People always valued nature around them so the gardens accompanied their houses and residences from the ancient times. Some features of garden compositions were recurring in historical periods differing only in some aspects. In contemporary gardens they are repeated again. To assess the coincidences, a short graphic analysis of the basic features of historical gardens was developed. A tool that has allowed to identify differences and similarities between old and contemporary is the tabulation of composition schemes of well-known historic gardens and comparing the results with the features of the recent developments. This allowed us to investigate whether the same elements of composition, despite 21st century changes, apply today.
PL
Ludzie zawsze cenili otaczającą przyrodę, więc od najdawniejszych czasów ogrody towarzyszyły ich domom i rezydencjom. Niektóre formy ogrodowych kompozycji powtarzały się we wielu okresach historycznych różniąc się w niewielki sposób. We współczesnych ogrodach elementy te są powtarzane ponownie. Aby ocenić te zbieżności została przeprowadzona krótka graficzna analiza podstawowych cech ogrodów historycznych. Narzędziem, które pozwoliło na określenie różnic i podobieństw pomiędzy dawnymi i dzisiejszymi rozwiązaniami jest zapis typów schematów kompozycyjnych znanych historycznych ogrodów i zestawienie ich z cechami najnowszych realizacji. Pozwoliło to na zbadanie czy te same elementy kompozycji, pomimo zmian XXI wieku są stosowane dziś.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The Municipality of Zabierzów is one of the largest in the Małopolska province. It has an attractive location in relation to the Krakow agglomeration. It is also valuable in the natural and cultural sense. Within the municipality there are residential buildings, now in various states of preservation. These are the complexes that could, appropriately interpreted in the landscape, become an important, feature of the local heritage, enriching the municipality’s offering and improving the quality of the countryside where they are located.
PL
Gmina Zabierzów jest jedną z większych gmin w województwie małopolskim. Charakteryzuje się atrakcyjnym położeniem w stosunku do aglomeracji krakowskiej. Posiada również liczne walory przyrodnicze i kulturowe. Na jej terenie znajdują się obiekty rezydencjonalne, obecnie w różnym stanie zachowania. Są to zespoły mogące, odpowiednio uczytelnione w krajobrazie, stać się ważną, rozpoznawalną cechą, świadczącą o lokalnym dziedzictwie, wzbogacając ofertę gminy i podnosząc jakość przestrzeni wsi, w których się znajdują.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Sztuka ogrodowa bliska była osobie Jana III Sobieskiego. Wiele XVII-wiecznych europejskich idei projektowych i praktycznych rozwiązań realizacyjnych znalazło swoje odbicie w królewskim Ogrodzie Wilanowskim, stanowiącym polską interpretację ogrodu włoskiego, łączącą cechy ozdobne z użytkowymi oraz uwzględniającą traktowanie ogrodu jako swoistej kolekcji osobliwości. Na wilanowskich parterach, w najbardziej reprezentacyjnej części ogrodu, rosły róże, lilie czerwone i „inne polne kwiatki”. Tuż obok nich, w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu, założono Ogrody Fruktyfikujące, gdzie pośród drzew owocowych ustawiono na obsadzonych lawendą marmurowych postumentach gipsowe globusy z mapami Ziemi i nieba. Program użytkowy Ogrodu Wilanowskiego dopełniały oranżeria, figarnia i cieplarnie. Wymownym przykładem połączenia ozdobnego i użytkowego charakteru przestrzeni ogrodowej była Góra Bachusowa, obsadzona winoroślą, z krętą drogą prowadzącą na szczyt, zwieńczona rzeźbą Bachusa.
