W artykule przedstawiono możliwość wykorzystania metod uczenia maszynowego do automatycznego wyznaczenia litofacji na podstawie danych geofizyki otworowej. Zaprezentowano zarówno podstawowe koncepcje przyświecające rozwiązaniom typu data-driven, jak również opisano schemat pracy z danymi złożowymi. Omówiono także popularne techniki klasyfikacyjne: maszynę wektorów nośnych, drzewa decyzyjne, lasy losowe oraz sztuczne sieci neuronowe. Zaproponowane rozwiązanie może okazać się niezwykle przydatne w modelowaniu złóż węglowodorów, szczególnie w przypadku braku wystarczającej ilości danych pochodzących z badań laboratoryjnych rdzeni skalnych.
EN
The paper presents the possibility of using selected machine learning methods for automatic facies determination based on well-log data. The study presents fundamental concepts of a data-driven approach, as well as presents the detailed workflow for working with reservoir data. Popular classification techniques such as support vector machine, decision trees, random forests and artificial neural networks are also discussed. The proposed methodology can prove to be extremely useful in computer modeling of hydrocarbon reservoirs, especially in the case of reduced core sample dataset.
Залежи нефтяных месторождений Республики Беларусь имеют очень широкий спектр геолого-физических свойств пород-коллекторов. В ряде случаев традиционные технологии разработки не приносят существенного увеличения добычи нефти, а наоборот, усугубляют ситуацию, снижая ее. В связи с этим для таких залежей разработаны и внедряются нетрадиционные технологии разработки.
EN
Oil fields of the Republic of Belarus have a wide range of geophysical properties of reservoir rocks. In the number of cases conventional development technologies don’t bring significant increase of oil production, and vice versa make the situation worse by decreasing it. In this connection for such deposits unconventional development technologies have been developed and implemented.
Przepływ płynów złożowych przez przestrzeń porową skał zbiornikowych uzależniony jest od wielu czynników, przy czym jednym z najważniejszych jest typ zwilżalności matrycy skalnej. Potwierdzono, że zmiany zwilżalności wpływają na wyniki większości pomiarów laboratoryjnych. W artykule przedstawiono wyniki oceny typu zwilżalności dla czterech metod: zależności przepuszczalności absolutnej od nasycenia nieredukowalnego wodą złożową, analizy przepuszczalności względnej, testu Amotta, pomiaru wielkości kąta kontaktu.
EN
One of the most important factor which plays a significant role in determining flow of reservoir fluid through pore space is wettability. It has been confirmed that wettability changes have effect on most laboratory measurements. From among many different approaches four methods has been proposed: permeability/saturation relationship, relative permeability curves, Amott test, contact angle measurement.
При разработке нефтяных и газовых месторождений повсеместно используется метод интенсификации притока в виде кислотной обработки пласта. По мнению широко круга специалистов, подобные технологические мероприятия должны привести к увеличению проницаемости околоскважинной зоны пласта и уменьшить упругие и прочностные свойства данной области, что позволит повысить эффективность производства гидроразрыва пласта. В связи с вышесказанным в рамках данной работы приводится разработанная авторами методика исследования изменения проницаемости, упругих и прочностных свойств терригенных образцов керна под воздействием кислотного состава. Приведены результаты определения данных характеристик на примере некоторых исследований. Выявлены закономерности варьирования проницаемости образцов в процессе фильтрации кислотного состава. Показано изменение физико-механических свойств пород-коллекторов при нагнетании кислоты. Определены корреляционные зависимости между количеством прокачанных поровых объемов кислотного состава, упругими и прочностными свойствами, определенными динамическим и статическим методами до и после обработки реагентом.
