Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Przyrządy dozymetryczne produkowane dla ludności po katastrofie w Czarnobylu

Karolewski Łukasz

Postępy Techniki Jądrowej

|

2022

|

z. 1

30--40

PL

Do czasów katastrofy w Czarnobylu praktycznie nie istniała produkcja sprzętu dozymetrycznego na potrzeby obywateli – pozostawał on wyłącznie w gestii wojska i instytucji naukowych, zwłaszcza w bloku państw komunistycznych. Dopiero po tej katastrofie nastąpił dynamiczny rozwój produkcji dozymetrów dla ludności, przede wszystkim w ZSRR i państwach powstałych po jego rozpadzie. Mierniki te można podzielić na 3 grupy: indykatory promieniowania, dozymetry i radiometry-dozymetry. Indykatory jedynie sygnalizują, czy bieżąca moc dawki promieniowania gamma jest bezpieczna w kontekście długotrwałego narażenia całego ciała oraz czy przekroczenie tego poziomu jest nieznaczne, czy też silne. Dozymetry zaś podają konkretną wartość mocy dawki promieniowania gamma. Dozymetry-radiometry są zaś przyrządami uniwersalnymi: oprócz mocy dawki promieniowania gamma mierzą też aktywność emiterów beta, zarówno na powierzchniach, jak i w produktach żywnościowych. Wspominane przyrządy wykazują bardzo duże różnice, jakości wykonania oraz parametrów użytkowych. Niektóre (głównie indykatory i proste dozymetry) charakteryzują się wręcz absurdalnymi rozwiązaniami technicznymi, inne zaś (szczególnie radiometry-dozymetry) są nadal bardzo użyteczne dla potrzeb amatorskich, oczywiście z zastrzeżeniem traktowania wyników, jako orientacyjnych.

EN

Till Chernobyl disaster there was no production of dosimetry equipment for popular use – those devices were only for scientfic and military purposes, especially in Communist Bloc. After that disaster began extensive development of production of dosimeters for population, mostly in USSR and countries left after dissolution of that Union. Those meters can be divided into three groups: radiation indicators, dosimeters and radiometers-dosimeters. Indicators only show, if current gamma ray dose rate is safe regarding to long-term irradiation of whole body and if exceeding of safe radiation level is slight or significant. Dosimeters give exact value of current gamma ray dose rate. On the other hand, dosimeters-radiometers are universal devices: measure gamma ray dose rate and also activity of beta emitters, both on surfaces and in food products. Mentioned devices exhibit differences of quality and performance characteristics. Some of them (mostly indicators and simple dosimeters) have sometimes ridiculous technical solutions, but other (especially dosimeters-radiometers) still are very usable for amateur usage, of course when treating measurement as only indicative.

2

Szkodliwe wspomnienia o płynie Lugola

Aksamit Dariusz

Postępy Fizyki

|

2022

|

T. 73, z. 4

31--34

PL

Zajęcie 26 lutego 2022 Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia przez rosyjskie wojska dokonujące inwazji na Ukrainę wywołało w naszym społeczeństwie panikę strachu przed promieniowaniem jonizującym, co objawiło się wykupieniem z aptek zapasu płynu Lugola. Przy tej okazji warto przyjrzeć się nie tylko aspektom fizycznym i biologicznym reagowania na różnego rodzaju zagrożenia radiacyjne, ale także zastanowić się nad rolą, jaką może w takich sytuacjach odegrać społeczność fizyków.

EN

. On February 26th 2022, the occupation of the Chernobyl Exclusion Zone by the Russian troops invading Ukraine caused a panic of fear of ionizing radiation in our society, which resulted in the purchase of a supply of Lugol’s fluid from pharmacies. On this occasion, it is worth considering not only the physical and biological aspects of responding to various types of radiation threats, but also the role that the physicists community can play in such situations.

3

Nuclear safety and radiological protection in Poland

Kleszcz Sławomir

Przegląd Nauk o Obronności

|

2020

|

R. 5, Nr 9

116--135

EN

Purpose: This paper aims to present the nuclear security and radiological protection system in Poland. Method: The scientific methods used in this paper include critical analysis of literature as well as analysis and logical construction method. The research was conducted based on data relating to the Polish Armed Forces. Results: The article presents selected issues related to radiation security in the state defence system. It explains the essence of this problem. It presents entities responsible for the implementation of tasks related to nuclear safety and radiological protection in Poland, as well as legal acts that regulate these aspects of state security. Conclusions: The issue in questions has huge implications for both the natural and medical sciences, as well as for the psychological aspects. Compliance with strict safety requirements and work regulations is crucial for protecting workers’ health and life and, in particular, the security of millions of citizens, as one of the biggest radiation disasters in the world history, the Chernobyl disaster in 1986, may prove. Rising some kind of public awareness and education in the area of radiation security is also extremely important. The society needs to understand the problem and then accept it as an inevitable process in building a new national power industry.

