Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Odporność na zużycie zewnętrznych syntetycznych nawierzchni sportowych

Strąk Cezary, Sudoł Ewa

Materiały Budowlane

|

2021

|

nr 10

28--30

PL

Celem pracy było ustalenie odporności na zużycie syntetycznych nawierzchni sportowych w obiektach zewnętrznych. Przeprowadzono badania ścieralności trzech rodzajów nawierzchni – typu natrysk (SP), pełny EPDM oraz dwuwarstwowej (2S). Określono ubytek masy zarówno próbek sezonowanych w warunkach laboratoryjnych, jak i poddanych sztucznemu starzeniu polegającemu na działaniu wysokiej temperatury, w tym w środowisku wody, oraz cyklom zamrażania-rozmrażania. Wszystkie testowane rozwiązania wykazały dużą odporność na zużycie, przy czym najmniejszy ubytek masy odnotowano w przypadku nawierzchni typu SP. Nie zaobserwowano istotnego wpływu zadanych oddziaływań na rozpatrywaną właściwość.

EN

The aim of the study was to determine the wear resistance of synthetic sports surfaces for outdoor areas. The abrasion resistance tests of three types of surface were carried out – spray type (SP), full EPDM and two-layer (2S). The weight loss was determined for both samples seasoned in laboratory conditions and those subjected to artificial aging involving the action of high temperature, including in the water environment and freeze-thaw cycles. All tested solutions showed high resistance to wear, with the smallest weight loss recorded for the SP surface. No significant influence of the given exposures on the considered property was observed.

2

Solid Particle Erosion of Laser Surface Melted Ductile Cast Iron

Kotarska A., Janicki D., Górka J., Poloczek T.

Archives of Foundry Engineering

|

2020

|

Vol. 20, iss. 3

105--111

EN

The article presents research on solid particle erosive wear resistance of ductile cast iron after laser surface melting. This surface treatment technology enables improvement of wear resistance of ductile cast iron surface. For the test ductile cast iron EN GJS-350-22 surface was processed by high power diode laser HPDL Rofin Sinar DL020. For the research single pass and multi pass laser melted surface layers were made. The macrostructure and microstructure of multi pass surface layers were analysed. The Vickers microhardness tests were proceeded for single pass and multi pass surface layers. The solid particle erosive test according to standard ASTM G76 – 04 with 30°, 60° and 90° impact angle was made for each multi pass surface layer. As a reference material in erosive test, base material EN GJS-350-22 was used. After the erosive test, worn surfaces observations were carried out on the Scanning Electron Microscope. Laser surface melting process of tested ductile cast iron resulted in maximum 3.7 times hardness increase caused by microstructure change. This caused the increase of erosive resistance in comparison to the base material.

3

Flux-cored strips – the deposition and application range of abrasion-resistant layers

Woronczuk Aleksander P., Żudra Aleksander P.

Biuletyn Instytutu Spawalnictwa w Gliwicach

|

2019

|

Vol. 63, No. 3

45--51

EN

The article presents the structure and chemical composition of fluxcored electrode strips used for the deposition of abrasion-resistant layers involving the use of non-submerged arc and flux, analyses technologies used during the surfacing involving the use of flux-cored strips as well as presents exemplary applications, related welding (surfacing) equipment and advantages resulting from the use of the above-named filler metals.

PL

Przedstawiono konstrukcję i skład chemiczny taśm elektrodowych proszkowych przeznaczonych do napawania warstw odpornych na ścieranie łukiem nieosłoniętym oraz pod topnikiem. Rozpatrzono specyfikę technologii napawania taśmami proszkowymi. Opisano przykłady zastosowania tego rodzaju napawania, urządzenia spawalnicze i zalety stosowania tych spawalniczych materiałów dodatkowych.

4

Experimental evaluation of DLC/steel sliding contacts’ operational envelope

Łubiński J., Wasilczuk M

Tribologia

|

2018

|

nr 5

41--46

EN

In an industrial project concerning sliding bearings, a sliding pair was selected of high alloy steel vs. industrial grade DLC coated high alloy steel as a basis for an innovative design of high performance sliding bearings lubricated with a synthetic oil for use in geared transmission units. The development process required credible data on the ultimate resistance of the sliding pair to very high contact stress. An experimental evaluation was undertaken in ring-on-ring contact with an incremental semi-steady state input parameters increase. Due to restrictions in time, economy, and manufacturing, the number of specimen sets available was limited. A flexible approach to specimen use and load/velocity/time combinations was employed to deliver required test results within the available resource limitations and at constantly updated project detailed goals.

