Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zasoby populacji Gentiana cruciata L. na przykładzie murawy kserotermicznej w Unisławiu

Krasicka-Korczyńska E., Stosik T., Kwiatkowska B.

Ekologia i Technika

|

2011

|

R. 19, nr 6

333-339

PL

Gentiana cruciata jest byliną charakterystyczną muraw kserotermicznych, których zachowanie wymaga zabiegów wypasu lub koszenia powstrzymujących 6. proces sukcesji wtórnej. Koszenie jest utrudnione, czasami wręcz niemożliwe ze względu na silne nachylenie zboczy, na których takie siedliska występują. Z kolei chów owiec, które najbardziej 7. nadają się do takiego wypasu, jest nieopłacalny. Obserwuje się zatem zanikanie lub zmniejszenie liczebności wielu gatunków muraw stepowych. Cykliczne obserwacje podstawowych parametrów 8. populacji gatunków rzadkich pozwolą w porę podjąć działania ochronne w celu ich zachowania. Populację Gentiana cruciata obserwowano w 2009 r. na zboczach doliny Dolnej Wisły w Unisławiu. Ogółem stwierdzono występowanie 1107 osobników tego gatunku w wyraźnie wydzielonych, w terenie 10 skupiskach. Najliczniejsze są osobniki 3, 2 i 4-pędowe. Zdarzają się pojedyncze osobniki o 14-15 pędach. Średnia wysokość kęp wynosi 35-40 cm. Największą liczbę kwiatów na poszczególnych piętrach okółków kwiatowych obserwuje się w szczytowej części łodygi - na 11 i 12 węźle. Również liczba kwiatów jest największa w górnych okółkach. Liczba kwiatów jest wyraźnie 10. skorelowana z liczbą pędów osobnika. Zachowaniu stosunkowo licznej, w tym obszarze populacji Gentiana cruciata, sprzyja ekstensywny wypas bydła na murawach porastających zbocza. Również efemeryczne pożary niektórych zboczy hamują 11. ich zarastanie roślinnością drzewiastą.

EN

The aim of the work was to present the resources and basic parameters of Gentiana cruciata populations located in Unisław. The studies were carried out in 2009 in Unisław. Distribution of Gentiana cructaia specimens was mapped. The number of generative and vegetative shoots of each individual was determined. A representative population was subject to a detailed biometric analysis. The following features were analyzed: height of each individual, height of its shoots, the number of shoots per specimen, the number of nodi per individual, width of each clump, the length of inflorescences, the number of whorls, and the number of flowers per specimen. It was reported that Gentiana cruciata at its stand in Unisław grew in 10 fairly well separated subpopulations. These patches occurred mainly on slopes with southwest exposition and angle of inclination ca. 35%. Vegetation of these slopes is extensively grazed by cattle. In total, 1107 individuals were found. The highest frequency and density was observed for the area number 9 (0.339/ m2). Only a slightly lower density of Gentiana cruciata was reported for the area number 5 (0.205/m2). In the remaining areas the species was less frequent. Clumps of Gentiana cruciata consisted mainly of generative species. Individuals with 3 generative shoots prevailed, those with 2, 4 generative shoots were less frequently found, those with l, 5, 6 or 7 shoots were the rarest. Specimens of height within 35-40 cm interval were most commonly found. The rest were mainly 25-30 cm and 40-45 cm height. Lower or higher individuals were very rare. The maximum number of flowers per specimen was 114, the mean number was 55,24. The highest number of flowers were observed for 12. internodium. Slightly less number of flowers were reported for 11. and 13. internodium. For the most cases the minimum number of flowers per whorl was l, the maximum number was 16.

2

Fenologia wybranych gatunków roślin kserotermicznych ze szczególnym uwzględnieniem fazy kwitnienia

Kostuch R., Misztal A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

T. 8, z. 2a

105-114

PL

Badania pojawów fenologicznych roślin, oprócz poznania przebiegu ich rozwoju w czasie, mają także znaczenie dla praktyki gospodarczej, mimo to prowadzi się niewiele badań fenologicznych, gdyż wymagają one dłuższego czasu. Porównując fenologiczne terminy kwitnienia wybranych gatunków roślin kserotermicznych, rosnących w rezerwacie "Wały" na Wyżynie Miechowskiej w 2007 r., z podawanymi w literaturze, można stwierdzić, że niekiedy różnią się dość znacznie. Kwitnienie w 2007 r. rozpoczynało się o 2 tygodnie później niż podają SZAFER i in. [1967] i zwykle trwało o miesiąc krócej. Zaistniałe różnice czasowe w trwaniu kwitnienia należy tłumaczyć przede wszystkim przebiegiem pogody (niewystarczającymi opadami atmosferycznymi, szczególnie w okresie wiosny i lata). Ruszenie wegetacji wiosną zostało opóźnione z powodu niewystarczającego uwilgotnienia gleby. Dopiero opady, które wystąpiły na początku maja, przyczyniły się do tego, że większość wczesnych roślin zaczęła kwitnąć. W późniejszym okresie wiosennym i letnim wprawdzie występowały deszcze, ale nie były one ani wystarczająco częste, ani też obfite, a w lipcu opad był nawet znacznie niższy od średniej sumy opadów w tym miesiącu. W warunkach silnej insolacji oraz wysokiej temperatury nastąpiło ponowne przeschnięcie gleby, a to z kolei przyśpieszyło kwitnienie, owocowanie, a nawet obumieranie roślin.

