Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nowe podejście w bioanalityce związków bioaktywnych na bazie krzemu

Szultka-Młyńska Małgorzata, Orzoł Aleksandra, Rogowska Agnieszka, Gołębiowski Adrian, Głowacka Katarzyna, Pomastowski Paweł, Górecki Ryszard, Buszewski Bogusław

Analityka : nauka i praktyka

|

2021

|

nr 4

4--13

PL

Rośliny lecznicze stanowią niedoceniany rezerwuar bioaktywnych substancji antybakteryjnych, antygrzybicznych i antypasożytniczych. Prowadzenie kompleksowych i systematycznych badań w zakresie identyfikacji oraz izolacji tych substancji stanowi wyzwanie dla współczesnej nauki.

2

Ocena stopnia zagrożenia Fe, Mn, Zn i Cu borówki czernicy (Vaccinium myrtillus L.) na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Musielińska R., Bąbelewska A., Ciesielski W.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa

|

2018

|

T. 6

591--607

PL

Rośliny lecznicze coraz chętniej wykorzystywane są w zapobieganiu i/lub leczeniu wielu chorób, a zalety fitoterapii i naturalnych metod leczenia na stałe zagościły w nowoczesnym lecznictwie. Jednak wysoka zawartość metali ciężkich w gatunkach leczniczych może eliminować je z zastosowań medycznych, ujemnie wpływać na proces terapeutyczny oraz stać się dodatkowym źródłem narażenia na te pierwiastki. W tej sytuacji, przestrzeganie norm maksymalnej zawartości metali w roślinach staje się koniecznością, szczególnie w przypadku gatunków leczniczych, konsumpcyjnych lub paszowych. Celem badań było określenie zawartości metali: żelaza, manganu, cynku i miedzi w borówce czernicy (Vaccinium myrtillus L.). Próbki roślinne (część nadziemną oraz część podziemną) pobrano na 10 stanowiskach badawczych w Załęczańskim Parku Krajobrazowym. Zawartości badanych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Zawartość żelaza w borówce czernicy była podobna na wszystkich stanowiskach badawczych i mieściła się w granicach: 20,316-25,994 µg/g s.m. w części podziemnej; 22,865-25,324 µg/g s.m. w części nadziemnej roślin. Biodostępne ilości manganu w Vaccinium myrtillus były niższe od zawartości żelaza, przy czym ilości odnotowane w części podziemnej były dwukrotnie wyższe niż w części nadziemnej borówki czernicy (Mn w części nadziemnej: 4,311-4,584 µg/g s.m.; Mn w części podziemnej: 8,519-9,054 µg/g s.m.). Podobnie niższe zawartości odnotowano dla cynku - część nadziemna: 1,204-1,386 µg/g s.m.; część podziemna: 1,770-2,023 µg/g s.m. W przypadku miedzi nie odnotowano wartości większej niż 0,05 µg/g s.m. (dla obu części borówki na wszystkich stanowiskach pomiarowych). Prezentowane wyniki zawartości żelaza, manganu, cynku i miedzi w Vaccinium myrtillus opisują przydatność tej rośliny w celach konsumpcyjnych i leczniczych.

