Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Research by design: functional flexibility of a residential skyscraper located in Warsaw

Goncikowski Marcin

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 3

457--473

EN

The paper is devoted to the description of the methodology and research by design carried out to identify solutions enhancing the functional flexibility of a high-rise building located in Warsaw at. Grzybowska Street. The work presents the theoretical background as well as the conducted research and methodology. The scope of solutions related to functional flexibility concerned the interchangeability of service functions in the podium part of the building, changes in the use of the parking lot, and the provision of the means of changes in the arrangement of types and variants of types of apartments on the apartments levels. The investigation was carried out in the pre-design and design phases. Objectives and criteria of solutions were defined, and research works were carried out through iterations and checking in terms of the cost-effectiveness. The adopted solutions consist in designing the optimal hard portion of the building - the core, the structural system, the arrangement of zones and installation rooms, and the use of structural and spatial over-designed systems. An optimal facade module has been developed. The research aims to introduce the design practice to the issue of flexibility, which is nowadays important for economic and environmental reasons.

PL

Tekst poświęcony jest opisowi metodologii oraz badań przez projektowanie służących określeniu rozwiązań sprzyjających elastyczności funkcjonalnej budynku wysokościowego położonego w Warszawie przy ul. Grzybowskiej. Praca przedstawia tło teoretyczne oraz prowadzone badania i ich metodologię. Zakres rozwiązań związanych z elastycznością funkcjonalną dotyczył wymienności funkcji usługowych w części podium budynku, zmian użytkowania parkingu oraz zapewnienia możliwości zmian w układzie typów i wariantów typów mieszkań na piętrach. Prace badawcze prowadzono w fazach: przedprojektowej i projektowej. Określono cele i kryteria rozwiązań oraz prowadzono prace badawcze poprzez iteracje i sprawdzanie pod względem opłacalności rozwiązań. Przyjęte rozwiązania polegają na zaprojektowaniu optymalnej części stałej budynku - trzonu, układu konstrukcyjnego, rozmieszczenia stref i pomieszczeń instalacji oraz zastosowanie naddatków konstrukcyjnych i przestrzennych. Wypracowano optymalny moduł fasadowy. Badania mają na celu przybliżyć praktyce projektowej problematykę elastyczności które współcześnie jest istotna ze względów ekonomicznych i środowiskowych.

2

Fenomen Hammarby Sjostad

Sęczek Weronika

Zieleń Miejska

|

2020

|

Nr 1

13--14

PL

"Nothing goes to waste in Sweden" - w Szwecji nic nie idzie na marne - to hasło idealnie odzwierciedla idee, które przyświecają osiedlu mieszkaniowemu Hammarby Sjostad, powstałym na terenach portu i dawnej dzielnicy przemysłowej Sztokholmu.

3

Soil sealing on example of the Jedrzychow residential area in Zielona Gora, Poland

Kostecki Jakub, Greinert Andrzej, Drab Michał, Mik Łukasz

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2020

|

Vol. 30, no. 1

53--63

EN

The progressing urbanization leads to the growth of buildings within the cities and taking up new areas for investments. Uncontrolled urban sprawl entails a number of consequences resulting in the soil sealing of the areas which has been permeable so far. Cutting off deeper soil layers from gas exchange and access to water causes a reduction in biological activity and biodiversity. That is why EU considers soil sealing as one of the main problems of the 21st century. The paper attempts to analyze the progressing urbanization on the one of the Zielona Góra housing estates - Jędrzychów Residential Area.

4

Uproszczony projekt sterowania napędem bramy skrzydłowej za pomocą telefonu komórkowego

Elektro Info

|

2019

|

nr 11

64--67

PL

Coraz powszechniejsza staje się automatyka napędu bram wjazdowych, która umożliwia sterowanie za pomocą pilota radiowego otwarciem oraz zamknięciem bez potrzeby wysiadania z samochodu. W przypadku dużej liczby użytkowników sterowanie za pomocą specjalnego pilota staje się kłopotliwe. W niniejszym artykule prezentujemy układ napędu bramy skrzydłowej stanowiącej wjazd na teren osiedla mieszkaniowego, której sterowanie realizowane jest za pomocą telefonu komórkowego.

