Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Quantity and quality of organic carbon in bottom sediments of two upland dam reservoirs in Poland

Smal H., Ligęza S., Baran S., Wójcikowska-Kapusta A.

Environment Protection Engineering

|

2015

|

Vol. 41, nr 1

95--110

EN

The quantity and quality of organic carbon were studied in bottom sediments of two small, shallow, polymictic dam reservoirs located in SE Poland: Zalew Zemborzycki (ZZ) and Brody Iłżeckie (BI). Total content of organic carbon (Corg), and its fractions have been determined. The maps of Corg spatial distribution have been compiled. Wide ranges of sedimentary Corg were noted as well as differences between two reservoirs in respect of its content and spatial distribution. The Corg content in the sediments showed a longitudinal zonation pattern in the ZZ and a transverse one in the BI. The composition of sedimentary Corg showed the highest percentage of the insoluble fraction followed by humus acid fraction and the lowest – hemicelluloses fraction. In the humus acid fraction, fulvic acids overbalanced humic acids.

2

Numerical model of seepage around planned water reservoir in Kamieniec Ząbkowicki

Strzelecki T., Uciechowska A.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2012

|

Vol. 34, nr 1

65-79

EN

With a view to protecting areas lying near the Nysa Kłodzka river and in order to reduce flood wave in Wrocław Waterway System, construction of a water reservoir near Kamieniec Ząbkowicki is being planned. After analysing the hydrology and hydraulics of the river Nysa Kłodzka and the function of reservoirs in Kamieniec Ząbkowicki cascade, a numerical seepage model, based on finite element method (FEM) and taking into account bedrock geology, drainage design and dam sealing, has been proposed. Bousinessq's mathematical model was used to calculate unconfined groundwater table and vector field of seepage velocity. Building a numerical terrain model and visualisation of the water table in GIS tools enabled presenting calculation results in 3-D space.

3

Sources and distribution of polychlorinated dibenzo-para-dioxins and dibenzofurans in sediments from urban cascade reservoirs, central Poland

Urbaniak M., Zieliński M., Wesołowski W., Zalewski M.

Environment Protection Engineering

|

2009

|

Vol. 35, nr 3

93-103

EN

The transport pattern of the organochlorine pollutants along the river-bed is an important issue due to their accumulation in reservoir bottom sediments and bioaccumulation in the food chain. In this study, seventeen most toxic 2,3,7,8-substituted dibenzo-para-dioxins (PCDDs) and dibenzofurans (PCDFs) were selected to determine sediment contamination in a cascade of five urban reservoirs. The total concentrations of PCDD/Fs ranged from 22.98 to 254.56 ng kg-1 d.w. with the minimum in the first reservoir, maximum in the middle reservoir, and decline at the end of the reservoirs' cascade. Concentrations of 2, 3, 7, 8-tetrachlorinated dibenzo-para-dioxin (TeCDD) equivalents (TEQs) estimated based on WHO-TEFs decreased along the reservoir cascade (4.94; 3.02; 1.51 and 0.52 ng kg-1 of d.w., respectively), excluding the first one (0.80 ng kg-1 of d.w.). This situation can be related to the hydraulic transport and deposition of PCDD/Fs along the cascade system. The PCDD/PCDF ratio showed a different pattern with the pre-dominance of PCDFs in the first two cascade reservoirs (61.01% and 88.75%, respectively) and PCDDs in the last three reservoirs (86.16%, 87.83% and 91.41%, respectively).

4

The effect of abiotic factors on denitrification rates in sediment of Solina Reservoir, Poland

Gruca-Rokosz R., Tomaszek J. A.

Environment Protection Engineering

|

2007

|

Vol. 33, nr 2

131-140

EN

Seasonal variations in denitrification rates (Dtot) were determined in bottom sediments of the Solina Reservoir using the isotope pairing technique (15N IPT). Dtot rates ranged from about 3 to 163 163 µmol N2 m-2h-1 (at temperature ranging from 6 to 24°C). The denitrification activity at great depths was very weak because temperature there did not exceed 10°C. As a pronounced effect of temperature was observed at all shallow places in the reservoir, temperature may be an important factor controlling denitrification rate. However, a total denitrification rate (Dtot) is also dependent on by NO 3- and dissolved oxygen (DO) concentration in the overlying water, as well as on the availability of sedimentary organic matter. The use of the isotope pairing technique (15N IPT) provided an opportunity to distinguish the denitrification of NO3 diffusing from the overlying water (Dw) from the coupled nitrification- denitrification within sediment (Dn). It was possible to observe an influence of such factors as temperature, NO3- and DO concentration in the overlying water on the contribution of Dw and Dn to Dtot.