EN

Medicinal plants are more and more willingly used in the prevention and/or treatment of many diseases, and the advantages of phytotherapy and natural methods of treatment have become a permanent feature of modern medicine. However, the high content of heavy metals in medicinal species can eliminate them from medical applications, adversely affect the therapeutic process and become an additional source of exposure to these elements. In this situation, observance of the maximum metal content standards in plants becomes necessary, especially in the case of medicinal, consumer or feed species. The aim of the study was to determine the content of iron, manganese, zinc and copper in the blueberry of saithe (Vaccinium myrtillus L.). Plant samples (aboveground part and underground part) were taken at 10 research sites in the Załęcze Landscape Park. The contents of the tested elements were determined by atomic absorption spectrometry (ASA) with the use of VARIAN AA 240 apparatus. The iron content of blueberry was similar at all research sites and was within the following limits: 20.316-25.994 µg/g s.m. in the underground part; 22,865-25,324 µg/g s.m. in the aboveground part of the plants. The bioavailable quantities of manganese in Vaccinium myrtillus were lower than the iron content, while the quantities recorded in the underground part were twice as high as in the aboveground part of blueberry (Mn in the aboveground part: 4,311-4,584 µg/g s.m.). Month in the underground part: 8.519-9.054 µg/g s.m.). Similarly, lower levels were recorded for zinc - above ground part: 1.204-1.386 µg/g s.m. underground: 1,770-2,023 µg/g s.m. In the case of copper, no value greater than 0.05 µg/g s.m. was recorded. (for both parts of blueberry at all measuring points). The presented results of iron, manganese, zinc and copper content in Vaccinium myrtillus describe the usefulness of this plant for consumption and treatment.

3

Właściwości antyoksydacyjne wybranych preparatów roślinnych

Piszcz P., Boguszewska P., Głód B. K.

Camera Separatoria

|

2017

|

Vol. 9, No. 1

11--22

PL

Wolne rodniki i antyoksydanty odgrywają istotną rolę w prawie każdej jednostce chorobowej, dlatego tak istotne jest ich oznaczanie. W literaturze opisanych jest wiele sposobów oznaczania antyoksydantów. Często jednak sumaryczna wielkość całkowity potencjał antyoksydacyjny (CPA) dostarcza więcej informacji o badanym układzie niż stężenia poszczególnych antyoksydantów. Celem pracy było oznaczenie całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) wodnych ekstraktów wybranych preparatów roślinnych. Materiał badawczy stanowiły próbki kudzu, guarany, żeńszenia oraz napoju herbacianego ‘’Ekoland’’. W celu zbadania CPA zastosowano metody spektrofotometryczne (z zastosowaniem rodników DPPH i peroksylowych oraz oznaczanie całkowitego stężenia polifenoli metodą FC), a także wysokosprawną chromatografię cieczową z detekcją elektrochemiczną (HPLC/ED). Wyniki CPA przedstawiono w przeliczeniu na ekwiwalent kwasu galusowego oraz wzajemnie ze sobą skorelowano.

EN

Free radicals and antioxidants play an important role in almost every disease, so it is important to their determination. In the literature described many methods for determining antioxidants. Often however, the total antioxidant potential (TAP) provides more information about the system than the determination individual antioxidant concentrations. The aim of the study was to determine the total antioxidant potential of water extract of selected plants (panax ginseng, pueraria montana, guarana and “Ekoland” tea). In order to investigate the TAP we used spectrophotometric and chromatographic methods. The results were correlated with the TAPs values related to the DPPH and peroxyl radicals as well as to the total polyphenols content in the sample.

4

Ocena zagrożenia ołowiem i kadmem borówki czernicy (Vaccinium myrtillus L.) z terenu Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Musielińska R., Bąbelewska A., Ciesielski W.

Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa

|

2016

|

T. 4

279--293

PL

Celem pracy było określenie zawartości ołowiu i kadmu w borówce czernicy (Vaccinium myrtillus L.). Roślina ta, o szerokim geograficznym zasięgu występowania, wegetuje w strefie klimatycznej Polski oraz jest szeroko wykorzystywana jako roślina jadalna i lecznicza. Terenem badań był Załęczański Park Krajobrazowy, na obszarze którego wytypowano 10 stanowisk poboru prób roślinnych (część nadziemna oraz część podziemna). Zawartość wybranych pierwiastków oznaczono metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej (ASA) z wykorzystaniem aparatu VARIAN AA 240. Biodostępne ilości ołowiu w borówce czernicy były zbliżone na wszystkich stanowiskach i mieściły się w zakresie: część nadziemna 1,041–1,220µg/g s.m.; część podziemna 1,036–1,210µg/g s.m. Zawartość kadmu w Vaccinium myrtillus była kilkukrotnie niższa od zawartości ołowiu i mieściła się w przedziale: część nadziemna 0,023–0,045µg/g s.m.; część podziemna 0,025–0,050µg/g s.m. Uzyskane wyniki badań mogą mieć duże znaczenie dla ocen zawartości ołowiu i kadmu w borówce czernicy, tj. gatunku pozyskiwanego w celach konsumpcyjnych i leczniczych.

