Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Miasta rezerwatem dla gatunków chronionych

Słomka Wojciech

Zieleń Miejska

|

2023

|

Nr 11

14--16

PL

Zmiany klimatu dewastują siedliska i stwarzają nowe. O ile w środowisku naturalnym aklimatyzacja do wyższej temperatury zachodzi z mniejszymi szkodami dla flory i fauny, o tyle w warunkach miejskich ten proces jest bardziej destrukcyjny dla organizmów żywych. Czy w takich realiach to właśnie miasta mogą stać się miejscem dla przebywania i rozwoju gatunków chronionych? Dla wybranych – tak.

2

Presja turystyczna w rezerwacie przyrody nieożywionej „Skamieniałe Miasto” na Pogórzu Ciężkowickim (Karpaty) w sezonie wiosennym i letnim 2018 r.

Padoł Sonia, Klich Mariusz

Science, Technology and Innovation

|

2020

|

Vol. 9, no. 2

21--27

PL

Rezerwat „Skamieniałe Miasto” położony jest w województwie małopolskim, we wschodniej części Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Przeprowadzone w 2018 roku badania ankietowe oraz obserwacje bezpośrednie dotyczące frekwencji wykazały, że rezerwat przyrody nieożywionej „Skamieniałe Miasto” jest odwiedzany przez liczne grono turystów. Podczas całodziennych obserwacji odbywających się w 10 niedziel rezerwat odwiedziło 22 867 turystów. Największą frekwencję stwierdzono wśród turystów z województwa małopolskiego. Wynosiła ona 74,7%, a większość z nich to osoby pomiędzy 35. a 60. rokiem życia. Wśród turystów odwiedzających rezerwat dominowały osoby posiadające wykształcenie średnie. Kobiety stanowiły prawie 60% turystów, a rezerwat odwiedzany jest najczęściej w godzinach popołudniowych. Zaobserwowano wzrost liczby turystów odwiedzających rezerwat. Duża liczba turystów powoduje wiele negatywnych dla środowiska konsekwencji. Najistotniejsze spośród nich to: zaśmiecanie terenu, wandalizm (napisy na skałkach i drzewach), kradzież minerałów, zadeptywanie i niszczenie szaty roślinnej, niszczenie skał poprzez sport wspinaczkowy, buldering, dzikie obozowiska i rozpalanie ognisk. Dla odpowiedniego utrzymania tego niezwykle cennego terenu konieczne jest planowe gospodarowanie oparte na najlepszych praktykach z zakresu konserwatorskiej i czynnej ochrony przyrody.

EN

The "Skamieniałe Miasto" reserve is located in Małopolska province, in the eastern part of Ciężkowicko–Rożnowski Landscape Park. The surveys carried out in 2018 and direct observations regarding the attendance showed that the nature reserve "Skamieniałe Miasto" is visited by a large group of tourists. During 10 days (Sundays), the reserve was visited by 22,887 tourists. The largest attendance is among tourists from the Małopolska province. It is 74.7%, and most tourists are people between 35 and 60 years old. Among tourists visiting the reserve dominate people with secondary education. Women make up almost 60% of tourists, and the reserve is most often visited in the afternoon. The number of tourists visiting the reserve increases year by year. Unfortunately, the high number of tourists brings many negative consequences for the environment. The most important are: littering, vandalism (inscriptions on rocks and trees), theft of minerals, trampling and destruction of vegetation, destruction of rocks through climbing sport, bouldering, wild camps, and lighting fires. For proper maintenance of this extremely valuable site, planned management is required. It should be based on the best practices in the field of conservation and active protection of nature.

3

Problemy rozwoju „żywego skansenu” na przykładzie wsi Osturnia

Drożdż-Szczybura Małgorzata, Korzeniowska Agata

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 60

40--50

PL

Niniejszy artykuł prezentuje problematykę rozwoju obszaru wsi posiadającej dziedzictwo kulturowe objęte ochroną w formie Rezerwatu Ludowej Architektury, na przykładzie słowackiej wsi Osturnia. Analiza aktualnego stanu badanego obszaru została przeprowadzona pod kątem relacji zapisów obowiązującego, lokalnego planu zagospodarowania wobec regulacji, wynikających z ochrony konserwatorskiej. Swoje wnioski, obejmujące możliwe scenariusze rozwoju, autorki oparły na analizach sytuacji podobnych wsi słowackich, wspierając je tezami naukowymi z zakresu problematyki przemian obszarów wiejskich.

EN

The article presents the subject matter of the development of the territory of a village that possesses cultural heritage that has been placed under conservation in the form of a Folk Architecture Preserve, on the example of the Slovakian village of Osturňa. An analysis of the current state of the investigated territory was performed, with a focus on the relationships between the provisions of the applicable local spatial development plan and the regulations that are applicable on account of conservation. The authors based their conclusions, which include possible development alternatives, on analyses of the situation of similar Slovakian villages, backing them up with academic theses from the field of the transformation of rural areas.