PL

Przedstawiono przebieg i wyniki badań tarcia ślizgowego skojarzenia próbek ze stali wysokostopowej z powłoką DLC do zastosowań przemysłowych naniesioną na jedną ze stron skojarzenia. Badania stanowiły część prac związanych z rozwojem łożysk ślizgowych o wysokiej obciążalności jednostkowej, przeznaczonych do pracy w warunkach smarowania syntetycznym olejem przekładniowym. W toku prac rozwojowych konieczne okazało się uzyskanie danych na temat maksymalnej odporności powłoki na uszkodzenia przy bardzo dużych obciążeniach jednostkowych. Doświadczenia przeprowadzono w skojarzeniu płaskim, pierścieniowym przy semistacjonarnym wymuszeniu obciążeniem. Z uwagi na ograniczenia czasowe, finansowe i technologiczne związane z ograniczonymi możliwościami wytwarzania próbek, prace badawcze zrealizowano przy bardzo ograniczonej liczbie skojarzeń. Wykorzystano elastyczne podejście do wykorzystania próbek oraz zastosowanych w testach kombinacji obciążenie/prędkość/czas, aby zgromadzić dla partnera przemysłowego potrzebne wyniki w ramach dostępnych środków i przy ciągłych korektach szczegółowych celów podczas prowadzenia prac.

5

A study on the possibility of the Brugger test application for differentiation between the API GL performance levels of gear oils

Trzos M., Szczerek M., Tuszynski W.

Archives of Civil and Mechanical Engineering

|

2013

|

Vol. 13, no. 1

14--20

EN

The paper presents the results of research aimed at differentiation between the API GL performance levels of automotive gear oils. Tribological tests were conducted with the use of two different tribotesters. A four-ball apparatus and a crossed-cylinder wear tester were employed. Several dozen oils were tested, and various standardised measurements of their lubricating properties have been determined. Then, the measurements of the tribological properties were related to the particular API GL performance levels and the results obtained in the two tribotesters were compared. The most known measurements, which characterise the antiwear and extreme-pressure properties of lubricants, were determined with the use of the four-ball apparatus. Using the crossed-cylinder wear tester, the load-carrying capacity of the oil has been assessed through the Brugger test. The statistical analysis of the research results has shown the possibility of the differentiation between the API GL performance levels of automotive gear oils on the basis of the Brugger test. The Brugger test is characterised by relatively low time-consumption, and the crossed-cylinder wear tester is relatively inexpensive, thus this approach may give significant benefits to the laboratory testing automotive gear oils.

6

Wpływ dodatku na zużycie węzłów trących pracujących w obszarze: tarcia mieszanego

Leśniewski T., Krawiec M., Kowalewski P., Paszkowski M.

Tribologia

|

2012

|

nr 4

133-139

PL

W opracowaniu przedstawiono wyniki badań doświadczalnych z zakresu modyfikowania warunków pracy węzłów tarcia trzema preparatami – dwoma wytwarzającymi na powierzchni elementów warstwę ceramiczną i jednym modyfikującym warstwę wierzchnią na drodze reakcji chemicznej. W ramach pracy przeprowadzono doświadczalne badania na standardowym aparacie czterokulowym próbek smarowanych olejem Castrol Magnatec Diesel 10W-40 bez dodatku (jako olej odniesienia) i z wymienionymi dodatkami w ilości 10% lub 0,1%. Do oceny skuteczności smarowania przyjęto trzy kryteria (obciążenie graniczne Fg, charakterystyka zużycia w funkcji obciążenia nadanego d = f(F), wskaźnik granicznego obciążenia zużycia Goz). Wielkości kryterialne zaczerpnięto z normy PN-76/C-04147 "Badania własności smarnych olejów i smarów". Wyniki opracowano statystycznie przy poziomie ufności 95%, stosując test t-Studenta. Oceniając skuteczność działania badanych środków w oleju Castrol Magnatec Diesel 10W-40, stwierdzono ich pozytywne działanie, chociaż poprawa określanych wskaźników istotnie zależy od badanych materiałów, a uzyskany efekt nie zawsze wart jest poniesionych nakładów.

EN

This paper presents the results of the experimental work on the modification of the operating conditions of working nodes using three preparations: two that create ceramic layers on the surfaces of elements and one modifying the surface layer by chemical reaction. Investigations were carried out using a standard four-ball extreme pressure tester. Specimens were lubricated with Castrol Magnatec Diesel 10W-40 without additives (as basic oil) and with Castrol Magnatec Diesel 10W-40 with the addition of preparations of 10% or 0.1% by volume. To assess the lubrication efficiency of the tested compositions, three criteria were used (limit load Fg, limit wear load index Goz, and wear characteristic as the function of load d = f(F)). Comparative quantities were taken from the Polish standard PN-76/C-04147 "The tests of properties of oils and greases". The results were statistically handled at a confidence level of 95% using Student's t-test. After assessing the working efficiency of tested additives in Castrol Magnatec Diesel 10W-40 oil, a favourable reaction was noticed but improvements of determined quantities fundamentally depends on test materials. It was found that the additives are not always cost effective.

