Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Integracja sztuki i techniki w kształtowaniu przestrzeni publicznych w projektach studentów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej

Pluta Katarzyna

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 12

153--168

PL

Artykuł przedstawia problematykę integracji sztuki i techniki w kształtowaniu przestrzeni publicznych na przykładzie projektów opracowanych na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, w Katedrze Projektowania Urbanistycznego i Krajobrazu Wiejskiego. Głównym celem badań prezentowanych w artykule jest wskazanie oraz analiza współczesnych rozwiązań projektowych dotyczących komponowania przestrzeni publicznych we właściwych relacjach z techniką w zakresie rozwiązań materiałowych i sposobów ich użycia, realizacji o wysokim stopniu technologicznego zaawansowania oraz rozwiązań proekologicznych. Badania koncentruj ą się na projektach opracowanych podczas następujących kursów: elementy kompozycji urbanistycznej, projekty dyplomowe (studia inżynierskie), projekt urbanistyczny - centrum miasta (studia magisterskie).

EN

The article presents the issues of integrating art and technology in shaping public spaces on the example of design projects elaborated at the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology, at the Chair of Urban Design and Rural Landscape. The main objective of the research presented in the article is to identify and analyse contemporary design solutions concerning the composition of public spaces in the right relationship with technology in the field of material solutions and methods of their use, projects with a high degree of technological advancement and pro-ecological solutions. The research focuses on projects developed during the courses: Elements of Urban Composition, Diploma projects (engineering studies) and Urban Design - City centre (master's degree studies).

2

Brak przestrzeni społecznych i kontynuacji założeń urbanistycznych wsi Skórzewo jako wynik suburbanizacji Poznania

Kasińska-Andruszkiewicz Agnieszka

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 15

477--499

PL

Urban sprawl to zjawisko poszerzania granic miejskich na obszary o niższym stopniu zurbanizowania np. sąsiadujących gmin. Jest to proces spontaniczny, niezaplanowany. Wynika z potrzeby zapewnienia odpowiedniej ilości zabudowy mieszkaniowej, w niższej cenie, w akceptowalnej odległości od centrum miasta. Potrzeba ta powstaje z powodu wzrostu zaludnienia w mieście. Nowe inwestycje, realizowane w pośpiechu, z ukierunkowaniem na zysk, przyczyniają się do degradacji układu wsi, pomijania odwoływania się do wzorców lokalnej architektury we współcześnie powstającej zabudowie. Następuje niedopasowanie infrastruktury do potrzeb gwałtownie rozrastających się wsi i osiedli mieszkaniowych, w szczególności widoczna jest zbyt mała przepustowość dróg, niewystarczająca ilość terenów rekreacyjno-parkowych. Powstają kolonie zabudowy mieszkaniowej, pozbawione przestrzeni społecznych, rekreacyjnych, zielonych z problemem sprawnego dojazdu do miejsca pracy, z niesprzyjającymi warunkami dojść dla pieszych. Niedostosowana liczba dróg do liczby mieszkańców powoduje w gminie sytuacje, w których natężenie ruchu w godzinach szczytu jest zbyt wysokie. Uniemożliwia to włączenie się do ruchu mieszkańcom miejscowości, przez środek której prowadzone są główne drogi przelotowe. Droga prowadząca do Poznania zbiera ruch z okolicznych wsi, generując w samym centrum miejscowości korki, spaliny, a do tego zbyt wąskie chodniki lub ich brak sprawiają, że taka sytuacja stanowi niebezpieczeństwo dla pieszych, głównie dzieci idących do szkoły. Innym problemem są inwestycje powstałe w latach 90. oraz na początku XXI w., na obszarach jeszcze niepokrytych MPZP, a które na skutek rozwoju wsi zostały wchłonięte. Powstają sytuacje, w których ich funkcja zupełnie nie wpisuje się w charakter terenu, na którym się znajdują. W centrum wsi o potencjale kulturowym powstały w latach 90. zakłady produkcyjne, magazyny, składy budowlane, warsztaty mechaniki samochodowej, parkingi. Takie sąsiedztwo przy szkole, kościele, zabudowie mieszkaniowej, na terenie znajdującym się w centrum wsi, mającym potencjał do kreacji przestrzeni publicznej, placu, miejsca spotkań mieszkańców, skutecznie niweczy ten potencjał. Przestrzeń publiczna, społeczna to nie tylko budynki z usługami w postaci galerii handlowych czy dyskontów. Stanowią ją place, skwery, miejsca rekreacji i spacerów, a w wielu miejscowościach występuje deficyt tych przestrzeni. Usługi w postaci galerii i dyskontów są zgrupowane w Skórzewie wzdłuż głównej drogi dojazdowej biegnącej przez środek miejscowości, będąc naturalnym punktem zatrzymania po drodze z pracy. Znajdujące się od frontu parkingi i rozmieszczenie w odległościach od osiedli najwygodniejszych do pokonywania samochodem nie generują ruchu pieszego. Obiekty te zatem trudno nazwać usługami mającymi potencjał miastotwórczy. Są raczej odpowiedzią jedynie na potrzeby bytowe mieszkańców, a nie społeczne. Taka forma handlu tworzy miejscowość, w której dominujący jest ruch samochodowy. Natomiast skala wsi daje szanse na poruszanie się pieszo i tworzenie miejscowości „15-minutowej”. To pozytywnie wpływałoby na obniżenie ruchu samochodowego, podniesienie jakości życia mieszkańców, nawiązywanie relacji społecznych dzięki wizytom na targowiskach, skwerach, miejscom rekreacji i wypoczynku zlokalizowanym w niedużej odległości od miejsca zamieszkania, dostępnych w odległościach dogodnych dla pieszych. Te sytuacje ukazują konieczność tworzenia wysokiej jakości MPZP z dużą świadomością władz, projektantów i inwestorów.