5

Spatial surrogate for air emissions from small residential combustion – analysis using scarce top-down estimates

Zasina D., Zawadzki J.

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2016

|

z. 3 (15)

135--143

EN

This paper presents methodology for obtaining 'first step' spatial surrogate for disaggregation of air pollutants' emissions determined using top-down approach. Considered sector was small residential combustion due to its importance in emission budget, also potential health threatening. However our analysis is not flawless due to partial loss of information connected with locations, can be effectively used as specific method for determining of spatial outliers. Simplified approach shown in this paper uses values derived from gridded population density as downs calling factor for air pollutants' emissions. We determined three potential regions that should be treated separately to obtain independent – ‘regional” emission surrogates.

PL

Celem przedstawionej analizy było otrzymanie wstępnego surogatu emisji zanieczyszczeń do powietrza ze spalania paliw w źródłach komunalno-bytowych (gospodarstwa domowe). Opisana w artykule metoda, nie jest pozbawiona wad (częściowa utrata informacji nt. lokalizacji), ale może służyć do otrzymywania wstępnych informacji nt. zmienności przestrzennej gęstości zaludnienia, co pociąga za sobą również zmiany w rozkładzie przestrzennym emisji. Przedstawiona metoda może służyć również do pośredniej detekcji przestrzennych wartości odstających.

6

Przywróćmy ludziom przestrzeń

Tokarska L.

Zieleń Miejska

|

2014

|

Nr 10

31--32

PL

Okres powojenny nie był dla niej łaskawy. System deprecjonujący inteligencję utrwalił przez lata przekonanie, że nie ma potrzeby zagospodarowywania przestrzeni w sposób przemyślany. Odeszły w zapomnienie wspaniałe idee i przykłady doktora Henryka Jordana (twórcy ogrodów jordanowskich dla dzieci) czy Władysława Czarneckiego ( opracował w konsultacji z Adamem Wodziczką unikatowy układ klinów zieleni dla Poznania). Jeszcze do niedawna zieleńce przy budownictwie wielorodzinnym stanowiły wątpliwej jakości drzewa sadzone przez przypadkowe osoby oraz powierzchnie obsiane mieszanką traw z tabliczkami „nie deptać trawników”. Ciągi komunikacyjne wyznaczane były bez przemyślenia i logiki. Przez wiele lat panowało przekonanie, że zieleń służy do oglądania, a mieszkańcy to głównie wandale wydeptujący trawniki i niszczący nasadzenia. W ten sposób odbierano ludziom przestrzeń i dehumanizowano ją.

7

Impact of changes in multi-functional character of a housing estate on the modal split

Faron A.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

2792--2800

EN

The paper investigates the impact of a multi-functional character of the selected housing estate on changes in the modal split. The estate development scenarios took into consideration variable values of the number of residents, three values of the estate's multi-functionality degree, and two percentage values of the number of job opportunities within the estate taken up by its residents. The analysis made use of an available pedestrian traffic share model depending on the walking distance and of the fitted models of the public transport share in motorised travel depending on the estate structure factors. The changes in the spatial development were evaluated in terms of their impact on the value of the travel generated by the housing estate in the homework- home motivation and on the share of individual mode of transports (walking, bus, and passenger car).