EN

The aim of the study was to determine the contents of lead and cadmium in bilberry (Vaccinium myrtillus L.). This plant has a wide occurrence geographical cover-age, it occurs in Polish climatic zone and is widely used as an edible and medicinal plant. The area of the study was the Załęcze Landscape Park, where there were selected 10 positions from which the plant samples were taken (the overground part and the underground part). The content of selected elements was determined by atomic absorption spectrometry (AAS) using the camera VARIAN AA 240.Bioavailable amounts of lead in bilberry were similar in all the positions and they were in the range: the part above ground 1,041–1,220µg/g s.m.; the underground part of 1,036–1,210µg/g s.m. Cadmium content in Vaccinium myrtillus was several times lower than the lead content and was in the range: the overground part 0,023–0,045µg/g s.m.; the underground part of 0,025–0,050µg/g s.m. The obtained results may be important for the assessment of lead and cadmium contents in bilberry which is the species harvested for food and medicines.

5

Właściwości antyoksydacyjne naparów wodnych wybranych roślin leczniczych

Piszcz P., Grzybowska I., Głód B. K.

Camera Separatoria

|

2016

|

Vol. 8, No. 2

65--74

PL

Wolne rodniki są to atomy, cząsteczki lub jony posiadające przynajmniej jeden niesparowany elektron. Zazwyczaj są one bardzo reaktywne. Wolne rodniki i antyoksydanty odgrywają istotną rolę w prawie każdej jednostce chorobowej, dlatego tak istotne jest ich oznaczanie. W literaturze opisanych jest wiele sposobów oznaczania wolnych rodników jak i antyoksydantów. Często jednak sumaryczna wielkość całkowity potencjał antyoksydacyjny (CPA) dostarcza więcej informacji o badanym układzie niż stężenia poszczególnych antyoksydantów i/lub rodników. Celem pracy było oznaczenie całkowitego potencjału antyoksydacyjnego (CPA) wodnych naparów wybranych roślin leczniczych. Materiał badawczy stanowiły próbki miłorzębu japońskiego, catuaby, sarsaparilli, diabelskiego pazura oraz macy. W celu zbadania CPA zastosowano metody spektrofotometryczne (z zastosowaniem rodników DPPH i peroksylowych oraz oznaczanie całkowitego stężenia polifenoli metodą FC), a także wysokosprawną chromatografię cieczową z detekcją elektrochemiczną (HPLC/ED). Wyniki CPA przedstawiono w przeliczeniu na ekwiwalent kwasu galusowego oraz wzajemnie ze sobą skorelowano.

EN

Free radicals are atoms, compounds or ions with the odd numbers of electrons. They are usually more reactive than other chemical species and harmful to biological cells and the whole living organisms, like human beings. They are implicated in the pathogenesis of many diseases including, e.g., cancer, Alzheimer’s disease, rheumatoid arthritis, and Parkinson’s disease. Free radicals are inactivated by the free radicals scavengers and/or antioxidants. Sometimes, both terms are used convertible. Usually, the antioxidants are also identified with the sample antiradical activity because free radicals or, more generally, reactive oxidant species (ROS) are main oxidants occurred in the biological samples. Total antioxidant potential (TAP) is proportional to the products of concentrations of all antioxidants in the sample and their antioxidant powers (rate constants). Due to components interaction in the sample, tap frequently better describes the antioxidant properties of the complex biological samples, such as herbal extracts. The aim of the study was to determine the total antioxidant potential of water infusions of selected medicinal plants. In order to investigate the TAP we used spectrophotometric and chromatographic methods. The results were correlated with the TAPs values related to the DPPH and peroxyl radicals as well as to the total polyphenols content in the sample.