EN
: In development of the oil and gas fields commonly is used the method of stimulation in the form of acidizing. According to the wide range of specialists, such technological measures must lead to an increase in the permeability in the bottomhole zone of the wells and reduce the elastic and strength properties of this region, which will increase the production efficiency of hydraulic fracturing. In connection with above, in this work there is introduced the method of studying the changes in permeability, elastic and strength properties of the sandstones core samples under the influence of acidizing, developed by the authors of this paper. The results of determining of these characteristics of the sandstones core samples are presented. The variations of permeability changes of the core samples in the process of filtering the acid composition are shown. The changes of elastic and strength properties of reservoir rock under the acidizing was presented. The correlation relationships between the amount pumped pore volumes of acid composition, elastic and strength properties, determined by the dynamic and static methods before and after the acidizing, were obtained.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Dla lepszego przybliżenia warunków migracji i akumulacji węglowodorów istotne jest określenie wielkości i kierunków przepływu wód wgłębnych w skałach zbiornikowych czerwonego spągowca. W większości skał zawierających płyny złożowe stwierdzono istnienie podziemnego gradientu hydraulicznego. W związku z tym za normalną sytuację dla niemal wszystkich basenów naftowych przyjmuje się warunki hydrodynamiczne, a nie hydrostatyczne. Styl hydrodynamiczny basenu determinowany jest przez warunki sedymentacji oraz budowę basenu. Ruch płynów zależy zatem od parametrów hydrogeologicznych skał: przepuszczalności, zmian facjalnych oraz stref zasilania i drenażu. Stan akumulacji węglowodorów wyznaczają warunki równowagi zachodzące między statyczną fazą kolektora a dynamiczną fazą płynów złożowych.
EN
To better approximate the conditions of hydrocarbon migration and accumulation is important to define the size and direction of groundwater flow in the Rotliegend reservoir rocks. In most rocks containing fluids were found to exist underground reservoir hydraulic gradient. Accordingly, the normal situation for almost all petroleum basins assumed hydrodynamic conditions and not hydrostatic. Hydrodynamic style pool is determined by the conditions of sedimentation and the construction of a swimming pool. Fluid movement is therefore dependent on the rocks hydrogeological parameters: permeability facies changes and supply and drainage areas. Determine the state of hydrocarbon accumulation equilibrium conditions occurring between static and dynamic phase collector phase of reservoir fluids.
W artykule przedstawiono testy badawcze miękkiego kwasowania – zabiegu stymulacji służącego poprawie chłonności otworów i skał zbiornikowych w systemach geotermalnych. Wykonano je w warunkach instalacji w Skierniewicach, która była swoistym poligonem badawczym. Testy prowadzono w ramach Projektu „Opracowanie wytycznych projektowych poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód termalnych w polskich zakładach geotermalnych” (zamawianego przez Ministerstwo Środowiska) realizowanego w 2009–2011 r. przez konsorcjum Geotermii Mazowieckiej S.A. oraz Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Do badań wykorzystano nieeksploatowane wcześniej otwory Skierniewice GT-1 (produkcyjny) i Skierniewice GT-2 (chłonny). Ujmują one wodę geotermalną, dla której skałami zbiornikowymi są piaskowce dolnej jury. Wykonano osiem testów miękkiego kwasowania. W artykule opisano szczegółowo przebieg jednego z testów. Głównymi przyczynami spadku chłonności otworów są zjawiska korozji i wytrącania wtórnych substancji mineralnych. Z analizy zmienności parametrów hydrodynamicznych wynikało, że zabiegi miękkiego kwasowania udrażniały w pewnym zakresie odwiert i strefę przyodwiertową, powodując wzrost chłonności w trakcie i w ograniczonym czasie po ich zakończeniu. Testowana metoda miękkiego kwasowania, w tym dobrane parametry cieczy kwasującej, okazały się zasadniczo właściwe dla poprawy chłonności otworu i strefy przyodwiertowej w warunkach instalacji w Skierniewicach. Można ją także rekomendować dla innych instalacji w Polsce o podobnym charakterze i problemach. Jednakże, aby utrzymywać chłonność otworu i strefy przyodwiertowej na akceptowalnym poziomie przez wystarczająco długi okres, w praktyce w wielu przypadkach należałoby prowadzić omówione zabiegi stymulacji przy użyciu większej ilości cieczy kwasującej i w dłuższym czasie, z większą częstotliwością lub też nawet stosować ciągłe obniżanie odczynu pH zatłaczanej wody geotermalnej do odpowiedniej wartości. Wyniki i wnioski z testów miękkiego kwasowania, dla których poligonem badawczym była instalacja w Skierniewicach, były przydatne m.in. dla opracowania, po raz pierwszy w Polsce, wytycznych projektowych poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód geotermalnych w polskich zakładach geotermalnych.