EN

Urban sprawl is the phenomenon of expanding urban boundaries to areas with a lower degree of urbanization, e.g. neighboring communes. It is a spontaneous, unplanned process. Resulting from the need to provide an appropriate amount of residential development, at a lower price, at an acceptable distance from the city center. This need arises due to the increase in population in the city. New investments, carried out in a hurry, with a focus on profit, contribute to the degradation of the village layout, omitting references to local architectural patterns in contemporary buildings. The infrastructure is not adapted to the needs of rapidly growing villages and housing estates, in particular there is too little road capacity and an insufficient number of recreation and park areas. Housing colonies are being created, deprived of social, recreational and green spaces, with problems with efficient access to the workplace and unfavorable conditions for pedestrian access. The number of roads not adapted to the number of inhabitants causes situations in the commune in which the traffic intensity during rush hours is too high. This makes it impossible for residents of towns through which main roads run through to join the traffic. The road leading to Poznań collects traffic from the surrounding villages, generating traffic jams and exhaust fumes in the very center of the town, and too narrow or no sidewalks make such a situation a danger for pedestrians, mainly children walking to school. Another problem are investments made in the 1990s and early 2000s, in areas not yet covered by local spatial development plans, which were absorbed as a result of rural development. Situations arise in which their function is completely incompatible with the nature of the area in which they are located. In the center of the village with cultural potential, production plants, warehouses, construction depots, car mechanic workshops and parking lots were built in the 1990s. Such proximity to a school, church, housing development, in an area located in the center of the village, which has the potential to create a public space, a square, a meeting place for residents, effectively destroys this potential. Public and social space is not only buildings with services such as shopping malls or discount stores. It consists of squares, squares, places for recreation and walks, and in many towns there is a deficit of these spaces. Services in the form of galleries and discount stores are grouped in Skórzewo along the main access road running through the center of the town, being a natural stopping point on the way from work. Parking lots located at the front and located at the most convenient distances from the housing estates do not generate pedestrian traffic. Therefore, these facilities can hardly be called services with city-forming potential. Rather, they are a response only to the living needs of residents, not to their social needs. This form of trade creates a town where car traffic dominates. However, the scale of the village gives you the opportunity to get around on foot and create a „15-minute” town. This would have a positive impact on reducing car traffic, improving the quality of life of residents, and establishing social relationships thanks to visits to markets, squares, places of recreation and relaxation located close to the place of residence, accessible at distances convenient for pedestrians. These situations show the need to create high-quality local development plans with great awareness of the authorities, designers and investors.