PL

Sezonowe zmiany szybkości denitryfikacji oznaczano w osadach dennych zbiornika zaporowego w Solinie. Do badań stosowano metodę l5N IPT (z zastosowaniem stabilnego izotopu azotu). Uzyskane szybkości denitryfikacji mieściły się w zakresie od około 3 do 163 µmol N2m(-2)h(-) (w zakresie temperatur od 6 do 24 °C). W głębokich miejscach aktywność denitryfikacyjna była mała, ale temperatura wody nadosadowej nie przekroczyła tam 10 °C. Te obserwacje sugerują, że temperatura jest jednym z głównych czynników limitujących aktywność denitryfikacyjną. Znaleziono również korelacje, które sugerują, że całkowita szybkość procesu denitryfikacji jest kontrolowana przez stężenie azotanów i tlenu rozpuszczonego w wodzie nadosadowej oraz zawartość materii organicznej w osadach. Zastosowanie do badań metody l5N IPT pozwoliło wyznaczyć nie tylko całkowitą szybkość denitryfikacji w osadach (Dtot), ale również szybkość denitryfikacji azotanów produkowanych w tlenowej warstwie osadów w procesie nitryfikacji (Dn) oraz azotanów dyfundujących do osadów z wody nadosadowej (Dw). Zaobserwowano, ze na wielkość udziału Dn i Dw w Dtot mają wpływ takie czynniki jak temperatura oraz stężenie azotanów i tlenu rozpuszczonego w wodzie.

5

Potential effects of enhancing denitrification rates in sediments of the Sulejow reservoir

Bednarek A., Zalewski M.

Environment Protection Engineering

|

2007

|

Vol. 33, nr 2

35-43

EN

Denitrification is quantitatively the most important process of removing nitrates from freshwater ecosystems, thus contributing to the reduction of eutrophication. Littoral denitrification rates in a research period from 1998-2001 ranged from 0 to 833 (µmol N2 m-2 h-1 and was mainly determined by organic carbon availability in the sediments (r = 0.6). It was calculated that 18.5% of the external total nitrogen load incoming to the reservoir was removed from the bottom sediments via denitrification. This value can be increased by enhancing sedimentation of organic matter, thus increasing the organic carbon content in littoral zones of the upper section of the reservoir. Enhanced denitrification lowers the N/P ratio and inhibits phytoplankton growth, especially during spring period. During summer, water temperature increases and cyanobacteria dominate, lowering the N/P ratio, which may provide an advantage in competition for nutrients over other phytoplankton groups.

PL

Denitryfikacja jest pod względem ilościowym najistotniejszym procesem usuwania azotu z ekosystemów wodnych i przyczynia się do redukcji symptomów eutrofizacji. Tempo procesu denitryfikacji w strefie litoralnej w okresie badawczym 1998-2001 mieściło się w przedziale od 0 do 833 µmol N2 m-2 h-1 i było głównie determinowane zawartością węgla organicznego w osadach (r = 0.6). Oszacowano, że rocznie 18,5% zewnętrznego ładunku azotu jest usuwane w procesie denitryfikacji w osadach dennych. Wartość ta może zostać zwiększona dzięki intensyfikacji procesów sedymentacji materii organicznej i tym samym węgla organicznego, zwłaszcza w strefie literalnej górnej części zbiornika. Wzrost tempa denitryfikacji obniży stosunek N:P, co szczególnie w okresie wiosennym może ograniczyć wzrost fitoplanktonu. Jednak w okresie lata, kiedy temperatura wody wzrasta i zaczynają dominować sinice, dalsze obniżanie stosunku N:P może być dodatkowym czynnikiem dającym tej grupie przewagę w konkurencji o pierwiastki biogenne.