7

Modyfikacja oleju transol 150 smarami stałymi

Leśniewski T.

Tribologia

|

2010

|

nr 4

293-300

PL

Przedstawiono wyniki badań dotyczących oceny skuteczności smarowania przy styku skoncentrowanym punktowym czterech następujących olejów: Transol 150 oraz oleju bazowego Transol 150 z dodatkiem 3% proszku grafitu, MoS2 lub PTFE. Oceny właściwości smarnych dla przyjętych smarów dokonano na podstawie testów wykonanych na standardowym aparacie czterokulowym produkcji Instytutu Technologii Eksploatacji w Radomiu z zastosowaniem wytycznych normy PN-76/C-04147. Efektywność analizowanych smarów oceniano według czterech wielkości kryterialnych, tj. zużycia kulek d, obciążenia zespawania Fz, granicznego obciążenia zużycia Gnz oraz wskaźnika zużycia Ih. Wyniki eksperymentu zostały opracowane statystycznie przy poziomie ufności 95% stosując test t-Studenta. Opracowane wartości wskaźnika zużycia Ih, granicznego obciążenia zużycia Goz oraz charakterystyki zużycia od obciążenia nadanego i obciążenia zespawania Fz przedstawiono graficznie na Rys. 1, 2 i 3. Odnotowano pozytywny wpływ zastosowanych napełniaczy na polepszenie charakterystyk tribologicznych oleju bazowego.

EN

In this paper, investigations concern the lubrication efficiency nodes working at point concentrated contact lubricated with using four oils are presented: Transol 150 and compositions Transol 150 oil with addition 3% powders of graphite, MoS2 and PTFE. The tests were carried out in agreement with the prescriptions of the Polish standard PN-76/C-04147 "The tests of properties of oils and greases." To assess the lubrication efficiency of the tested compositions, four criteria were used (wear characteristic as the function of load d = f(F), seizure load Fz, limit wear load index Goz, wear index Ih). Investigations were carried out using a four-ball extreme pressure tester. The results were statistically handled at a confidence level of 95% using Student's t-test. Obtained values of wear index Ih, limiting wear load G and the characteristics of ball wear as a function of applied load and seizure load Fz are presented in graphs 1, 2 and 3. It was found that the influence of fillers on the improvement of the lubrication efficiency of the tested compositions is positive.

8

Hard and superhard nanolaminate and nanocomposite coatings for machine elements based on Ti6Al4V alloy

Wendler B., Moskalewicz T., Progalskiy I., Pawlak W., Makówka M., Włodarczyk K., Nolbrzak P., Czyrska-Filemonowicz A., Rylski A.

Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering

|

2010

|

Vol. 43, nr 1

455--462

EN

Purpose: Verification of a series of hybrid treatments of Ti6Al4V alloy consisting of primary diffusion hardening of the substrate with subsequent deposition of wear resistant coatings. Design/methodology/approach: Different nanolaminate and nanocomposite coatings were deposited with use of four different methods including a newly developed high density gas pulsed plasma MS technique. After deposition the coatings were investigated using OM, SEM, HRTEM, XRD, XPS, nanoindentation, Daimler-Benz, ball-on-plate and scratch tests. Findings: Besides an important increase of Ti6Al4V alloy hardness much greater further increase of hardness was obtained due to coatings deposition up to 53 GPa in case of a nanolaminate coating and to 47 GPa in case of a nanocomposite nc-TiN/a-SiN coating. At the same time the volume wear coefficient decreases several orders of magnitude for all the coatings. Simultaneously the friction coefficient decreased to a great extent except for the nc-TiN/a-SiN coating. Research limitations/implications: High density gas pulsed plasma magnetron sputtering is an effective method for superhard coatings deposition, however the roughness of the deposited nc-TiN/a-SiN coating was greater than after conventional magnetron sputtering. This finding needs further experimental and theoretical investigation. Practical implications: Greater surface roughness and high resistance to wear of the coatings synthesized using the newly developed gas pulsed plasma magnetron sputtering deposition limits their application to wear protection of cutting tools rather than for friction reduction in tribological couples. Originality/value: Applicability of the broad spectrum of nanolaminate and nanocomposite coatings as well as different CVD and PVD techniques for an improvement of tribological properties of Ti6Al4V alloy was analyzed in the paper including a newly developed original high density gas pulsed plasma magnetron sputtering technique.