4

Analiza bezpośrednich skutków awarii w elektrowni jądrowej Fujushima Daiichi skażenie radioaktywne

Rzymkowski Krzysztof

Postępy Techniki Jądrowej

|

2019

|

z. 1

2--6

PL

W opracowaniu przedstawiono wnioski z analizy skutków awarii w elektrowni jądrowej Fukushima Daiichi oraz powstałe zagrożenie radiacyjne w jej wyniku.

EN

Analysis of cosequences of Fukushima Daiichi Power plant incydent with respect to resulting radioactivity threat is prsented.

5

The Disaster in Chernobyl Nuclear Power Plant and Tourism. Condition of and Prospects for the Development of Tourism in the Area of Radioactive Contamination

Bakota D., Zastavetska L., Płomiński A.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2018

|

Tom 20, cz. 1

495--511

EN

The Chernobyl Nuclear Power Plant is located on the territory of Ukraine in the district of Kiev at the border with Belarus (4 km away from the city of Pripyat and 18 km from the city of Chernobyl). The failure of the reactor IV of the Chernobyl power plant on April 26, 1986, caused uncontrolled emission of radioactive substances into the atmosphere. Together with the rescue operation the evacuation of the population from the endangered areas started and the thirty-kilometre exclusion zone was designated around the territories most adversely affected by the results of the disaster. The total number of people displaced from the Exclusion Zone around the Chernobyl Nuclear Power Plant (within a 10-km radius from the power plant the” high risk zone” was established, and within a 30-km radius the zone of „the highest degree of contamination”) measuring approx. 2.5 thousand km2 was nearly 350 thousand people. Taking advantage of the area of radioactive contamination around the Chernobyl Nuclear Power Plant for tourist purposes began at the beginning of the 21st century when, under the pressure of Western countries, in 2000 the authorities of Ukraine shut down the last operating reactor. The permits to enter the Chernobyl Exclusion Zone are issued exclusively by the State Agency of Ukraine on the Exclusion Zone Management. People visiting the area of radioactive contamination around the Chernobyl Nuclear Power Plant must remember that visiting the zone takes place along designated routes which have been recognized as presenting no health hazard as long as appropriate safety measures are taken. Each visitor or group of visitors must also be accompanied by a licensed guide and representative of the zone. Presently, in the Exclusion Zone there are 11 tourist routes: checkpoint „Dytiatky” – Czerewacz village – Zalesie village – city of Chernobyl, city of Chernobyl (place near the St. Elijah Church); city of Chernobyl (the monument „To those who were saving the world”, St. Elijah Church, remembrance complex „The Wormwood Star”); city of Chernobyl – Paryszew village (Opacici village, Kupuwate village); city of Chernobyl – the Chernobyl Nuclear Power Plant – Complex „Vector” (uncontaminated zone) – „Buriakówka” radioactive waste disposal site (uncontaminated zone); city of Chernobyl – the Chernobyl Nuclear Power Plant – the cooler; city of Chernobyl – city of Pripyat; city of Chernobyl – Chernobyl-2; city of Chernobyl – Krasne, city of Chernobyl – Poliśke, city of Chernobyl – „Skazocznyj” (Fairytale) pioneer camp. In 2017 the area of radioactive contamination around the Chernobyl Nuclear Power Plant was visited by more than 50 thousand people, of whom the vast majority were foreigners (over 80%). Among them the most numerous group was: the Japanese, Americans and Germans. According to tour operators foreign tourists who visited the Exclusion Zone around the Chernobyl Nuclear Power Plant Chernobyl in the years 2015-2017 left about 10 million dollars a year in Ukraine.

