business sector have emerged. This paper analyses the most significant changes brought by the new regulations, with reference to the prevention of natural hazards attributable to the operation of underground mining facilities. The analysis covers rock burst, methane and fire threats - commonly occurring in hard coal mines and - in the case of the rock burst threat - in copper ore mines. The main feature that characterizes the changes implemented is broadening the competences, and thus increasing the responsibilities of a mining facility maintenance officer. To exemplify this let us consider the procedure for drawing up and approving comprehensive projects concerning the mining of deposits prone to rock bursts. Prior to the implementation of the new laws, such projects were approved by the special board appointed by the President of the State Mining Authority. Now. a project like this becomes effective after it is approved by the maintenance officer of a mining facility. Companies will need some time to adapt to these new mining regulations. It is therefore important to accelerate this process and to have any possible doubts regarding the interpretation of specific regulations resolved as soon as possible. Hence the important role of mining supervision authorities and their cooperation and dialogue with the business sector in streamlining this process.

2

The method of assessing rock bursting hazard in mining

Manowska A.

Management Systems in Production Engineering

|

2015

|

nr 2 (18)

88--93

EN

The article discusses a concept of forecasting accident risk during longwall extraction in crump-risk conditions. In Polish mines rock burst hazard can be described as high compared to other mines around the world. It's related to increase of depth of longwall field operation, preparation works, including drilling of mine face pavements which leads to systematic deterioration of geological and mining conditions. Depletion of coal is also the reason why mines operate in high mining tremor risk conditions. Mines more and more often operate in decks, where there is large number of edges and remains of older decks. Rocks bursts still remain one of the most dangerous natural hazards and therefore are fundamental problem and have the greatest impact on safety in mining industry. The proposed method for forecasting accidents and losses in people and goods can contribute to improvement of work organization methods and mine safety management system.

PL

W artykule zaprezentowano koncepcję przewidywania ryzyka wypadkowego w czasie prowadzenia eksploatacji ścianowej, w warunkach zagrożenia tąpnięciem. W polskich kopalniach zagrożenia tąpaniami można określić jako duże. Wynika to ze wzrostu głębokości eksploatowanych pól ścianowych i robót przygotowawczych, w tym drążenia przodków chodnikowych, co systematyczne pogarsza warunki geologiczno-górnicze. Wyczerpywanie się zasobów węgla to również powód prowadzenia eksploatacji w warunkach zagrożenia wstrząsami górniczymi. Kopalnie coraz częściej podejmują eksploatację pokładów, gdzie występuje duża liczba krawędzi i resztek pokładów. Tąpania należą ciągle do najbardziej niebezpiecznych zagrożeń naturalnych, są więc zasadniczym problemem i mają największy wpływ na bezpieczeństwo pracy w górnictwie. Zaproponowany sposób przewidywania możliwości wystąpienia tąpnięcia i wielkości strat ludzkich oraz strat rzeczowych może wpłynąć na doskonalenie metod organizowania pracy, a także na usprawnianie systemu zarządzania bezpieczeństwem kopalni.

3

Geomechaniczne aspekty prowadzenia frontu w kierunku do i od uskoku z perspektywy ocen zagrożenia tąpaniami

Chlebowski D., Burtan Z., Zorychta A., Cieślik J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2015

|

nr 3

37--47

PL

W artykule przedstawiono rezultaty modelowania analitycznego w zakresie geomechanicznej odpowiedzi górotworu na prowadzenie frontu robót rozcinkowych w dwóch odwrotnych względem siebie i uskoku kierunkach, ilustrujących zbliżanie się i oddalanie od zaburzenia. Punktem wyjścia podjętych analiz była zmienność współczynnika koncentracji naprężeń i gęstości energii w aspekcie oceny możliwości wystąpienia tąpnięcia na wybiegu frontu dla obu kierunków eksploatacji. W nawiązaniu do problematyki doboru metod profilaktyki tąpaniowej odniesiono się do kwestii wpływu na wielkość zagrożenia wybranych elementów technologii robót realizowanych w oparciu o systemy komoro-wo-filarowe.