9

Wear-resistant composite on machine parts

Ozimina D., Madej M., Styp-Rekowski M.

Archiwum Technologii Maszyn i Automatyzacji

|

2010

|

Vol. 30, nr 2

191-199

EN

In this paper there were discussed results of technological investigations aiming at the determination of appropriate conditions for the chemical deposition of Ni-P-Al203 composite coatings, deposited on metallic matrix. Auto catalytic reduction of Ni in nickel sulfate and sodium hypo-phosphate bath, including 10% volume fractions of nanodispersive A1203 particles is treated in the alloy steel 100Cr6. Tribologie features, i.e. the wear resistance and friction coefficient of the coatings were determined using tester T-01M, a ball-disc tester for mitigated solid friction conditions with oil bases. The analysis of the properties of the Ni-P-Al203 deposits confirm that the presence of the dispersion phase of aluminium oxide determines the coating wearability.

PL

W artykule opisano rezultaty badań technologicznych dotyczących określenia właściwych warunków chemicznego osadzania powłok kompozytowych Ni-P-Al203 na podłożu metalicznym. Przeprowadzano autokatalityczną redukcję Ni w siarczanie niklu i kąpieli podfosforanu sodu, zawierającego 10-procentowy udział objętościowy nanocząsteczek Al203, na stali stopowej 100Cr6. Tribologiczne cechy, tj. odporność na zużycie i współczynnik tarcia powłok, określano na testerze T-01M kulka - tarcza podczas smarowania olejem bazowym. Analiza właściwości osadów Ni-P-Al203 potwierdziła, że obecność dyspersyjnej fazy tlenku glinu determinuje odporność powłoki na zużycie.

10

Zużycie stali 100Cr6 określane jej twardością i parametrami wymuszeń w warunkach smarowania olejem Transol 150 z dodatkiem 3% MoS2

Leśniewski T.

Tribologia

|

2009

|

nr 3

69-76

PL

W pracy przedstawiono badania tribologiczne, które przeprowadzono planowanym eksperymentem wykorzystując plan rotalny dla trzech zmiennych niezależnych, tj. nacisku pH, prędkości poślizgu v i twardości kulek H ze stali 100Cr6. Przyjęty zakres twardości (24–62 HRC) odzwierciedla cały zakres twardości stosowanych w budowie przekładni zębatych. Za wielkość wyjściową (kryterialną) eksperymentu przyjęto zużycie kulek określone średnicą śladu wytarcia nieruchomych kulek. Zużycie to mierzono po drodze tarcia s = 33,4 m. Kompozycję smarową przygotowywano mieszając 3% MoS2 (określane wagowo) z olejem Transol 150. Testy prowadzono na aparacie czterokulowym. Do matematycznego opisu zależności pomiędzy wielkościami wejściowymi i wyjściowymi, zmierzonymi podczas eksperymentu zastosowano analizę regresji. Jako funkcji aproksymującej wyniki badań przyjęto wielomian drugiego stopnia ze współdziałaniem pierwszego rzędu. Opracowano funkcję zużycia d = f(pH, v, H) dla skojarzeń ślizgowych pracujących przy styku skoncentrowanym punktowym. Zauważono istotny wpływ twardości na zużycie kulek. Stwierdzono, że związek ten nie jest jednoznaczny ale ściśle uzależniony od charakteru parametrów wymuszeń. Powiązanie twardości z wymuszeniami zewnętrznymi pozwoliło zaobserwować, że otrzymana funkcja d = f(pH, v, H) nie jest monotoniczna, lecz posiada ekstremum.

EN

Tribological investigations, which were carried out using a rotatable plan for three independent variables (pressure pH, sliding velocity v, and ball hardness H made of 100Cr6 steel), are presented in this paper. The assumed range of the hardness (24 – 62 HRC) reflects the whole area of the hardness applied in the construction of the toothed gear. The diameter of the ball wear marks was accepted as the output criterion of the experiment with the friction path equal to 33.4 meters. Lubricants were made by mixing of 3% of MoS2 (determine by weight) with oil Transol 150. The tests were carried out using a 4-ball apparatus. The results of these experiments (input vs. output) were evaluated using regression analysis. A quadratic polynomial was employed as the approximation function. The wear function d=f(pH,v,H) for sliding nodes working with concentrated contact point was worked out. Significant influence of the magnitude on wear was reported. It was found that this relation is ambiguous and depends on external input function. The binding of hardness together with external input function shows that the obtained function d = f(pH, v, H) is not monotonic but has an extremum.