6

Intoksykacja Pb wybranych roślin z zasięgu oddziaływania Huty Częstochowa

Musielińska R., Kwapuliński J., Kowol J.

Ekologia i Technika

|

2014

|

R. 22, nr 4

193--199

PL

Zanieczyszczenie gleby, zwłaszcza związkami metali ciężkich, może w istotny sposób wpływać na wzrost zanieczyszczenia roślin. O stopniu zagrożenia występowaniem różnych pierwiastków w glebie decyduje rodzaj emisji przemysłowej. Gleby z terenów uprzemysłowionych, zwłaszcza w otoczeniu hut, zostają w różnym stopniu zanieczyszczone związkami metali ciężkich, w tym również związkami ołowiu. Przedmiotem badań nad kumulacją Pb były części morfologiczne: korzeń, segmenty łodygi o długości 10 cm, liść, kwiat 60 gatunków roślin leczniczych oraz gleba z warstwy przykorzennej glebę. Formy bezpośrednio biodostępne (forma wymienna i adsorbowana) i pośrednio biodostępne Pb (forma węglanów i połączeń organicznych) ustalono zgodnie z metodą Rudd'a. Zawartość ołowiu w glebie i w roślinach oznaczono za pomocą spektrofotometru Pye Unicam SP9 z dokładnością 0,01 µg/g. W ocenie zdolności kumulacji ważny jest poziom zawartości różnych pierwiastków potencjalnie uczestniczących w konkurencji o receptor jakim jest korzeń rośliny. Przeciętne zawartości metali w formie wymiennej i adsorbowanej w glebie wynosiły kolejno (µg/g): Zn 2,47 i 54,43; Cr8,53 i 3,27; Cd 0,17 i 0,27; Mn 1,77 i 8,35; Cu 22,90 i 8,61; Pb 1,79 i 5,32; Ni 0,65 i 0,57; Fe 5,10 i 15,18. W formie węglanów i połączeń organicznych Pb występował w ilości 7,30 µg/g oraz 4,76 µg/g. Zawartości Pb odpowiadające 10 percentylowi mogą być wykorzystane w innych badaniach jako układ odniesienia. Duże wartości odpowiadające 10 percentylowi wykazały szczególnie (w µg/g) w korzeniach: mak polny (Papcwer rhoeas) - 9,50 i dziewanna pospolita (Verbascum nigrun) - 6,32; w liściach: starzec wiosenny (Senecio vernalis) - 4,05, dziewanna wielkokwiatowa (Verbascum densiflorum) - 3,84, babka zwyczajna (Plantago major) - 3,68. Rośliny lecznicze mogą stanowić, dzięki posia¬danym dużym wybiórczym zdolnościom kumulowania, dodatkowe źródło obecności ołowiu w organizmie ludzi w zależności od procedury leczniczej.