EN

The paper presents the results of geomechanical, analytical modeling of rock mass behavior for two opposite cases of the exploitation front direction with reference to fault. First direction is the situation when exploitation come near to fault, second one is to move with the exploitation from the fault. The rock burst hazard assessment performed in the area ahead of the working face is studied with two factors: stress concentration coefficient and elastic strain energy density coefficient. The influence of the selected technological aspects of room-and-pillar mining exploitation system on rock burst hazard and rock burst prevention methods are discussed.

4

Profilaktyka tąpaniowa podczas eksploatacji pokładu 506 ścianą 2 w KWK „Bielszowice”

Piecha M., Pietrzycki A., Wojtecki Ł.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 4

12--21

PL

KWK „Bielszowice” prowadzi eksploatację w warunkach zagrożenia tąpaniami, którego głównym źródłem w trakcie eksploatacji ścianowej jest pękanie skał stropowych o dużej wytrzymałości i miąższości – szczególnie w zasięgu oddziaływania zaszłości eksploatacyjnych. Generowane wówczas wysokoenergetyczne wstrząsy mogą mieć związek z występowaniem tąpań, szczególnie, gdy w eksploatowanym pokładzie panuje niekorzystny stan naprężeń. W ramach profilaktyki tąpaniowej w kopalni wykonywane są głównie strzelania torpedujące w skałach stropowych. Jednym z eksploatowanych pokładów jest pokład 506, zaliczony do III stopnia zagrożenia tąpaniami. Skuteczna i bezpieczna jego eksploatacja ścianą 2 wymagała zaprojektowania odpowiedniej profilaktyki tąpaniowej. Główny nacisk położono na destrukcję skał stropowych pokładu, a szczególnie wstrząsogennych warstw piaskowca. Na przykładzie ściany 2 wykazano, że właściwie dobrana i odpowiednio weryfikowana w miarę zmian warunków geologiczno-górniczych profilaktyka pozwala w sposób skuteczny i bezpieczny dokonać eksploatacji w warunkach występowania zagrożenia tąpaniami.

EN

Underground mining in Bielszowice Coal Mine is associated with rockburst hazard. The main reason of rockburst hazard during longwall mining is a breakage of thick layer of hard roof-rocks, what is particularly intensified in the area of remnants and edges in overlying seams. This process is responsible for high-energy tremors occurrence. If the stress level in mined coal seam is high, the probability of rockburst occurrence considerably increases. In Bielszowice Coal Mine the stress level in mined coal seams and surrounding rocks is determined. Detected stress concentrations are eliminated with the use of blastings, especially torpedo blastings in roof-rocks. Rockburst prevention was applied over a wide range during mining of coal seam 506, classified to the highest degree of rockburst hazard, with the longwall 2. Parameters of blastings were modified, according to geological and mining conditions and other natural hazards in the area of longwall 2. Even 115-meters blast holes were performed for destressing the thickest layer of sandstone. The example of longwall 2 in seam 506 shows, that appropriately selected and properly verified rockburst prevention, based mainly on torpedo blastings, enables effective and safe exploitation.

5

Doświadczenia z eksploatacji ściany 162a w pokładzie 416w.d. w KWK „Pokój”

Rębielak D., Kozubski J., Maszyna M.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2015

