Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przestrzenne zróżnicowanie odnawialności zasobów wód podziemnych zlewni Biebrzy w świetle ich oceny metodami deterministyczną i losową

Śmietański Lech, Filar Sławomir, Przytuła Elżbieta, Starościak Aneta, Szydło Magdalena

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 476, Hydrogeologia z. 17

123--131

PL

Autorzy przeanalizowali zagadnienie wpływu niepewności danych na wynik obliczeń przestrzennego zróżnicowania odnawialności zasobów wód podziemnych zlewni Biebrzy. Do przeprowadzenia obliczeń zastosowano formułę przekształcenia stałoobjętościowego. Danymi wejściowymi były wartości odpływu podziemnego i czynników wagowych w postaci litologii utworów powierzchniowych i średniego rocznego opadu. Obliczenia wykonano w wersji deterministycznej bez elementu niepewności danych i w wersji losowej z uwzględnieniem niepewności. Wynik obliczeń wskazuje na wyraźny wpływ niepewności danych na obliczone przestrzenne zróżnicowanie odnawialności zasobów wód podziemnych w granicach poszczególnych wydzieleń geologicznych w zlewni Biebrzy.

EN

Authors are considering the issue of data uncertainty effect on the outcome of calculations of the spatial diversity of groundwater renewability in the Biebrza river catchment. The constant volume transformation algorithm was used for the calculations. The input data were the values of underground runoff and the weight factors: surface lithology and mean annual precipitation. The calculations were deterministic without data uncertainty and probabilistic with data uncertainty. The results show significant influence of data uncertainty on the image of groundwater renewability in surface geological units of the Biebrza River catchment.

2

Morphological analysis of the Woji River in Port Harcourt, Nigeria : using temporal data and mathematical algorithm

Anya M. U. K., Ezekwe C. I., Oyegun C. U.

Landform Analysis

|

2017

|

Vol. 35

45--54

EN

The research analysed morphological variations of the Woji River between 1986 and 2016 using mathematical extrapolations and temporal data. A 50% reduction in the River mean channel width, full-bank discharge and the stream power was found. Channel siltation occurred due to high sediment fluxes from rapid urban processes versus reduced stream power of the river. Water hyacinth invasion, domestic waste dumps and narrow culvers constricted the river channels. Finally, an impaired river status was found and extinction projected by 2043. Recommended were correction and monitoring exercises to check activities along the river channel and to restore the head stream wetlands.

3

The capacity of ecosystem services in small water retention measures

Mrozik K., Idczak P.

Ekonomia i Środowisko

|

2017

|

nr 3

37--48

EN

This study identifies and analyses ecosystem services (ES) in the context of their applicability for drought and flood prevention measures planning undertaken within the framework of small water retention. The results illustrate that ES classified as regulation and maintenance are the most significant because they, one the one hand, contribute the most to improving the flood retention capacity of river catchment areas, whilst on the other hand they provide desirable values that people derive from nature. Furthermore, we also find that the small water retention reservoir is a solution which assures both the best weather hazard prevention as well as the greatest number of benefits.

4

Ocena wybranych wskaźników fizykochemicznych w wodach rzeki Raszynki

Burzyńska I.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 3

23--34

PL

Celem pracy była ocena jakości wody fizykochemicznych w rzece Raszynce na podstawie wybranych wskaźników fizykochemicznych Badania prowadzono na terenie rolniczej zlewni Raszynki (17,14 km2). Rzeka płynie przez powiaty piaseczyński i pruszkowski (woj. mazowieckie) i jest prawym dopływem rzeki Utraty. Próbki wody pobierano raz w miesiącu od lutego do końca listopada w latach 2014–2015 ze stałych punktów badawczych zlokalizowanych wzdłuż rzeki (R_1–R_10). W próbkach zmierzono pH i przewodność elektryczną właściwą (EC) oraz oznaczono stężenie wybranych składników, tj. N-NO3, N-NH4, P-PO4, Na, K, Mg, Ca i Cl-. Przeważająca liczba próbek wód z rzeki (78,0%) była złej jakości z powodu nadmiernego stężenia składników biogennych, tj. N-NO3, N-NH4 i P-PO4. Stężenie Mg, Ca oraz Cl- w wodzie rzeki było bardzo małe, pozwalające zaliczyć ją do I klasy jakości dla wód powierzchniowych.

