Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wybrane problemy rekultywacji kamieniołomów

Naworyta Wojciech

Kruszywa : produkcja - transport - zastosowanie

|

2023

|

Nr 2

58--65

PL

W artykule omówiono kwestie związane z kierunkami rekultywacji kamieniołomów, a także przedstawiono zakres prac koniecznych do wykonania w ramach likwidacji kopalni.

EN

The article discusses issues related to the directions of quarry reclamation, as well as the scope of works necessary to be performed as part of mine decommissioning.

2

O ochronie starych kamieniołomów skał jurajskich na Wyżynie Wieluńskiej, czyli o konieczności współdziałania nauki, górnictwa i lokalnej administracji

Wierzbowski Andrzej

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 11

800--805

EN

Abandoned quarries in the Wieluń Upland at Działoszyn and Wieluń in central Poland are of unique value for the detailed stratigraphical, palaeontological, sedimentological and palaeogeographical studies of the Oxfordian and Kimmeridgian stages (especially the Upper Oxfordian and Lower Kimmeridgian substages) of the Jurassic System in Europe. It is because they yield the successions of deposits containing diverse assemblages of ammonites of a great significance for stratigraphical correlation, including that corresponding to the stratigraphical interval at the newly accepted global stratotype (GSSP) between the Oxfordian and the Kimmeridgian. Moreover, the quarries show the last Late Jurassic deposits placed towards the west in central Poland and preserved against the erosion, thus of high importance for the palaeogeographical reconstructions. The quarries offer also a special opportunity for educational purposes, and might become local geological attractions as they contain abundant fossils. Additionally, due to the fact that the Wieluń Upland, especially the environs of Działoszyn, has been one of the main areas of exploitation of limestones in Poland - the scientific value of the collected material and the history of the limestone mining could be presented in a specially prepared exhibition at the local museum, supported by geo-educational paths marked out in the abandoned quarries. Cooperation between the scientific community, local administration centers, and the owners of the quarries is of fundamental importance for the subject.

3

Review of the Global Experience in Reclamation of Disturbed Lands

Tymchuk Ivan, Malovanyy Myroslav, Shkvirko Oksana, Chornomaz Nataliya, Popovych Olena, Grechanik Ruslan, Symak Dmytro

Ecological Engineering & Environmental Technology

|

2021

|

Vol. 22, iss. 1

24--30

EN

The article deals with the global experience related to the reclamation of land disturbed due to mining. The experience of Ukraine in carrying out the biological reclamation of disturbed lands as a result of mining operations was analyzed. The directions of land reclamation in the world were defined. The plant species best used for biological reclamation of disturbed lands were determined.

4

Działania Muzeum Geologicznego Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego prowadzone w celu wykorzystania edukacyjnego i ochrony starych kamieniołomów

Krzeczyńska Monika, Wierzbowski Andrzej, Woźniak Paweł, Świło Marlena, Chećko Agnieszka

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 3

187--193

EN

The pits that left after exploitation of solid rock minerals are extremely interesting geological objects. They contain records of ancient processes that led to the exposure of rock formations, allowing the timing of these processes. The data obtained from abandoned quarries can be used for scientific studies, but it can also be applied in all activities aimed at popularizing knowledge about a biotic nature. Therefore, these localities should be under legal protection or at least secured against devastation, which often faces considerable difficulties. The Geological Museum has undertaken actions aiming at the protection of abandoned quarries, most often in the form of projects dedicated to geotourism management and creating geotourist trails. These projects are a chance to save important geosites from devastation, overgrowing by vegetation, or fading into oblivion. The article presents case studies of successfully managed old quarries, as well as failed attempts.

5

O zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego w byłych kamieniołomach

Naworyta Wojciech

Górnictwo Odkrywkowe

|

2020

|

R. 61, nr 2

32--37

PL

Ze względu na ukształtowanie i właściwości skał w byłych kamieniołomach na stromo nachylonych zboczach zachodzą procesy erozji, co sprawia, że od calizny odrywają się drobne odłamki skalne gromadząc się na półkach w formie piargów. Proces ten zachodzi z różną intensywnością, zależy od wielu czynników, również od stopnia sukcesji naturalnej. Przebywanie bezpośrednio pod ociosem nie jest do końca bezpieczne. Co zatem robić, aby osobom postronnym zapewnić bezpieczeństwo? Czy zabezpieczanie ścian skalnych środkami technicznymi w ogóle ma sens? W artykule przedstawiono kilka obiektów pogórniczych, na przykładzie których poddano pod dyskusję ten problem.