PL

Czarnobylska Elektrownia Jądrowa zlokalizowana jest na terytorium Ukrainy w obwodzie kijowskim, przy granicy z Białorusią (4 km od miasta Prypeć i 18 km od miasta Czarnobyl). Awaria IV reaktora czarnobylskiej elektrowni w dniu 26 kwietnia 1986 r. spowodowała niekontrolowaną emisję substancji promieniotwórczych do atmosfery. Równocześnie z akcją ratunkową rozpoczęto ewakuację ludności z zagrożonych terenów, wyznaczając trzydziestokilometrową zamkniętą strefę wokół terenów najbardziej dotkniętych skutkami katastrofy. Łącznie z zamkniętej Strefy Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej (w promieniu 10 km od elektrowni utworzono strefę „szczególnego zagrożenia”, a w promieniu 30 km strefę „o najwyższym stopniu skażenia”) mierzącej ok 2,5 tys. km² wysiedlono prawie 350 tys. osób. Wykorzystywanie do celów turystycznych obszaru skażenia promieniotwórczego wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej rozpoczęło się z początkiem XXI w. kiedy to pod naciskiem państw zachodnich władze Ukrainy w 2000 r. zamknęły ostatni czynny reaktor. Pozwolenia na wjazd do Czarnobylskiej Strefy Zamkniętej wydawane są tylko przez Państwową Agencję Ukrainy ds. Zarządzania Strefą Wykluczenia. Osoby zwiedzające obszar skażenia promieniotwórczego wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej muszą pamiętać o tym, że zwiedzanie strefy odbywa się wzdłuż określonych tras, które uznano za niezagrażające zdrowiu przy zachowaniu odpowiednich reguł bezpieczeństwa. Każdemu zwiedzającemu czy też grupie zwiedzających musi towarzyszyć licencjonowany przewodnik oraz przedstawiciel strefy. Obecnie w Strefie Wykluczenia istnieje 11 tras turystycznych: punkt kontrolny „Dytiatki” – wioska Czerewacz – wioska Zalesie – m. Czarnobyl; m. Czarnobyl (miejsce w pobliżu Cerkwi św. Eliasza); m. Czarnobyl (pomnik „Tym, którzy uratowali świat”, Cerkiew św. Eliasza, kompleks pamięci „Gwiazda Piołun”); m. Czarnobyl – wioska Paryszew (wieś Opacici, wieś Kupuwate); m. Czarnobyl – Czarnobylska Elektrownia Jądrowa – Kompleks „Wektor” (strefa czysta) – punkt składowania odpadów radioaktywnych „Buriakówka” (strefa czysta); m. Czarnobyl – Czarnobylska Elektrownia Jądrowa – chłodnica; m. Czarnobyl – m. Prypeć; m. Czarnobyl – Czarnobyl-2; m. Czarnobyl – Krasne; m. Czarnobyl – Poliśke oraz m. Czarnobyl – obóz pionierski „Skazocznyj” (Bajkowy). W 2017 r. obszar skażenia promieniotwórczego wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej odwiedziło ponad 50 tys. osób z czego zdecydowaną większość stanowili obcokrajowcy (ponad 80%). Wśród nich najliczniejszą grupą byli: Japończycy, Amerykanie oraz Niemcy. Według organizatorów wycieczek zagraniczni turyści, którzy odwiedzili Strefę Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej w latach 2015-2017, zostawili na Ukrainie ok. 10 mln dolarów w skali rocznej.

6

The consequences of Chernobyl

Wasiuta S.

Eco-Energetics : technologies, environment, law and economy

|

2018

|

T. 1

109--126

EN

The accident at the Chernobyl nuclear power plant was the worst industrial accident of the last century that involved radiation. The unprecedented release of multiple different radioisotopes led to radioactive contamination of large areas surrounding the accident site. The exposure of the residents of these areas was varied and therefore the consequences for health and radioecology could not be reliably estimated quickly. Years since the Chernobyl accident, an enormous amount of work has been done to assess the consequences to the natural and human environment. Although it is difficult to summarize such a large and varied field, some general conclusions can be drawn. This paper includes the main findings concerning environmental issues and its impact on ecological policy of Ukraine and its impact on economy of the country. The biggest known technological catastrophe was a direct cause of major socio-economic and medical changes.

7

Operational model for atmospheric transport and deposition of air pollution

Mazur A., Bartnicki B., Zwoździak J.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2014

|

Vol. 21, nr 3

385--400

EN

An assessment of the current state of natural environment affected by air pollution, as well as, forecasts of pro-ecologic, economic and social activities are very often performed using models for atmospheric transport and deposition of air pollutants. In the present paper, we present an operational dispersion model developed at the Institute of Meteorology and Water Management in Warsaw. The basic assumptions and principles of the model are described together with the operational domain and examples of model applications. Two examples of model application are described and discussed here. The first, application is a simulation of the atmospheric transport and deposition of the radioactive isotopes released into the atmosphere during the Chernobyl Accident in 1998. The second example is related to simulation of atmospheric transport of the tracer released into the air during the ETEX experiment. These two examples and previous applications of the model showed that presented dispersion model is fully operational, not only for long term applications, but especially for emergency situations, like nuclear accidents or volcanic eruptions affecting Polish territory

PL

Do oceny aktualnego stanu środowiska naturalnego w związku z rozprzestrzenianiem się zanieczyszczeń atmosferycznych i do związanego z tym prognozowania proekologicznych działań gospodarczych i społecznych powszechnie stosowane są modele transportu zanieczyszczeń w atmosferze. W niniejszej pracy opisano operacyjny model dyspersji opracowany w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Omówiono obszar jego obliczeń, a także przykłady jego zastosowania: symulacja transportu atmosferycznego i depozycji substancji promieniotwórczych uwolnionych podczas awarii w Czarnobylu w 1986 roku. Drugi przykład dotyczył symulacji transportu atmosferycznego substancji pasywnej (tracera) podczas eksperymentu ETEX. Te dwa przykłady i poprzednie zastosowania modelu wykazały, że zaprezentowany model dyspersji jest w pełni funkcjonalny nie tylko do zastosowań długoterminowych, ale przede wszystkim w sytuacjach kryzysowych, takich jak wypadki jądrowe lub erupcje wulkaniczne, które mogą wpływać na stan środowiska na terytorium Polski.

