A composition of snail fauna in a functional coal-ash settling basin has been compared to that of a partly reclaimed coal-ash settling basin which had been abandoned for 26 years, using a nature reserve as a control. A total of 24 molluscan species were found at the control site, 21 species in the internal area of the abandoned settling basin and six species in the internal area of the functional settling basin. Numerous and relatively diverse malacofauna have become established on the abandoned coal ash settling basin, consisting mainly of high populations of a low number of widespread species.
Za czasów panowania dynastii Piastów i Jagiellonów zaczęły pojawiać się uwarunkowania materialne związane z ochroną przyrody. Pierwszymi symptomami zmierzającymi w kierunku ochrony przyrody w średniowiecznej Polsce były statuty: wiślicko-piotrkowskie króla Kazimierza Wielkiego wydane w 1347 r.; warecki z roku 1423 wydany przez króla Władysława Jagiełłę oraz litewski z 1523 r. wydany przez króla Zygmunta I Starego. W XVIII wieku powstały w Krakowie (1783 r.) i Grodnie (1793 r.) pierwsze ogrody botaniczne w Polsce. W okresie zaborów Polski rozwój ochrony przyrody różnił się w zależności od polityki państw zaborczych w stosunku do ochrony dziedzictwa przyrodniczego. Z kolei w okresie od 1918 do 1939 roku będącym czasem rozwoju administracji państwowej ochrony przyrody powstały m.in.: Państwowa Rada Ochrony Przyrody (1919 r.) i Liga Ochrony Przyrody (1928 r.). W okresie międzywojennym utworzono pierwsze parki narodowe w Polsce (6 parków narodowych i 180 rezerwatów przyrody).
EN
During the reign of Piast and Jagiellonian dynasties appeared material conditions connected with nature preservation. The first symptoms leading to nature preservation in medieval Poland were the following statutes: Wiślica-Piotrkow statues by king Casimir the Great issued in 1347r.; Warka statutes of 1423 issued by king Wladyslaw Jagiello and Lithuania statutes of 1523 issued by king Sigmund I the Old. In 18th century the first Polish botanic gardens were founded in Cracow (1783) and Grodno (1793). During the annexation of Poland development of nature preservation varied depending on the politics of annexing states towards protection of natural heritage. On the other hand between 1918 and 1939, which was the development time of the nature preservation state administration, the State Council of Nature Preservation (1919) and League of Nature Conservation (1928) were originated. During the interwar period the first national parks were established in Poland (6 national parks and 1800 natural reserves).
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Occurrence of rare and protected plant species is regarded as a strong argument for creating a protected area. It is therefore especially important to know whether rare and protected species are reliable indicators of abundance of other, more common, unprotected species. We analysed co-occurrence of protected and rare species with other xerothermic plant species in calcareous xeric grassland in Western Poland. In the years 2005-2006, on 62 plots (25 m[^2] each) we identified vascular plants on a 60 km[^2] area in the Odra R. Valley and its smaller tributaries valleys. Legally protected species appeared not to be better indicators of xerothermic species richness than non-protected species. The rarest species (Anthericum liliago L., Carex supina Willd. ex Wahlenb. and Stipa borysthenica Klokov ex Prok.) were significantly less useful indicators of xerothermic species richness than other rare and common species. These results let us conclude that designing a network of protected areas on the basis of rare and protected species may result that some common species, biodiversity hotspots or well developed phytocenoses will be ignored.
Some results of investigation of zinc, cadmium. lead, manganese, iron and sulphur content in the leaves of: Picea abies (L.) Kersten., Acer pseudoplatanus L., Fagus sylvatica L., and Oxalis acetosella L., and in upper layer of the soil were presented. The amount of metals accessible for plants was analysed as well. The investigations were carried out in 2001-2002. In the soil of both nature reserves situated in the city Katowice the zinc concentration was high (300 žg/g). The "permitted" and considered as non-toxic level of lead (110 žg/g) and Cd (10 žg/g) was exceeded. The level of investigated metals in plants was high. Successively cadmium, lead and zinc: 10 žg/g d.w., 150 žg/g d.w, and 300 žg/g d.w.
PL
Przedstawiono wyniki dotyczące badań poziomu cynku, kadmu, ołowiu, manganu, żelaza i siarki całkowitej w szpilkach: Picea abies (L.) Kersten., liściach: Acer pseudoplatanus L. Fagus sylvatica L., Oxalis acetosella L., oraz górnym poziomie gleby. W próbkach gleby analizowano również zawartość metali ciężkich pod kątem dostępności dla roślin. Materiał do analiz chemicznych zbierano w okresie 2001-2002. W górnej warstwie gleb obu badanych rezerwatów stwierdzono zwiększoną koncentracją cynku (300 žg/g) oraz przekroczenie dopuszczalnych stężeń ołowiu (110 žg/g) i kadmu (10 žg/g). Stwierdzono podwyższoną zawartość analizowanych metali w materiale roślinnym: kadmu (10 žg/g. s.m.), ołowiu (150 žg/g. s.m.), oraz cynku (300 žg/g. s.m.).