EN
Jan III Sobieski was very interested in garden art. Many of the 17th century European garden design ideas and practical solutions were implemented in Wilanów Garden. But first of all Wilanów Garden was the Polish interpretation of the Italian Villa Garden where the ornamental aspects were as much important as utilitarian ones. The Wilanów Garden had also the character of a collection of curiosities. There were roses, red lilies and other ‘field flowers’ growing in Wilanów parterres. Just next to them, close to the palace, “Ogrody Fruktyfikujące” (Fruit gardens) were established. There, among the fruit trees, on marble bases, stood the plaster globes with the maps of Earth and sky. The orangeries and the fig house were included in the program of the residence. The good example of the connection of utilitarian and ornamental character of the space was the Bachus Mount, planted with the vine, with the spiral path leading to its top, crowned with the Bachus statue.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Ogrody użytkowe to miejsce przeznaczone do uprawy roślin użytkowych. Aby rozwinąć tę krótką definicję, na podstawie trzech ogrodów, które powstały na przestrzeni trzech wieków – XVIII, XIX i XX – w trzech różnych miejscach i okolicznościach, podjęto próbę zbadania, co je łączy, a co dzieli, jaka była geneza ich powstania, co przetrwało do chwili obecnej. Porównując spis roślin sporządzony w Nieborowie w 1774 roku, zapiski proboszcza parafii w Żelechowie z 1884 roku oraz notatki autorki wykonane podczas zwiedzania ogrodu w Highgrove w 1992 roku określono przykładowe gatunki roślin uprawiane w omawianych ogrodach, a także sposoby uprawy i cele, do których rośliny te były używane.
EN
Utilitarian garden are place designatet for cultivation of utilitarian plants. To branch out this short definition on the grounds of three gardens, which had arised for three ages – XVIII, XIX and XX – in three different places and circumstances, they were explored and tried to determine, what do they have in common and what differ them, what was their genesis, what survived to this day and what direction they head towards. Comparing list of plants done in Nieborów in 1774, jotting written by parson in Żelechów in 1884 and notes which had been taken during sightseeing of garden in Highgrove in 1992, exemplary cultivable plants species has been established in talked-about gardens but also ways of culture and objectives, the plants had been cultured.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule zaprezentowano Park Ludowy w Bytomiu-Miechowicach. Stanowi on część, należącego do rodziny Thiele-Wincklerów, założenia pałacowo-parkowego, które okres świetności przeżywało w 2 połowie XIX w. Projekt zespołu i szczegółowe rozwiązania parterów dywanowych zaprezentowano w publikacji Vilmorin’s illustrierte Blumengärtnerei (1879). Obiekt w 1938 r. zmienił funkcję, stał się parkiem publicznym. Dziś jest opuszczony i zaniedbany. Projekt rewaloryzacji obejmuje zachowany (14 ha) fragment parku z ruinami pałacu. Pracę przygotowano w oparciu o analizy: historyczną i kompozycyjną, inwentaryzację roślin, stratygrafię drzew: gatunkową i wiekową, z uwzględnieniem wytycznych konserwatorskich. Projekt przywraca charakter i świetność zabytkowemu parkowi, uwzględnia też współczesne realia.
EN
The article presents Park Ludowy (People’s Park) in Bytom-Miechowice. It belongs to the palace park compound, owned by the Thiele-Winclkler family, which was at the height of its magnificence in the second part of the 20th Century. The design of the complex and the detailed plans for the raised carpet beds were presented in the publication Vilmorin’s illustrierte Blumengärtnerei (1879). The object had undergone a change of function in 1938, becoming a public park. Today it is deserted and neglected. The revalorization project covers the remaining 14 hectare section of the park, with the palace ruins. The works have been planned on the basis of historical and compositional analysis, plant inventories: species and age stratigraphy of trees, and also observing conservation guidelines. The project aims to restore the character and splendor to this historic park, with consideration given to the modern realities
The present article attempts to reveal the meaning of the residential gardens of the former Kłodzko county, presently lost and forgotten, in order to shape their unique image. The compositional features of these gardens as well as the metaphoric and symbolic contents enclosed in them are a reflection of styles and fashions of the epochs in which they were created and later evolved. They are also an expression of individual needs, ambitions and views of the patrons as well as the architects and gardeners who created them, and also a source of inspiration for artists of different arts. Spatial features and landscape values of former garden foundations also constituted a vital motive in the process of shaping the feeling of local and regional autonomy of previous generations and they play the same role today. The natural, historical, educational and also sociological values of the gardens confirm the necessity for research on their resources, protection, revalorization or restitution, and also enriching them with new contents comprising their material and immaterial heritage.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.