EN

Due to the shape and properties of the rocks in the former quarries, erosion processes take place on the steeply sloping slopes, which causes small rock fragments to break off the rock and accumulate on the shelves in the form of scree. This process takes place with varying intensity and depends on many factors, including the degree of natural succession. Being directly under the side wall is not entirely safe. So what to do to ensure the safety of people? Does securing rock walls with technical means make sense? The article presents several post-mining facilities, on the example of which this problem was discussed.

6

Wyrobiska surowców skalnych w krajobrazie miejskim Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii

Nita Jerzy

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2019

|

nr 41 (1)

203--222

PL

Artykuł podejmuje ważną kwestię roli wyrobisk eksploatacyjnych surowców skalnych w krajobrazie obszarów zurbanizowanych. W obszarach tych występuje znaczny deficyt terenów przydatnych do różnych form zagospodarowania. Problem zilustrowano na przykładzie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (województwo śląskie). Na podstawie terenowego rozpoznania licznych wyrobisk dokonano analizy i klasyfikacji typologicznych wyrobisk z punktu widzenia ich roli krajobrazowej. Zagospodarowanie wyrobisk powierzchniowych nadal jest problemem otwartym, a ich obecna i docelowa rola w kształtowaniu krajobrazów w układzie przestrzennym konurbacji Górnośląskiej (metropolii GZM) jest bardzo istotna, lecz dotąd mało rozpoznana. Zaprezentowane badania oparto na obserwacjach i pomiarach licznych obiektów (kamieniołomów, piaskowni, glinianek i mniejszych wyrobisk surowców skalnych), analizowanych w dużych skalach przestrzennych. Syntezę wyników przedstawiono kartograficzne w wielu ujęciach. Opracowanie stanowi element naukowej dyskusji nad rolą krajobrazową terenów zdewastowanych przez górnictwo powierzchniowe, które cechuje znaczący potencjał i istotne walory przyrodnicze i kulturowe.

EN

This article deals with the important issue of the role excavations left after the extraction of rock raw materials play in the landscape of urban areas. Such areas suffer from a considerable deficit of land usable for various purposes. This problem is discussed on the basis of the GZM Metropolitan Area (the Silesian Province, Poland). Extensive fieldwork carried out on numerous excavation sites has enabled the author to analyse and to classify them into several types according to their role in the landscape. The reclamation of surface excavations remains an open issue. Undoubtedly, their present and future role in shaping the landscape of the Upper Silesian Conurbation is crucial, but it still remains under-researched. This study is based on the observation and measurement of numerous facilities (quarries, sandpits, clay-pits and smaller excavations of rock raw materials), analysed on a large spatial scale. A synthesis of the results is shown in numerous maps. This study contributes to the scholarly discussion on the role in the landscape of land devastated by surface mining, which possesses considerable potential and is valuable from the perspective of nature and culture.

7

Determining for an output capacity of dimension stone exploitation from the computer simulations to generate the fracture network in 3D: case study in some dimensional stone quarries in Vietnam

Nguyen Anh Tuan, Pham Van Hoa, Pham Van Viet, Le Van Quyen, Le Thi Hai, Nguyen Tuan Anh

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 2/2

135--146

EN

In dimension stone quarry exploitations such as the marble quarry, a literature review of the existing numerical modelling techniques has been carried out. According to Distinct Element Method, discontinuities have been treated as boundary conditions between blocks and, consequently, an accurate knowledge of joint distribution and orientation was required. The result of analyzing data and simulating in the fracture rock environment, which is applied to a mining condition of the dimensional stone quarries. The research we introduce in the output capacity of the dimension stone quarry from the computer simulations to generate the fracture network in 3D with an aim of evaluating the size of the blocks. The results of numerical models have been used to optimize some of the technical parameters for dimensional stone extraction and ensuring stable bench in the mining operation.