4

Od stanowiska archeologicznego do rezerwatu archeologicznego i parku archeologicznego, czyli muzealizacja archeologiczna

Przygodzki D.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 55

7--15

PL

Współczesna socjologia i filozofia podjęły badania fenomenu nazywanego muzealizacją przestrzeni publicznej, które to zjawisko charakteryzuje się nie tylko zwiększonym zapotrzebowaniem społecznym na instytucje muzealne, quasi-muzealne, hybrydy kulturowe czy szerokie archiwizowanie osobliwości i artefaktów z przeszłości, ale także na coraz szybszą absorbcję nowości, które ze względu na ich liczbę jeszcze szybciej tracą swój innowacyjny charakter i przynależność do współczesności. Ale muzealizacja stanowisk archeologicznych jest nie tylko rezultatem zmiany świadomości społecznej i jej postrzegania przeszłości, skłonnej w coraz szerszym zakresie także takie przestarzałe nowości kolekcjonować i chronić; istotnym źródłem muzealizacji jest także rozwój gospodarczy generujący nowe inwestycje, które „ubocznie” produkują nowe obszary badania przeszłości.

EN

Contemporary sociology and philosophy have engaged in the study of a phenomenon called the musealisation of the public space, a phenomenon which is characterised not only by an increased public need for museum or quasi-museum institutions, cultural hybrids, the broad archivisation of curiosities and artefacts of the past, but also by an increasingly rapid absorption of novelties, which, due to their number, lose their innovative character and place in contemporaneity ever quicker. However, the musealisation of the public space is not solely the result of changes in the public conscious and its perception of the past, which is inclined to collect and protect such expired novelties in a broader and broader scope; economic development that is also a signifi cant source of musealisation, generating new development projects, which, as a “side effect”, produce new sites for the studying of the past.

5

The determinants affecting the exhibition of architectural relics in a historical buildings

Doroz-Turek M.

Structure and Environment

|

2017

|

Vol. 9, no. 3

165--179

EN

Archaeological reserves and museums accessible to the public have become the mainstream means of exhibiting underground architectural and archaeological relics. The reserves protecting the most precious relics related to the earliest history of Poland are usually located under religious buildings, which in the Middle Ages replaced yet earlier structures. The heritage buildings in Kraków, Gniezno and Płock are just three examples used here in order to illustrate the restoration and technical determinants affecting the development and use of the exhibitions of architectural and archaeological relics in a historical object.

PL

Nurtem obecnej prezentacji podziemnych reliktów architektoniczno-archeologicznych są rezerwaty archeologiczne lub muzea dostępne dla zwiedzających. Rezerwaty chroniące najcenniejsze relikty związane z najstarszą historią Polski znajdują się najczęściej pod obiektami sakralnymi, które w średniowieczu zastąpiły wcześniejsze budowle. W Krakowie, w Gnieźnie, czy w Płocku to tylko trzy przykłady na których autorka chciałby zobrazować uwarunkowania konserwatorsko-techniczne na jakie się napotyka oraz jakie występują w trakcie tworzenia i użytkowania ekspozycji reliktów architektonicznych i archeologicznych w zabytku.

6

Czy można pogodzić turystykę z ochroną przyrody?

Tokarska-Osyczka A.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2015

|

nr 160 (40)

5--14

PL

Turystyka przyrodnicza, której celem jest poznanie bioróżnorodności flory i fauny, jest ostatnio jedną z ciekawych propozycji spędzania wolnego czasu. Obszary przyrodniczo cenne stanowią bardzo atrakcyjne miejsca wędrówek turystycznych. W wielu wypowiedziach i opracowaniach zauważyć można jednak dysonans między intensyfikacją obecności człowieka na danym terenie, a ochroną jego walorów przyrodniczych. W pracy opisano różnice między turystyką przyrodniczą i turystyką masową, z założeniem pojemności i chłonności turystycznej przyrody jako wskaźnika dla możliwości użytkowej w tych kategoriach.

EN

Nature tourism, which targets to get familiar with the diversity of fauna and flora, is becoming a very popular activity. Valuable areas are attractive places for the tourists. In a lot of opinions or articles we can observe the dissonance between intensification of human presence and environ-mental protection. The paper describes the differences between nature tourism and mass tourism, including bandwidth, capacity and absorptivity of nature as an indicator for the possibility of use in these categories.