PL

W artykule podjęto temat wpływu stopnia wielofunkcyjności wybranego osiedla mieszkaniowego na zmiany podziału zadań przewozowych. Scenariusze rozwoju osiedla uwzględniały zmienne wartości liczby mieszkańców, 3 wartości stopnia wielofunkcyjności osiedla oraz 2 wartości procentowej liczby miejsc pracy w osiedlu wykorzystywaną przez jego mieszkańców. W analizie skorzystano z dostępnego modelu udziału ruchu pieszego w zależności od odległości dojścia pieszego oraz z dopasowanych modeli udziału transportu zbiorowego w podróżach zmotoryzowanych w zależności od czynników struktury osiedla. Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym oceniono pod kątem ich wpływu na wielkość generowanych przez osiedle mieszkaniowe podróży w motywacji "dom-praca-dom" przez osiedle mieszkaniowe oraz na udział poszczególnych środków transportu (ruchu pieszego, autobusu i samochodu osobowego).

8

Designing of passive residential buildings – case study

Krajewska K., Śliwińska M., Gintowt J.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2014

|

R. 111, z. 5-B

131--136

EN

This paper describes the process of designing the passive residential buildings. The analysis is carried out on the basis of the Mannheim project, created as an entry for the Isover competition – Multi-Comfort House. Particular steps of the design process are analyzed for meeting the requirements of passive standard building. The specific solutions adopted in the Mannheim project are presented as an example.

PL

W artykule opisano proces projektowania pasywnych budynków mieszkalnych. Analizę przeprowadzono na podstawie projektu stworzonego w Mannheim do konkursu Isover Multi-Comfort House. Poszczególne etapy procesu projektowania są analizowane pod kątem spełniania wymogów określonych w standardzie budynku pasywnego. Szczegółowe rozwiązania przyjęte w projekcie Mannheim przedstawiono jako przykład.

9

Zrównoważony rozwój w obrębie osiedli mieszkaniowych

Urbański P., Jeleniewska M.

Zieleń Miejska

|

2013

|

Nr 3

28-29

PL

Idea miasta ogrodu Ebenezera Howarda opiera się na sieci powiązanych ze sobą terenów zieleni o różnych funkcjach użytkowych. Są to obszary łatwo dostępne dla mieszkańców, a jednocześnie przenikające miasto.

10

Osiedla i business parki – droga do zrównoważenia

Rudawa D., Szczęsny M.

Zieleń Miejska

|

2013

|

Nr 3

35-37

PL

Które osiedle mieszkaniowe pretenduje do miana najbardziej zrównoważonego lub proekologicznego? Można by odpowiedzieć, że wioski Masajów w dzikich rejonach Tanzanii, gdzie ludzie są po prostu integralną częścią przyrody. W kontekście naszej, degradującej środowisko cywilizacji, to spojrzenie tysiące lat wstecz. Cofnąć czasu nie można, trzeba więc podążać do przodu. Pytanie tylko, którą drogą?

11

Wpływ modelu przepływu powietrza w budynku na dokładność prognozowania zapotrzebowania budynku na ciepło: modelowanie

Antczak R., Krzaczek M.

Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna

|

2012

|

nr 8

332-337

PL

W artykule poddano analizie dwie odmienne metody służące do prognozowania zapotrzebowania budynków na energię do ogrzewania i wentylacji. Przedstawiono dwa modele energetyczne budynku, wykorzystujące odmienne podejścia do modelowania przepływu powietrza w pomieszczeniach, Pierwszy model, nazwany modelem uproszczonym, został zastosowany do opracowania metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków, Drugi model, nazwany modelem zaawansowanym, jest modelem uwzględniającym trójwymiarowy, niestacjonarny przepływ ciepła i masy w budynku, Omówiono podstawy matematyczne obu modeli oraz przedstawiono ich zalety i wady

EN

Two different methods of ventilation heat demand prediction are analyzed. Two energetic models of air flow in buildings are presented. The first, simplified model has been applied in energetic calculations for buildings. The second one - advanced model- takes into account three-dimension, non-stationary heat and mass flow inside buildings. Mathematical basics of both models are given and their advantages and disadvantages are discussed

12

Stability Analysis of the Linear Time-Invariant Ultra-WideBand Channel

Ahmad S., Riaz R., Chen S., Shafiq G., Sugiura S., Hanzo L.