|

nr 6

28--34

PL

W artykule przeanalizowano przebieg prac związanych z projektowaniem i wykonywaniem robót przygotowawczych oraz eksploatacją pokładu 416w.d. ścianą 162a w obszarze górniczym KWK „Pokój”. Eksploatacja prowadzona jest od 1.04.2014 r. w pokładzie zaliczonym do I stopnia zagrożenia tąpaniami ścianą podłużną z zawałem stropu. Ściana prowadzona jest w skomplikowanych warunkach geologiczno-górniczych, na które składają się: liczne krawędzie eksploatacyjne, rynny erozyjne, kliważ, a także liczne strefy uskokowe, determinujące linię zakończenia biegu ściany, oraz sąsiedztwo uskoku Saara o zrzucie do około 110 m. Warunki te potwierdzają wyniki badań sejsmicznych, których celem było określenie przebiegu dyslokacji tektonicznych występujących w polu ściany. Przykład ściany 162a w pokładzie 416w.d. pokazuje, że bieżąca weryfikacja uwarunkowań technologicznych dla zmiennych warunków geologiczno-górniczych pozwala w skuteczny i bezpieczny sposób dokonać eksploatacji w warunkach występowania zagrożenia tąpaniami.

EN

The paper presents the analysis of the access design, the execution of preparatory works and the exploitation of the 162a longwall located in 416 coal bed belonged to “Pokój” Coal Mine. The mining works have been conducted from 1st of April, 2014, in the coal bed classified as the 1st category of rockburst hazard where difficult geological and mining conditions were observed. The studied longwall is characterized by an appearance of mining edges in the surrounding beds, erosion channels, endogenous and exogenous cleavage, and number of fault zones which determine the final line of the longwall face. The geology is also complicated by occurrence of ”Saara” Fault with 110 meters thrust in the vicinity of the longwall. The geological condition was confirmed by the seismic surveys which had been carried out to determine the run of tectonic dislocations appeared in the 162a longwall area. The investigation of the 162a longwall showed that current verification of the technological conditions for varying mining and geological situations is significantly important for the efficient and safe exploitation under rockburst hazard conditions.

6

Próba określenia dynamicznej mocy stojaka zmechanizowanej obudowy ścianowej przeznaczonego do pracy w warunkach zagrożenia wstrząsami górotworu – artykuł dyskusyjny

Szurgacz D.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2011

|

nr 1

79-87

PL

W artykule podjęto próbę określenia dynamicznej mocy stojaka pracującego w warunkach zagrożenia wstrząsami górotworu. Na podstawie badań eksperymentalnych dynamicznych zjawisk ciśnienia górotworu, mającego bezpośredni wpływ na obudowę zmechanizowaną, jak również pomiarów drgań występujących blisko ognisk wstrząsów górotworu, opracowano prezentowaną metodę. Opisano zakres analityczny metody oceny obciążenia i prób zabezpieczenia zmechanizowanej obudowy ścianowej, pracującej w warunkach dynamicznych obciążeń górotworu, z zastosowaniem pojęcia mocy.

EN

The article presents the attempt to determine the dynamic power of a working leg in hazardous conditions of rock mass tremors. The research is based on experimental studies of dynamic phenomena of rock pressure which have a direct impact on the mechanized housing, as well as measurements of vibrations occurring near the outbreak of rock mass tremors. This paper describes the range of analytical methods assessing the load and the tests of the security of mechanized longwall housing working in a dynamic load of the rock mass.

7

Dynamiczne oddziaływanie wstrząsów górotworu na wyrobiska korytarzowe w zależności od orientacji płaszczyzny pękania w ognisku wstrząsu

Stec K., Masny W.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2011

|

nr 2

101-114

PL

W artykule przedstawiono wyniki teoretycznego modelowania dynamicznego oddziaływania wstrząsów, o ścinającym mechanizmie ognisk, na wyrobisko korytarzowe. Przy wykorzystaniu programu FLAC 2D został opracowany model górotworu, w którym symulowano dynamiczne oddziaływanie sinusoidalnego impulsu przyłożonego do płaszczyzny utożsamianej z płaszczyzną pękania w ognisku wstrząsu. Uzyskane teoretyczne wartości PPV, zarejestrowane w stropie wyrobiska, były zależne od kąta orientacji płaszczyzny pękania i można je było skorelować z rozkładem radiacji fali sejsmicznej S. Najsilniejsze oddziaływanie na wyrobisko górnicze miał impuls dynamiczny przyłożony do płaszczyzny pękania położonej poziomo względem stropu wyrobiska górniczego. Wynik ten był zgodny z radiacją sejsmiczną fali S przy poślizgowym modelu ogniska wstrząsu. Z kolei, najmniejsza radiacja sejsmiczna dla fali S względem poziomej płaszczyzny wyrobiska, występowała przy pionowym położeniu płaszczyzny pękania w ognisku. W tym przypadku wartości PPV również były najmniejsze.