11

Badanie możliwości połączenia technologii długookresowego wymrażania i kulowania stali narzędziowej do pracy na gorąco W300

Ciski A., Nakonieczny A., Babul T.

Inżynieria Powierzchni

|

2009

|

Nr 2

3-9

PL

W publikacji przedstawiono wybrane wyniki badań właściwości stali narzędziowej do pracy na gorąco poddanej łączonym procesom głębokiego wymrażania długookresowego i kulowania. Próbki ze stali Böhler W300 poddano różnym wariantom obróbki polegającej na ulepszaniu cieplnym oraz dodatkowym kulowaniu, głębokim wymrażaniu długookresowym oraz kombinacji tych obróbek. Badania 'obejmowały obserwacje metalograficzne, pomiary twardości powierzchni wyznaczenie profili twardości na przekrojach, pomiary stanu i wartości naprężeń własnych oraz wyznaczenie odporności na zużycie przez tarcie w wysokiej temperaturze. Wyniki badań laboratoryjnych wsparto badaniami eksploatacyjnymi rzeczywistych wkładek matrycowych, przeprowadzonymi w warunkach przemysłowych.

EN

The influence of cryogenic treatment on properties of shot-peened hot work tool steel was studied and selected results are presented. Various processing modes, consisted in shot-peening, cryogenic treatment or combinations of the above treatments, were applied for Böhler W300 steel specimens. Surface hardness, cross-section hardness profiles, state of internal stresses and wear at elevated temperature as basic material properties were measured and evaluated. Results of the laboratory investigations were additionally supported by industrial testing of the real hot working die inserts.

12

Struktura i odporność na zużycie stali 100Cr6

Leśniewski T., Kowalewski P., Antoniak P., Sipa J.

Tribologia

|

2007

|

nr 2

407-414

PL

Dokładna znajomość własności materiałów konieczna jest do wykonania elementów maszyn o najlepszych charakterystykach eksploatacyjnych. W referacie przedstawiono wyniki badań metalograficznych związanych z określeniem wpływu struktury materiału na charakterystyki tribologiczne stalowych węzłów ślizgowych. Próby powiązania tej własności z właściwościami tribologicznymi podjęto przez analogie istniejących związków pomiędzy twardością a własnościami mechanicznymi. Na podstawie analizy literatury stwierdzono, że wzrost twardości współpracujących powierzchni ślizgowych powoduje wzrost odporności na ich zużycie. Na podstawie badań ustalono, że ustawienie struktur według wzrastającej twardości, odpowiada zwiększającej się odporności na zużycie. Spośród struktur materiału, ułożonych według wzrostu odporności na zużycie, najlepszą okazała się struktura martenzytyczna o twardości 62 HRC. Z uwagi na zauważoną liniową zależność zużycie - twardość materiału można stwierdzić, iż charakterystyki tribologiczne materiału można prognozować z tym samym skutkiem na podstawie twardości, co i struktury. Takie podejście jest praktyczniejsze chociażby z uwagi na prostsze metody określenia twardości.

EN

Exact knowledge on the materials' characteristics is necessary to make machine elements of the best operational characteristics. In the paper the author present the results of metallographic research aimed at determination of the influence of the material's structure on the tribological characteristics of the steel sliding pairs. Attempts at determinig the relation between this property and the tribological characteristics have been made by analogies of the existing relations between the hardness and the mechanical characteristics. On the basis of analysis of the literature it has been concluded that the increase of the hardness of the collaborating sliding surfaces results in the increased wear resistance of the surfaces. The results of the research made it possible to state that the order of the structures according to the increasing hardness is parallel to the increased wear resistance. Out of the material structures ordered according to the increasing wear resistance, the martensitic structure 62HRC has proven to be the best. Considering the linear interrelation between the wear resistance and hardness of the material, it can be stated that the tribological characteristics of materials can be determined equally precisely by the hardness and by the structure of the materials. This approach is more practical for several reasons, an example of which might be simpler methods of determining the hardness of the materials.

13

Korelacja twardości stali 100Cr6 i jej zużycia w warunkach smarowania olejem Transol 150 z dodatkiem 3% grafitu

Leśniewski T., Krawiec S.