Przegląd Elektrotechniczny

|

2012

|

R. 88, nr 1a

218-221

EN

The stability of a general Linear Time-Invariant (LTI) Ultra-WideBand (UWB) Channel Impulse Response (CIR) model is investigated. Since the s-domain or z-domain function of the UWB CIR has an extremely high number of singularities, it cannot be automatically guaranteed that none of the poles falls on the right-half of the s-plane or outside the unit-circle of the z-plane. Hence the stability analysis necessitates the exhaustive testing of classical stability criterion for a potentially excessive number of poles. We circumvent this arduous task by developing the closed-form time-domain response of the so-called homogenous, non-homogenous and vectorial LTI causal UWB system. Furthermore, the normalized settling time of the step response is evaluated for diverse damping coefficients. Finally, a stability case-study is provided with the aid of Nichols chart.

PL

Zbadano stabilność ultra szerokopasmowego kanału LTI. Ponieważ na płaszczyźnie s i z odpowiedź impulsowa ma wiele osobliwości nie można automatycznie zagwarantować, że wszystkie są w prawe połówce płaszczyzny s lub wewnątrz koła jednostkowego z. W pracy zaproponowano metodę określania stabilności kanału.

13

Edukacja przez naturę - natura zabawy. Nowoczesne podejście w projektowaniu ekologicznych placów zabaw dla dzieci

Kleszcz J.

Prace Naukowe Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Architektura Mieszkaniowa

|

2011

|

Vol. 9, nr 7

150-156

EN

According to the assumptions of Agenda 21 humanitarian education became a part of canon of actions, with the purpose of spreading the sustainable development principles. Simultaneously in the early 1990's, the current of active education towards "pro" attitudes (e.g., pro-social, proecological, prosumptional) came into being. With these two pre-conditions playgrounds for children begun to be created, both in highly urbanized and recreational areas. The two had, and have nowadays, the task of education, including ecological education using the knowledge about sustainable development for even very young children. On the other hand, creating such places in the spirit of sustainable development allowed us to perceive the needs not only of preschoolers, but also some more specific groups of non-adolescents, like school kids or animals with their owners. Such places became determinants of space quality, and what is more, designing them became a form of ennoblement. This induced the most ranked designers to cope with the problem and to design functional and special equipment for children to play with. Some of them just entered the world's design history, like organically formed bench by Zaha Hadid or earlier Playground Sculpture by Herb Goldman or even wicker houses by Patrick Dougherty. In this way, small masterpieces of architecture for children were created, which not only bring joy buy also teach. At the same time a new trend for designing "from nothing" was set. This is "organic" architecture, not only by its form, but also by using stone, wood, branches or straw, which are accessible and becomes part of natural landscape. The review of some specific realizations enabled us to estimate whether this attitude is justified or is only an extravagance in the aspiration for being "ecological" and "sustainable" in all parts of human life. The question is whether the willingness of creating unique architecture for the youngest recipients is only a way to achieve popularity or is the real need for creating and improving the work of human mind.

14

Analiza wad i uszkodzeń w budynku wielorodzinnym po dociepleniu

Pawłowski K.

Izolacje

|

2011

|

R. 16, nr 10

21-24

PL

W krajobrazie dużych osiedli mieszkaniowych ciągle dominują budynki z lat 60. i 70. wykonywane z wielkiej płyty i w różnych systemach. Charakteryzują się one małą izolacyjnością termiczną przegród zewnętrznych, a stan ich instalacji co. i c.w.u. oraz źródeł ciepła w znacznym stopniu odbiega od obecnych standardów, dlatego wymagają termomodernizacji.

15

Ekologiczne uwarunkowania korozji biologicznej elewacji budynków mieszkalnych

Horbik D., Jeż J.

Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej

|

2010

|

Nr 7

69-81

PL

W pierwszej części artykułu przedstawione są czynniki biologiczne na elewacjach budynków mieszkalnych i przyczyny występowania. Czynnikami biologicznymi występującymi na elewacjach mogą być: bakterie, glony, grzyby, porosty, mchy. W drugiej części przedstawione są sposoby i obszary działania glonów na elewacje budynków. Przedstawiona zostanie korozja elementów prefabrykowanych z elewacją z witromozaiki, metodyka badań elementów prefabrykowanych, analiza dyfraktometryczna i termiczna.

EN

First part of article describe biological elements on hausing elevations and causes to be found. Biological element that we can find on elevations can be bacteriums, algas, lichens, moses. Second part of article describing ways and places spheres of activieties algas on the elevations buildings. We can find also corossion of prefabricated elements on elevations stained - glass windows, methodologies researches of prefabricated elements, analysis diffraction and termics.

16

Osiedle patronackie Ksiąiańskiego Zespołu Kopalń na przykładzie osiedla przy szybie "Bolesław Chrobry" w Wałbrzychu

Ludwig B.

Architectus

|

2006

|

Nr 2(20)

45--59

PL

Wałbrzyski okręg górniczo-przemysłowy - gwałtownie rozwijający się zwłaszcza w wieku XIX - nieustannie borykał się z problemami mieszkaniowymi. Przeludnienie, złe warunki bytowe, a w XX w. dotkliwa nędza, skłaniały do działań interwencyjnych. Na przełomie wieków XIX i XX w sąsiedztwie kopalń powstawały zespoły zabudowy mieszkaniowej. Część z nich wznosili, posiłkując się pożyczkami hipotecznymi, sami górnicy. Jednak najciekawsze, oparte na przemyślanym rozplanowaniu urbanistycznym, to osiedla patronackie. Zarówno najwcześniejsze, jak i największe powstały przy wsparciu Hochbergów. W artykule omówiono największe z tych założeń, zarazem najbardziej kompleksowe i nowatorskie. Osiedla wałbrzyskie z przełomu XIX i XX w., w przeciwieństwie do zespołów mieszkaniowych wielkich miast -Warszawy, Wrocławia i Poznania czy osiedli górnośląskich, nie doczekały się dotychczas, nie tylko kompleksowego opracowania, ale i wyrywkowych monografii. Wspominały o nich dość wnikliwe monografie historyczne poszczególnych miejscowości, wchodzących w skład aglomeracji wałbrzyskiej.