EN

The article presents the results of theoretical modelling of the dynamic influence of termors, with a shearing focus mechanism, on the roadway. Using the FLAC 2D programme, a rock mass model has been worked out, in which the dynamic influence of the sinusoidal impulse applied to the plane indentified with the cracking plane in the tremor focus was simulated. The obtained theoretical PPV values, registered in the working’s roof, were subject to the angle of orientation of the cracking plane and they could be correlated with the radiation distribution of the seismic wave S. The strongest influence on the mine working had the dynamic impulse applied to the cracking plane situated horizontally towards the roof of the mine working. The result was consistent with the seismic radiation of wave S in case of a sliding model of the tremor focus. In turn, the lowest seismic radiation for the wave S towards the horizontal plane of the working occurred in the case of the vertical position of the cracking plane in the focus. In this case the PPV values were also the lowest ones.

8

Wpływ skrępowanych warunków eksploatacji na stan zagrożenia sejsmicznego i tąpaniami w kopalniach rud miedzi

Adach K.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2011

|

nr 2

51-70

PL

Przedstawiono problematykę wpływu warunków skrępowanych na stan zagrożenia sejsmicznego i tąpaniami w kopalniach rud miedzi. Scharakteryzowano występujące w kopalniach LGOM różne przypadki skrępowania robót eksploatacyjnych oraz przeprowadzono analizę aktywności sejsmicznej w powiązaniu z rozwojem eksploatacji w trudnych warunkach górniczych w bloku D-IE i filarze oporowym upadowych A-5/4-A-7 w kopalni Polkowice-Sieroszowice.

EN

In this paper constraint mining conditions in underground cooper mines were characterized. Seismic activity in D-IE panel and A-5/4 - A-7 protective pillar in Polkowice-Sieroszowice mine was analysed. Moreover, rock burst hazard was estimated and influence of constraint mining conditions on seismic activity and rock burst hazard was shown.

9

Ocena stanu zagrożenia tapaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S. A. w roku 2006 oraz w I półroczu 2007 roku

Mirek A., Król K., Marzec M.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2008

|

nr 1

8-17

PL

Przedstawiono analizę stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami w kopalniach KGHM Polska Miedź S.A. w roku 2006 i w I półroczu 2007 roku oraz analizę stanu zagrożenia sejsmicznego, tąpaniami oraz wypadkowości w całym górnictwie polskim od roku 1980. Omówiono wypadki zaistniałe w roku 2006 oraz 2007, badane przez OUG we Wrocławiu, mające związek z tąpnięciami i wstrząsami górotworu oraz „oberwaniem się skał ze stropu lub ociosu".

EN

The analysis of the state of rock burst hazard and caving hazard in KGHM Polska Miedź S.A. in 2006 and first half of 2007 as well as analysis of the state of seismic hazard, rock burst hazard and accident rate in Polish mining since 1980 are presented. The accidents related with the rock burst, bumps and rock falls from roof or rib that occurred in 2006 and 2007 examined by the District Mining Office in Wroclaw are discussed.

10

Zagrożenie tąpaniami spodku (spągu) kamiennego wyrobisk

Konopko W.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

163-171

PL

Złoże węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym jest wielopokładowe. Odległość między pokładami w wielu przypadkach jest nieznaczna. W tych warunkach występują tąpnięcia, polegające wyrzuceniu skały płonnej ze spodku (spągu) do wyrobiska w rezultacie dynamicznego odkształcenia węgla w pokładzie niżej zalegającym. W oparciu o analizę geologiczno-górniczych warunków występowania tąpnięć w latach 1976-2007 oraz przy uwzględnieniu parametrów wytrzymałościowych węgla i skał otaczających oraz cyklotemu sedymentacyjnego złoża w GZW określono kryteria występowania tego zagrożenia.

