Radioterapia stereotaktyczna i radiochirurgia wymagają dostarczenia wysokiej dawki promieniowania do bardzo małego obszaru napromieniania w jednej lub kilku frakcjach. Założenia takiego leczenia wymagają od fizyka planującego leczenia zwrócenia szczególnej uwagi na analizę gradientu spadku dawki wokół targetu. W niniejszej pracy przedstawiono propozycję ilościowej analizy gradientu spadku dawki opartej na zbudowanym modelu zależności promienia równoważnego od wielkości napromienianej zmiany. Model wykazał liniową zależność parametrów. Na jego podstawie możliwe staje się opracowanie wewnętrznych poziomów referencyjnych dotyczących gradientu spadku dawki w planie leczenia. Niniejsza praca jest równocześnie próbą oraz propozycją przedstawienia wewnętrznej analizy gradientu spadku dawki w planach leczeniach dotyczących stereotaksji oraz radiochirurgii okolicy głowy.
EN
Stereotactic radiotherapy (SRT) and radiosurgery (SRS) require a high dose of radiation to be delivered to a very small area in one or more fractions. Assumptions of such treatment oblique the medical physicist to pay special attention to analyse the dose distributiom inside and outside the target. In this article there is a proposal for quantitative analysis of the dose decrease gradient based on the built dependence model of the equivalent radius and the size of the irradiated volume. The model showed a linear relationship of considered parameters. On its basis it becomes possible to establish internal reference levels for the dose gradient in treatment plan. This work is the proposal to apply the dose gradient analysis for assessment of SRT and SRS treatment plans in the head area.
Przeprowadzono badanie dla 33 przypadków leczenia stereotaktycznego w obszarze głowy. Dla każdego przypadku w systemie planowania leczenia Eclipse v.11 został stworzony plan leczenia z wykorzystaniem dynamicznej techniki VMAT (Volumetric Arc Therapy) [1]. Plany radioterapeutyczne realizowano na akceleratorze TrueBeam (Varian Medical System Palo Alto, CA, USA), który wyposażony jest w kolimator wielolistkowy MLC 120 HD [2]. Analizie poddano m.in.: wielkość napromienianych zmian, Indeks Paddicka czy wskaźnik gradientu dawki (Gradient Index) [3]. Dokonano również statystycznej analizy wzajemnych zależności między badanymi parametrami z wykorzystaniem testu korelacji Rho-Spearmana [4]. Przeprowadzona analiza wykazała, że pomiędzy wybranymi badanymi wielkościami występują wzajemne istotne statystycznie korelacje. Taki wynik może być pomocny dla fizyka, sugerując, które parametry mogą być silniej związane z wielkością targetu, pozwalając zaznaczyć potrzebę większego skupienia na wybranych aspektach procesu planowania leczenia.
EN
The study was performed for 33 cases of head stereotactic treatment. For each case, a treatment plan was created using the dynamic VMAT (Volumetric Arc Therapy) technique [1]. Radiotherapy plans were calculated in Eclipse TPS (Treatment Planning System) for TrueBeam accelerator (Varian Medical System, Palo Alto, CA, USA), which is equipped with the MLC 120 HD multi-leaf collimator [2]. For the analysis the following factors were chosen: the size of the irradiated targets, the Paddick Index and the Gradient Index. Additionally statistical analysis of the relationships between the studied parameters was also made using the Rho-Spearman correlation test. The analysis showed that there are mutual statistically significant correlations between the selected quantities tested. Such a result may be helpful for the physicist, suggesting which parameters may be more stronger related to the size of the target, allowing to emphasize the need for greater focus on selected aspects of the treatment planning process.