8

An approach of mapping quarries in Vietnam using low-cost Unmanned Aerial Vehicles

Nguyen Quoc Long, Bui Xuan‑Nam, Cao Xuan Cuong, Le Van Canh

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 2/2

249--263

EN

In Vietnam, there are a huge number of quarries that are exploited and mainly provide materials to the construction sector of the country. However, most of the quarries are operating without topographic plans due to a lack of surveying activities. This paper introduces an approach of using low-cost UAVs to produce digital surface models which in turn are used to draw topographic maps of quarries in Vietnam. For assessments of accuracy, safety, and working efficiency, four quarries different in terrain conditions, namely Luong Son, Long Son, Nui Nho, and Nui Dai were selected as the study areas. Ground control points were established in each area by using GNSS/RTK for camera calibration and accuracy assessment. The accuracy of DSM was assessed using the root-mean-square error (RMSE) in X, Y, Z, XY, and XYZ components. Capturing images from each site were processed by using Agisoft®PhotoScan Professional 1.5.2. The results showed that all the DSM models of the four areas have high accuracy, RMSE on the checked GCPs ranges from 1.0 to 9.0 cm, from 1.2 to 5.0 cm, from 4.4 to 13.4 cm, from 1.6 to 10.3 cm, and from 4.9 to 16.9 cm for X, Y, Z, XY, XYZ components, respectively. We concluded that the low-cost UAV based mapping technology can guarantee the accuracy of DSMs, the safety of UAV flying, and the efficiency of surveying working simultaneously when using in quarries.

9

Czy ten wskaźnik może kłamać?

Kawalec P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2018

|

nr 1

58--62

PL

Jednostkowe zużycie materiałów wybuchowych nie jest dobrym wskaźnikiem efektywności. Proces produkcyjny należy traktować całościowo i jako taki optymalizować. Bazowanie wybiórczo, na niektórych wskaźnikach może przynieść drastyczne skutki finansowe.

10

Organizacja robót strzałowych i zarządzanie jakością nowoczesnych zakładach górniczych

Grześkowiak A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2018

|

R. 59, nr 6

23--32

PL

W artykule przedstawiono zasady i metody organizacji robót wiertniczo-strzałowych oraz możliwości zarządzania ich jakością w kopalniach odkrywkowych. Wskazano możliwości poprawy jakości usług i technologii poprzez stosowanie metod podnoszenia jakości, ograniczenia strat, redukcji kosztów oraz wzrostu stabilności przebiegu procesów przygotowania i urabiania skał. Pokazano jak wdrożenie i stosowanie sytemu kontroli jakości oraz procedur optymalizacyjnych wykorzystujących nowoczesną diagnostykę w technologii robót strzałowych, przekłada się na wzrost wydajności i bezpieczeństwa wydobycia.

EN

The paper presents principles and methods for the organisation of drilling and blasting activities and possibilities of managing their quality in open-cast mines. The chances of achieving better services and technologies through quality improvements, limiting losses, reducing costs or increasing the stability of the processes of rock preparation and mining are indicated. The implementation and application of a quality control system and optimisation procedures using modern diagnostics in blasting technology results in an increase in efficiency and safety of mining.

11

Podstawa doboru maszyn, czyli kosztowa i technologiczna ocena układu produkcyjnego

Kawalec P.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2017

|

nr 5

74--77

PL

Przewidywany czas pracy maszyn w kamieniołomach waha się od 20 do 40 tysięcy godzin. A ile przepracowały maszyny, z którymi Ty pracujesz? Nie zdziwię się, jeśli wielokrotność wyżej podanej liczby. No ale po co je wymieniać skoro wciąż dają radę? Nowe maszyny są bardzo drogie i mają wyższe koszty eksploatacji. To fakt, ale czy na pewno widzimy całościowy obraz sytuacji?

12

Granulowanie drobnoziarnistych odpadów z kopalń kruszyw skalnych dla potrzeb remineralizacji podłoża glebowego

Feliks J.

Przemysł Chemiczny

|

2017

|

T. 96, nr 9

1860--1863

PL

Przedstawiono wyniki badań grudkowania w sposób ciągły drobnoziarnistych odpadów pochodzących z polskich kopalń kruszyw skalnych (dolomitowych i wapiennych). Badania wykazały możliwość zagospodarowania granulatu jako nawozu mineralnego.

EN

Waste aggregates from 2 Polish dolomite and limestone quarries were ground down to below 10 μm and pelletized with tap water by using vibratory chute granulators (chute diam. 125 mm, lengths 600 and 1500 mm). The pellets (2-8 mm) were produced with a capacity up to 120 kg/h and recommended as mineral fertilizers.