EN

The settlement by the Bolesław Chrobry mine shaft is the largest housing estate from the turn of the 19th and 20,h centuries in Wałbrzych, built due to the subvention of the Hochbergs. It originated by the Bolesław Chrobry mine shaft and the largest cokery and later the chemical plants in the Książ mining and industrial complex (the Fuerstersteiner Consolidierte) and in the nearest neighbourhood of a second mine shaft called Matylda. The dwelling complex was planned around 1900. The buildings come from the first and second decades of the 20th century. The settlement is located on the north side of a rather steep hill on whose summit there stands an eclectic restaurant building called Mathildenhoehe) (built after the construction of the settlement in 1904). The colony constitutes a picturesque, isolated complex, surrounded by greenery, distinguishable in the panorama of the town. Eleven three-storey dwelling buildings, with brick elevations, are situated in three rows parallel to the road. These are large eight-axis buildings, with small gables in the middle of a steep ridge roof. Around the settlement and between the buildings the area has been divided into workers' garden plots. The urban design of the dwelling complex creates an interesting example of various composition systems being linked together. Identical objects regularly situated in rows, designed as a supplement to the buildings existing earlier, due to a suitable arrangement of the surroundings and service buildings obtained a central square - a play ground (by the house situated at the lowest level). Above, behind a successive row of objects an alley was created with the composition axis directed towards the chapel-mortuary, and further towards the mine shaft. Between the remaining buildings there were formed interiors of a courtyard-garden character. The surviving old road running with slight curves in a picturesque manner leads to the dominant of the complex a restaurant at the top of the hill, while at its base it runs to the gate of the plants - the mine and cokery. Just as picturesque, with curves, is the road leading to the interior of the complex. In these solutions one may perceive the know-how of urban ideas of Stubben (green alleys), and irregular, charming solutions of Sitte. A similar arrangement of buildings - multi-row - was employed in Essen settlements of Krupp. The solution of a settlement complex constituted a difficult task to a mondator and the designer. First was the choice between one-family or multi-family buldings. Decidedly, multi-family buildings were chosen. The mine management motivated such a choice by the lack of building area. Most of the terrain was located above mining excavations. The buildings of this settlement present an example of a typical solution, with certain modifications duplicated in other resolutions and single buildings raised due to the initiative of the Hochbergs. They initiated the style of brick elevations in the neighbourhood of Walbrzych. The planning of the building is a specific innovation. The solution of the staircases in the longitudinal system in protruding projections does not occur in objects designed in settlements of Upper Silesia nor does it occur in the settlements of Krupp plants. The flats were small (around 40 m2) composed of one room and a kitchen. The mining settlements raised in the vicinity of the Hochberg mines, similarly to other settlement complexes from the 19lh century and first half of the 20th century, constitute an essential element in the landscape of Walbrzych and as a result should undergo preservation. Patronal settlements constitute a certain peculiarity in this period of time in Silesia, as an example of seeking a solution to social problems of workers. They also have great values as urban complexes.

17

"Pionowa ulica". Rozwój sąsiedzkiej jednostki mieszkaniowej

Vogel B., Vogel J.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2004

|

nr 2

36--41

18

Miasto osiedli jako obiekt agresji społecznej

Kwiatkowski K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2004

|

R. 101, z. 2-A

443--452

EN

Lives in today's large cities can develop along huge numbers of various scenarios. Completely different are, however, the scenarios adopted by the people of success or the people from the social margin: the unemployed, the homeless, or youth without prospects. Excluded communities perceive the city in a unique manner, and they identify themselves with the city. Specific "cities in cities" develop. They are populated by the people who are unable to use fully the achievements of the present-day civilisation. The city areas where such problems concentrate especially are large housing estates. The process of decreasing positive social identification is accompanied by the processes of growing "claimant" identification. Instead of "neighbourhood individuals," groups representing youth subcultures appear. Their identification develops by denying the existing social and spatial reality. Such negation proceeds from verbal criticism to graffiti to vandalism. The term of "blockers" signifies rebels against the helplessness of life in large-panel housing estates. The "blockers" claim the communal space: staircases, corridors and building surroundings. In extreme cases, crime and terror prevail at housing estates. A method of combating the subcultures that blow up housing estates from inside may be to develop social integration centres by grassroot activities and self-organisation of tenants. Such centres would work for discharging frustrations and generating social expression. Thus, "cities of social expression" could be created within the "cities of frustration." The centres would consist of the following, e.g.: 1. Small sports facilities: fenced playgrounds, gymnasiums, or fitness clubs. 2. Gathering places, or warehouses. 3. "Graffiti Zones" for legal art (e.g. walls, portions of building walls, or screens). 4. "Expression Zones": separate locations for playing (loud) music (even underground facilities), designed for noisy events that are nightmares for housing estates. 5. Unique elements, e.g. facilities for extreme sports, climbing walls, skaters' rings etc.

19

Środowisko wielkomiejskich zespołów mieszkaniowych jako element jakości życia ich mieszkańców

Borowik I.