EN
The paper presents the research testing of soft acidizing – a stimulation technique aimed at improving the injectivity of wells and reservoir rocks in geothermal systems. The works were done for installation in Skierniewice which served as a testing ground. They were conducted in the frame-work of the Project entilted “Development of design guidelines to improve the injectivity of reservoir rocks in relation to geothermal waters' injection in Polish geothermal plants” (ordered by the Ministry of Environment). The project was carried out by the consortium of Geotermia Mazowiecka S.A. and Mineral and Energy Economy Research Institute of PAS in 2009–2011. Two earlier unexploited wells Skierniewice GT-1 (production) and Skierniewice GT-2 (injection) served for research testing. They encounter geothermal water hosted by the Lower Jurassic sandstones. A total eight soft acidizing tests were carried out. One selected test was described in the paper. The main reasons for the injectivity drop are corrosion and precipitation of secondary minerals. This results from the analysis of hydrodynamic parameters' variation that soft acidizing treatment increased the injectivity of the borehole and near-borehole zones, to some extent during the treatment itself and for some time after its termination. The tested soft acidizing method, including parameters of applied acidizing fluid, proved to be basically proper to improve the injectivity of borehole and near-borehole zones in case of geothermal installation in Skierniewice. This can be recommended for other installations of similar characteristics and problems in Poland. However, in order to maintain an acceptable level of injectivity over a sufficient period, in many particular cases the soft acidizing technique should be carried out with the use of higher volume of acidizing fluid and over a longer period of time; more frequently; or even as a continuous decrease of pH of the injected geothermal water. The results and conclusions of the soft acidizing research testing (carried out for the case of the Skierniewice installation) contributed to the elaboration, for the first time in Poland, of design guidelines on improvement of reservoir rocks' injectivities in relation to geothermal waters' injection in Polish geothermal plants.
The possibility of examining rock pore structure by the means of computed X-ray microtomography was presented. Parameters characterizing the pore structure, such as: porosity and coefficient of homogeneity of pore structure by local porosity examination, box counting dimension, mean chord length, normalized Euler number, as well as coordination number were all determined through pore structure image analyses. Complementary methods, such as helium pycnometry, mercury injection capillary pressure and NMR were used to determine the porosity along with other factors to make the comparison and determine mutual relationships between petrophysical properties obtained from various sources. The study covered the Rotliegend sandstones of eolian origin. Laboratory investigation of the reservoir properties was focused on three areas, according to their geological regions, where the Rotliegend sediments showed changeability in geological features and reservoir properties. Computed X-ray microtomography showed differentiation between the investigated areas, with respect to their pore structure and porosity development. This differentiation was confirmed by means of other applied laboratory methods.
The result and interpretation of reservoir tests (DST) are presented in the paper. They were performed in 20 intervals of 17 production wells in years 1995-1997. These wells are located in the Central Carpathians (flysch sand beds) and mainly in the external and internal Carpathian Foredeep (the autochthonous and allochthonous Miocene thin bedded sandstones) and their substratum (mainly carbonates). The basies of the theoretical diagnoses for determining the main types of drainage zones or limits of hydrocarbon accumulations are presented in the form of a short description of the Kappa Company's programmatic procedure (Saphir 202B system). Some diagnostic diagrams for the main reservoir border models are described using the log-log method. Examples of their geological interpretation are also provided.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Skuteczność zaawansowanych technologii stymulacji zabiegowych ściśle wiąże się z odpowiednim dobraniem zatłaczanego płynu wraz z szeregiem dodatków do cieczy bazowych. Stosowane obecnie płyny zabiegowe skomponowane są z cieczy bazowej i dodatków zapewniających m.in. wydłużenie czasu reakcji ze skałą złożową oraz niekiedy ograniczenie filtracji do złoża, w konsekwencji poprawiają efektywność wykonywanego zabiegu stymulacyjnego. Kluczowe znaczenie ma też wybór techniki wykonania zabiegu, zastosowanych środków chemicznych oraz wybranej metody opóźniania szybkości reakcji, dostosowanych do założonego celu zabiegu, warunków złożowych i eksploatacyjnych. W niniejszym artykule zaprezentowano wpływ jaki na właściwości cieczy kwasujących ma zastosowanie w ich składzie dostępnych metod opóźniających reakcję.
