Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Selection of technological and organizational solutions for construction works with the use of a fuzzy relation of preferences

Ibadov Nabi, Farzaliyev Sahib, Ladnykh Irene

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 4

573--589

EN

The main idea of this article is the necessity to take into account the multi-variant technological and organizational solutions of individual construction works in order to ensure rational planning for the implementation of construction projects. In practice, selection of construction works most often limited to the evaluation of technological and organizational solutions on the basis of time and cost criteria. However, it should be remembered that construction projects usually have a complex technological and organizational structure. This fact may increase the durations and costs of individual works in relation to their planned durations and costs. Therefore, the authors propose to take into account the criterion of technological and organizational complexity of the assessed construction work. The article describes the procedure for the technological and organizational optimization of construction works. A numerical example of the method of selecting technological and organizational solutions with the use of a fuzzy relation of preferences is also presented. The article also proposes to combine the computational selection model with the network planning model in a graphic form. This approach expands the computational and decision-making possibilities of network models in the practice of planning construction projects.

PL

Główną ideą artykułu jest konieczność uwzględniania wielowariantowości rozwiązań technologiczno-organizacyjnych poszczególnych robót budowlanych w celu zapewnienia racjonalnego planowania realizacji przedsięwzięć budowlanych. W tym kontekście, cele artykułu obejmują wykazanie znaczenia wielowariantowości robót budowlanych oraz przedstawienie metody oceny poszczególnych wariantów i koncepcji agregacji modelu obliczeniowego z modelem planowania sieciowego. Wielowariantowe projektowanie technologiczno-organizacyjne wykonania robót w trakcie przygotowania produkcji budowlanej polega na analizie i zbadaniu różnych możliwych sposobów ich wykonania w celu wyboru wariantu najbardziej racjonalnego w danych warunkach realizacji przedsięwzięcia. W praktyce, wybór ten najczęściej ogranicza się do oceny rozwiązań technologicznych i organizacyjnych na postawie kryteriów czasu i kosztu. Należy jednak pamiętać, że przedsięwzięcia budowlane mają zazwyczaj złożoną strukturę technologiczno-organizacyjną. W trakcie realizacji przedsięwzięcia budowlanego, złożoność technologiczna i organizacyjna może generować czynniki zakłócające synchronizację robot poszczególnych specjalności, utrudniające płynną organizację robót, itp. Fakt ten może powodować wydłużenie czasów realizacji poszczególnych robot i zwiększenie kosztów realizacji obiektu w stosunku do ich planowanych czasów i kosztów realizacji. Dlatego, oprócz kryteriów czasu i kosztu, podczas podejmowania decyzji o wyborze wariantu realizacji robót budowlanych należy uwzględnić także złożoność technologiczno-organizacyjną danej roboty budowlanej lub procesu budowlanego. W artykule opisano procedurę optymalizacji technologiczno-organizacyjnej robót budowlanych. Przedstawiono również przykład obliczeniowy metody doboru rozwiązań technologiczno-organizacyjnych z wykorzystaniem rozmytej relacji preferencji. W celu realizacji przedsięwzięcia budowlanego bez zakłóceń i z jak najmniejszym odchyleniem jego parametrów uzyskanych od planowanych w artykule przedstawiono koncepcję połączenia decyzyjnego modelu obliczeniowego z modelem sieciowym w postaci alternatywnego modelu sieciowego z rozmytym węzłem decyzyjnym w formie opisowo-graficznej. Takie podejście rozszerza możliwości obliczeniowe i decyzyjne modeli sieciowych w praktyce planowania projektów budowlanych.

2

The alternative net model with the fuzzy decision node for the construction projects planning

Ibadov N.

Archives of Civil Engineering

|

2018

|

Vol. 64, nr 2

3--20

EN

The new approach to the construction project planning is presented in the article. The classical net model is enriched by the fuzzy decision node. The decision node allows for alternate choices dependent on appearing circumstances. The alternative net model with fuzzy decision node is an acyclic multi-graph, where some, chosen nodes (events) have multiple connections. These connections represent alternative methods of the certain work execution. Every work (activity) (i, j) in the net model with alternative methods of work execution, despite the basic information comprising the execution time, the cost, the number of necessary workers, should comprise additional information e.g. about a complexity of works, a real feasibility. The alternative ways of a given work execution are evaluated in the decision node based on the fuzzy decision model. Each method is evaluated by assigning it the preference level in a form of the value of the membership function – „equal or higher” μ≥. The most preferable way of the work execution in a given circumstances, will have the highest value of preference level. When the choice is done the net model is solved in the traditional way. Therefore, the paper concentrates on the process of choosing the method of work execution in the fuzzy decision node. The example calculations accompanying the process of decision taking are presented too. The model requires the use of linguistic variables, a fuzzy numbers, as well as fuzzy preference relations together with some calculations applied the probability theory.