13

„Kamieniołomy przydrożne” – zapomniane źródło lokalnego surowca dla drogownictwa

Zagożdżon P. P., Zagożdżon K. D.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

241--250

PL

W opracowaniu zwrócono uwagę na liczne drobne wyrobiska odkrywkowe, będące pozostałością lokalnej wybiórki kamienia dla potrzeb budowy dróg leśnych na terenach górskich. Przedstawiono wyniki wstępnych prac przeprowadzonych na wybranych obszarach Gór Stołowych (okolice Polanicy Zdroju oraz Wolan) i Bialskich (stoki góry Suszycy i rejon Wielkiego Rozdroża). Ukazano cechy morfologiczne tych wyrobisk, prawdopodobny system prac eksploatacyjnych i rodzaje uzyskiwanych materiałów mineralnych. Wyrobiska wyraźnie różnią się powierzchnią oraz głębokością, co wynika z rodzaju eksploatowanej skały i formy złoża. W niektórych z nich zachowane są niewielkie pryzmy materiału płonnego, będące rodzajem miniaturowych zwałowisk wewnętrznych. W poszczególnych wyrobiskach wytwarzano produkty będące odpowiednikiem kruszyw łamanych, w innych specyficzny materiał brukarski. Wskazano środowiskowe atuty pozyskiwania lokalnego kamienia, w stosunku do współczesnej, skoncentrowanej przemysłowej produkcji kruszyw drogowych.

EN

In this paper attention was paid to numerous small opencast excavations which are the remnants of local stone sourcing for forest roads construction in mountainous areas. The results of preliminary works carried out in selected areas of the Stołowe Mountains (near Polanica Górna and Wolany) and Bialskie Mountains (slopes of Mt. Suszyca and the nearby Wielkie Rozdroże – Great Crossroads) have been presented. The paper presents morphological features of these workings, the probable system of exploitation and the types of mineral materials obtained. Excavations clearly differ in surface and depth which is due to the type of rock being extracted and the form of the deposit (layers of sandstones and massive occurrences of gneiss and mica schists). Inside some of these excavations small heaps of barren material were found which may be considered to be miniature internal spoil heaps. Various road materials were produced in individual workings as equivalent of break-stone or a specific paving material. On top of that, environmental advantages of local stone acquiring have been indicated in relation to modern, concentrated industrial production of road aggregates.

14

Technical issues of exploitation of marble used in the ancient times and nowadays in quarries of iscehisar in the massif of Afyon

Ruszkowski M.

Technical Issues

|

2016

|

nr 4

83--88

EN

The purpose of this paper is to present the technical issues related to mining and quarrying of marble in Iscehisar quarris in Asia Minor

15

Analysis of noise pollution in an andesite quarry with the use of simulation studies and evaluation indices

Kosała K., Stępień B.

International Journal of Occupational Safety and Ergonomics

|

2016

|

Vol. 22, No. 1

92--101

EN

This paper presents the verification of two partial indices proposed for the evaluation of continuous and impulse noise pollution in quarries. These indices, together with the sound power of machines index and the noise hazard index at the workstation, are components of the global index of assessment of noise hazard in the working environment of a quarry. This paper shows the results of acoustic tests carried out in an andesite quarry. Noise generated by machines and from performed blasting works was investigated. On the basis of acoustic measurements carried out in real conditions, the sound power levels of machines and the phenomenon of explosion were determined and, based on the results, three-dimensional models of acoustic noise propagation in the quarry were developed. To assess the degree of noise pollution in the area of the quarry, the continuous and impulse noise indices were used.

16

Agrorecreational ecoparks in the quarries territory as a new type of urban production (on the example of Kryvbas)

Rudenko T., Mukha T., Rudenko M.

Budownictwo i Architektura

|

2016

|

Vol. 15, nr 4

41--51

EN

The article analyzes the main conditions of formation of agrorecreational ecoparks in the quarries territory, which no longer perform their initial functions. Agrorecreational ecoparks are regarded as a new type of urban development in combination with recreational function for industrial cities. Thus agrorecreational ecoparks are researched as structural elements of both agroproductive and recreational complexes of a country. Depending on types of activity there have been established main functional subzones and their interposition according to the exploitation mode and territory security. The planning structure of an agrorecreational ecopark locates the subzones of scientific use in the middle of a park, in the most accessible places as they are main attraction for visitors. Natural landscape of recreational use subzone adjoins the scientific zone; service centers and utility zones are located along the edges of the park thus creating a buffer area. The main groups of relief forms have been analyzed, which directly affect the planning structure of the researched parks. The main types of agrorecreational ecoparks in terms of relief forms have been identified; dimensional and spatial peculiarities of organization of such territories have been determined. In the context of a complex terrain and intensive soil erosion the major component of agrorecreational ecoterritories is geoplastic relief with drainage network (columbine), which determines precipitations run-off and the water regime of the park in general. The main notions and special features of landscape columbine and geoplastics (terracing) have been analyzed. The major types of agrolandscapes under the conditions of agrorecreational ecoparks formation have been established.