EN
The effectiveness of the advanced technologies of stimulation treatment are closely related to the appropriate selection of the fluid together with a number of additives to the liquid base. Currently used treatment liquids are composed of a base fluid and additives to ensure i.a extension of reaction time with reservoir rock, and sometimes reducing filtration into the reservoir, and consequently improve the efficiency of stimulation treatment. Subsequently, crucial is choice of treatment technique, as well as applied chemicals, method of retarding the reaction rate adjusted to the treatment objectives and reservoir conditions. This article presents the impact on the properties of acid liquids will be applicable in their composition available methods of retarding the reaction rate.
Przedmiotem analizy były wybrane parametry petrofizyczne wyznaczone na podstawie badań laboratoryjnych i geofizyki otworowej w celu określenia porowatości dynamicznej i przepuszczalności skał piaskowcowo-ilastych. Przepuszczalność i porowatość były podstawą podziału badanych skał na grupy o podobnych zdolnościach do przepływu na podstawie obliczonego parametru FZI. Połączono średnią wartość czasu relaksacji T2 i porowatość ogólną wyznaczoną z badań magnetycznego rezonansu jądrowego z parametrem FZI oraz porowatością ogólną wyznaczoną z kompleksowej interpretacji geofizyki otworowej. Związki między porowatością i przepuszczalnością o wysokich współczynnikach korelacji w grupach o stałym FZI mogą być podstawą wyliczenia ciągłych profilowań przepuszczalności.
EN
Selected parameters obtained from laboratory measurements and logging related to reservoir properties of sandy-shaly rocks were discussed to find reliable way to determine dynamic porosity and permeability. Data set of permeability and helium porosity from cores of the Miocene sandstone-claystone-mudstone formation was divided into groups of similar hydraulic ability defined using Flow Zone Index. Mean T2 relaxation time and porosity from NMR lab measurements were combined with Free Fluid Index and total porosity from NMR logging. Close relationships between lab origin data and log origin data inside of parts of rock formation selected according to FZI were established. The relationships may be the basis for continuous permeability and porosity determination in a rock formation profile.
Piaskowce czerwonego spągowca, obok mioceńskich utworów piaskowcowo-iłowcowych przedgórza Karpat, należą do głównych skał zbiornikowych, z których wydobywa się gaz metodami konwencjonalnymi na terytorium Polski. W związku z tym geolodzy naftowi i petrofizycy dążą do doskonałego rozpoznania tych utworów. Przedmiotem badań objęte zostały piaskowce górnego czerwonego spągowca, pochodzenia eolicznego facji rdzenia wydmy. Próbki pobrano z otworów wiertniczych zlokalizowanych na obszarze monokliny przedsudeckiej z dwóch rejonów Czarna Wieś—Parzęczewo i Środa Wielkopolska—Kromolice. Analizowany materiał badawczy został wytypowany na podstawie badań współczynnika porowatości oraz przepuszczalności w taki sposób, aby próbki zdecydowanie różniły się pomiędzy sobą uzyskanymi wartościami. Następnie, dla wybranego zbioru, dokonano analizy trójwymiarowych obrazów struktury porowej, otrzymanych metodą rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej. Uzyskano następujące informacje o strukturze przestrzeni porowej: klasyfikacja objętościowa systemów porów, krętość kanalików porowych, średnia liczba koordynacyjna, wymiar pudełkowy oraz stopień niejednorodności dystrybucji. Wyniki odniesiono do opisów petrograficznych badanych próbek w celu określenia związku między składem mineralnym, strukturą i porowatością skały zbiornikowej a jej obrazem tomograficznym.