EN

Hard-coal deposit in Upper-Silesian Coal Basin (USCB) is multi-seam. In many cases, distance between seams is insignificant. In these conditions, outbursts occurs, being a rock burst of barren rock from the stone floor (footwall) into roadway, as a result of dynamic coal deformation in a seam laying beneath. On a basis of geological-mining analysis of conditions of outbursts occurrence in years 1976-2007, and regarding strength parameters of coal and surrounding rocks, as well as cyclic sediment deposit in USCB, criteria of occurrence of this hazard were defined.

11

Wpływ skutków wstrząsu sejsmicznego E = 1,9-10⁹ J na rygory prowadzenia eksploatacji pola G-1/7 O/ZG Rudna

Laskowski M., Samokar Z., Sosnowski K., Wróbel J.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

207-214

PL

Eksploatacja w polu G-1/7 O/ZG Rudna w znacznej części realizowana była w granicach filara ochronnego miasta Polkowice w warunkach zagrożenia tąpaniami. Z uwagi na aktywność sejsmiczną, towarzyszącą tej eksploatacji, zwłaszcza wstrząsy o najwyższej energii, przy ustalaniu zasad i rygorów prowadzenia robót górniczych oprócz profilaktyki tąpaniowej należało uwzględniać zagadnienia związane z ochroną zabudowy powierzchni.

EN

Progress of mining exploitation at G-1/7 panel of "Rudna" Cooper Mine was going in area of Polkowice town protection pillar with companion higher seismic activity hazard. In paper was presented method of underground mining works and regulations associated with influence of mining exploitation on terrain surface.

12

Prognoza energii i zagrożenia sejsmicznego na podstawie obserwacji AE i wstrząsów

Kornowski J., Kurzeja J.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

173-182

PL

Celem tej publikacji jest przedstawienie stanu prac wykonanych dotąd przez jeden z zespołów współpracujących w ramach projektu MNiSW - R09 030 03 i zapoznanie zainteresowanych prognozą zagrożenia sejsmicznego Czytelników z kierunkiem, w którym nasza praca zmierza. Ponieważ stwierdzono wcześniej, że podział na sejsmologię górniczą i sejsmoakustykę jest nieco sztuczny i fizycznie nieuzasadniony, postanowiliśmy opracować metodę, która nie naruszając obecnie działających metod oceny stanu zagrożenia tąpaniami, umożliwi przybliżoną prognozę całkowitej energii sejsmicznej (będącej sumą energii wstrząsów i AE) i prognozę zagrożenia (i stanu zagrożenia) zdefiniowanego na podstawie tej energii. Sumowanie energii wstrząsów i energii AE wymagało najpierw opracowania metody oceny fizycznej (wyrażonej w dżulach) energii AE. By rozwiązanie było rzeczywiście użyteczne, estymacja energii AE oparta została wyłącznie na rutynowych pomiarach tak zwanej energii umownej, bez konieczności lokalizacji źródeł AE. Rozwiązanie tego zadania umożliwia teraz tworzenie tak zwanych szeregów czasowych energii całkowitej, czyli ciągów liczb Ec(t), t= 1, 2, ... przedstawiających całkowitą energię emitowaną w każdej kolejnej godzinie z konkretnej ściany objętej obserwacją AE i sejsmologiczną. Ciągi te są w pewnym stopniu prognozowalne, co umożliwia też prognozę jednoznacznie zdefiniowanego (łatwego do fizycznej interpretacji) zagrożenia sejsmicznego i stopnia zagrożenia sejsmicznego. Zagadnienia te zostały rozwiązane i obecnie trwają prace związane z oprogramowaniem metod i weryfikacją programów, a wstępne wyniki przedstawiamy w niniejszym artykule.

