Dawna Huta im. Tadeusza Sendzimira zajmuje obecnie znaczny obszar Krakowa, który z racji ciągłej działalności produkcyjnej jest niedostępny dla mieszkańców miasta. Zdegradowany przez przemysł teren zasiedlony jest przez wiele gatunków roślin, pionierskich lub bardziej ozdobnych, które zostały tam celowo wprowadzone lub zasiały się same. Dzięki zmniejszeniu zanieczyszczenia środowiska rośliny te uzyskały lepsze warunki do rozwoju, przez co stopniowo rekultywują zniszczony teren. Spojrzenie na obszar Huty jak na ogród pozwala docenić jego walory estetyczne i rozważyć wykorzystanie jego zielonego potencjału przy planowaniu przyszłości tego terenu. Porównanie z inwestycjami na terenach kopalni Zollverein w Zagłębiu Ruhry oraz huty w Colombelles koło Caen unaocznia możliwości, jakie stoją przed krakowską Hutą.
EN
The former Tadeusz Sendzimir steelworks is a significantly large area of Cracow. However, as it is still producing goods, it is not accessible for the inhabitants of the city. The area that has been degraded by industrial activity still boasts many species of plants, either pioneering or decorative, that have either grown there themselves or were introduced by humans. Thanks to the decrease of pollution, these plants have better conditions to grow, which contributes to the gradual reclamation of the damaged area. Perceiving the area of the steelworks as a kind of a garden makes one see its aesthetic values and consider taking advantage of its green potential when drafting the future of the area. Comparison to the investments carried out in the Zollverein mine in the Ruhr Area and Colombelles steelworks near Caen presents the possibilities that the Cracow plant may have in the future.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Sukcesja roślinna jest procesem, który zachodzi w każdym przypadku po znaczącej ingerencji człowieka w środowisko naturalne. Badania zaprezentowane w niniejszym artykule mają na celu przedstawienie możliwości wykorzystania tego procesu w rekultywacji technicznej i biologicznej obszarów antropogenicznie zmienionych. Naturalna kolonizacja podłoży przez gatunki roślin może być wykorzystana wówczas, gdy taksony i ugrupowania zaczynają pełnić specyficzne funkcje, tj.: bioindykacyjne, przeciwerozyjne, glebotwórcze, ozdobne, ekologiczne (w tym przyrodnicze) i edukacyjne. Odpowiednie powiązanie tych funkcji z elementami projektów rekultywacji technicznej i biologicznej może przynieść korzyści ekonomiczne, społeczne, a także przyrodnicze. Oprócz bezpośredniego wykorzystania ukształtowanych płatów roślinności istnieje możliwość stworzenia upraw gatunków z przeznaczeniem do rekultywacji biologicznej. Proces sukcesji opisano w wielu pracach badawczych, ale tylko w nielicznych przypadkach został wykorzystany praktycznie.
EN
Plant succession is the process, which occurs in each case after a considerable human being interference in the natural environment. Research presented in this article aim to present possibilities of using this process in technical and biological reclamation of the lands changed by the human being. Natural colonization of breeding grounds by species of plants can be used then, when taxons and terminal units start to fulfil specific functions: bio-indicative, anti-erosive, soil- creating, decorating, ecological (including natural) and educational. Proper connection of these functions with the elements Of the technical and biological reclamation projects can give economical, social and also natural. Besides direct use of formed plant flats there is a possibility of species cultivation creation in order to use them for biological reclamation. Succession process has been described in many research works, but only in few cases practically used.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Niezagospodarowane tereny poprzemysłowe są typowym elementem krajobrazu wszystkich zindustrializowanych regionów w Europie. Zarządzanie takimi terenami stało się ważnym problemem środowiskowym. Z jednej strony z powodu działalności przemysłowej naturalna szata roślinna i gleba zostają zmienione lub nawet zniszczone, z drugiej strony tworzone są nowe wartości. Tereny poprzemysłowe niezależnie od prowadzonej rekultywacji podlegają naturalnym procesom (sukcesji), będącej skutkiem ekologii w podstawowym tego słowa znaczeniu - stosunkach wewnętrznych pomiędzy organizmami żyjącymi na niezagospodarowanym terenie a ich najbliższym środowiskiem. Biologiczna różnorodność (liczba gatunków, liczba agregatów roślinnych) odzwierciedla mikroróżnorodność określonego środowiska. Różnorodne warunki środowiskowe na terenach poprzemysłowych są oczywistym, ale niestety też bardzo skomplikowanym czynnikiem rekultywacji tych terenów. Niektóre z tych terenów postrzegane są jako odsłonięte grunty mineralne wystawione na kolonizację (podobnie jak w przypadku zjawiska naturalnego cofania się lodowców). W takich przypadkach potencjał biologiczny ma kluczowe znaczenie w naprawie systemów po naturalnych klęskach żywiołowych, czyli przykładowo dla propozycji takich jak odbudowa samopodtrzymujących, funkcjonalnych ekosystemów w renowacji. Potencjał biologiczny odnosi się zazwyczaj do bioróżnorodności systemu. Ta różnorodność wyrażona jest liczbą oraz obfitością wszystkich gatunków w obrębie poszczególnej jednostki funkcjonalnej.