EN
The Rotliegend sandstones are the main, besides the Miocene formations of Carpathian Foreland, reservoir rocks the natural gas is extracted from with traditional methods in Poland. Therefore, reservoir geologists and petrophysicists strive to very accurate recognition of these rocks. This study subject are Upper Rotliegend sandstones, of an aeolian dune core facies. Investigated samples have been selected from S-K-M region wells located on fore-sudetic monocline. Analyzed research material was selected on the basis of porosity and permeability values in order to get a set of samples which strongly differed among themselves in obtained values. Selected samples were investigated with computed microtomograph in order to analyze pore structure spatial images. As a result of these analyses following information was obtained: volume classification of connected pore systems, pore channels toriuosity, average coordination number, box-counting dimension and pore structure heterogeneity. The results were related to rocks thin section petrographic description in order to determine the relationship between mineral composition, structure and porosity of reservoir rock and its tomographic image.
Cyfrowe modele skał były wynikiem analizy składu mineralnego, struktury, tekstury, objętości i typu mediów wypełniających przestrzeń porową na podstawie wyników badań laboratoryjnych oraz kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki otworowej. Wykorzystano piaskowcowo-iłowcowe utwory sarmatu z obszaru zapadliska przedkarpackiego. Badania tomograficzne na próbkach skał wykonano z użyciem prototypowego układu pomiarowego wykorzystującego technikę mikrotomografii komputerowej, zbudowanego w IFJ PAN. Dane o wykształceniu struktury skały stały się podstawą do oceny możliwości ruchu mediów porowych i wyliczenia przepuszczalności fizycznej. Porozymetria rtęciowa dostarczyła: objętość i rozkład średnic porów oraz wielkość powierzchni właściwej przestrzeni porowej. Spektrometryczne pomiary z wykorzystaniem zjawiska magnetycznego rezonansu jądrowego umożliwiły podział porów na części zajęte przez media swobodne, wodę w porach kapilarnych i związaną w minerałach ilastych. Skład mineralny skał wyznaczono na podstawie wyników kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki otworowej oraz analizy rentgenowskiej próbek. Relacje między parametrami petrofizycznymi z pomiarów wykonanych w różnej skali (mikro- w laboratorium i makro- in situ) stanowiły podstawę do konstrukcji modeli skał.
EN
Digital rock models were built on the results of mineral composition analysis, rock structure and texture and volume and type of the medium studies on the basis of laboratory measurements and the comprehensive well logs interpretation. Sarmatian sandy-shaly formation from the Carpathian Foredeep was used in study as gas reservoir rock. Modern microtomographic measurements on the core samples were carried out using prototype laboratory-source-based facility for the computed microtomography, constructed at the IFJ PAN. High resolution structural data about matrix and porous space were the base for estimation of pore medium flow and calculation of physical permeability. Mercury porosimetry provided with data about pore volume and distribution of pore diameters and pore specific surface area. Spectrometry of nuclear magnetic resonance measurements enabled the division of media in pores into free fluid, water in capillary pores and water bounded in clay minerals. Mineral composition was determined on the basis of the comprehensive well logs interpretation and roentgen analysis. Mutual relationships between petrophysical parameters from measurements made in different scale (micro- in the laboratory and macro- in situ) were the basis for rock models construction.
Rentgenowska mikrotomografia komputerowa (micro-CT) jest metodą badawczą, która generuje trójwymiarowy obraz przestrzeni porowej i pozwała na jej dokładne sparametryzowanie. Umożliwia pozyskanie różnorodnych informacji dotyczących porowatości, liczby i kształtu porów, parametrów systemu kanałów łączących poszczególne pory, struktury sieci porów oraz wpływu mikrostruktury na makroparametry. W pracy przedstawiono możliwości mikrotomografii rentgenowskiej w analizie przestrzeni porowej skał zbiornikowych. Zaprezentowano wyniki trójwymiarowej wizualizacji wewnętrznej struktury przestrzeni porowej oraz ilościowe pomiary porowatości całkowitej i dystrybucji wielkości porów dla przykładowych próbek piaskowców utworów czerwonego spągowca.