PL

W praktyce budowlanej, na etapie planowania realizacji przedsięwzięcia budowlanego, planiści starają się brać pod uwagę możliwość wystąpowania w trakcie realizacji projektu niekorzystnych sytuacji i ich konsekwencji. Wobec powyższego trzeba w decyzjach planistycznych zastosować odpowiednie narzędzia do modelowania niepewności, jak również rozważać alternatywne warianty realizacji całego przedsięwzięcia lub najbardziej newralgicznych (krytycznych) robót w przedsięwzięciu i dokonać prawidłowego wyboru ze zbioru alternatywnych wariantów, uwzględniając kryteria oceny zależne od istotnych cech danego przedsięwzięcia w danej sytuacji decyzyjnej (warunkach realizacji). Rezultatem procesów planowania są harmonogramy i modele sieciowe. Należy podkreślić, że zastosowanie obecnie tradycyjnych modeli sieciowych (np. CPM i PERT) w planowaniu złożonych przedsięwzięć, jakimi niewątpliwie są przedsięwzięcia budowlane, nie daje możliwości analizowania alternatywnych rozwiązań w zakresie technologii i organizacji wykonania wybranych lub wszystkich robót jakie należy realizować. Uwzględniając fakt, że zarządzanie i planowanie przedsięwzięć budowlanych prowadzi się w warunkach niepewności niestochastycznej, autor proponuje stworzyć na bazie klasycznych modeli sieciowych alternatywny model z rozmytym węzłem decyzyjnym. Takie podejście pozwoli modelować czynności, względem siebie alternatywne. Wprowadzenie węzła decyzyjnego da planiście (podejmującemu decyzje) możliwość wyboru najwłaściwszego wariantu w danych okolicznościach (sytuacjach decyzyjnych) planowania i zarządzania. Alternatywny model sieciowy z rozmytym węzłem decyzyjnym jest acyklicznym multigrafem, w którym niektóre, wybrane węzły (zdarzenia) są ze sobą powiązane wielokrotnymi (multi) strzałkami, które odpowiadają poszczególnym alternatywom wykonania robót. Poziom preferencji opisany przez wskaźniki (wartości) funkcji przynależności zmiennych lingwistycznych (lub zbioru rozmytego) w stosunku do istotnych charakterystyk przedsięwzięcia, określa się na podstawie rozmytego modelu decyzyjnego w węźle decyzyjnym.

3

Technology selection for construction project, with the use fuzzy preference relation

Ibadov N., Rosłon J.

Archives of Civil Engineering

|

2015

|

Vol. 61, nr 3

105--118

EN

Article deals with the problem of technology selection for construction project. Three criteria were proposed: cost, time and technological complexity. To solve the problem, fuzzy preference relations were used. Authors present an algorithm supporting multi-criteria decision-making process. The algorithm creates fuzzy preference relations on the basis of the fuzzy comparison: “xi is better than xj”. Then, with the use of criteria weights it creates general fuzzy preference relation, finds all non-dominated (admissible) alternatives and the best one among them. The algorithm consists of 7 steps. Authors show application of the proposed algorithm - example calculations.