Architectus

|

2002

|

Nr 2(12)

97--103

PL

Rozważania nad jakością zamieszkiwania, konceptualizacja środowiska mieszkaniowego i jej wyraz empiryczny znalazły już swoje stałe miejsce w socjologii, w związku z rozwojem dociekań nad relacjami człowiek - przestrzeń, zachowaniami przestrzennymi człowieka, percepcji i waloryzacji otaczającej go przestrzeni. Ponieważ zmienia się człowiek, zmieniają się więc jego potrzeby, zmianie ulega również środowisko jego codziennych praktyk - środowisko mieszkaniowe, a co za tym idzie, musi być ono podatne na zmiany w swej funkcjonalno-przestrzennej formie. Oczywiście, to środowisko zostało już w pewien sposób zorganizowane, ale częstokroć nie było tworzone z myślą o określonej społeczności, uwzględniającą jej życzenia, potrzeby i aspiracje, lecz jedynie dla anonimowej zbiorowości ludzi, toteż brakuje temu środowisku wielu wartości, walorów miejsca. Ku podniesieniu jakości zamieszkiwania w istniejących środowiskach mieszkaniowych prowadzą zabiegi modernizacyjne czy szerzej, humanizacyjne (zwłaszcza proces humanizacji kształtuje, rzec można, filozofię zamieszkiwania). Procesy te, podejmowane wskutek krytyki skostniałej i zniekształcanej w realnym socjalizmie modernistycznej ideologii kreacji środowisk mieszkaniowych, są ujmowane jako kierunki poprawy istniejących wielkomiejskich struktur mieszkaniowych, niezadowalających już, m.in. pod względem technicznym, kształtu urbanistyczno-architektonicznego, klimatu społecznego, zmieniających się potrzeb i aspiracji mieszkaniowych dzisiejszych użytkowników. Częstokroć te działania są inspirowane zachodnimi pomysłami na "dobry habitat" i udanymi realizacjami modernizacyjnymi. Sądzę jednak, iż podejmując owe działania należy mieć na względzie specyfikę polskiego społeczeństwa, kultury i krajobrazu, implikującą poszukiwania rodzimego sposobu podnoszenia jakości środowisk mieszkaniowych, nie tylko miejskich, doszukiwanie się swoistego rodzaju i stylu zamieszkiwania.

EN

Considerations concerning the quality of habitation have found a permanent place in sociology, in connection with research on the relations of man-space, the perception and valorization of space surrounding man. Because man changes, his needs also change, consequently, also his dwelling environment; it must be susceptible to changes of the spatial-functional form. At present, the era of shaping habitation environments for anonymous users has ended. The dwelling aspirations of Poles are not unreasonable when compared to conditions in other countries. Young people notably postulate changes referring to dwelling accommodations, the organization and regulation of public space, and the architectonic and aesthetic image, chiefly of blocks. Most important for urban dwelling complexes are still green belts, recreation and amusement areas, parking space and access roads. Ugly, non-functional ..apartment blocks" built en masse not only in large towns, are an essential problem. Attempts are made to change their appearance. Their elevations are being diversified through an interesting arrangement of colours, etc. Co-operation undertaken by sociologists and architects in the con-ceptualism and empirical investigations, carried out among the inhabitants, is worthy of notice.

20

Architektura drewniana Norwegii

Trocka-Leszczyńska E.

Architectus

|

2001

|

Nr 1-2(9-10)

