Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Liptovská Mara – Bešeňová water management system versus extreme hydrological phenomena

Bednárowa Emília, Škvarka Juraj, Václavík Patrik, Poórová Jana

Gospodarka Wodna

|

2021

|

Nr 9

5--9

EN

The Liptovská Mara – Bešeňová water management system (1967–1975) located in the northern part of central Slovakia is one of the key hydraulic structures of the Slovak Republic. The system is located in the upper section of the river Váh. Its purpose is to produce electricity in peak hours, to ensure flood control and improve flows of the Váh River for the industry and agriculture purposes. The Liptovská Mara reservoir, together with the Orava reservoir on the Orava River, which is the right-side tributary of Váh, are the two main reservoirs to control flows in Váh up to its mouth to the Danube River. Both hydraulic structures use the rivers’ energy potential, significantly reducing flood flows and mitigating possible flood damage. Through coordinated, systemic action they improve the river flow rates, which increases the resources of domestic water and industrial water for irrigation. They also enable the dilution of wastewater and improve self-purification of the river, as well as play a significant role in ensuring a sufficient flow in the Váh River and its derivation channels while using the Vážská cascade hydropower potential. Both reservoirs constitute an important element of the landscape and an integral part of the country’s [economy], being a popular destination for water sports and contributing to the development of tourism. Recurring hydrological extremes are phenomena that accompany the observed climate change and global warming. Short-term flood flows alternate with long periods of drought. Thus, the question of the large water reservoirs’ influence on the hydrological regime of the catchment basin becomes of utmost importance. In this paper, we present the impact of the Liptovská Mara – Bešeňová water management system operation on the runoff conditions in the Váh River.

PL

System gospodarowania wodą Liptovská Mara – Bešeňová (1967–1975), w północnej części Słowacji środkowej, jest jedną z najważniejszych budowli hydrotechnicznych Republiki Słowacji. System jest zlokalizowany w górnym odcinku rzeki Wag. Celem jego jest produkcja energii elektrycznej w godzinach szczytu, kontrola powodzi i poprawa przepływu w Wagu dla potrzeb przemysłu i rolnictwa. Zbiornik Liptovská Mara razem ze zbiornikiem Orawa na rzece Orawa, która jest prawostronnym dopływem Wagu, są górnymi zbiornikami sterującymi przepływami Wagu do jego do ujścia do Dunaju. Obie budowle hydrotechniczne wykorzystują potencjał energetyczny rzek, znacznie redukując przepływy powodziowe i zmniejszając ewentualne szkody powodziowe. Dzięki skoordynowanemu działaniu w systemie poprawia się przepływ w rzece z korzyścią dla zasobów wody użytkowej i przemysłowej lub nawadniania. Umożliwiają również rozcieńczanie ścieków i poprawiają samooczyszczanie rzeki. Odgrywają również znaczącą rolę w zapewnieniu wystarczającego przepływu w Wagu i jego kanałach derywacyjnych przy wykorzystaniu potencjału hydroenergetycznego kaskady Wagu. Oba zbiorniki tworzą jednocześnie scenerię krajobrazu. Zbiorniki te stanowią integralną część kraju, umożliwiają uprawianie sportów i sprzyjają rozwojowi ośrodków turystyki. Powtarzające się ekstrema hydrologiczne są również cechą towarzyszącą rejestrowanym zmianom klimatu i globalnemu ociepleniu. Krótkotrwałe powodzie występują na przemian z długimi okresami suszy. Na pierwszy plan wysuwa się zatem kwestia wpływu dużych zbiorników wodnych na reżim hydrologiczny w zlewni. W niniejszym artykule przedstawiamy wpływ funkcjonowania systemu gospodarki wodnej Liptovská Mara -Bešeňová na warunki odpływu ze zlewni rzeki Wag.

2

Redukcja fali wezbraniowej Potoku Służewieckiego za pomocą małych zbiorników

Pietrak M., Banasik K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2009

|

Vol. 18, No. 4

22--34

PL

W artykule podjęty został problem redukcji fali wezbraniowej przez system zbiorników, zlokalizowanych w zlewni zurbanizowanej Potoku Służewieckiego: Stawy Berensewicza, Staw Wyścigi i Staw Służewiecki. Jako rozwiązanie procesu transformacji fali przez zbiornik przyjęto zmodyfikowaną metodę Pulsa. Do obliczeń przyjęto hydrogram wezbrania, będący reakcją zlewni na opad o prawdopodobieństwie przewyższenia p=10% i czasie trwania 2h, który wystąpił w całej analizowanej zlewni. Hydrogram dopływu do Stawów Berensewicza został obliczony z pomiarów opad-odpływ. Wartości uzyskanych wyników w postaci ilościowych miar redukcji, wykazały iż zbiorniki te stanowią niewystarczające zabezpieczenie przed powodzią. Jedyne znaczenie w redukcji kulminacji wezbrania posiadają Stawy Berensewicza. W celu poprawy efektywności pracy układu zbiorników, zaproponowano rozwiązanie urządzenia upustowego przy Stawie Służewieckim. Jego działanie, jak potwierdziły wyniki, jest korzystne zwłaszcza przypadku wystąpienia dużych wezbrań.

EN

The essencial problem of this article is reduction of flood hydrograph by the system of ponds, located in urban catchment of Służew Creek: Berensewicz Ponds, Wyścigi Pond and Służewiecki Pond. The estimations of transformation of the flood hydrographs by reservoir was made with the use of the Puls method. Flood flow hydrograph, generated by rain events of probability of 10% and duration 2 hours in part of the catchment and then in the whole catchment, has been taken into account. The infl ow to the Berensewicz Pond has been calculated from measurement infl ow-outflow. The results of computation have shown that the reduction rates of flood hydrographs by the reservoires are insuffi cient for flood protection. Only Berensewicz Pond has significant importance on reduction of the flood flow hydrograph. To improve the efficiency of work system, it is sugessted to consider a designe of hydraulic structure with bottom outflet and overflow at Służewiecki Pond. Proposed solution would be useful, especialy for big flow hydrographs, what has been confirmed by results of computation.

3

Wpływ zbiornika Staw Berensewicza na redukcję fali wezbraniowej Potoku Służewieckiego

Gradowski Ł., Banasik K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2008

|

Vol. 17, No. 1

13--25

EN

Two flood flow hydrographs generated by rain events of probability of acurance of 1% and duration 2 hours in a small (A = 26,9 km2 ) urban catchment of Służew Creek (south part of Warsaw) have been routed by detention pond of total flood storage of 27,100 m3. The IUH, and CN SCS methods were used to estimated the hydrographs. The inflow to the system has been reduced by the lateral outflow to detention part of the pond, when the water level in the channel was over the crest of the side overflow, and when there were free volume in the detention space. Level pool routing (modified Puls) procedure has been used for calculating the outflow hydrograph from the reservoir of known storage-outflow invariable relationship and given inflow hydrograph. Estimated reduction of the peak flow has been about 10% for the smaller flood hydrograph (QDmax = 6,28 m3·s-1, generated by rainfall on part of the catchment), and below 3% for the larger flood hydrograph (QDmax = 9,73 m3·s-1, generated by rainfall on the whole catchment).