3

Protection and renovation of public areas in a modernist city – the case of three streets in the historic city centre of Gdynia

Hirsch Robert, Łozowska Celina

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 15

125--143

EN

The paper concerns issues related to the preservation and restoration of public space in Gdynia city centre designed and built mainly in the 1920s and 1930s. In 2007, major part of the city centre was entered in the register of monuments as a historic complex of urban architecture. Moreover, in 2015, the area was declared a Monument of History. The renovation protection of a complex of urban architecture covers the historic buildings, but also, among others, includes the protection of public space that is an integral part of the historic complex. Therefore, the preservation of the historic shape and design of public space in the centre of Gdynia is one of the key conservation tasks and since the protection of this type of space in the relatively young historic centres that are less than 100 years old is a new issue, as viewed from the conservational perspective, it is therefore worth analyzing. The issues of protection and restoration of public space in the centre of Gdynia have been exemplified by three historic streets, built in the late 1920s, that are located within the historic complex entered in the register of monuments and that have been the subject of varying restoration investments in the few recent years. The streets differ in terms of historic conditions, renovation requirements, social expectations and investment plans and at the developmental stage of the investment all these factors lead to different assumptions and approaches, bringing, in each case, different results.

PL

Artykuł dotyczy problematyki zachowania i rewaloryzacji przestrzeni publicznych w śródmieściu miasta Gdyni, zaprojektowanym i zbudowanym w głównej mierze w latach 20. i 30. XX w. Znaczna część zespołu śródmieścia została w 2007 r. wpisana do rejestru zabytków jako historyczny układ urbanistyczny. Dodatkowo w 2015 r. obszar ten uznano za Pomnik Historii. Ochrona konserwatorska układu urbanistycznego obejmuje nie tylko historyczną zabudowę, ale także m.in. ochronę przestrzeni publicznych, które stanowią integralną część zespołu zabytkowego. W związku z tym zachowanie historycznego ukształtowania i wystroju przestrzeni publicznych śródmieścia Gdyni, jest jednym z kluczowych zadań konserwatorskich związanych ze sprawowaną ochroną. Ochrona tego rodzaju przestrzeni w stosunkowo młodych ośrodkach zabytkowych liczących mniej niż 100 lat, czyli takim jak śródmieście Gdyni, jest z konserwatorskiego punktu widzenia zagadnieniem nowym i dlatego wartym analizy. Problematykę ochrony i rewaloryzacji przestrzeni publicznych śródmieścia Gdyni przedstawiono na przykładzie trzech wybranych, historycznych ulic, ukształtowanych pod koniec lat 20. XX w. Wszystkie trzy są położone na terenie wpisanym do rejestru zabytków i były w ostatnich kilku latach obszarem inwestycji remontowych w różnej skali. Ulice te natomiast różnią się m.in. tym, że w przypadku każdej z nich inne były uwarunkowania historyczne, wymogi konserwatorskie, oczekiwania społeczne i także plany inwestycyjne. Te wszystkie czynniki sprawiły, że już na etapie projektu inwestycji przyjęto różne założenia i sposoby podejścia do tych przedsięwzięć, a więc w każdym z przypadków inny jest też uzyskany rezultat.

4

Fortyfikacje nowożytne jako miejskie przestrzenie publiczne

Bukal Grzegorz

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 15

39--51

PL

Fortyfikacje nowożytne tworzyły systemy budowli ziemnych oraz szerokich fos. Ich powierzchnia przekraczała często powierzchnia otoczonego nimi miasta. Utrata znaczenia obronnego oraz tendencje wzrostu terytorialnego miast spowodowały konieczność zmiany funkcji fortyfikacji. W XIX i XX w. były one rozbierane, a ich tereny zabudowywane lub też przekształcane w tereny publiczne. Ich zagospodarowania i konserwacja sprawiają jednak problemy z powodu charakterystyki technicznej oraz konfliktów interesów ekonomicznych, prawno-administracyjnych, urbanistycznych, krajobrazowych, ekologicznych.