EN

Studies on plants phenology, apart from understanding their development in time, are also important from the economic point of view. Nevertheless, few phenological studies are conducted since they need long observation periods. Flowering dates of selected xerothermic plant species which grew in 2007 in the Wały Reserve in the Miechowska Upland were found to differ quite significantly from those given in the literature. The differences consisted in that flowering in 2007 started 2 weeks later than that reported by SZAFER at al. [1967], and lasted usually a month shorter. The discrepancies can be explained mainly by weather condition (insufficient precipitation particularly during spring and summer). Because of unsatisfactory soil moisture, the start of vegetative growth in spring was delayed. Precipitation in the beginning of May enhanced the flowering of most early plants. Precipitations in the late spring and summer periods were neither sufficient nor abundant, and in July the rainfall was considerably lower than the average for this month. At intense insolation and high temperatures the soil repeatedly dried which in turn hastened flowering, fruiting and even dying out of plants.

3

Roślinność kserotermiczna istotnym elementem bioróżnorodności Wyżyny Małopolskiej

Kostuch R., Misztal A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

T. 7, z. 2b

99-110

PL

Murawy kserotermiczne, występujące w Polsce, są zbiorowiskami niezwykle cennymi, gdyż dzięki obecności w nich gatunków roślin pochodzących z cieplejszych i suchych, głównie stepowych obszarów Europy zwiększają bioróżnorodność krajowych ekosystemów trawiastych. W naszych warunkach klimatycznych roślinność kserotermiczna jest w stanie utrzymywać się tylko w odpowiednich warunkach siedliskowych. Murawy kserotermiczne zajmują na ogół niewielkie powierzchnie, zazwyczaj w ciepłych i suchych siedliskach, głównie na silnie nasłonecznionych stokach i zboczach o południowej ekspozycji. Takie siedliska występują na Wyżynie Małopolskiej, w związku z czym murawy kserotermiczne są tam dość liczne. W wyniku badań stwierdzono, że na terenie Wyżyny Małopolskiej występują wszystkie podstawowe jednostki fitosocjologiczne roślinności kserotermicznej. Ze względu na duży udział w runi roślin kwiatowych zbiorowiska roślinności kserotermicznej przypominają wyglądem step kwietny o niebywałych walorach estetycznych. Podczas kwitnienia urzekają swoim wyglądem i stanowią ewenementy krajobrazowe o dużych walorach, co dla środowiska przyrodniczego nie jest bez znaczenia. Ponadto występując najczęściej w krajobrazie rolniczym, stają się istotnymi czynnikami zwiększającymi jego bioróżnorodność, przyczyniając się również do poprawy walorów estetycznych terenów, na których występują. Ze względu na to, że w naszych warunkach klimatycznych nie tworzą one zespołów klimaksowych, o utrzymaniu ich różnorodności gatunkowej, jak też piękna, w dużej mierze decyduje ingerencja człowieka, polegająca na ochronie przed samozalesieniem.

EN

Xerothermic swards occurring in Poland are extremely important communities since owing to the presence of plants originating from warmer and drier, mainly steppe areas of Europe, they increase biodiversity of the national grass ecosystems. Under climatic conditions in Poland xerothermic vegetation is able to persist only under suitable habitat conditions. Xerothermic swards usually cover small areas, mainly in places where warm and dry habitats occur on strongly sun-heated slopes with southern aspect. The Malopolska Upland is the region where the occurrence of such habitats favours development of xerothermic vegetation, therefore xerothermic swards are quite numerous in this province. Research works conducted for some years revealed that all basic phytosociologcal units of the xerothermic vegetation occur in the area of the Malopolska Upland. Phytosociological characteristics of identified xerothemic plant alliances is the contents of presented paper. Because of a considerable proportion of flowers in their sward, xerothermic plant communities resemble flower steppe of great esthetical value. During their flowering period they charm with their beauty being landscape amenities of considerable environmental importance. Moreover they are more and more often present in the agricultural landscape becoming important factors improving its biodiversity and contributing to improvement of the landscape values of the areas in which they occur. However, due to the fact that under climatic conditions in Poland they do not form climatic alliances, their biodiversity and beauty may be to a great extent preserved by human interference involving their protection against self-a forestation.