EN

The aim of the study was to evaluate selected physical and chemical indicators in the waters of the Raszynka River on the background of land use in its vicinity. Study was carried out in the agricultural Basin of the Raszynka River (17.14 km2). Raszynka runs through Piaseczno and Pruszków districts on Masovian province. This river is a right tributary of the Utrata River. Water samples were collected monthly from February to November 2014–2015 with solid research points located along the river (R_1 to R_10). The vast number of water samples from the river (78.0%) were of bad quality due to excessive concentration of biogenic ingredients, i.e. N-NO3, N-NH4 and P-PO4. The concentration of Mg, Ca and Cl- in the river waters was very small, allowing include this to I class of surface waters.

5

Zmiany warunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienicy

Grzywna A., Mazur A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 38

136--142

PL

W pracy przedstawiono historię zmian stosunków wodnych w zlewni rzeki Tyśmienica. Na podstawie map topograficznych w skali 1 : 100 000 od 1839 do 2009 roku oraz projektów melioracyjnych przedstawiono zmiany układu sieci wodnej. W połowie XIX wieku rzeka brała początek z jeziora Krzczeń, a główne prace melioracyjne wykonano na przełomie wieków. W XVII wieku wybudowano największy staw Siemień. Rozwój gospodarki stawowej nastąpił po I wojnie światowej bowiem istnienie stawów chroniło majątek przed parcelacją. Największe zmiany stosunków wodnych zaszły w latach 1954–1961, kiedy to wybudowano Kanał Wieprz-Krzna a w dolinie powstało kilka obiektów melioracyjnych o powierzchni około 15 000 ha. W latach 60-tych kanał wodny stanowiący początek Tyśmienicy poprowadzono omijając od wschodu jeziora Krzczeń i Rogóźno. W wyniku prac hydrotechnicznych długość rzeki wzrosła z 62 do 74,5 km, a jej początek przesunięto do Jeziora Rogóźno. Powierzchnia zlewni rzecznej na początku XVIII wieku wynosiła około 2000 km2, zaś na początku XXI wieku wynosi 2750 km2.

EN

The paper presents the history of water conditions in the catchment area of the river Tyśmienica. On the basis of topographic maps in scale 1 : 100 000 1839 to 2009, and drainage projects presents the changes of the water network. In the middle 19th century, the river took the start from the lake Krzczeń, and major reclamation works were performed at the turn of the century. In the seventeenth century, built the largest pond Siemień. The development of the joint occurred after World One War because the existence of joints protect assets before breaking up. The biggest changes in water relations occurred in the years 1954 to 1961, when it built Wieprz – Krzna Canal in the valley created several objects drainage area of about 15 000 ha. In the 60’s the water channel beginning the Tyśmienica led passing to the east of Lake Krzczeń and Rogóźno. As a result of hydrotechnical works, the length of the river increased from 62 to 74,5 km, and its beginning was shifted to lake Rogóźno. The surface area of the catchment basin of the river at the beginning of the 18th century was 2000 km2, while at present, at the beginning of the 21st century it is 2750 km2.

6

Bilans azotu w zlewni rzeki Rokietnica

Rauba M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2014

|

Nr 36

128--136

PL

Na podstawie danych z badań ankietowych obliczono bilans azotu metodą „na powierzchni pola” w gospodarstwach leżących w granicach zlewni rzeki Rokietnica w województwie podlaskim. Na podstawie analiz uzyskanych wyników, stwierdzono, że niemal połowa wszystkich gospodarstw biorących udział w badaniu, przekracza bezpieczną granicę dodatniej różnicy bilansowej zgodną z Kodeksem Dobrej Praktyki Rolniczej. Stwierdzono również dodatnią korelację pomiędzy zmierzonymi wartościami stężeń azotu azotanowego (V) i ilością zużytych nawozów naturalnych i mineralnych w gospodarstwach, co świadczy o migracji niewykorzystanego azotu w profilu glebowym i zanieczyszczeniu tym składnikiem wód powierzchniowych.

XX

Based on the survey data was calculated nitrogen balance method “on the surface of the field” on farms within the catchment area of the Rokietnica river in Podlaskie. Based on the analysis of the results obtained, it was found that almost half of all farms participating in the survey, exceeds the safe limit of the positive difference in the balance sheet in accordance with the Code of Good Agricultural Practice. It was also a positive correlation between the measured values of the concentrations of nitrate (V) and the amount of waste manure and mineral fertilizers on farms, reflecting the migration of unused nitrogen in the soil profile and the component of pollution of surface waters.