EN

Soil contamination, especially heavy metal compounds, can significantly affect the increase in pollution of the plant. Of hazard occurrence of various elements in the soil determines the type of industrial emissions. The soil of the industrialized nations, especially in the steel mills, are in varying degrees of polluted compounds of heavy metals, including lead compounds. The subject of the research on the accumulation of Pb were morphological parts: the root, stem segments with a length of 10 cm, the leaf, the flower of 60 species of medicinal plants and the soil from a by-root layer. Directly bioavailable forms (exchangeable and adsorbed form) as well as indirectly bioavailable ones of Pb (a form of carbonates and organic compounds) was established in according to Rudd's method. The lead content in the soil and in plants was determined with the use of Pye Unicam SP9 spectrophotometer to an accuracy of 0.01 µg/g. In assessing the ability of accumulation the important thing is the level of various elements potentially involved in the competition for the receptor, which is the root of the plant. The average metal con-tents in the exchangeable and adsorbed form in the soil were respectively (µg/g) Zn 2.47 and 54.43; CR8.53 and 3.27; Cd of 0.17 and 0.27; Mn of 1.77 and 8.35 ; Cu 22.90 and 8.61; Pb 1.79 and 5.32 ; Ni 0.65 and 0.57 ; Fe 5.10 and 15.18. In the form of carbonates and organic compounds Pb occurred in the amount of 7.30 µg/g and 4.76 µg/g. The contents of Pb corresponding to the 10 percentile can be used in other studies as a reference. Large values corresponding to the 10 percentile were particularly noted (in µg/g) in the root of Papaver rhoeas - 9.50 and Verbascum nigrum - 6.32; in the leaves of: Senecio vernalis - 4.05 , Yerbascum densiflorum - 3.84, Plantago major - 3.68. Medicinal plants can be, due to their high selective ability of accumulation, an additional source of lead in the human body, depending on the treatment procedure.

7

Ogrody lecznicze na wybranych dziełach malarstwa tablicowego XV wieku

Kulesza P.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 8-A

49--53

PL

Jednym z rodzajów ogrodów użytkowych są ogrody lecznicze. Rozpowszechnione w średniowieczu, uzupełniały założenia klasztorne, rzadziej były obecne w obiektach świeckich. Niniejszy artykuł obejmuje badania nad ogrodami leczniczymi odzwierciedlonymi w malarstwie tablicowym XV wieku. Jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy prezentowane na obrazach kompozycje ogrodowe mają charakter leczniczy. Odpowiedzi na to pytanie może udzielić analiza botaniczna wybranych obrazów i określenie właściwości medycznych rozpoznanych roślin w odniesieniu do ówczesnej wiedzy o ziołolecznictwie.

EN

Medicinal gardens are one of the types of utilitarian gardens. Ubiquitous in the Middle ages, they complemented monastic compounds, and were less common in secular objects. This article concerns research regarding medicinal gardens portrayed in panel painting of the 15th century. It is an attempt at answering the question whether the garden compositions presented in the paintings are of medicinal character. An answer to this question can be obtained from a botanical analysis of selected paintings, as well as determining medicinal properties of identified plants in relation to contemporary knowledge concerning herbalism.

8

Trace elements in medicinal plants: environmental quality and human health concerns

Prasad M. N. V.

Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Nr 16

56-58

9

Sałata Lactuca sp. jako roślina lecznicza w badaniach polskich XIX-wiecznych farmaceutów i lekarzy

Trojanowska A.

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2005

|

R. 50, nr 3/4

123--134

EN

Mentions of lettuce Lactuca sp. that have appeared since antiquity contained similar information on its curative properties, but such properties were ascribed to different species or varieties. Apart from the wild and poisonous lettuce, also garden or common lettuce were identified as having curative action, and some publications lacked information enabling the precise identification of the lettuce in question. In the 19th century, attempts were made to put some order into the knowledge of lettuce as a medicinal plant. Information contained in Polish medical studies of the 19th century on lettuce points to the poisonous species, Lactuca virosa, and the common or garden lettuce, Lactuca sativa v. Lactuca hortensis, as being used as a medicinal plant. In that period, lettuce and especially the the desiccated lactescent juice obtained from it, lactucarium, were considered to be an intoxicant, and were used as a sedative and an analgesic. The action of the substance was weaker than that of opium but free of the side-effects, and medical practice showed that in some cases lactucarium produced better curative effects than opium. To corroborate those properties of lettuce and its lactescent juice, studies were undertaken to find the substance responsible for the curative effects of the juice. However, such studies failed to produce the expected results, and the component responsible for the curative properties of letuce was not identified. Medical practice thus had to restrict itself to the uses of the desiccated lactescent juice and extracts obtained from it. The possibility of obtaining lactucarium from plants cultivated in Poland caused Polish pharmacists and physicians to take an interest in the stuff and launch their own research of lettuce and the lactescent juice obtained from it. Results of research on lettuce were published in 19th-century journals by, among others, Jan Fryderyk Wolfgang, Florian Sawiczewski and Jozef Orkisz.