EN

This paper is a very short report on the state of realization of the project MNiSW R0903003 (of the Polish Ministry of Science), aiming to inform the audience with the direction of our work and the results so far obtained. Realizing that the seismoacoustics and mining seismology methods are separated somewhat artificially, we decided to prepare the method which, not interfering into the performance of existing methods, allows to approximately predict the total seismic energy (estimated as the sum of AE and tremors energy) and the seismic hazard defined on the ground of this energy. As the AE energy usually, in our mines, is calculated as the so called "conventional" energy, not additive with respect to the (physical) energy of tremors, at first we had to find the useful method of AE energy estimation without sources location. Having done this, it is possible to aggregate energies, constructing time series of Ec(t) that are autocorrelated so, to a degree, predictable. These problems have been solved and now we prepare and verify computer programs to implement the method.

13

Doświadczenia kopalni "Rydułtowy-Anna" w prowadzeniu eksploatacji w pokładach zagrożonych tąpaniami na przykładzie ściany J-12 w pokładzie 713/1-2

Barański A., Grycman J., Szurman Z., Kabza T.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

7-21

PL

W artykule omówiono warunki złożowe, tektoniczne i górnicze prowadzonej eksploatacji przez kopalnię "Rydułtowy-Anna" w aspekcie zagrożenia sejsmicznego. Przeanalizowano wyniki obserwacji sejsmologicznych oraz wpływ najważniejszych czynników górniczych i geologicznych na stan zagrożenia w rejonie ściany J-12 w pokładzie 713/1-2.

EN

The paper discusses deposit, tectonic and mining conditions of exploitation run by "Rydułtowy-Anna" mine with the view of rockbursts hazard. The results have been analyzed of seismologic observations and the influence of the most important mining and geological factors on the status of the hazard in the area of J-12 longwall in 713/1-2 seam. The results of analysis of seismologic observations have been presented together with analytical forecasts.

14

Badanie kategoryzacji zagrożenia tąpaniami z wykorzystaniem sieci neuronowych

Kabiesz J.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

93-104

PL

Celem przedstawionych w niniejszym artykule badań było sprawdzenie przydatności sieci neuronowych jako narzędzia umożliwiającego kategoryzację zagrożenia tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego. Sprawdzano na rzeczywistym przykładzie eksploatacji pokładu węgla kamiennego w jednej z kopalń możliwość klasyfikacji tego zagrożenia przez sieć neuronową Kohonena. Sprawdzano wyniki uczenia tej sieci na zestawach danych (zmiennych wejściowych) niewątpliwie wpływających na stan zagrożenia oraz danych rozszerzanych o zestawy zmiennych o wartościach losowych lub/i wartościach stałych. Badano w ten sposób czułość i odporność wyników uczenia sieci na występowanie informacji niezwiązanych z klasyfikowanym zagrożeniem reprezentowanym przez stały zestaw danych.

EN

Investigations presented in the paper were targeted at the checking of neural networks' usefulness as a tool enabling the categorization of outbursts hazard in hard coal mines. A possibility of classification of this hazard by the Kohonen neuron network was checked on a real example of exploitation of hard coal seam in one of mines. The results of learning of this network were verified on sets of data (input variables) undoubtedly influencing the state of hazard, as well as data being extended with sets of variables of random values or/and the constant values. In this way, the sensitivity and resistance of network learning results was tested for the occurrence of information not associated with the classified hazard represented by a fixed data set.

15

Analiza stanu zagrożenia tąpaniami w polu północnym KWK Bobrek-Centrum

Barański A., Pierzyna A., Tetla W.

Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa

|

2008

|

Wyd. spec. nr 7

23-31

PL

Praca ta stanowi analizę stanu zagrożenia tąpaniami w Polu Północnym - głównym polu eksploatacji w obecnym obszarze górniczym kopalni "Bobrek-Centrum", ruch "Bobrek". Skomplikowana sytuacja górniczo-geologiczna, niekorzystne decyzje administracyjne i górnicze w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku dotyczące eksploatacji pod miastem Bytom, to wszystko miało negatywny wpływ na stan zagrożenia tąpaniami w tym rejonie. "Górnictwo w rejonie Bytomia ma przed sobą jeszcze 30 lat eksploatacji opartej na tych pokładach, które w przeszłości "skreślono". Był to jednak czas, gdy można było eksploatować inne pokłady. Dziś i jutro górnictwa w tym rejonie to wyzwanie dla tych, którzy górnictwo traktują jako służbę i powołanie" [1].

EN

The "Bobrek-Centrum" Hard Coal Mine is a mine with long mining tradition. The main extraction panel in the present mine field of the Mine is the Northern Panel. Complicated geological-mining situation (washing out of the seam 501 or complexes of resistant roof layers of sandstone, sandy shales), natural susceptibility of the coal deposits of the Bytom syncline to rockbursts, former mining operations, indistinct and non- ordered deposit extraction in a relatively small area, chaotic and not fully considered deposit extraction policy become apparent today. "Mining in the Bytom area can function and will be functioning through the next 30 years on the basis of seams, which once in the part were "cancelled". However, there was a time, when other seams could be extracted. Today and tomorrow mining in this area is a challenge for those, who the mining profession consider as service and vocation" [1].

16

Features of rock mass movements during higher geodynamic activity in terms of the Tashtagol Mine, Russia

Lobanova T. V., Oparin V. N., Leontiev A. V.

Archives of Mining Sciences

|

2008

|

Vol. 53, no 3

383-396

EN

The paper gives consideration on the comprehensive study of the earth surface and rockmass movements in the area of the Tashtagol Mine, Russia. The mine is located in the conditions of higher geodynamic activity, including rock bursts. The authors used methods of traditional and satellite geodesy in their research.

PL

Szczególną cechą złóż rudy żelaza w Gomaya Shoria (rejon Kemerovo, Rosja)jest zwiększone zagrożenie sejsmiczne. Najbardziej niebezpiecznym pod tym względem jest złoże Tashtagol, gdzie zanotowano tąpnięcia już na głębokości 300 m. Na głębokości 500 m, na której obecnie prowadzone jest wydobycie, obserwuje się tąpnięcia (107_109 J), które na znacznych obszarach niszczą sztolnie transportowe, przerywają procesy technologiczne i skutkują poważnymi stratami ekonomicznymi. W okresie od 1959 do 2007 roku zanotowano niemal 16000 zjawisk dynamicznych z których 19 to tąpnięcia. Zagrożenie powiększa sąsiedztwo regionu górskiego Altai-Sayan, o wysokiej aktywności sejsmicznej. Na wschodzie tego regionu stale notuje się trzęsienia ziemi o wielkości M> = 3,5. Technologia wydobycia zakłada strzelanie przygotowawcze i centralne. Hipocentra strzelań mieszczą się w przedziale głębokości 300-700 m a ilość stosowanych materiałów wybuchowych sięga 700 t. Studium wykazało, że efekt sejsmiczny robót strzałowych przekracza efekt sejsmiczności naturalnej w tym rejonie. W warunkach wysokiej aktywności sejsmicznej i koncentracji eksploatacji, powstał rejon zagrożenia geomechanicznego. Dlatego istotne jest prowadzenie monitoringu geomechanicznego w celu przewidywania i zapobiegania wypadkom.

17

Zagrożenie tąpaniami w rejonie eksploatacji realizowanej w skomplikowanych warunkach tektoniki górotworu

Patyńska R.