7

Numerical model of the catchments of the Oziąbel and Wołczyński Strumień rivers - Wołczyn municipality

Olichwer T., Wcisło M., Staśko S., Buczyński S., Modelska M., Tarka R.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2012

|

Vol. 34, nr 2

73-89

EN

The article presents a numerical model designed for determining groundwater dynamics and water balance of the catchments of the Oziąbel (Czarna Woda) river and the Wołczyński Strumień river in Wołczyn region. Hydrogeological mapping and modelling research covered the area of 238.9 km 2 . As a result of measurements performed in 2008-2009, flows were determined in major rivers and water table positions were measured at 26 points. In the major part of the area described, the water table, lying at the depth of 1.5-18.7 m, has unconfined character, and the aquifer is built of Neogene (Quaternary) sands and gravels. In the area under study, groundwaters are drawn from 6 wells with total withdrawal of 6133 m 3 /d. The numerical modelling was performed with the use of Visual Modflow 3.1.0 software. The area was partitioned by a discretization grid with a step size l = 250 m. The conceptual model of the hydrogeological system is based on hydrological data gathered over a period of one year, data from HYDRO bank database, cross-sections and maps. The boundaries of the modelled hydrogeological system were established on the watersheds of the Wołczyński Strumień river and the Oziąbel river, apart from the areas where they run together. The modelled area was extended (271.5 km 2 ) around the Wołczyński Strumień river catchment to achieve a more effective mapping of the anthropogenic impact on its balance and the hydrodynamic system of the catchment area. The structure is characterised by the occurrence of one or rarely two aquifers separated by a pack of Quaternary clays. The investigation produced a detailed water balance and its components.

8

Analysis of urbanization impact on changes in river discharge - a case study of the Biała River catchment

Chormański J.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2012

|

Vol. 34, nr 2

19-32

EN

The article presents a simulation of urbanization impact on runoff changes in an urbanized catchment. Application of a distributed hydrological WetSpa model enabled comprehensive use of Landsat satellite images as a source of data about contemporary and historical land cover in the catchment. The analyses conducted for the Biała river catchment, with over 60% of the area being urbanized, revealed a significant influence of changes in the size of urbanized area on runoff hydrograph.

9

Concentration of Selected Priority Substances in Klodnica River Catchment

Nowak B., Fulara I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 11

1435-1450

EN

The paper presents results of research on concentrations of selected priority substances in the Klodnica River catchment. Two metals were selected: cadmium and mercury, as well as six polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs): anthracene, benzo[a]pyrene, benzo[k]fluoranthene, benzo[b]fluoranthene, benzo[g,h,i]perylene, indeno[1,2,3-cd]pyrene. Mercury was determined with the method of cold vapor atomic absorption spectrometry (CV AAS) using RA-915+ analyzer with RP-91 attachment produced by Lumex. Cadmium was determined with the method of direct electrothermal atomic absorption (ET ASS) using AAnalyst 600 appliance produced by Perkin Elmer. PAHs were analyzed with high-performance liquid chromatography method with fluorescence detection (HPLC-FLD) using liquid chromatograph HP 1050 produced by Hewlett Packard. The research was carried out in 2008 in four measurement campaigns, once every quarter. In all campaigns 28 measurement points, located in the Klodnica River catchment, were examined. The obtained results were compared with permissible concentration values for priority substances in surface waters included in the proposal of the UE concerning Environmental Quality Standards, and with requirements determined by the Polish legislation as limit values of water quality indicators.

PL

Przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych substancji priorytetowych w zlewni rzeki Kłodnicy. Do badań wybrane zostały dwa metale: kadm i rtęć oraz szeoeć związków z grupy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA): antracen, benzo[a]piren, benzo[b]fluoranten, benzo[k]fluoranten, benzo[g,h,i]perylen, indeno[1,2,3-cd]piren. Rtęć oznaczana była techniką zimnych par absorpcyjnej spektrometrii atomowej (CV AAS) za pomocą analizatora RA-915+ z przystawką RP-91 firmy Lumex, kadm oznaczano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej z elektrotermiczną atomizacją próbki (ET AAS) za pomocą urządzenia AAnalyst 600 firmy PerkinElmer, WWA analizowano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną (HPLC–FLD), przy użyciu chromatografu cieczowego Concentration of Selected Priority Substances in Klodnica River Catchment 1449 HP 1050 firmy Hewlett Packard. Badania przeprowadzone zostały w 2008 roku, w czterech sesjach pomiarowych, z częstotliwością raz na kwartał. Łącznie we wszystkich sesjach przebadano dwadzieścia osiem punktów pomiarowych zlokalizowanych w obrębie całej zlewni rzeki Kłodnicy. Otrzymane wyniki badań porównano z dopuszczalnymi stężeniami substancji priorytetowych w wodach powierzchniowych zawartych w propozycji Unii Europejskiej dotyczących standardów jakości środowiska – Environmental Quality Standards (EQS), oraz z wymaganiami określanymi przez polskie prawodawstwo jako wartości graniczne chemicznych wskaźników jakości wód.