10

Comparative study of uptake, accumulation and some effects of cadmium in two cultivars of Salvia officinalis L.

Masarovicova E., Kral'ova K., Stresko V.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

Vol. 11, nr 2-3

209--214

EN

The effeets of Cd(N)3)2 on production characteristies (length of roots and shoots as well as dry mass of roots and shoots) and cadmium uptake in the plant organs in two eultivars of Salvia officinalis L., cv. Krajova (Slovakian provenance) and cv. Primorska (Yugoslavian provenanee) were studied. Two month old plants were cultivated hydroponically for seven days under controlled conditions in the Hoagland solution without and in the presence of Cd(N)3)2 (30, 60, 120, 180,240,360 and 480 µmol dm-3). The metal content in above-ground and underground parts of studied cultivars were determined using flame atomic absorption spectrophotometry (FAAS). It was found that both studied cultivars belong to hyperaccumualtors of cadmium because they accumulated in the shoots over than 100 µg g-1Cd. However, cv. Primorska was more effective mainly for translocation of cadmium into the above-ground part of plant.

PL

Zbadano wpływ [WZÓR] na charakterystykę produkcji (długość korzeni i pędów w przeliczeniu na suchą masę) oraz pobrania kadmu przez organy szałwii lekarskiej (Salvia officinalis L.) odmiany Krajova (pochodzącej ze Słowacji) i odmiany Primorska (pochodzącej z Jugosławii). Dwumiesięczne rośliny przez siedem dni uprawiano hydroponicznie w warunkach kontrolowanych, w roztworze Hoaglanda bez udziału oraz w obecności Cd(N)3)2 (30, 60, 120, 180, 240, 360 i 480 µmol dm-3). Zawartość metalu w nadziemnych i podziemnych częściach badanych odmian oznaczono metodą płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS). Stwierdzono, że szałwia z obu plantacji należy do hiperakumulatorów kadmu, ponieważ w pędzie zgromadziły ten metal w ilości 100 µmol dm-3. Dla odmiany Primorska stwierdzono efektywniejszą translokację kadmu do nadziemnych części roślin.

11

Effect of Metal Ions on Some Medical Plants

Masarovicova E., Kralova K., Stresko V.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 3-4

275-279

EN

The effect of cadmium and zinc separately ([formula]), as well as combined application of these ions on production parameters (shoot and root biomass, shoot/root ratio, length of shoots and roots) of young plants of Hypericum perforatum and Chamomilla recutita was investigated. Moreover, the metal contents in above-ground and underground parts of these species were determined using FAAS. As the applied metal concentrations did not significantly affect studied parameters (except of root biomass) it could be concluded that both investigated medicinal plants could be used in phytoextraction and subsequent remediation of soils contaminated by cadmium and zinc.

PL

Badano wpływ dodawania kadmu i cynku oddzielnie [wzór], jak i kombinacji tych jonów na parametry wzrostu (biomasy pędów i korzeni, stosunku pędów: korzenie, długość pędów i korzeni) młodych roślin Hypericum perforatum i Chamomilla recutita. Ponadto zawartość metali ciężkich w nadziemnych i podziemnych częściach roślin oznaczono za pomocą FAAS. Nie stwierdzono znaczącego wpływu dodawanych stężeń metali na badane parametry (wyjątek stanowiła biomasa korzeni). Można z tego wywnioskować, że obie badane rośliny lecznicze mogłyby mieć zastosowanie w fitoekstrakcji, a następnie w remediacji gleb zanieczyszczonych kadmem i cynkiem.