17

Eksploatacja surowców skalnych na terenie województwa śląskiego

Lorek A.

Przegląd Górniczy

|

2015

|

T. 71, nr 7

62--68

PL

W powszechnej opinii Górny Śląsk związany jest przede wszystkim z górnictwem węgla kamiennego. Jednakże region ten dysponuje również innymi surowcami naturalnymi. Na terenie województwa występują również złoża: piasków i żwirów, iłów, wapieni, dolomitów i piaskowców, na wydobywanie których wydano decyzją marszałka województwa śląskiego ponad 80 koncesji. W artykule dokonano przeglądu stanu górnictwa surowców skalnych w województwie śląskim, a także przedstawiono aspekty prawne związane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem złóż kopalin objętych prawem własności nieruchomości gruntowej.

EN

The Upper Silesia region is highly associated with coal mining industry. However, this region is also rich in other mineral resources. There are quarries extracting sand, clay, dolomite rock, limestone and sandstone all over the region. This paper presents a review of rock raw materials industry in the Silesian Voivodeship.

18

Eden Project - the Cornwall Peninsula peculiarity

Baczyńska E., Lorenc M.W.

Geotourism / Geoturystyka

|

2012

|

nr 1-2

23--36

EN

The Eden Project-the largest natural scientific complex - was established in 2001 in the surroundings of Bodelva situated in the southern part of Cornwall (Great Britain). It was created in a kaolin pit closed down in the XlXth century. This venture has three main functions: natural, educational and touristic. The project presents unusually interesting and original architecture. Under light-transmitting, semicircular domes there are various ecosystems called biomes which differ from the external environment. The entire project consists of the following parts: the Mediterranean biome, the rainforest biome, a unit called "the Core" and the visitor centre. The area where all the buildings are located is covered by the external biome. The Eden Project is a huge educative institution which reflects processes occurring in the nature. The aim of this venture is, above all, education of ecological aspects concerning life on the Earth and presentation of the necessity to preserve the biodiversity. Since its opening, the Eden Project has been visited by 1.2 million tourists every year.

PL

W okolicach miejscowości Bodelva, położonej w południowej części Kornwalii (Wielka Brytania), w 2001 roku powstał Projekt Eden - największy kompleks przyrodniczy, utworzony w nieczynnym od XIX wieku wyrobisku pozostałym po odkrywkowej eksploatacji kaolinu. Przedsięwzięcie to pełni trzy główne funkcje: przyrodniczą, edukacyjną i turystyczną. Projekt Eden charakteryzuje niezwykłe ciekawa i oryginalna architektura. Składają się na nią przepuszczające światło półkułiste kopuły, pod którymi znajdują się odmienne względem siebie i względem środowiska zewnętrznego ekosystemy zwane biomami. Na całość projektu składają się: biom śródziemnomorski, biom lasu deszczowego, a także obiekt zwany „Jądrem" oraz budynek centrum dla odwiedzających. Teren, na którym znajdują się wszystkie budynki, okala biom zewnętrzny. Projekt Eden to olbrzymia instytucja edukacyjna, która odzwierciedla relacje zachodzące w naturze. Celem tego przedsięwzięcia jest przede wszystkim nauczanie o ekologicznych aspektach związanych z życiem na Ziemi oraz ukazanie konieczności zachowania bioróżnorodności. Od czasu otwarcia Projekt Eden corocznie odwiedza 1,2 mln turystów.

19

Geological environment as an important element of the reclamation and revitalization of the quarries

Pietrzyk-Sokulska E.