8

Obosnovanie neobhodimosti peresmotra perečnâ naselennyh punktov, otnesennyh k zoham radioaktivnogo zagrâzneniâ ČAÈS

Kalinenko L. V., Perepeliatnikova L. V.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2014

|

Nr 1

21--28

EN

Aim: The purpose of this article was to provide the rationale for revising currently binding borders of radioactively contaminated areas in order to narrow these borders gradually. Introduction: In order to revive the territories contaminated after the Chernobyl disaster, ensure their economic activity, it is urgently needed to change the mode of their economic activity, develop an effective mechanism for changing the status of these territories and review the procedures for revising the boundaries of contaminated zones. Today the need for the transfer of inhabited areas from the zones with a large number of restrictions to less restricted zones is experimentally proven. Therefore, the procesess revision of currently binding legislation and its modification to the current needs are indispensable. The general tendency of population exposure dose in northwestern Polessie regions indicates that currently the dose is mainly (80-95%) formed by the consumption of food with high radionuclide content (137 Cs). External irradiation constitutes only 5-20% of the total dose. General population exposure dose is formed by locally produced contaminated food. Moreover, the biggest amount of radionuclides is absorbed into human body with animal products – milk and meat. In some areas the largest percentage of radioactive cesium enters into human body from a diet rich in products from forest ecosystems (mushrooms and wild berries). In such settlements up to 20% of inhabitants regularly consume wild mushrooms and berries. Therefore, animal products and forest products account for more than 90% of the annual human exposure dose. Methods: To change the status of inhabited areas that belong to the zones of radioactive contamination after Chernobyl accident, measurement data were analyzed and systematized, the analytical methods of radioecological situation investigation in critical localities were used, the gamma spectrometry analysis of selected samples (plants, milk, forest products) was done. Regulatory documents – laws, standards, procedures - on the status and exploitation of contaminated territories were reviewed. Conclusions: Since the accident the radiation situation in Ukraine has significantly improved. Out of 2293 settlements that were assigned to the areas of radioactive contamination in 1991, today 1851 settlements may be excluded from the zones of radioactive contamination and after the restoration of infrastructure can be returned to normal activities, without any limitations caused by radiation impact. However, there are 25 settlements that require regular countermeasures to ensure safety for their inhabitants. Practical significance: For the expert review of the possibility to change the status of settlements, the team of authors developed “Guidelines for the preparation of expert opinion on establishment and revision of the boundaries of the zones of radioactive contamination”. This guidance is constitutes only a methodological document intended for the use by specially authorized central executive authorities in the preparation of expert reports. To date, the use of these guidelines by the National Academy of Sciences of Ukraine, by central executive authorities that form state policy in the field of health care, exclusion zone management and zone of unconditional (mandatory) evacuation, liquidation of Chernobyl disaster consequences, environmental protection, nuclear safety, the central executive body that implements the state policy in the field of supervision (control) in agriculture, allowed to prepare expert conclusions on the establishment and revision of the borders of radioactive contamination zones, which were and submitted for approval to the Parliament of Ukraine.