W latach 1999-2002 przeprowadzona badania briologiczne na terenie rezerwatu przyrody "Kuźnic" położonego w Beskidzie Śląskim koło miejscowości Twardorzeczka (gmina Lipowa, powiat żywiecki). Rezerwat znajduje na wysokości 800-1010 m n.p.m. i zajmuje powierzchnię 7,22 ha. Największą powierzchnię porasta dolnoreglowy bór jodłowo-świerkowy Abieti-Piceetum. Analiza częstości występowania wykazała, że najliczniejszą grupę stanowią mchy bardzo rzadkie (40,7%). Do najważniejszych składników muskofiory należą: jeden gatunek objęty ochroną częściową oraz wiele taksonów rzadkich w Beskidzie Śląskim, np. Anomodon mgelii, Cirriphyllum tommasinii, Neckera crispa, Orthotrichum stramineum i Racomitriwn aquaticum. Szczegółowo scharakteryzowano 5 głównych grup ekologicznych mchów.
EN
In the years 1999-2002 bryological investigations were carried out within the "Kuźnic" nature reserve located in the Beskid Śląski Mts. near the village Twardorzeczka (Lipowa commune, Żywice district). The "Kuźnic" nature reserve lies between 800 and 1010 m above sea level and covers 7.22 ha. In its area coniferous forest Abieti-Piceetum predominates. In the result of this research 59 taxa have been noted. The analysis of frequency range showed that overwhelming majority of the moss flora consists of very rare taxa (40.7%). The most important components of the moss flora arc: one partially protected species in Poland and many species which are rare in the Beskid Śląski Mts., for example Anomodon rugelii, Cirriphylhttn tommasinii, Neckera crispa, Ortholrichum stramineum and Racomitriwn aquaticum. Five main ecological groups of mosses were characterized in detail.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
In the paper the hydrological conditions of a protected peatland are presented. Some changes of natural flora probably caused by the changes of water conditions, are observed in this area. Analysis indicate that there may be a number of possible causes responsible for the deterioration of aquatic and peatland systems. The lowering of the surface and ground water table was probably triggered by: Digging of ditches for the agriculture purposes. Their negative impact consists primarily in accelerating outflow of spring waters which under natural conditions remained for a long period on the surface of the terrain. Eutrofication of paludic and aquatic sites causing an increase in biomass production (higher evapotranspiration). Occurrence of a series of dry years with low precipitation and high temperatures. The analysis showed as well that it is often difficult to estimate the reasons of water condition changes in hydrogenic sites.
PL
W pracy przedstawiono analizę warunków wodnych na obszarze chronionego torfowiska. Obserwowane są tu zmiany naturalnej flory, powodowane najprawdopodobniej zmianami stosunków wodnych na tym obszarze. Przeprowadzone analizy wykazują, że mogło wystąpić szereg przyczyn powodujących obniżenie zwierciadła wód gruntowych i powierzchniowych a tym samym zmieniające warunki siedlisk wodnych i torfach. Za najprawdopodobniejsze przyczyny obniżenie poziomu wód uznano: wykonanie rowów odwadniających dla celów udostępnienia tych terenów dla potrzeb rolnictwa. (Negatywny wpływ tych rowów wynika głównie z przyśpieszenia odpływu wód wiosennych, które w warunkach naturalnych stagnowały przez dłuższy okres na powierzchni terenu), eutrofizacja siedlisk bagiennych i wodnych powodująca wzrost produkcji biomasy, a tym samym zwiększenie zużycia wody przez roślinność w procesie ewapotranspiracji, wystąpienie ciągu lat suchych z małymi opadami atmosferycznymi, wysokimi temperaturami. Przedstawione analizy i wyniki badań potwierdzają, że w wielu przypadkach bardzo trudna a często niemożliwa jest jednoznaczna ocena przyczyn zmian stosunków wodnych w siedliskach hydrogenicznych. Obniżenie poziomu wód gruntowych czy też zmiany przepływów są powodowane jednoczesnym oddziaływaniem wielu niekiedy bardzo różnych czynników, których rozpoznanie wymaga przeprowadzenia skomplikowanych i długotrwałych badań.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.