PL

Na etapie projektowania architektoniczno-budowlanego zakłada się rodzaj technologii wykonania obiektu budowlanego. Opracowane rozwiązania projektowe w zasadzie przedstawiają w jakiej technologii dany obiekt zostanie realizowany. Informacje te w dużej mierze zawarte są w opisie technicznym obiektu budowlanego. Tym czasem wiadomo, że ekonomiczną efektywność oraz jakościowe i ilościowe wskaźniki projektowanych i realizowanych obiektów, określa się przy założeniu właściwiej technologii prowadzenia robót (procesów) budowlanych. W praktyce budowlanej w dużej mierze technologię wybiera się w oparciu o doświadczenie, intuicję lub też w oparciu o „modę” budowania, jeśli oczywiście zamawiający z góry nie narzuci rodzaju technologii. W celu uzyskania racjonalnych i akceptowalnych wskaźników techniczno-ekonomicznych należy jeszcze na etapie projektowania dokonać wyboru właściwej technologii wykonania robót budowlanych spośród istniejących, dostępnych w danym ryku alternatywnych rodzajów technologii. Wymaga to doboru odpowiednich kryteriów oceny, określające cechy charakterystyczne danej technologii. A następnie przeprowadzenia analizy (oceny) porównawczej alternatywnych rozwiązań technologicznych i wybrania najbardziej optymalnego wariantu wykonania robót. W praktyce najczęściej ogranicza się do oceny czasowej i kosztowej. W tym zakresie optymalne rozwiązanie technologiczne to to, które charakteryzuje się najkorzystniejszym wskaźnikiem kosztu i/lub czasu realizacji. Tymczasem procesy technologiczne maja zazwyczaj strukturę o różnej złożoności. Złożoność ta wymaga powierzenie ich wykonanie specjalistycznym brygadom roboczym, wyposażonym w odpowiedni sprzęt. Stopień złożoności technologicznej może powodować dodatkowe czynniki zakłócające w zakresie synchronizacji robót poszczególnych specjalności, utrudniać płynnej organizacji robót itd. Fakt ten może powodować, wydłużenie planowanych czasów realizacji poszczególnych robót i zwiększenie kosztów produkcji. W związku z czym, zdaniem autorów zasadne jest uwzględnienie oprócz czasowo kosztowych charakterystyk rozważanych technologii jeszcze dodatkowych kryteriów, maksymalnie uwzględniające priorytety danej sytuacji decyzyjnej. Może to być ogólnie sformułowane kryterium złożoności technologicznej w zakresie którym w zależności od sytuacji decyzyjnej należy uwzględniać aspekty czysto techniczne jak i rynkowe, a mianowicie: stopień trudności wykonania robót w danej technologii, dostępność materiałów zastosowanych w danej technologii, dostępność wykwalifikowanych specjalistów w zakresie wybranej technologii, dostępność potrzebnych maszyn i urządzeń w danej technologii, stopień trudności organizacji robót w danej technologii itd. Uwzględnienie w analizie (ocenie) porównawczej wiele kryteriów utrudnia podejmowanie decyzji obiektywnie optymalnych. W celu ułatwiania podejmowania decyzji, autorzy proponują zastosować relację rozmytą. Zwłaszcza, że lingwistycznie określenie używane do porównań „lepsze” oraz kryteria jakościowe (w naszym przypadku kryterium „złożoność technologiczna”) są z natury pojęciami rozmytymi. Załóżmy, że na zbiorze alternatyw (technologii wykonania robót budowlanych) , ustalone są rozmyte relacje preferencji z odpowiednimi funkcjami przynależności oraz wagi odpowiednich relacji, wynikające z ważności kryteriów oceny. W celu rozwiązania problemu, należy wybrać najlepszą alternatywę ze zbioru.

4

Wielokryterialny wybór wariantów wykonania przedsięwzięć budowlanych na podstawie rozmytej relacji preferencji

Ibadov N.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

4564-4569

PL

W artykule opisana została problematyka wielokryterialnego wyboru wariantów realizacji przedsięwzięć budowlanych. Do tworzenia relacji preferencji analizowanych wariantów zastosowana została rozmyta relacja preferencji. W tym zakresie, w artykule zaproponowana została procedura postępowania wspomagająca dokonywania wielokryterialnego wyboru wariantów realizacji przedsięwzięć budowlanych na podstawie rozmytej relacji preferencji. Procedura składa się z dziewięciu punktów postępowania, w ramach którego przedstawiono aparat matematyczny opisujący poszczególne punkty postępowania proponowanej metody. Artykuł zawiera także przykład liczbowy demonstrujący zastosowanie proponowanej procedury i wybór racjonalnego wariantu realizacji przedsięwzięcia przy ustalonych kryteriach.

EN

The paper describes the problem of multi-criteria selection options for implementation of construction projects. In order to create a preference relationship of the analyzed variants, the fuzzy preference relation has been applied. For this purpose the procedure assisting to make multi-criteria selection options for implementation of construction projects based on fuzzy preference relations was proposed. The procedure consists of nine points of the case within which the mathematical apparatus describing the individual points of the case of the proposed method was presented. This paper contains a numerical example demonstrating the application of the proposed procedure and the choice of a rational variant of the project at the agreed criteria.