PL

Cel: Celem artykułu było uzasadnienie konieczności ponownego ustalenia granic stref skażonych promieniowaniem w celu stopniowego wyprowadzania obszarów zamieszkanych poza te strefy. Wstęp: Aby przywrócić do życia obszary, które ucierpiały wskutek skażeń promieniotwórczych w katastrofie czarnobylskiej oraz odnowić ich gospodarkę należy zmienić w nich system działalności gospodarczej. W tym celu konieczne jest opracowanie skutecznego mechanizmu zmiany statusu tych obszarów oraz przeprowadzanie ponownej analizy procedur ustalania granic stref radioaktywnych. Obecnie można wykazać eksperymentalnie udowodnione przesłanki do zmiany klasyfikacji obszarów, na które nałożone zostały poważne restrykcje w związku z katastrofą czarnobylską. Zmiana klasyfikacji oznacza całkowite zdjęcie lub złagodzenie nałożonych ograniczeń. Aby wcielić zmiany w życie, najpierw należy dokonać ponownej analizy obowiązujących dokumentów prawnych i ich modyfikacji do aktualnych potrzeb. Na podstawie ogólnej tendencji formowania się dawki promieniotwórczej w północnozachodnich regionach Polesia można stwierdzić, że obecną dawkę promieniotwórczą tworzy głównie (80-95%) spożycie żywności o wysokiej zawartości radionuklidów (głównie Cezu-137). Napromieniowanie zewnętrzne stanowi tylko 5-20% całkowitej dawki napromieniowania. Główną dawkę napromieniowania ludności stanowi skażona żywność produkowana lokalnie. Co więcej, podstawowym źródłem radionuklidów w organizmie człowieka są produkty pochodzenia zwierzęcego – mięso i mleko. Na niektórych obszarach większość Cezu-137 trafia do organizmu człowieka z diety bogatej w produkty z ekosystemów leśnych (grzyby, jagody). Na takich obszarach prawie 20% populacji regularnie spożywa dzikie grzyby i jagody. Tak więc spożycie produktów pochodzenia zwierzęcego oraz owoców leśnych i grzybów stanowi ponad 90% dopuszczalnej ekspozycji rocznej człowieka. Metody: Aby zmienić status obszarów, które znalazły się w strefie skażenia radioaktywnego po katastrofie w Czarnobylu przeprowadzono analizę i systematyzację danych pomiarowych, zastosowano analityczne metody badawcze sytuacji radioekologicznej na najbardziej dotkniętych obszarach, dokonano analizy spektrometrii gamma wybranych próbek (produktów roślinnych, mleka, produktów leśnych), a także dokumentów regulacyjnych – przepisów, standardów, procedur – dotyczących statusu i eksploatacji skażonych terenów. Wnioski: W czasie, jaki upłynął od wypadku, sytuacja radiacyjna na Ukrainie znacznie się poprawiła. Z 2293 obszarów, które zostały przypisane do obszarów skażenia radioaktywnego w 1991 roku, dziś 1851 mogą zostać wyłączone ze stref skażeń promieniotwórczych i po odnowie infrastruktury powrócić do normalnego funkcjonowania – bez ograniczeń spowodowanych wpływem promieniowania. Jednak 25 obszarów wymaga regularnych środków zaradczych w celu zapewnienia bezpieczeństwa ich mieszkańcom. Znaczenie dla praktyki: W celu opracowywania analiz eksperckich dotyczących zmiany statusu obszarów, zespół autorski sporządził „Wytyczne do przygotowania specjalistycznych opinii w sprawie ustalenia i weryfikacji granic stref skażeń promieniotwórczych”. Przewodnik ten jest wyłącznie dokumentem metodologicznym dedykowanym uprawnionym organom centralnym do sporządzania ekspertyz. Do tej pory, wytyczne były wykorzystywane przez Narodową Akademię Nauk Ukrainy, centralne organy wykonawcze tworzące politykę w zakresie służby zdrowia, zarządzające strefą zamkniętą i strefą bezwarunkowej ewakuacji, zajmujące się usuwaniem skutków katastrofy w Czarnobylu, ochroną środowiska, bezpieczeństwem nuklearnym oraz centralne organy wykonawcze, realizujące politykę państwa w zakresie nadzoru w rolnictwie. Opracowany dokument wspomógł wymienione wyżej organy w przygotowaniu ekspertyz dotyczących utworzenia i weryfikacji granic stref skażeń promieniotwórczych przedstawionych do zatwierdzenia przez Parlament Ukrainy.

9

Kontrola skażeń promieniotwórczych w Polsce

Kalda G.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2013

|

z. 60, nr 1

31--47

PL

Artykuł przedstawia system monitoringu skażeń promieniotwórczych w Polsce, Francji, na Ukrainie, w Japonii i Kanadzie oraz omawia ustawy prawne z zakresu ochrony przed promieniowaniem jonizującym. W artykule przedstawiono także obiekty i instalacje jądrowe w Polsce, źródła odpadów promieniotwórczych, obiekty jądrowe zlokalizowane w państwach sąsiadujących oraz obiekty związane z przetwarzaniem i składowaniem odpadów promieniotwórczych. Kontrola skażeń promieniotwórczych w Polsce jest prowadzona w ramach Służby Pomiarów Skażeń Promieniotwórczych (SPSP) oraz Państwowego Monitoringu Środowiska. Monitorowanie sytuacji radiacyjnej polega na systematycznym prowadzeniu pomiarów. System bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce to szereg przedsięwzięć prawnych, organizacyjnych i technicznych, zapewniających odpowiedni stan bezpieczeństwa jądrowego i radiacyjnego. Polska nie posiada elektrowni jądrowych, natomiast w krajach sąsiednich jest czynnych 10 elektrowni. W związku z eksploatacją elektrowni jądrowych w najbliższym sąsiedztwie Polski istotnym elementem wpływającym na bezpieczeństwo radiacyjne kraju jest współpraca z dozorami jądrowymi krajów ościennych. Organizacja bezpieczeństwa jądrowego we Francji oparta jest na zasadzie pierwotnej odpowiedzialności osoby kierującej obiektem jądrowym bądź jego źródłem. Kwestia monitoringu leży w gestii Ministra Zdrowia. System bezpieczeństwa jądrowego na Ukrainie opiera się na wytycznych Normative Technical Documents (NTD), opracowanych przez International Atomic Energy Agency (IAEA). Decyzje z zakresu bezpieczeństwa jądrowego Japonii podejmuje Ministerstwo Edukacji, Kultury, Sportu, Nauki i Technologii (MEXT) oraz Ministerstwo Ekonomii Handlu i Przemysłu (METI). Wprowadzają one w życie politykę jądrową, uwzględniając opinie organów doradczych, jakimi są Komisja Energii Atomowej (Atomic Commission Energy) oraz Komisja Bezpieczeństwa Nuklearnego (Nuclear Commission Safety). Oba ciała doradcze składają się z ekspertów fizyki i energetyki jądrowej.