AGH Journal of Mining and Geoengineering

|

2012

|

Vol. 36, no. 1

267-274

EN

Poland is a country rich in rock complexes which differ both in their origin and stratigraphy. Technical and decorative characteristics of rocks forming these complexes, decide upon their acquisition and use as a raw material for various sectors of the economy. Result of mining activity resulted in the creation of excavations (quarries) differing in type. They constituted a to a new anthropogenic form in the local landscape, transforming it permanently. Long periods of operation (up to 100 years with breaks), caused the quarries to become an inseparable parts of the landscape. After the excavation, quarries were a subject to a natural, uncontrolled succession and very quickly turned into woodland or grassland. Later on, stricter legislation on the environment forced quarry operators to conduct technical and biological reclamation. This was done to reduce the range of environmental changes and to restore the utility functions of the quarries such as forestry, agricultural or aquatic areas. Very often, reclamation activities irrevocably destroyed the values of the geological environment hidden inside the quarries. The geological environment includes not only the top layer of the lithosphere along with the phenomena and processes shaping it, but also the cultural and historical values as well as the infrastructure necessary for conducting mining operations. Taking these values into consideration should determin the direction of the reclamation and subsequent revitalization.

PL

Polska jest krajem bogatym w różne, pod względem genezy i stratygrafii, kompleksy skalne. Właściwości techniczne i dekoracyjne budujących je skał decydowały o ich górniczym pozyskiwaniu i wykorzystaniu w postaci surowca dla różnych dziedzin gospodarki. Efektem działalności górniczej było powstanie kamieniołomów różnego typu i kubatury (wyrobisk). Stanowiły one nowe formy antropogeniczne w lokalnym krajobrazie, trwale go przekształcające. Długie okresy trwania eksploatacji, nawet do 100 lat (z przerwami), czyniły z kamieniołomów nieodłączne elementy krajobrazu. Po zakończeniu eksploatacji kamieniołomy podlegały naturalnej, niekontrolowanej sukcesji i bardzo szybko zamieniały się w tereny leśne lub łąkowe. W latach późniejszych, zaostrzające się przepisy prawne dotyczące stanu środowiska wymusiły na użytkownikach kamieniołomów prowadzenie rekultywacji technicznej i biologicznej. Miało to zmniejszyć zasięg przekształceń środowiska i przywrócić kamieniołomom funkcje użytkowe np. leśne, rolne lub wodne. Bardzo często zabiegi rekultywacyjne niszczyły bezpowrotnie ukryte we wnętrzu kamieniołomów walory środowiska geologicznego. Środowisko geologiczne obejmuje nie tylko wierzchnią warstwę litosfery wraz z kształtującymi ją zjawiskami i procesami, ale także walory kulturowe, historyczne i niezbędną dla prowadzenia działalności wydobywczej infrastrukturę. Uwzględnienie tych walorów powinno być elementem decydującym o kierunku rekultywacji i późniejszej rewitalizacji.

20

Kamieniołomy surowców węglanowych w regionie świętokrzyskim przykładem korytarzy ekologicznych

Barga-Więcławska J. A.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 3/1

53-63

PL

Badanie malakofauny i roślinności kamieniołomów węglanowych w regionie świętokrzyskim przeprowadzono w latach 1990-2005. W artykule wyróżniono hałdy i wyrobiska wskazując na różnice warunków ekologicznych na zwałach i w wyrobiskach. Wykazano duży udział gatunków południowych. Kamieniołomy surowców węglanowych stanowią drogę migracji roślin i ślimaków. Interesującym przykładem wyjątkowych walorów przyrodnicznych historycznych terenów pogórniczych jest wzgórze Karczówka w Kielcach - teren eksploatacji galeny w utworach węglanowych. Tereny przekształcone górniczo są miejscem występowania rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin i ślimaków. Malakofauna przestrzeni pogórniczej stanowi obraz przeobrażeń zachodzących w środowisku przyrodniczym regionu.

EN

Studies of malacofauna and vegetation in quarries of carbonate rocks in the Swiętokrzyskie region were carried out in the period between 1999-2005. The investigations were conducted on waste heaps and workings, and demonstrated the differences in ecological conditions between heaps and workings. Snail studies were performed using the quantitative method. The study revealed the presence of 57 snail species which constitutes 58% of all snail species occurring in the Świętokrzyskie Mountains. The most abundant snail communities were observed in the "Zygmuntówka" quarry, in "Miedzianka" and "Wietrznia" quarries, and in the area of the historical galena mine on Karczówka in Kielce. Terrains changed by mining are habitats of rare and endangered plant and snail species. The following snail species should be mentioned: Cecilioides acicula, Clausilia bidentata, Acantinula aculeate, Trichi lubomirski, Helix pomatia and Helix lutescens. Nine southern species were identified. Malacofauna of post-mining areas is a manifestation of transformations progressing in natural environment of our region.