EN
X-ray computed microtomography (micro-CT) is a research method that generates three-dimensional image of the pore space and allows to accurately parameterize it. This enables to obtain various information regarding the porosity, the number and shape of the pores, the parameters of the channel system which connects individual pores, as well as the influence of microstructure on macro parameters. This paper presents the possibility of X-ray microtomography in the analysis of the pore space of reservoir rocks. Paper shows the results of three-dimensional visualization of the internal structure of the pore space as well as quantitative measurements of the total porosity and pore size distribution performed on a few sandstone samples of Rotliegend deposits.
Wykonano kompleksowe badania mioceńskich, piaskowcowo-ilastych skał z przedgórza Karpat w celu połączenia parametrów petrofizycznych wyznaczonych w warunkach laboratoryjnych, z profilowań geofizyki otworowej oraz sejsmiki. Przeprowadzono różnorodne korelacje parametrów uzyskanych w różnych skalach pomiarowych (od skali mikro w badaniach laboratoryjnych, do skali makro w sejsmice) w celu określenia wpływu zmiennych warunków pomiarowych. Analizowano atrybuty sejsmiczne, obliczone w bezpośrednim sąsiedztwie otworów i atrybuty, analogiczne do sejsmicznych, obliczone na podstawie akustycznych obrazów falowych, jako wielkości, które zależą od sprężystych cech formacji skalnej. Do kompleksowej interpretacji włączono także inne parametry petrofizyczne niosące informację o litologii i własnościach zbiornikowych badanej formacji.
EN
Sandy-shaly Miocene rocks were investigated by laboratory measurements of rock samples, well logging and seismics. Correlations between various parameters measured in diffe rent scales were calculated (from laboratory results obtained in microscale, through well logging in mezzoscale, to seismic derived factors in macroscale) to show the influence of the measurement conditions on petrophysical properties results. Seismic attributes calculated in the vicinity of the wells were compared to similar attributes calculated from acoustic full waveforms as quantities which depend on elastic properties of the rock formation. Other petrophysical parameters related to lithology and reservoir properties were also included in the analysis.
During the 50-year-long intense petroleum exploration of the Palaeozoic–Mesozoic basement of the Carpathian Foredeep, more than 20 oil and gas accumulations have been discovered. The basic and most important oil-bearing levels in the Mesozoic section are Oxfordian carbonates and Cenomanian sandstones. The Nosówka, Zalesie, Trzebownisko–Krasne, Cetynia, Uszkowce and Lachowice hydrocarbon accumulations and numerous hydrocarbon shows have been found in the Palaeozoic horizons. This paper is focused on evaluation of reservoir properties of the entire Palaeozoic–Mesozoic basement of the Carpathian Foredeep and marginal part of the Outer Carpathians for finding new reservoir horizons. 558 rock samples from 51 wells in the Kraków–Lubaczów area were analysed. The well log results from 20 wells were additionally used for the assessment of petrophysical properties. The results of porosimetry measurements and well logs varied in all discussed Palaeozoic and Meso- zoic basement horizons of the Carpathian Foredeep. The best reservoir properties were estimated within the Jurassic–Lower Cretaceous carbonate complex. Despite great variability, the carbonate rocks display highest average porosity and good permeability values. The variability of reservoir properties is mostly a result of the character of the reservoir-porous-fracture space. Good reservoir properties were also estimated for the Upper Cretaceous carbonate rocks. However, in most of the analysed wells the potential reservoirs were watered. The Palaeozoic complex displays weaker reservoir properties and they mainly refer only to the Devonian–Lower Carboniferous horizon. The Lower Palaeozoic rocks display weak reservoir properties. Their potential is additio- nally lowered by negligible range of occurrence and a small thickness. Generally, the gas- and oil-bearing pro- perties of the analysed zone can be attributed only to the Jurassic–Cretaceous reservoir horizons. The remaining horizons, especially the Upper Palaeozoic complex, are only supplement to the reservoir potential of the area.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono możliwości mikrotomografii rentgenowskiej w analizie przestrzeni porowej skał zbiornikowych. Zaprezentowano wyniki trójwymiarowej wizualizacji wewnętrznej struktury przestrzeni porowej oraz ilościowe pomiary porowatości całkowitej i rozkładu wielkości porów dla próbek skał węglanowych reprezentujących utwory dolomitu głównego. Te parametry określano przy zastosowaniu mikrotomografu Benchtop CT160. Badania realizowano na próbkach rdzeni wiertniczych o średnicy 1 cm, przy optymalnych parametrach pomiaru, co dało rozdzielczość obrazu poniżej 6 mikro/m, pozwoliło na bardzo dobrą wizualizację przestrzeni porowej i umożliwiło ujęcie ilościowe porów. Dla jednej próbki rekonstruowano trzy tysiące projekcji za pomocą oprogramowania CT-Pro, tak uzyskane obrazy były następnie analizowane za pomocą oprogramowania Avizo.