EN

The paper represents radioactive contamination monitoring system in Poland, France, Ukraine, Japan and Canada, and also legislative documents in the area of protection against ionizing radiation. The paper represents objects and nuclear installations in Poland, sources of radioactive wastes, nuclear objects located around Poland, and also objects dealing with converting and utilizing radioactive wastes. A control of radioactive contamination in Poland is carried out within the Service of Measurements of Radioactive Contamination and the State Environmental Monitoring. Radiation situation monitoring relies on conducting systematic measurements. The nuclear safety and radiobiological protection in Poland consists of a number of legal, organizational and technical projects securing a proper state of nuclear and radiation safety. Poland doesn’t have any nuclear power plants, however, in the neighborhood there are 10 active nuclear power plants. In connection with the exploitation of nuclear power plants in the immediate vicinity of Poland, an important factor contributing to the country's radiation safety is cooperation with nuclear supervision services of neighboring countries. The French Nuclear Safety Authority is based on the principle of prime responsibility of the head of a nuclear facility or its source. The issue of monitoring is the responsibility of the Minister of Health. The nuclear safety in Ukraine based on the guidelines of Normative Technical Documents (NTD), developed by the International Atomic Energy Agency (IAEA). Decisions in the scope of nuclear safety in Japan are taken by the Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology and the Ministry of Economy, Trade and Industry. They implement nuclear policy, taking into account the opinions of advisory bodies, which are the Atomic Energy Commission and Nuclear Safety Commission. Both advisory bodies are composed of experts on physics and nuclear energy.

10

Nierzeczywiste aspekty opracowania rzeczywistej sytuacji skażeń promieniotwórczych

Solarz J.

Zeszyty Naukowe AON

|

2011

|

nr 1(82)

145-161

EN

Effective operation in any area of human activity is strictly connected with making appropriate decisions. This connection is particularly strong in situations when the level of risk and uncertainty created by that situation is the highest. These categories perfectly refer to various combat operations which almost always show great changeability of situation and serious limitations in available information. One of the most difficult kinds of combat operations are the ones which are conducted in conditions when weapons of mass destruction (WMD) are used. The huge striking power along with mass spread of contamination, typical for this kind of weapon, causes that the problem of selecting appropriate methods assessing WMD strike effects will be extremely important. Recreating a real situation of contamination treated as the supreme form of forecasting contamination will take a spacial place in this process. It is conducted basing on data acquired during a detailed reconnaissance of contamination, which should result in ensuring a big credibility of performed calculations. Consequently, we are able to recreate a hypothetical image of cantamination in any time after the blast and use it to make difficult decisions. The article esassess the usefulness and reliability of this kind of forecasting. The idea and principles of recreated real contamination situation are discussed taking into consideration various limitations and conditions. Particular attention is drawn to these aspects of forecasting a real contamination situation which may be directly applied to concrete aims, connected with decision-making process. The availability of the usefulness of mehods applied so far has been verified and variants of more useful applications have been suggested.

11

Large area scintillation detector for dosimetric stand with improved light collection

Machaj B., Mirowicz J., Kowalska E.

Nukleonika

|

2011

|

Vol. 56, No. 4

317-321

EN

In order to improve scintillation light collection from a thin plastic scintillator, the shape of a light reflector, and a new concept of extraction scintillation light trapped inside the scintillator were investigated. The trapped scintillation light is extracted from the scintillator by cutting the scintillator into two pieces with the edges machined at an angle of 45 centi grade and polished. Considerable improvement of detection efficiency can be achieved when the extracted and the escape scintillation light are collected together. Prototype of such a scintillation probe was constructed and investigated.

12

Zagrożenie radiacyjne w Polsce

Rak J. R., Kalda G., Żurek Ł.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska

|

2010

|

z.57[271], nr 1

141-148

PL

Artykuł zawiera wynki badań zanieczyszczenia radiacyjnego środowiska polskiego, a mianowicie zanieczyszczenia promieniotwórczością powietrza, wód podziemnych, wód powierzchniowych i gleby. Podano też wyniki pomiarów radioaktywności gleby różnych regionów Polski.

EN

The paper researches radioactive contamination in Poland of different types of a ground in different regions of the country, air, underground waters, rivers and seas. It resulted in assessment of radioactive contamination and introducing methods to reduce such contamination.

13

Przygotowanie województwa Podlaskiego na zdarzeniao charakterze radiacyjnym .