Leczeniu metodą radiochirurgii stereotaktycznej w urządzeniu Leksell Gamma Knife Perfexion w Katowicach poddawani są głównie pacjenci z nerwiakami, oponiakami i guzami przerzutowymi do mózgu, ale także z innymi schorzeniami, jak np. hamartoma, paraganglioma, neuralgia nerwu trójdzielnego. Leczenie radiochirurgiczne odbywa się w kilku etapach i polega na napromienieniu pacjenta wysoką dawką w jednej frakcji. Zabieg jest przeprowadzany przez zespół składający się z neurochirurga, radioterapeuty, radiologa, fizyka medycznego i pielęgniarkę. Procedurę rozpoczyna założenie ramy stereotaktycznej, następnymi etapami są badania obrazowe RM i TK, planowanie leczenia i ostatecznie napromienianie. Liczba zmian, ich rodzaj, całkowita objętość oraz dawka terapeutyczna determinują czas napromieniania, który waha się od kilkunastu minut do kilku godzin. Cała procedura odbywa się w ciągu jednego dnia. Planowanie leczenia odbywa się z pomocą Gamma Plan 10.1.1, a obliczenia oparte są na badaniach obrazowych (TK, RM, angiografia). Niewątpliwą zaletą leczenia radiochirurgicznego metodą Gamma Knife jest jego precyzja, osiągana dzięki ramie stereotaktycznej Leksell’a i promieniowaniu pochodzącym z 192 źródeł kobaltu-60, formowanym przez kolimatory o średnicy 4 mm, 8 mm i 16 mm. Inne zalety leczenia metodą Gamma Knife to wysoka konformalność napromieniania, możliwie duża liczba napromienianych zmian, stosunkowo wysoka ochrona narządów krytycznych, minimalne dawki poza obszarem napromieniania oraz fakt, iż całość leczenia odbywa się w ciągu zaledwie jednego dnia. Jako wady wskazać można stosunkowo inwazyjną metodę zakładania ramy stereotaktycznej, czas napromieniania i ograniczony do głowy i górnego odcinka szyjnego obszar zastosowania.
EN
The method of stereotactic radiosurgery realised with the use of Lexell Gamma Knife Perfexion in Katowice concerns mainly patients with acoustic neuroma, meningioma, brain metastases and also others, like hamartoma, paraganglioma, trigeminal neuralgia. Gamma Knife radiosurgical procedure is a few steps treatment preparing patients to high-dose radiation therapy in a single fraction. The procedure is performed by a group of specialists including a neurosurgeon, radiooncologist, radiologist, medical physicist and nurse. The treatment starts with stereotactic frame fixation, next steps are CT and MRI imaging, contouring, computer treatment planning and finally irradiation. The total volume, number of lesions and type of target determine the time of patient’s irradiation, which fluctuates from minutes to hours. The whole procedure takes place during one day. Treatment planning is prepared with the use of GammaPlan 10.1.1 and the calculations are based on diagnostic imaging (CT, MRI, angiography). The most crucial advantage of GK radiosurgery is its remarkable accuracy achieved due to Leksell stereotactic frame and irradiation coming from 192 Co-60 sources formed by 16 mm, 8 mm and 4 mm collimators. Other advantages of Gamma Knife treatment include high irradiation conformity, possibly high number of irradiated lesions, relatively high critical organ protection, minimal doses outside the irradiated area and the fact that the whole treatment takes place in just one day. As disadvantages we may mention a relatively invasive method of frame fixation, time of treatment and its only intracranial possibility of use.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Choroby neurodegeneracyjne, do których należy choroba Parkinsona, charakteryzuje patologiczny proces prowadzący do utraty komórek nerwowych na drodze apoptozy bądź nekrozy. Dokładniejsze poznanie ich patomechanizmów, lepsza diagnostyka, a przede wszystkim leczenie są niezwykle istotne dla współczesnej medycyny. Liczba osób zmagających się z chorobą Parkinsona będzie stale rosnąć, czego powodem jest występowanie zjawiska starzenia się społeczeństwa krajów zachodnich. W badaniach obrazowych tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego obraz tej choroby nie jest jednoznaczny. Zastosowanie badania rezonansu magnetycznego w leczeniu choroby Parkinsona ma niezwykle istotne znaczenie z punktu widzenia terapeutycznego i w mniejszym stopniu z punktu widzenia diagnostycznego ze względu na występowanie pewnych cech choroby w badaniu obrazowym w późnym stadium choroby. Wykonanie rezonansu magnetycznego umożliwia dokładne zlokalizowanie dowolnego celu w mózgu i przeprowadzenie operacji metodą stereotaktyczną. Rezonans magnetyczny ma także niezwykle istotne znaczenie w radiochirurgii z użyciem CyberKnife.
EN
Neurodegenerative diseases which include Parkinson’s disease are characterized by a pathological process leading to a loss of nerve cells by apoptosis or necrosis. More detailed knowledge of the pathomechanisms, improved diagnostics, and especially treatment are extremely important for contemporary medicine. The diseases continue to spread, despite significant advancements in medicine. The imaging computed tomography and magnetic resonance image of this disease is not clear apart from lowering the signal substantia nigra and the lenticular nucleus in come cases. The application of magnetic resonance imaging in the treatment of Parkinson’s disease is of paramount importance, not only from the point of view of diagnosis, but from the viewpoint of therapeutic effect. Performing a magnetic resonance imaging allows the precise location of any object in the brain and performing the surgery using stereotactic. Magnetic resonance imaging is also extremely important in radiosurgery using CyberKnife.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.