EN

The purpose of this paper is to draw attention to present the problem of transformations of modern era city fortifications and the way of using them as public places in the cultural landscape of a modern city. The fortifications created systems of earthworks and wide moats. Their area often exceeded the area of the city surrounded by them. The loss of defensive role and the tendency of territorial growth of cities made it necessary to change the function of historical fortifications. In the 19th and 20th centuries, they were dismantled and their areas built up or transformed into public spaces. Their development nd conservation however, causes problems due to technical characteristics, as well as conflicts of economic, legal and administrative, urban planning, landscape, and ecological interests.

5

Natural light in public spaces. The example of the city centre of Rzeszów

Sikora Anna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

195--214

EN

The issue of existence and influencing the perception of space of the fourth dimensional elements, such as light, sound or digital reality, is extremely complex and difficult to diagnose. One of the phenomena affecting the quality of space is light, both natural and artificial. The article presents three examples of public spaces along with the assessment of selected light indicators such as: exposure, illumination, shadows, contrasts, colours, penetration and mood. The analyses were carried out for two weather conditions: cloudy and sunny, at three points in time: in the morning, noon and evening hours. The summary presents general and specific conclusions.

PL

Problematyka istnienia i wpływania na percepcję przestrzeni elementów czwartego wymiaru, takich jak światło, dźwięk czy rzeczywistość cyfrowa jest niezwykle złożona i trudna do zdiagnozowania. Jednym ze zjawisk wpływających na jakość przestrzeni jest światło, zarówno naturalne jak i sztuczne. W artykule przedstawiono trzy przykładowe przestrzenie publiczne wraz z oceną wybranych wskaźników działania światła takich jak: ekspozycja iluminacja, cienie, kontrasty, kolorystyka, przenikanie czy nastrój. Analizy przeprowadzono dla dwóch stanów pogody: pochmurnej i słonecznej, w trzech punktach czasowych: w godzinach porannych, południowych i wieczornych. W podsumowaniu przedstawiono wnioski ogólne i szczegółowe.

6

Ocena jakości miejsc publicznych Poznania metodą ekspercką – etap II

Kołata Joanna

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 6

21--32

PL

Artykuł prezentuje wyniki badania dotyczącego stopnia przystosowania do potrzeb użytkownika przestrzeni publicznej o wysokim znaczeniu turystycznym na przykładzie Poznania. W tym celu wykorzystano autorską metodę oceny jakości, która została stworzona na podstawie analizy elementów ukształtowania ważnych ze względu na niezbędną integracyjność, dostępność, edukacyjność, komfort, bezpieczeństwo, wizerunek i atrakcyjność funkcjonalną miejskiego środowiska. Zainteresowanie aktywnym wypoczynkiem w obrębie dużych miast Polski i świata jest zauważalnym trendem. Popularność tej formy turystyki nie przekłada się jednak na widoczną poprawę przystosowania obiektów turystycznych do rosnących potrzeb oraz wymagań użytkowników. W opinii autorki miejskie przestrzenie publiczne są głównym obszarem aktywności osób przyjezdnych i z tego względu należy zadbać o ich właściwe przygotowanie. Przeprowadzone badanie pilotażowe sprawdza możliwość wykorzystania metody do badania przestrzeni o funkcji turystycznej. Wyniki badania prowadzonego w terenie za pomocą kwestionariusza oceny eksperckiej mogą być odczytywane na trzech poziomach: ogólnym, szczegółowym ze względu na ocenę kryteriów oraz szczegółowym ze względu na ocenę pojedynczych przestrzeni publicznych. Metoda nie była adaptowana do badania przestrzeni o funkcji turystycznej, a przeprowadzona próba wykazała ograniczenia ze względu na ewaluację przestrzeni o funkcji komunikacyjnej.