Tribologia

|

2006

|

nr 2

77-92

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań, których celem było określenie wpływu twardości materiału na zużycie części maszyn pracujących w obszarze tarcia mieszanego. Prace przeprowadzono z wykorzystaniem metody planowanego eksperymentu. Badania zrealizowano na aparacie 4-kulowym przy użyciu kulek ze stali 100Cr6 o twardości z zakresu 24-62 HRC. Badania te pozwoliły opracować funkcję regresji zużycia skojarzeń ślizgowych pracujących przy styku skoncentrowanym punktowym. Przedstawiony model wiąże twardość stalowych powierzchni ślizgowych z wielkością ich zużycia w przyjętym obszarze wymuszeń (nacisku pH i prędkości poślizgu v) oraz przy działaniu kompozycji smarnej zbudowanej z oleju Transol 150 z dodatkiem 3% grafitu. Zauważono istotny wpływ tej wielkości na zużycie kulek. Stwierdzono, że związek ten nie jest jednoznaczny, ale ściśle uzależniony od charakteru parametrów wymuszeń. Powiązanie twardości z wymuszeniami zewnętrznymi pozwoliło zaobserwować, że otrzymana funkcja d = f(pH, v, H) nie jest monotoniczna, lecz posiada ekstremum. Model pozwala dobierać, bez przeprowadzania badań eksperymentalnych, stalowe materiały na węzły ślizgowe pracujące przy styku skoncentrowanym liniowym, tj. przekładnie zębate.

EN

In the paper the results reveling the influence of material hardness on wear parts of machines working in mixed friction range were presented. The tests were realized on four-ball extreme pressure tester using a method of planned experiment. The balls of 100Cr66 steel of hardness 24-62 HRC were tested. The investigations allowed to work out a wear regression function of slide matchings working at point concentrated contact. The presented mixed friction model binds hardness of steel sliding surfaces with friction magnitude and their wear in considered area of external input functions (pressure pH and sliding velocity v) and lubrication with Transol 150 oil + 3% of graphite. Significant influence of this magnitude on balls wear was reported. It was found that this relation is ambiguous and depend on external input function. The binding of hardness together with external input functions let it to be observed that the obtained function d = f(pH, v, H) is not monotonic but has an extremum. The model lets choose up without need of running experimental research steel materials for sliding nodes working in concentrated linear contact (for example gears).

14

Wpływ twardości stalowych materiałów ślizgowych na ich zużycie

Leśniewski T., Krawiec S.

Tribologia

|

2004

|

nr 3

237-245

PL

Twardość współpracujących powierzchni jest ważnym składnikiem tzw. wektora parametrów tarcia i ma istotny wpływ na wielkość tarcia i zużycia tych powierzchni. Badania, mające określić wpływ tej wielkości na zużycie części maszyn pracujących w zakresie tarcia mieszanego, zrealizowano na aparacie 4-kulowym. Do badań użyto kulek ze stali ŁH15 o twardości z zakresu 24-62 HRC. Przedstawiono wstępny model tarcia mieszanego (funkcja celu), wiążący twardość stalowych powierzchni ślizgowych z wielkością tarcia i ich zużycia w przyjętym obszarze wymuszeń (nacisku p i prędkości poślizgu v) oraz przy działaniu oleju Transol 150. Zauważono istotny wpływ tej wielkości na zużycie. Powiązanie twardości z wymuszeniami zewnętrznymi pozwoliło zaobserwować, że otrzymana funkcja ž= f(p, u, t) nie jest monotoniczna, lecz posiada ekstremum. Model pozwala dobierać, bez przeprowadzania badań eksperymentalnych, stalowe materiały na węzły ślizgowe pracujące przy styku skoncentrowanym liniowym, tj. przekładnie zębate.

EN

The hardness of matching surfaces is an important component of socalled friction parameters vector and has an significant influence on the friction magnitude and wear of these surfaces. Research which have had to determine the influence of hardness on wear parts of machines working in mixed friction range on four-ball extreme pressure tester were realized. To test balls of ŁH15 steel of hardness 24-62 HRC were used. Initial model of mixed friction (objective function) was presented which binds hardness of steel sliding surfaces with friction magnitude and their wear in preassumed area of external input functions (pressure p and sliding velocity v) and lubrication with oil Transol 150. Significant influence of these magnitude on wear was reported. Binding of hardness together with external input functions let it to be observed that the obtained function isn't monotone function but has an extremum. The model lets choose up steel materials for sliding nodes without need of running experimental researches which work in concentrated contact (for example gear).

15

Modyfikacja głowicy badawczej typowego testera tarciowego w celu badania odporności na zużycie tribologiczne

Ciecieląg J.