10

Analiza zagrożeń powodziowych w zlewni rzeki Piotrówki

Czamara W., Rosik-Dulewska C., Lipka R., Wiatkowski M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2009

|

Tom 11

945-958

PL

Zagrożenie powodziowe w Polsce występuje na powierzchni ponad 2 mln hektarów, obejmujących obszary dolinowe i przymorskie, stanowi to ok. 7% powierzchni kraju [1]. Na obszarze tym występują różne typy powodzi o różnym zakresie przestrzennym i czasie występowania. Najczęstszą przyczyną ich pojawiania się stanowią opady atmosferyczne, które w okresie (półroczach letnich) 1941÷2001 były przyczyną powstawania powodzi w 59% przypadkach. Ponadto w analizowanym okresie, w półroczach zimowych (od listopada do kwietnia), najczęściej pojawiały się powodzie sztormowe (13%), zatorowe (10%), roztopowe (8%), i roztopowo-opadowe (5%). Wystąpiły również awarie urządzeń wodnych, stanowiły one przyczynę 5% powodzi [15]. Powódź jest zjawiskiem przyrodniczym, występującym nieregularnie i na ogół ma gwałtowny przebieg [17]. Wyeliminowanie powodzi jest niemożliwe, gdyż nie można kontrolować takich zjawisk jak opad atmosferyczny, można natomiast ograniczyć wielkość strat spowodowanych powodzią [21]. Na zmniejszenie strat powodziowych można wpływać poprzez rozwiązania techniczne i nietechniczne. Ze względu na stosowane środki techniczne, ochronę przeciwpowodziową dzieli się na czynną i bierną [18, 22].

EN

The flood risk in Poland is found on more than 2 millions hectare area (valley and coastal territory) that constitute about 7% of country area [1]. There are a various types of flooding that are characterized by diverse duration and spatial scope. The reason of flooding occurrence in 59% of cases are precipitation and this was a main reason of inundation in 1941 - 2001 season. The dissertation concerns issues of flood protection in Piotrówka river catchment localized in south Poland. In the last few years the increase of flood incidence can be observed in the considered catchment area. The range of floods also increases and, as a result, larger areas get flooded, which makes consequences of each flood more severe. The instances are flood from July 1997 when the streamflow reached Q = 53.2 m3/s and from 24th August 2005 when the maximum historical flow of Q = 64.9 m3/s was reached. Due to the fact that Piotrówka flows to the Czech Republic, it causes flood risk for both countries. In this paper the flood risk for Piotrówka river catchment has been identified by determining flooded areas and proposing a course of action to protect areas most vulnerable to a flood wave. Flood areas determined by the flow of the probability of occurrence of p = 1% (Qmax 1%) and maximal historical flow of the probability of occurrence of p = 0.04% (Qmax 0.04%) (that took place on 24th August 2005) have also been set. According to methodic given by Radczuk and al. [2001] the range of the areas has been established by determining the location of points of the highest water level on Włodzimierz Czamara, Czesława Rosik-Dulewska, Roman Lipka, Mirosław Wiatkowski 958 Środkowo-Pomorskie Towarzystwo Naukowe Ochrony Środowiska the cross-section of Piotrówka river channel. Flood area presented on topographic maps with the aid of Corel Draw 12.0 graphic program. Different options of flood protection, constituting proposals of solutions for the valley of Piotrówka river have been analyzed. What has been proposed: building of dikes, appropriate land use planning in flooded area, realisation of pondage program by the building of small reservoirs, but also agromelioration and reforestation in basin, introducing the Local Flood Warning System in order to increase of efficacy to warn off from flooding,implementation of mechanism of flood risk management according to Directive 2007/60/EC on the assessment and management of flood risks. These actions will enhance flood prevention and reduce negative consequences of inundation at the same time.

11

Stan urządzeń technicznych i infrastruktury związanych ze stosowaniem środków ochrony roślin w pilotowej zlewni Utraty

Jurczuk S.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2008

|

R. 16, nr 1

45-54

PL

Na przykładzie wyników ankietyzacji wśród rolników w zlewni rzeki Utraty, przeprowadzonej w ramach realizacji europejskiego projektu TOPPS, przedstawia się: stan ilościowy i techniczny opryskiwaczy, magazynów, stanowisk przygotowania cieczy użytkowej, stanowisk mycia opryskiwaczy, zagospodarowania pozostałości po stosowaniu środków ochrony roślin. Stwierdza się gorsze niż w innych krajach UE wyposażenie polskich opryskiwaczy w urządzenia i mniej oddzielnych magazynów do przechowywania środków. Zarówno w Polsce, jak i w innych krajach występuje zagrożenie skażenia wód wynikające z niedostatecznego wyposażenia sprzętowego i infrastruktury, zwłaszcza w miejscach przygotowania cieczy użytkowej, mycia opryskiwaczy i przechowywania pozostałości po środkach ochrony roślin.