Boreczko Maria Julita

Wiedza Obronna

|

2010

|

nr 4

100--118

14

A sequential procedure for determining 238Pu, 239+240Pu, 241Am, 90Sr, U and Th activities in soils and peats from Spitsbergen

Łokas E., Mietelski J. W., Kleszcz K., Tomankiewicz E.

Nukleonika

|

2010

|

Vol. 55, No. 2

195-199

EN

This paper presents results of application of a sequential radiochemical procedure for multi-elemental analyses for samples collected in the Arctic environment. The levels of activity of 238Pu, 239+240Pu, 241Am, 90Sr and the content of natural radioisotopes (238U, 234U and 232Th, 230Th) were investigated in soils and peats in the proglacial zone of the Werenskiold glacier and on the strandflat in the vicinity of the glacier. Results on activity concentration shows general low level of radioactive contamination. Procedure was checked using reference materials. Reasonable recoveries were obtained for almost all analyzed radionuclides except for uranium. Further work is needed to improve this stage.

15

Plutonium and 137Cs in forest litter: an approximate map of plutonium from Chernobyl deposition in North-eastern and Eastern Poland

Brudecki K., Suwaj J., Mietelski J. W.

Nukleonika

|

2009

|

Vol. 54, No. 3

199-209

EN

The present article contains information about the activities and origin of 137Cs, 238Pu and 239+240Pu in the North-eastern Poland. Analyzed samples were collected in 59 locations where forest litter A0 and humus A1 were collected in 1991. An approximate map of the Chernobyl fallout component 239+240Pu was prepared on the basis of received results. The largest Chernobyl 239+240Pu contamination occurred in north-eastern and eastern part of the investigated area, reaching 22.1š1.6 Bqźm–2.

16

Plutonium and gamma emitters in the northeastern part of Bory Tucholskie (Poland)

Mietelski J. W., Mirocha S., Bogacz J.

Nukleonika

|

2008

|

Vol. 53, No. 1

17-25

EN

The paper presents results of the measurements of Pu and gamma emitters of some forest litter/soil profiles collected in 1999 in the northeastern part of Bory Tucholskie forest (northern Poland). Besides the activity concentration of 137Cs, 134Cs, 40K, 228Ac, 238Pu, 239+240Pu, the cumulated deposition of 137Cs, 238Pu and 239+240Pu were calculated. The origin of these radionuclides is discussed on the basis of the observed activity ratios. The observed average level of radioactive contamination confirms expectations for this region, however samples show a relatively large variation of cumulated deposition for both plutonium and radiocesium originated from global and Chernobyl fallout.

17

Badanie skażeń radiologicznych w rejonach likwidowanych osadników wód dołowych

Wysocka M.

WUG : bezpieczeństwo pracy i ochrona środowiska w górnictwie

|

2006

|

nr 2

3-7

PL

Wyniki pomiarów prowadzonych w obrębie likwidowanych osadników wód dołowych pokazują, że działania towarzyszące zamykaniu kopalń mogą powodować negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne, m.in. wzmożone promieniowanie gamma czy ekshalacje radonu z osadów o podwyższonej promieniotwórczości. Wykonano pomiary tych wielkości w rejonie kilku osadników kopalnianych. Przedstawione wyniki badań prowadzonych w obrębie różnych osadników wód kopalnianych pokazują, że w każdym przypadku istnieje odmienny schemat przenikania radonu do atmosfery. Zdolność radonu do opuszczania przestrzeni międzyziarnowych gleb i gruntów zależy bowiem od bardzo wielu czynników, składających się na ich fizyczną charakterystykę. Z tego powodu ekshalacja radonu może osiągać bardzo wysokie wartości nawet w przypadku relatywnie niskich koncentracji izotopu macierzystego w badanych osadach. W osadach, powstałych na skutek adsorpcji radu, jego izotopy są stosunkowo słabo związane z ziarnami osadu i dlatego mogą być wtórnie wymywane przez wody gruntowe. W takim przypadku istnieje możliwość powiększania się zasięgu skażeń wokół osadnika, nawet po zaprzestaniu jego eksploatacji. Dlatego też odpowiednie planowanie technik rekultywacji terenów zanieczyszczonych naturalnymi izotopami promieniotwórczymi jest takie ważne.

EN

One of the problems, which may appear during ground reclamation of surface settling ponds of underground mines, is radiation hazard connected with bottom sediments. Methods of measurements of radon exhalation together with measurements of gamma dose rate and measurements of radium concentration in bottom sediments and plants have been applied for investigations of surface settling pond of two Polish coal mines. In one of the mentioned ponds a thick layer of sediments with enhanced concentration of radium isotopes covers the pond's bottom. These sediments have been formed in a process of radium adsorption on bottom sediments. Values of exhalation coefficient up to 200 mbG/M2s have been found. In case of second settling pond, sediments with enhanced radium content have been transferred into empty sand quarry in late 80's. After that, sediments have been buried under very thick layer of waste rocks (several meters). Nowadays, no spots with enhanced gamma radiation can be found there and no enhanced radon exhalation has been measured. As a summary following conclusion can be drawn. The application of proper methods of ground reclamation in contaminated areas is strongly dependent not only on the radium content in waste material but also on the speciation of radium isotopes. Mentioned above sources of radiation hazard must be taken into account for planning and designing of reclamation operations for surface settling ponds of underground mines.

