Większość współczesnych miast musi radzić sobie z problemem przestrzeni postindustrialnych, obszarów i budynków opuszczonych ze względu na ograniczenie działalności przemysłowej lub na przykład w związku z przenoszeniem działalności przemysłowej w inne miejsca. Pojawiają, się w ten sposób liczne problemy o charakterze ekonomicznym i społeczno-kulturowym, ale także z przywracaniem (czy budowaniem) harmonii i ładu przestrzennego w mieście. Władze miasta stają również wobec wyboru właściwego sposobu wykorzystania tych przestrzeni postindustrialnych, często położonych w atrakcyjnych, przynajmniej potencjalnie, częściach miasta. Można podać rozmaite argumenty skłaniające nie do wyburzania, ale raczej do szukania nowych zastosowań dla tego typu miejsc i budowli. Niektóre z nich mają charakter zabytkowy, a gdy odejmie się im funkcje produkcyjne, zanieczyszczenie, hałas itp., niespodziewanie odkrywają swoje uroki w ramach współczesnego miasta. W wielu starych dzielnicach budynki sprzed kilkudziesięciu lat tworzą krajobraz kulturowy, w którym współczesna budowla byłaby dysonansem. Także analiza ekonomiczna wskazuje, że częstokroć bardziej opłacalne i bezpieczniejsze (np. na terenach górniczych) jest opracowanie nowych zastosowań dla starej architektury przemysłowej niż jej wyburzanie. Problem rewitalizacji należy zatem rozważyć co najmniej w dwóch aspektach: znaczenia tego swoistego odzyskiwania przestrzeni dla społeczeństwa jako całości, czy też dla określonych zbiorowości, oraz możliwości i potrzeby uczestniczenia społecznego w procesach rewitalizacji przestrzeni. W pierwszym przypadku, w dyskusji nad ważnością procesów rewitalizacji rożnych typów przestrzeni utraconej, zdegradowanej czy porzuconej formułowane są rozmaite argumenty, zarówno ekonomiczne, jak i społeczne kulturowe, które, najogólniej rzecz biorąc, skłaniają do podejmowania wysiłku zachowywania i (ostrożnego) modernizowania przestrzeni postindustrialnych. Z kolei w drugiej kwestii prezentowane są pewne przykłady wskazujące na możliwość aktywizowania zarówno jednostek, jak i całych społeczności do czynnego uczestniczenia w tych procesach. Wskazują na to wyniki działań prowadzonych w konkretnych społecznościach lokalnych, w tym przytoczone w ostatniej części artykułu wyniki warsztatów EASW w Stalowej Woli.
EN
The majority of the contemporary cities must tackle the problem of the postindustrial brownfields, i.e. sites and buildings that have been vacated as a result of shutting down industrial activities or migrating industrial production to other areas. Consequently, numerous problems emerge: economic and socio-cultural or those related to the need for restoring or establishing from scratch spatial harmony and order in such cities. The municipal authorities must also confront problems related to finding a proper use for the postindustrial brownfields that often are located in potentially attractive sections of the city. One can point out different arguments for searching for new applications for such sites and buildings rather than opting for demolishing them. Some of the postindustrial buildings have an architectural heritage value, thus when their production functions and the related pollution and noise are no longer an issue, they unexpectedly display their charm within the today's city. In many old quarters, the several dozens years-old buildings can meaningfully contribute to the cultural landscape in which a modern building would be a clear dissonance. The economic analyses also indicated that working out new applications for the old industrial architecture is of-ten more profitable and safer (especially on the mining grounds) than the demolitions. Therefore, the revitalization problem should be considered in two dimensions: first, the significance of this particular way of space recovery for the society as a whole or for specific communities; second, the possibility and indeed the need for the participation of the community in the process of the revitalization of the area. As to the first aspect, in various discussions on the importance of revitalization of the wasted, degraded or abandoned spaces, different arguments have been voiced: economic, social, and cultural. In general, all those encourage the efforts to save and carefully modernize postindustrial brownfields. As to the second aspect, certain examples have been demonstrated that indicate the possibilities for inducing individuals and indeed entire communities into an active participation in such processes. The results of actions undertaken in specific local communities have been encouraging and have confirmed that such possibilities do actually exist. Among the results of this sort are those of the EAS Work-shops in Stalowa Wola, Poland, concerning the large abandoned sections of the former major steelworks.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.