EN
This paper shows the potential of roentgen computed microtomography in analysis of reservoir rocks' pore space. It shows results of three dimensional visualization of internal pore structure and quantitative measurements of total porosity and pore size distribution for investigated carbonate rock samples. All parameters were obtained using Benchtop CT160 microtomograph. Investigated samples were 1 cm in diameter that allows obtaining image resolution below 6 žm, which allows properly visualizing and analyzing pore network. Three thousands projections were reconstructed to obtain spatial image of each sample, then these images were analyzed using AVIZO software.
The method of quantitative estimation of porous medium structural parameters by distinctive areas of capillary pressure curves is proposed, according to which the part of hypercapillary, capillary and subcapillary pores is being determined. Their relations stipulate to a great extent the character of reservoir rocks saturation with residual water and hydrocarbon fluids. Differentiation of oil is carried out in reservoir rocks (Horizon V-22 of Buhru-vate and horizons V-20-21, V-25-26 of Yuliyivs'k fields of Dniepro-Donets depression), in Lower Cretaceous terrigenous and Upper Jurassic carbonate reservoirs of Lopushnia field (Precarpathian oil and gas bearing region) and in reservoir rocks of Middle Cambrian Age of Girkaliai field (Baltic oil bearing region) by parameters of its displacement taking into account hydrodynamic and capillary forces. That permitted to advance arguments for total and recoverable oil reserves of the above-mentioned fields.
PL
W pracy przedstawiono metodę ilościowego szacowania parametrów strukturalnych ośrodka porowego na podstawie wykresów ciśnienia kapilarnego, zgodnie z którymi określono obszary występowania porów z ciśnieniem hiperkapilarnym, kapilarnym i podkapilarnym. Ich wzajemne relacje w dużym stopniu determinują charakter skał zbiornikowych w resztkową wodą i płynnymi węglowodorami. Stwierdzono obecność ropy naftowej w następujących warstwach piętrach (horyzont V-22 w złożu Buhruvate oraz horyzonty V-20-21 i V-25-26 w złożu Yuliyivs'k w Zagłębiu Dnieprowsko-Donieckim), w dolnokredowych utworach terrygenicznych oraz górnokarbońskich warstwach węglanowych złoża Łopuszna (przedkarpacki obszar ropo- i gazonośny) oraz w środkowokambryjskich skałach zbiornikowych złoża Girkaliai (bałtycki obszar roponośny) na podstawie parametrów przemieszczeń, z uwzględnieniem sił kapilarnych oraz hydrodynamicznych. Umożliwiło to oszacowanie wszystkich i produkcyjnych zasobów ropy naftowej na wymienionych złożach.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono podstawowe zasady mikrotomografii rentgenowskiej (micro-CT), przedstawiono sposób akwizycji danych i rekonstrukcji obrazu oraz zaprezentowano pierwsze własne wyniki badań.
EN
This paper shows basis of roentgen microtomography (micro-CT), acquisition and reconstruction processes, and presents first results.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przedstawiono najnowszą metodę cyfrową z powodzeniem stosowaną do prognozowania, planowania oraz podejmowania decyzji, jaką jest logika rozmyta (ang. fuzzy logic), coraz częściej stosowana w opracowaniach geologicznych.
EN
In this paper there was presented the newest digital method so called fuzzy logic. This method is widely used to plan, predict and make decision in process, in geological problems.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.