39--52

PL

Wśród czynników, które wpływały na rozwój architektury wiejskiej znajdują się uwarunkowania przyrodnicze: ukształtowanie terenu, klimat, szata roślinna. Występowanie naturalnych materiałów budowlanych - kamienia, gliny, czy drewna - w bezpośredni sposób wpływało na rozwiązania konstrukcyjne budynków. Obfitość drewna w lasach szpilkowych, na obszarze Półwyspu Skandynawskiego, a także Europy Środkowej i Wschodniej, przyczyniła się do powszechnego stosowania konstrukcji drewnianych, zwłaszcza wieńcowych. W rejonach natomiast gdzie odczuwano jego niedostatek (Europa Centralna i Zachodnia), pojawiały się oszczędne w drewno konstrukcje ryglowe. Można powiedzieć, że granica oddzielająca lasy szpilkowe od liściastych oddzielała też obszary, na których wznoszono konstrukcje wieńcowe i ryglowe. Jednym z krajów skandynawskich, o znacznych zasobach drewna i o rozwiniętych tradycjach budownictwa drewnianego, jest Norwegia. Lasy występujące tu z jednej strony były przyjazne, dostarczały bowiem drewna, z którego domy zbudowane na zrąb, chroniły mieszkańców przed ostrym, górskim klimatem [4, s. 2-14], z drugiej natomiast zalesione obszary górskie były niebezpieczne i trudne do zasiedlania, dlatego nieustającej walce człowieka z siłami przyrody towarzyszył baśniowy świat trołi, który wyrażał zarówno obawy, jak też sposoby unikania problemów z ich pomocą [6]. Wierzenia te, stanowiące fragment bogatej kultury i tradycji norweskiej, zwracały uwagę na to, co trzeba wiedzieć i kochać w Norwegii, aby móc tam żyć i budować. Ich wyrazem były różnego rodzaju ozdoby w postaci rzeźbionych drewnianych elementów budynku lub barwne malowidła we wnętrzach chat.

EN

Amongst the elements which influenced the development of rural architecture are natural conditions. The abundance of wood in Norway's coniferous forests was responsible for the general use of wooden constructions. These forests on one hand friendly as they supplied wood protecting the inhabitants against the severe mountain climate, were on the other hand dangerous and difficult as a settling terrain. Hence, the incessant struggle of man with the forces of nature was accompanied by the fairylike world of trolls, which expressed both fears as well as offered ways of avoiding problems, with their help [6]. Three types of wooden constructions developed in Norway: the oldest the log constructions, the log and vertical post constructions used since the 12Ih century and the frame constructions widespread since the 17,h and 18lh centuries. Apart from the log constructions (in Norwegian laft ) with a round cross-section of the logs, and later oval, octagonal and rectangular, characteristic of Norway was the construction linking log solutions with vertical posts (Norwegian stave), in which the vertical supports, the posts, supported the roof, freeing the log walls from loads (sometimes built of vertical logs), common in churches, later in cottages, barns, granaries and sheds. It was characteristic for the roofs of these constructions to be covered with turf on the base of peat which in time was overgrown by grass. Settlement in Norway was based on the development of farms (Norwegian tun), as there were no villages. Numerous buildings of the farm formed a kind of hamlet of various arrangements (Figs. 1-3). The basic kind of habitable construction was formed of three accommodations: the porch, the main room (reaching the roof) and a small room (the alcove). In the 17th century the projections of cottages became symmetrically planned, with an entrance in the form of a porch (Fig. 4). Their interiors: the walls and ceilings were painted, for example in colourful styled roses. Among the numerous farm buildings the most important was the granary (loft and slabbur) - farm treasury (Figs. 5-7). Its ground floor was usually a log construction (Norwegian laft) and the upper floor was of post construction (slave). In the 18lh century, porches were introduced into the granaries, and thus began the building of sto-reyed granaries. The most interesting constructions evolved in sacred buildings where frame construction solutions became widespread, with wooden, self-supporting shielding walls (slave). In the oldest churches of this kind, on foundations of loosely arranged stones, a frame of four mighty logs was placed stiffened by the planks of the floor, on this was arranged a system of posts, with the main ones in the corners of the frame. The beams of the walls, sticking out upwards, supported other, higher elements of the church. A further variation, were churches with an inner pole supporting the tower. Next, churches of a complicated projections' arrangement, with inner, free-standing supports, which were stiffened in the upper part by frameworks, letting in little light to the dark interior, then later solutions with projections in the form of a cross, or central solutions (Figs. 9, 10). In many cases the existing wooden buildings do not meet the requirements of contemporary life. They undergo modernization as a result of which modern functions are introduced into the existing building structure, whilst traditional solutions and the character of Norwegian architecture are preserved.