6

OPTIMUS-EP storage reservoir with a vacuum chamber filled by a system of suction and force pumps

Kisiel A. J.

Environment Protection Engineering

|

2007

|

Vol. 33, nr 3

47-54

EN

Hydraulic bases of the operation of an OPTIMUS-EP reservoir belonging to a new group of energy-saving reservoirs in sewerage systems are presented. This reservoir has a vacuum chamber being filled with sewage by a controlled system of suction and force pumps. The processes of a vacuum chamber filling and emptying are controlled by a regulator allowing the air to be released into the atmosphere when a chamber is being filled with sewage and a constant sewage outflow to be kept when a chamber is being emptied. A reservoir is fully capable of equalizing sewage outflow. Drawing of sewage from a vacuum chamber ensures optimal time of pump work.

PL

Przedstawiono hydrauliczne podstawy działania zbiornika typu OPTIMUS-EP, który należy do nowej grupy energooszczędnych zbiorników o działaniu grawitacyjno-podciśnieniowym przeznaczonych do sieci kanalizacyjnych. Zbiornik ma podciśnieniową komorę retencyjną, wypełniającą się ściekami za pośrednictwem sterowanego układu pomp ssąco-tłoczących. Podciśnieniowa komora zbiornika jest napełniana i opróżniana przy współudziale regulatora. Umożliwia on odprowadzenie powietrza do atmosfery w czasie napełniania komory ściekami, a podczas jej opróżniania utrzymuje prawie stały odpływ ścieków ze zbiornika. Ma on pełną zdolność wyrównania odpływu ze zbiornika, a także zapewnia - dzięki czerpaniu ścieków z grawitacyjnej komory retencyjnej - optymalny czas działania poszczególnych jednostek pompowych.

7

Atmospheric deposition as a source of nitrogen and phosphorus loads into the Rzeszow reservoir, SE Poland

Koszelnik P.

Environment Protection Engineering

|

2007

|

Vol. 33, nr 2

157-164

EN

This paper reports a study on the contribution made to the loading of the Rzeszow reservoir with nitrogen and phosphorus by atmospheric wet deposition, in relation to the whole-year mass balance. Emissions of pollutants were found to influence the chemistry of wet atmospheric deposition, this being particularly evident in the case of phosphorus compounds. In the case of nitrogen, more than 60% of its total is in inorganic form, while dissolved phosphate-phosphorus accounts for only 10-60% of the total for the element. The calculated atmospheric loads of nutrients (Akkkl) exert an insignificant influence on the overall mass balance for the Rzeszow reservoir. After comparison with earlier data, atmospheric deposition was found to account for less than 0.5% of the mean annual input in the case of nitrogen, and for less than 4% in the case of phosphorus. Nevertheless, a short-term impact may be important, in the course of precipitation, 15% of nitrogen and 25% of the phosphorus is being supplied to the reservoir from the atmosphere.

PL

W pracy dokonano analizy znaczenia ładunków azotu i fosforu zasilających zbiornik rzeszowski wraz z opadem atmosferycznym w całkowitym bilansie biogenów. Badania prowadzono w cyklu jednego roku. Stwierdzono, że w przypadku azotu obserwowana zmienność ładunków wynika z sezonowości występowania azotu azotanowego i amonowego, które mają największy udział w azocie całkowitym. Rozpuszczalne fosforany stanowiły około 10% fosforu całkowitego od jesieni do wiosny, latem natomiast ich udział wzrastał do ponad 60%. Porównując wyliczone ładunki z ładunkami wnoszonymi do zbiornika przez rzeki, stwierdzono, że udział ładunków atmosferycznych jest nieistotny (0,1-0,2% całości). Jednakże analiza krótkoterminowych zmian składu chemicznego opadu wskazuje, że główna część ładunku atmosferycznego zasila zbiornik w pierwszych godzinach opadu. W związku z tym w momentach intensywnej depozycji atmosferycznej udział opadu atmosferycznego w bilansie masowym azotu i fosforu dla zbiornika rzeszowskiego wzrasta do odpowiednio 15% i 25%.