EN

Within the frames of European TOPPS project, an inquiry was carried out among the farmers settled on the catchment of Utrata river. The results of inquiry dealt with the quantitative and technical state of the field sprayers, the stores, stands for working liquid preparation, stands for washing of spraying machines and disposal of plant protection chemical residues. It was stated worse, than in the other EU countries, equipment of the Polish sprayers with auxiliary devices as well as less separate stores for storage of the chemicals. Both, in Poland and in other countries, there occurs the threat of water pollution resulted from insufficient infrastructure and inadequate equipment with auxiliary devices, particularly at the places of working liquid preparation, washing stands for the sprayers and storage places for the residues of plant protection chemicals.

12

Wycena wartości ryzyka spowodowanego osuwiskiem dla obszaru zlewni Bystrzanki w gminie Gorlice

Mendys K., Mendys S., Mrozek T.

Ekonomia i Środowisko

|

2006

|

nr 1

155--176

PL

W artykule przedstawiono wyliczenia wartości ryzyka uaktywnienia się osuwiska. Wycena dotyczy terenu znanego z aktywnych osuwisk, objętego obserwacją przez geologów od kilkudziesięciu lat. Jest to obszar zlewni rzeki Bystrzanki, teren wsi Szymbark w gminie Gorlice.

EN

The paper presents a calculation of the landslide risk value. It depends on three parameters, namely the probability of landslide failure, the vulnerability of elements at risk (buildings, lifelines, crops etc.) and the recovery value of elements prone to land sliding. The risk has been calculated for the landslide area where there is neither large scale industrial activity nor service management. Apart from the assumed probability and vulnerability, the authors based their calculation on data available in statistical publications and on parameters given in tax regulations. The obtained results can be used for evaluation of the cost-benefit of landslide mitigation measures to be undertaken.

13

Zmiany stężenia związków biogennych w poszczególnych fazach obiegu wody w zlewni cieku spod Laszczek

Fic M., Mioduszewski W., Rossa L.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (6)

51--57

PL

Klasyczny cykl obiegu wody w zlewni rzecznej polega na przejściu opadu atmosferycznego poprzez infiltrację efektywną do wód gruntowych, za pośrednictwem których definitywnie odpływa ze zlewni. Badania nad obiegiem wody i substancji chemicznych są wykonywane także w Instytucie Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach. Prace koncentrują się głównie nad obiegiem substancji biogennych, których udział w różnych fazach obiegu wody w zlewni pozostaje w bezpośrednim związku z produkcją rolniczą, hodowlaną i przeobrażeniami wiejskich jednostek osadniczych. Obiekt doświadczalny w Falentach jest położony w bezpośrednim sąsiedztwie Instytutu w zlewni Raszynki. Prace są wykonywane w mikrozlewni tzw. Cieku Wschodniego spod Laszczek. Opróbowaniu poddano główne fazy cyklu obiegu wody, od opadu atmosferycznego poprzez wody infiltracyjne w strefie saturacji do wód podziemnych. Dzięki opróbowaniu wód infiltracyjnych oraz wód ze strefy saturacji na zróżnicowanych głębokościach uzyskano pełen obraz zmian chemicznego składu wód w profilu pionowym. Wykonane badania potwierdzają zasadność kompleksowego i jednoczesnego rozpoznania jakości wody w poszczególnych fazach krążenia w zlewni rzecznej.

EN

A typical water cycle in a river catchment consists in moving atmospheric precipitation through effective infiltration to ground waters, which carry the waters out of the catchment. Studies on the turnover of water and chemical substances are carried out at the Institute for Land Reclamation and Grassland Farming in Falenty. The studies focus mostly on the turnover of nutrients, concentrations of which are closely related to agricultural production, breeding and transformations of rural settlements. Experimental plot of the Institute is situated in its close vicinity in the catchment of the Raszynka River. Studies were carried out in a micro-catchment of the so-called “stream from Laszczki”. Main components of the water cycle, i.e. atmospheric precipitation, infiltration waters in a saturation zone and ground waters were sampled. The effect of entire vertical sampling of the ground-water stratum was achieved thanks to the sampling sites installed at various depths. The studies confirmed a rationale for the complex and simultaneous recognition of water quality in particular phases of cycling in the river catchment.