18

Retrospekcja studiów radioekologicznych na Śląsku

Kwapuliński J., Fischer A., Wiechuła D.

Problemy Ekologii

|

2006

|

R. 10, nr 5

265-270

PL

W pracy zaprezentowano retrospektywne wyniki badań dotyczące zanieczyszczenia promieniotwórczego środowiska naturalnego na obszarze Śląska. Jako bioindykatory skażeń terenu zastosowano szpilki drzew iglastych, ponieważ lasy stanowią układ o właściwościach filtrujących. Grzyby natomiast, charakteryzujące się także właściwościami kumulacyjnymi, zaliczane są do bioindykatorów skażeń w mniejszych odstępach czasu. Zaprezentowane wyniki badań dowiodły, że zawartość radioizotopów w poszczególnych elementach środowiska naturalnego ma charakter regionalny.

EN

The article presents retrospective research results concerning radioactive contamination of the environment in the Silesia region. Needles of deciduous trees were used as bioindicators since forests constitute a system with nitrating properties. Fungi which are characterized by cumulating properties are classified as contamination bioindicators for short time intervals. The presented research results proved that the content radioisotopes in individual elements of the natural environment is of regional character.

19

Pomiary dozymetryczne do oceny skażenia radioaktywnego w dydaktyce z zasosowaniem modelowania elektronicznego

Dimov V., Manukova A., Levi A.

Prace Przemysłowego Instytutu Elektroniki

|

2006

|

nr 153

215-222

PL

W referacie jest opisana zasada działania proekologicznego modelu elektronicznego, za pomocą którego bez użycia źródeł promieniowania jonizującego można symulować pomiary beta, gamma lub beta+gamma promieniowania. Taka symulacja pozwala wykonać ilościową i jakościową ocenę skażenia radioaktywnego. Przedstawione są schemat blokowy, schemat elektryczny i przykładowe wyniki pomiarów wykonanych symulacji. Omówiona zasada działania opisanego proekologicznego modelu może być zastosowana w dydaktyce i do innych zajęć praktycznych w zakresie dozymetrii.

EN

A possibility for radiometric measurements simulation for investigating the type and level of radioactive contamination without using radioactive sources is given in the paper. Operation principles of a pro-ecological electronic model are described. Measurements of beta, gamma and beta + gamma contaminations might be simulated by means of this model. A block diagram, a principle electrical circuit and example results from the simulations made are presented. The pro-ecological model ensures the whole security of students and environment. Operation principles of the given model can be used in educational process and in some other practical tasks in the field of radiometric.

20

Aktualne prace Europejskiej Komisji Ekonomicznej ONZ (UNECE) na rzecz monitoringu, eliminacji z obiegu i zagospodarowania złomu metali skażonego substancjami radioaktywnymi

Firganek H., Żak A., Marcisz J.

Hutnik, Wiadomości Hutnicze

|

2005

|

Vol. 72, nr 11

554-557

PL

W artykule przedstawiono zakres prac i wyniki pierwszej sesji Grupy Ekspertów UNECE w Genewie (kwiecień 2004 r.) poświęconej problemom monitoringu radioaktywności złomu i wyrobów metalowych. Przedstawiciele 20 państw i organizacji międzynarodowych podsumowali wyniki skierowanej do wielu krajów ankiety dotyczącej zasad monitoringu ztomu i dotychczasowych doświadczeń w lej dziedzinie. Wytyczono kierunki dalszych prac: (a) zbadanie możliwości opracowania międzynarodowego (działającego na zasadzie dobrowolnej umowy) protokołu obejmującego kompleksowe i jednolite procedury monitoringu radioaktywności złomu i zasady postępowania w przypadku ujawnienia radioaktywności, (b) opracowanie programu najlepszych praktyk w zakresie szkolenia personelu i funkcjonowania systemów kontroli, (c) opracowanie internetowego systemu wymiany informacji dostępnego dla wszystkich zainteresowanych stron.

EN

The main topics and results of the first session of the Group of Experts of UNECE in Geneva (April 2004} are presented. The session which was attended by experts from more than 20 countries and international organisations reviewed the results of a questionnaire that had been circulated to numerous countries and discussed policies and experience in monitoring and interception ofradioactive!}' contaminated scrap metal worldwide. The session considered the need for (a! examining the possible preparation of an international voluntary protocol facilitating a consistent, comprehensive and harmonized approach lo monitoring, interception and response measures in case of radiation contamination incidents, (b) preparation of training and capacity-building materials on best practices to assist affected personnel dealing with control of scrap metal, and (c) establishment of an Internet-based information exchange system open to all concerned parties.