EN

The article presents results of a study on adapting high tourist importance spaces to the needs of users on the example of Poznań. The study uses the author’s own method of quality assessment, which was created after the analysis of shaping elements important for the necessary integration, accessibility, education, comfort, safety, image and functional attractiveness of the urban environment. Interest in active recreation within large Polish and world cities is a noticeable trend. The popularity of this form of tourism does not translate into a visible improvement in the adaptation of tourist facilities to the growing needs and requirements of users. In the author’s opinion, urban public spaces are the main area of the visitors activity and for this reason they should be properly prepared. The pilot study checks the possibility of using the method to study spaces with a tourist function. The field survey results conducted by the expert evaluation questionnaire can be read at three levels: general, detailed for criteria evaluation and detailed for individual public spaces evaluation of. The method was not adapted to the tourist function spaces study, and the tested sample showed evaluation limitats due to the space with the communication function.

7

Recepcja idei architektury Bauhausu w przestrzeni Łodzi międzywojennej

Olenderek Joanna

Architecturae et Artibus

|

2020

|

Vol. 12, no. 1

29--50

PL

Łódź, podniesiona w okresie międzywojennym do rangi miasta wojewódzkiego, rozwijała się równie burzliwie, ale znacznie bardziej harmonijnie, co na przełomie XIX i XX wieku, tj. w okresie rewolucji przemysłowej. Oprócz nadania Łodzi rangi administracyjnej, w latach 20. XX wieku erygowano diecezję łódzką i utworzono garnizon wojskowy. Wydarzenia te wpłynęły w zasadniczy sposób na kształtowanie struktury przestrzennej i wznoszenie często nowatorskich, a czasami wręcz awangardowych, obiektów architektonicznych, nawiązujących do zasad propagowanych przez znanych artystów – Władysława Strzemińskiego czy Katarzynę Kobro. Współpraca różnych specjalistów w ramach sztuki budowania odcisnęła znaczące piętno w krajobrazie miasta. Do sztandarowych przykładów obiektów zawierających elementy wywodzące się z idei Bauhausu zaliczyć można m.in. gmach Związku Młodzieży Chrześcijańskiej „Polska YMCA” czy szpital wojskowy, którego patronem został gen. Sławoj Składkowski. O rozległej współpracy środowisk twórczych poza budynkami o charakterze publicznym świadczą również liczne obiekty o przeznaczeniu mieszkalnym. Wśród nich za najważniejsze należy uznać kolonię mieszkalną na Polesiu Konstantynowskim oraz kolonię mieszkalną ZUS. Obu tym projektom towarzyszyły przestrzenie rekreacyjne w postaci największego w ówczesnej Europie rozrywkowego Parku na Zdrowiu czy osiedlowego zieleńca ZUS. Podniesieniu sprawności fizycznej mieszkańców i zagospodarowaniu ich czasu wolnego służył także nowo utworzony Park 3 Maja. Równie istotne z punktu widzenia potrzeby rozwiązywania problemów społecznych szerokiej rzeszy łódzkich rodzin robotniczych były osiedla szeregowych domków jednorodzinnych zrealizowane przez TOR na Marysinie III i S tokach. Powszechny w Łodzi międzywojennej głód mieszkaniowy oraz zmiana oczekiwań lokatorów, wśród których byli urzędnicy miejscy, lekarze, adwokaci czy oficerowie wymagający podniesienia standardów nowo wznoszonych lokali mieszkalnych, sprzyjały rozwojowi kamienic luksusowych, domów czynszowych czy willi miejskich. Równie istotnym problemem był analfabetyzm. Działacze społeczni i władze miejskie włączyli się aktywnie w ogólnopolską akcję budowy szkół powszechnych. W 1939 roku miasto mogło poszczycić się kilkunastoma nowymi szkołami. Do nowatorskich gmachów możemy zaliczyć szkołę przy ulicy Rokicińskiej połączoną z przedszkolem. Również w tym okresie wzniesiono, przynajmniej częściowo, znakomity budynek Wolnej Wszechnicy Polskiej przy ulicy P.O.W. Na ile podane przykłady architektury mogą uchodzić za równie wartościowe jak te, które wyszły spod ręki twórców Bauhausu; czy i na ile można im przypisać cechy nurtu międzynarodowego?