Prace Naukowe Instytutu Geotechniki i Hydrotechniki Politechniki Wrocławskiej. Konferencje

|

2007

|

Vol. 76, nr 42

509-519

PL

W referacie przedstawiono analizy odnoszące się do zagrożenia tąpaniami w aspekcie zagadnień związanych z tektoniką towarzyszącą eksploatacji pokładu 502 ścianą 4 w KWK Wujek Ruch Śląsk. Wykazano jako istotny, wpływ warunków geologicznych na stan zagrożenia wstrząsami sejsmicznymi, w otoczeniu pola ściany usytuowanej w sąsiedztwie filara i calizny, tworzących skrzydło zrzucone i wiszące dla sąsiadujących uskoków. Naruszenie równowagi górotworu w strefie uskoku oraz wzrost przestrzeni wyeksploatowanej, powodują dynamiczną reakcję stropu zasadniczego. Hipocentra wstrząsów sejsmicznych lokalizują się bezpośrednio w stropie przedmiotowego pokładu.

EN

This paper presents the analyses of rock burst hazard with regard to the tectonical problems associate with the long wall coalface No. 4 mining of coal seam No. 502 in the Śląsk section of the Wujek mine. As an essential is shown the impact of geological conditions on the state of seismic mine trem hazard around the panel of a longwall coalface situated in the vicinity of a pillar and a ody of coal forming both the upthrown and downthrown blocks for the adjacent faults. Disturbing the rock n|a| equlibrium in the fault zone and an increase in worked out space can bring about a dynamic reaction the immediate roof. The mine tremor sources are positioned immediately in the roof of a coal seam under consideration.

18

Sejsmologiczna ocena stanu zagrożenia tąpaniami z wykorzystaniem elementów logiki rozmytej

Kołodziejczyk P.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2006

|

z. 274

75-86

PL

Obowiązujący system oceny stanu zagrożenia tąpaniami jest bardzo złożony, z uwagi na konieczność stosowania wielu różnych metod szczegółowych. Wykorzystując niektóre pojęcia z zakresu teorii zbiorów rozmytych można dokładniej opisać rzeczywisty stan zagrożenia tąpaniami, jednocześnie eliminując mankamenty obowiązującej metodyki oceny. Ponadto zastosowanie logiki rozmytej umożliwia kwantyfikację tego zagrożenia w unormowaniu 0-1, a także ocenę jego zmienności w czasie - określenie trendu. W artykule przedstawiono modyfikację sejsmologicznej oceny zagrożenia tąpaniami, w odniesieniu do wyrobiska górniczego na przykładzie ściany podsadzkowej.

EN

Obligatory system of assessment of rockburst risk level is so complex because of necessity of using many different detailed methods. It is possible to describe the real risk level of rockburst more detail by using some notions from fuzzy sets theory, it also allow to eliminate faults of obligatory methods of estimates. Using fuzzy logic enables quantification in normalizing 0-1, as well as estimate variability in time - determination of trend. This article presents modification of seismological assessment of rockburst risk level reference to mining excavation on example of longwall with hydraulic backfill.

19

Możliwość wykorzystania wyników analitycznych prognoz naprężeniowych do oceny stanu potencjalnego zagrożenia tąpaniami wyrobisk

Bańka P., Jaworski A.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2002

|

z. 254

193-204

PL

W artykule przedstawiono sposób wykorzystania wyników analitycznej prognozy rozkładu naprężeń do oceny potencjalnego stanu zagrożenia tąpaniami projektowanych robót górniczych. Ogólnie scharakteryzowano analityczną metodę prognozowania stosowaną przez autorów do oceny naprężeniowych warunków prowadzenia robót. Na konkretnym przykładzie projektu wybierania przedstawiono możliwość wykorzystania wyników obliczeń prognostycznych do oceny stanu potencjalnego zagrożenia tąpaniami.

EN

The paper presents the way to use the results of analytical predictions involving the distribution of stresses for estimation the potential state of rockbursts hazard of planned mining works. The analitycal method to predict the distribution of stresses in the areas of mining works were presented. Basing on the plans of mining works the potentials use the results of predictions were presented aiming to estimation the potential state of rockburst hazard.