7

Turystyka religijna w rezerwacie „Kalwaria Pacławska” w województwie Podkarpackim

Ziaja M., Wójcik T.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 22

167--176

PL

Województwo Podkarpackie odznacza się wybitnymi walorami przyrodniczymi i kulturowymi. Szczególnie cenne są obiekty i budowle religijne, gdyż stanowią wielką wartość dziedzictwa kulturowego i przyczyniają się do dynamicznego rozwoju turystyki pielgrzymkowej oraz religijnej. Do takich miejsc należy położone na terenie pogranicza polsko-ukraińskiego Sanktuarium Męki Pańskiej i Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kalwarii Pacławskiej, do którego udają się pielgrzymi wyznania rzymskokatolickiego i greckokatolickiego. W artykule zaprezentowano sanktuarium oraz walory przyrodnicze i kulturowe rezerwatu przyrody, jak również potwierdzenie tezy, że miejsce kultu religijnego położone w bezpośrednim otoczeniu przyrody może być wiodącym motywem atrakcyjności turystycznej regionu i szczególnym rodzajem krajobrazu sakralnego. Ponadto dokonano analizy ilościowej frekwencji odwiedzających sanktuarium w latach 2004-2011.

EN

Podcarpackie Voivodeship is characterized by very significant natural and cultural values. As a particularly valuable can be considered religious objects and buildings as they represent the great value of cultural heritage and contribute to the quick development of religious and pilgrimage tourism. An excellent example of such kind of places can be Sanctuary of Passion of Christ and of Our Lady of Calvary located in Kalwaria Paclawska where reach the pilgrims both of Roman Catholic as Greek Catholic denominations. This article presents the sanctuary and the natural and cultural values of the nature reserve. It also confirms the thesis that the place of religious worship located in the immediate surroundings of the nature reserve can enhance the tourism value of that region, as well as a special kind of sacred landscape. Furthermore, the quantitative analysis of the frequency of visits to the Sanctuary for the years 2004-2011 is included.

8

Występowanie i wielkość cenopopulacji widłaków Lycopodium clavatum L. oraz Lycopodium annotinum L. na terenie Nadleśnictwa Smardzewice (Sulejowski Park Krajobrazowy)

Śliwińska-Wyrzychowska A., Książczyk P.

Prace Naukowe. Chemia i Ochrona Środowiska / Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

|

2009

|

Vol. 13

63-72

PL

Celem badań było określenie występowania i wielkości cenopopulacji widłaków Lycopodium clavatum L. i Lycopodium annotinum L. na terenie Nadleśnictwa Smardzewice. Na tym obszarze przeważa bór świeży i bór mieszany świeży. Stwierdzono, że cenopopulacje badanych widłaków rozwijają się, o czym świadczy zaobserwowanie większej ilości pędów żywych w porównaniu z ilością pędów martwych.

EN

The aim of the work was to investigate the occurrence and size of cenopopulations of lycopods Lycopodium clavatum L. and Lycopodium annotinum L. on the Smardzewice Forest Division area. On this terrain fresh coniferous forest and mixed fresh coniferous forest are predominant. It was found that the cenopopulations of investigated lypods are developing; this fact was confirmed by observation that the number of living shouts exceeds that of dead ones.

9

Ustawowe formy ochrony przyrody a tereny eksploatacji rejonu krakowskiego

Sikora-Guniewska A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2007

|

R. 104, z. 7-A

145-151

PL

Problem współistnienia terenów poprzemysłowych wraz z elementami o wysokich walorach przyrodniczych są charakterystyczne dla regionów południowej Polski. Szczególnym przypadkiem terenów przemysłowych są tereny poeksploatacyjne, które ze względu na specyfikę i rozległość zniszczeń powierzchni ziemi mocno ingerują w odbiór wizualny obszarów. W artykule przedstawiono zależności pomiędzy terenami eksploatacyjnymi a ustawowymi formami ochrony przyrody ze szczególnym uwzględnieniem parków krajobrazowych. Równocześnie wykazano, że tereny górnicze po zakończeniu wydobycia mogą znacząco przyczynić się do zwiększenia oferty przyrodniczej regionu.

EN

The problem of coexistence of post-industrial lands together with areas of high natural values are characteristic for regions of southern Poland. A special case of post-industrial lands are brownlands, which due to their specific character and the extensive character of apparent damage interfere strongly with the visual reception of the areas. The article attempts at presenting the dependencies between the brownlands and the statutory forms of natural protection, with specific focus on landscape parks; at the same time a claim is made that after the cessation of mining works, mining areas may greatly help to expand the nature-related offer of the region.

10

Wykorzystanie archiwalnych zdjęć lotniczych do odtworzenia profilu dokumentacyjnego w rezerwacie przyrody „Cisy Staropolskie im. Leona Wyczółkowskiego” w Wierzchlesie

Będkowski K., Górski D.

Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji

|

2007

|

Vol. 17a

23--32

PL

W latach 1957-1958 na terenie rezerwatu przyrody w Wierzchlesie prowadzonobbadania, których celem było ustalenie stanu poszczególnych zespołów leśnych oraz poglądowe scharakteryzowanie siedlisk pod względem udziału gatunków drzew i struktury drzewostanów. Założono powierzchnie dokumentacyjna (profil) w postaci długiego i wąskiego pasa terenu, w którego granicach pomierzono położenie oraz wymiary wszystkich drzew. Wyniki przedstawiono w postaci przekrojów poziomego i pionowego. Dla terenu rezerwatu i jego okolic istnieją zdjęcia lotnicze wykonane m. in. w 1964 r. Postanowiono sprawdzić, czy materiały te można wykorzystać do przeprowadzenia analizy struktury drzewostanu na terenie całego rezerwatu. Pomiary wykonano za pomocą cyfrowej stacji fotogrametrycznej VSD-AGH. Stwierdzono dużą zgodność rozmieszczenia drzew na powierzchni dokumentacyjnej oraz, co szczególnie istotne, pionowych profili drzewostanów. Wykazano, że istnieje możliwość dokonania wiarygodnej, retrospektywnej oceny przebiegu naturalnych procesów na całym obszarze tego wyjątkowego obiektu i w jego otulinie.

EN

Between 1957-1958, elaborate research was conducted in the Leon Wyczolkowski Nature Reserve of Old Polish Yews, Wierzchlas. The objective of the study was to document the current condition of forest associations, and to provide the image of the stand’s spatial 3D structure. A profile was established in a form of a long and narrow strip. Both, the location and dimensions of every tree and shrub were registered inside. Collected data were presented in a form of vertical and horizontal cross-sections of the forest stand. Seven years later (in 1964), the aerial survey was performed there, from which the black & white photographs were found. We decided to check whether it would be possible to use them to reconstruct the spatial structure of nature reserve’s forest. For this purpose, a Video-Stereo-Digitizer and a digital photogrammetric station were used. The study proved close similarity between the forest structure registered photogrammetrically and that registered by field survey. The profiles compared matched also each other well. With the photogrammetric measurements, it is also possible to perform a reliable analysis of natural processes in the entire area of this nature reserve and its surroundings

11

Rezerwatowa ochrona lasów Beskidu Śląskiego

Wilczek Z.

Problemy Ekologii

|

2005

|

R. 9, nr 4

211-215

PL

Beskid Śląski jest najbardziej na północny zachód wysuniętą częścią Karpat Zachodnich w 70% porośniętą lasami. Aktualnie lasy te podlegają ochronie prawnej w 6 rezerwatach przyrody, którymi są: "Barania Góra", "Wisła", "Kuźnie", "Stok Szyndzielni", "Czantoria" i "Jaworzyna". Zlokalizowane są one na terenie Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego oraz Leśnego Kompleksu Promocyjnego "Lasy Beskidu Śląskiego". Projektuje się włączenie tego obszaru do Europejskiej Sieci Ekologicznej "Natura 2000". W artykule przedstawiono charakterystykę fitosocjologiczną zespołów leśnych rozpoznanych dotychczas na terenie Beskidu Śląskiego oraz ich udział w rezerwatach przyrody. Spośród opisanych 9 zespołów leśnych, w rezerwatach przyrody Beskidu Śląskiego chroni się 7 z nich. Dotychczas ochroną rezerwatową nie objęto jedynie podgórskiego łęgu jesionowego Carici remotae-Fraxinetum i dolnoreglowej świerczyny na torfie Bazzanio-Piceetum. W sumie w rezerwatach przyrody Beskidu Śląskiego chroni się zaledwie około 1,5% lasów. Stąd też sprawą pilną jest powołanie przez Wojewodę Śląskiego kolejnych 6 zaprojektowanych już rezerwatów dla pełniejszej ochrony przyrody tego wyjątkowego w skali Europy obszaru.

EN

The Beskid Śląski area is the part of the Western Carpathian Mountains located most to the north-west and in 70% covered with forests. At present the forests are legally protected within 6 nature reserve areas: "Barania Góra", "Wisła", "Kuźnie" , "Stok Szyndzielni", "Czantoria" and "Jaworzyna". These areas are located within the Beskid Śląski Landscape Park and the Forest Promotion Complex "Beskid Śląski Forests". It is planned to incorporate this area into the European Ecological Network "Nature 2000". The article presents the phitosciological characteristics of the forest complexes identified so far within the area of the Beskid Śląski and their share in the nature reserves. Among the 9 described forest complexes, 7 are under protection within the nature reserve areas. Up to date only the foothill riverside ash carr Carici remotae-Fraxinetum and lower-subalpine peat spruce Bazzanio-Piceetum are excluded from protection. In total only 1.5% of the total forest area is protected in the nature reserves of the Beskid Śląski. Therefore establishing the 6 new planned reserve areas by the Voievode of Silesia is an urgent matter to protect the nature of this exceptional in European scale area in am more complex way.