Tribologia

|

2004

|

nr 3

35-43

PL

Celem pracy jest zaprojektowanie uniwersalnego stanowiska badawczego, umożliwiającego badanie wpływu produktów zużycia na przebieg tarcia, zużywania i odporności ciał na zużywanie tribologiczne. Dotychczas ustalono, że intensywne usuwanie produktów zużycia ze strefy tarcia wpływa bardzo wyraźnie na wzrost odporności na zużywanie stali, ale możliwości badawcze stanowiska nie pozwalały na analizę energetyczną zaobserwowanego zjawiska. W pracy przedstawiono propozycję zmian standardowego testera T-05 do badania wpływu produktów zużycia na odporność metali na zużywanie tribologiczne, które pozwolą na potraktowanie temperatury strefy tarcia jako parametru niezależnego (zadawanego) w procesie tarcia i ewentualnie pomiarów oporów tarcia, usuwania produktów zużycia, co pozwoliłoby na dokładniejszą analizę tego zjawiska. Dodatkowo Autor proponuje pomiar energii związanej z usuwaniem produktów zużycia ze strefy tarcia poprzez pomiar siły docisku elementu czyszczącego. Zdaniem Autora pozwoli to na nową energetyczną interpretację zagadnienia wpływu produktów zużycia na przebieg procesu tarcia, zużywania i odporności ciał na zużywanie tribologiczne.

EN

The paper deals with the development of a versatile stand which affords possibilities for analyzing the influence of wear products on friction phenomena, wear process, and resistance of materials to tribological wear. The previous measurements showed that instantaneous removal of wear products from the friction zone influences considerably the increase of resistance of steel to wear. The contemporary limited measurement possibilities of the stand had however excluded a deeper analysis of the phenomenon. Modifications of the standard test equipment T-05, used for measuring the influence of wear products on the resistance of metals to tribological wear, are proposed. The improvements will enable one to treat the temperature of the friction zone as an independent (imposed) parameter of the friction process, and possibly to measure the frictional drag and efficacy of removal of wear products. The novelties may make the description and analysis of the considered phenomena much more precise and valuable. An additional issue is a proposition for estimation of energy used for removing the wear products from friction zone, based on measuring the force that holds down the cleaning element. The author believes that all the new experiments and the followed analysis will break new perspectives for energetic interpretations of the influence of wear products on the friction process, material wear and resistance to tribological wear.

16

Badania modelowe odporności na zużywanie ścierne wybranych gatunków staliw

Sadowski P.

Tribologia

|

2003

|

nr 5

263-272

PL

W pracy zaproponowano metodykę badania odporności na zużywanie ścierne metali za pomocą specjalnie przystosowanego testera T-01M. Opisano badania modelowe tarcia i zużywania grupy trzech nowych staliw opracowanych w Politechnice Radomskiej. Ustalono ich odporność na zużywanie, podając jej interpretację energetyczną.

EN

The paper presents the method of a resistance to wear investigation with the use of specially adopted tester T-01 M. The model research of friction and wear of three new cast steel, which were elaborated in Radom Technical University, are described. Theirs resistances to wear were evaluated. The energetic interpretation of resistance is presented.

17

Oddziaływanie grup funkcyjnych promotorów adhezji i proszkowych napełniaczy tlenkowych na właściwości wieloskładnikowych materiałów kompozytowych stosowanych do regeneracji ślizgowych węzłów tarcia

Pawelec Z., Dasiewicz J.

Tribologia

|

2002

|

nr 4

1275-1284

PL

W pracy przedstawiono wpływ związków krzemoorganicznych na wielkość napięcia powierzchniowego żywicy epoksydowej. Jako modyfikatory własności powierzchniowych polimerowej matrycy zastosowano trzy rodzaje związków krzemoorganicznych o różnych grupach funkcyjnych (vinylosilan, epoksysilan i aminosilan). Na bazie zmodyfikowanej osnowy polimerowej sporządzono kompozyty, a jako dodatkowy napełniacz zastosowano proszkowe napełniacze tlenkowe. Dla opracowanych kompozytów zbadano główne właściwości fizykomechaniczne (twardość, udarność, wytrzymałość na ściskanie i odrywanie). Przedmiotem badań były również właściwości cieplne, tj. współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej i temperaturę ugięcia wg Martensa. Najlepsze wyniki badań właściwości wytrzymałościowych i cieplnych otrzymano dla kompozytów z promotorami adhezji z funkcyjną grupą epoksydową i vinylową. Dla wybranych kompozytów polimerowych wyznaczono również charakterystyki tribologiczne na testerze T-05. Zastosowane modyfikatory wpływają również korzystnie na wielkość współczynnika tarcia i zwiększają odporność kompozytów na zużycie.