EN
The industrial wasteland is the typical element of the landscape of all the industrialized regions in Europe. Management of such sites has become an important environmental problem. On the one hand as a result of the industrial activity the natural plant cover and land relief have been changed or even destroyed on the other new, exceptional habitats have been created. The industrial sites regardless of any reclamation carried out, undergo natural process (succession), that is the result of ecology in its basic meaning - the interrelationship between living organisms and their immediate wasteland habitat. The biological diversity (the number of species, and the number of plant assemblages) reflects the micro-variety of the specific habitat. The multivariate environmental conditions on the postindustrial sites are the obvious but unfortunately very complex factor in wasteland reclamation. For some sites it is possible to consider them as bare mineral land exposed to colonization (similar to a site of natural retreat of glaciers). In such cases the biological potential is of crucial importance to the recovery of systems after natural disasters, thus for purposes like re-establishment of self-sustaining, functioning ecosystems in restorations. This biological potential is usually referred to as the biodiversity of a system. This diversity is ex-pressed in terms of the number and abundance of species of all types within a particular functional unit.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono pierwsze w Polsce wyniki pilotowych, przeprowadzonych w latach 1996 i 1997 badań nad wzrostem i udatnością olszy zielonej (Alnus viridis) na wybranych terenach po- przemysłowych. Były to: hałda zbudowana z odpadów pogórniczych (mułowce i piaskowce) w KWK "Siersza" oraz skarpa wyrobiska popiaskowego KPP "Szczakowa" (piasek luźny). Obiekty te charakteryzowały się dużym stopniem trudności rekultywacyjnej wynikającym ze skrajnie niekorzystnych właściwości chemicznych i fizycznych podłoża. W badaniach stwierdzono dobrą, sięgającą 90% udatność (stopień przyjęć) na obu obiektach. Rośliny charakteryzowały się zdrowym wyglądem, przy czym korzystniej prezentowały się na hałdzie w Sierszy. Oceniono również wpływ różnych rodzajów i dawek nawożenia NPK na udatność i wzrost sadzonek olszy zielonej. Stwierdzono, że najmniejsza udatność była przy najwyższych dawkach nawożenia tj. 3 NPK. Najwyższą udatność stwierdzono w Szczakowej na poletku pozostawionym bez nawożenia ("0"), a w Sierszy na poletku objętym nawożeniem 2 NPK. Największe przyrosty roślin na wyrobisku w Szczakowej zanotowano na poletku z najwyższym stopniem nawożenia tj. 3 NPK, a na hałdzie w Sierszy na poletku 2 NPK. Generalnie stwierdzono większe przyrosty sadzonek na poletkach doświadczalnych w Sierszy w porównaniu z analogicznymi poletkami w Szczakowej. Krótki okres doświadczenia nie daje podstaw do uznania tych wyników za w pełni miarodajne. Wymagane jest dalsze kontynuowanie podjętych doświadczeń.
EN
First in Poland results of initial studies, carried out in 1996 and 1997 on green alder (Alnus viridis) growth and surviving rate on chosen post-industrial terrain were given. Green alder cuttings were planted on the coal mine wastes dumping (built of limestone and sandstone) in Coal Mine "Siersza" as well as on the postsand drift (built of pure sand) in Sand Query "Szczakowa". These objects characterises high degree of a reclamation difficulty caused by extremely disadventageous chemical and physical properties of ground. In studies high surviving rate (almost 90%) was ascertained on both objects. Plants had a healthy appearance, but looked more attractive on dumping in Coal Mine "Siersza" comparing with Sand Query "Szczakowa". NPK fertilisation proportion and aspect influence on growth and deftness of green alder cuttings was estimated. It was learned that cuttings vegetated worst of all with the biggest fertilisation degree - 3 NPK on both objects. The best surviving rate in Szczakowa was ascertained on field without fertilisation ("0") and in Siersza on field 2 NPK. The highest growth of cuttings on the postsand drift in Szczakowa was mentioned on the field with the highest fertilisation degree (3 NPK) and on dumping in Siersza on 2 NPK field. Generally higher cutting increases were ascertained on experimental fields in Coal Mine "Siersza" comparing with analogous fields in Sand Query "Szczakowa". Short period of studies doesn't allow to appreciate obtained results as fully authoritative. Experiment needs to be continued.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.