EN

The effect of silicoorganic compounds on surface tension of epoxide resin was presented. Three kinds of silicoorganic compounds with various surface tension (vinylsylane, epoxysilane, aminosilane) were employed as modifiers of surface properties of polymer matrix. The composite was prepared on the base of polymer matrix and as additional filler oxide fillers were applied. The main physical and mechanical properties of the composite were investigated (hardness, impact resistance, compression strength and peel strength). The thermal properties i.e. coefficient of linear thermal expansion, temperature of deflection according to Martens were also investigated. The best strength and thermal properties were obtained for composites containing adhesion activators with epoxy or vinyl functional group. The tribological tests were performed using T-05 Block-on-Ring Wear Tester. The modifiers have positive effect on friction coefficient and increasing the wear resistance of the composites.

18

Korelacja twardości materiału i jego właściwości tribologicznych

Krawiec S., Leśniewski T.

Tribologia

|

2002

|

nr 4

1201-1209

PL

Polepszenie odporności materiałów na zużycie wymaga poznania czynników mających wpływ na ten proces. W referacie przedstawiono przegląd prac teoretycznych i eksperymentalnych związanych z wpływem często pomijanej cechy materiału, tj. twardości na charakterystyki tribologiczne stalowych węzłów ślizgowych. Próby powiązania tej własności z właściwościami tribologicznymi podjęto przez analogie istniejących związków pomiędzy twardością a własnościami mechanicznymi stali. Zakres artykułu uniemożliwia szczegółową interpretację zauważonych zależności, lecz ukazuje dotychczasowe podejście badaczy do cechy twardości oraz sposobu jej oddziaływania na system tribologiczny. Stwierdzono, że nie ma jednoznacznej zgodności co do wpływu twardości współpracujących powierzchni na proces ich zużywania oraz na opory tarcia. Dostrzeżono konieczność kompleksowego podejścia do problemu twardości w aspekcie właściwości tribologicznych węzłów tarcia oraz nieodzowność budowy modeli uwzględniających tę własność współpracujących elementów. Pozwoli to na dokładniejszą analizę rozważanego zagadnienia oraz umożliwi dobór optymalnych cech konstrukcyjnych węzłów ślizgowych już na etapie projektowania.

EN

To enhance the resistance of materials against wear, all phenomena and agents involved must be studied. In this paper a survey of scientific reports, both theoretical and experimental, dealing with the often neglected influence of hardness on the triblbological properties of steel materials was done. An attempt to establish this relationship stems from the fact that there is an analogous relationship between hardness and mechanical properties of steel. The scope of the paper does not allow a detailed analysis of the phenomena observed. It highlights however the present approach of researchers to the problem of hardness. It was concluded that a univocal correlation between mechanical properties (hardness) and tribological properties of materials was absent. Postulated was further research aiming at a comprehensive approach to the problem of hardness relative to the tribological properties of friction pairs and a necessity for the construction of models including material hardness. This will permit a detailed study of the problem discussed and a more rational selection of properties of the materials involved at the stage of design.

19

Strefa przejściowa w technologiach wybuchowych i detonacyjnych

Babul W., Janecki J. T.

Tribologia

|

2001

|

nr 6

1127-1138

PL

Scharakteryzowano warstwy (strefy) pośrednie, powstające w procesie zderzenia metali, z dużymi prędkościami, jakie zachodzą przy wybuchowym łączeniu metali, także przy natryskiwaniu detonacyjnym. Warstwy takie charakteryzuje duże rozdrobnienie ziaren (niemal struktura "bezpostaciowa") i często odbiegający od materiałów wyjściowych skład chemiczny. Wywołanie ciśnienia o wartości krytycznej powoduje połączenie się obu metali niezależnie od prędkości przebiegu łączenia. Przy niższych ciśnieniach połączenie uzyskuje się jedynie wówczas, gdy prędkość przebiegu łączenia nie przekracza prędkości propagacji dyslokacji.

EN

The authors describe the substrate-surface layer interface produced due to impact of metals at very high speeds, typical of processes of the detonation bonding of metals or detonation spraying. Such and interface show a grain size reduction (almost amorphous-like structure) and different chemical composition form initial one. By reaching a critical value of the detonation pressure it is possible to bond metals irrespective of the bonding speed. At lower pressures a permanent bond is obtained only in case when the bonding speed does not exceed the rate of dislocation propagation.

20

Urządzenie do identyfikacji elementarnych procesów zużycia

Piekoszewski W., Samborski T., Szczerek M., Wiśniewski M.

Tribologia

|

2000

|

nr 4

585-593

PL

W artykule opisano urządzenie do identyfikacji elementarnych procesów zużycia ciernego. Przedstawiono zakres stosowania urządzenia, jego budowę oraz elmenty testowe. Zaprezentowano wyniki badań wstępnych wybranych materiałów.

EN

A tribotester used for investigation of basic processes of abrasive wear has been described.The area of application of this testing machine its construction and test specimens are presented. The preliminary test results for some selected materials have been presented.