EN

Lodz, which was elevated to the regional centre was developing rapidly – much more orderly however – than between the XIXth and XXth century (during the Industrial Revolution). The Lodz Diocese was founded in the 1920s, as well as a military garrison. These activities influenced the shaping of public space and creation of modern, even avant-garde buildings, drawing upon the rules popularized by known artists, such as Władysław Strzemiński or Katarzyna Kobro. The cooperation of various construction specialists made a large impact on the city space. The main examples of architecture with Bauhaus elements are: The Christian Youth Association building (“Polish YMCA”) and Gen. Sławoj Składkowski Military Hospital. Apartment buildings also benefited from this cooperation: Polesie Konstantynowskie and ZUS apartment complexes. These apartments were provided with the biggest entertainment Park (Park na Zdrowiu or ZUS Park) in Europe at that time. The newly constructed Park 3 Maja also served to increase general health and to spend free time. The solution to accommodate many working men and their families was the construction of terraced houses by TOR in Marysin and Stoki districts. The lack of apartments in the interwar Lodz period and demands for better living conditions (lawyers, doctors, officers) fueled the development of luxurious apartments and villas. The other problem was illiteracy. Social activists and city authorities joined in the country wide primary school construction. In 1939 the city had a dozen new schools. The school (connected to a kindergarten) at Rokicińska St. was modern building. Also in this period, an excellent building of The Free Polish University (Wolna Wszechnica Polska) at P.O.W. Stret. An impressive building at P.O.W. St. was partially constructed. Can the provided examples be as valuable as what the Bauhaus authors created? Can they be accepted into the international trend? The author hopes, that these considerations will enrich the knowledge of the process of shaping Lodz city space.

8

Szczecin – a city of many hearts

Marzęcki Waldemar

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 40

171--194

EN

Szczecin's Old Town was destroyed during the Second World War. After the War, as a result of political decisions made at the time, the area's buildings were not rebuilt. In the effect of such actions, the city was left without an old-town market square – a sort of "heart of the city" – for close to five decades. This article discusses the reconstruction of Szczecin's Old Town and analyses the post-war history of the placement of individual public spaces within Szczecin, as an attempt to createa representative place within it, compensating the initial lack of an old-town market square. Because Szczecin's public spaces are characterised by considerable diversity, a typological analysis of these places has also been presented in the conclusions.

PL

Podczas II wojny światowej starówka szczecińska uległa zniszczeniu. Po wojnie w wyniku podjętych decyzji politycznych nie odbudowano zabudowy staromiejskiej. W efekcie takich działań miasto było prawie przez 50 lat pozbawione rynku staromiejskiego – swoistego „serca miasta”. W artykule została w pierwszej kolejności omówiona odbudowa szczecińskiej starówki. Następnie zostały przeanalizowane powojenne dzieje lokowania poszczególnych przestrzeni publicznych w obrębie Szczecina jako próby stworzenia reprezentacyjnego miejsca w mieście rekompensującego początkowy brak rynku staromiejskiego. Ponieważ poszczególne przestrzenie publiczne Szczecina charakteryzują się sporą różnorodnością, została również w podsumowaniu przeprowadzona analiza typologiczna tych miejsc.

9

Utracona szansa miejskości – teren powojskowy „Nowego Miasta” w Krakowie

Kurtyka P.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2017

|

T. 45

405--421

PL

Celem artykułu jest analiza potencjału oraz podjętych decyzji urbanistycznych i projektowych, dotyczących obszaru pomiędzy ul. Rakowicką i Wita Stwosza w Krakowie. Artykuł osadzono w kontekście wiedzy z zakresu zagadnień dotyczących przestrzeni publicznych i ich związków z miejskością oraz dziedzictwem i jego potencjałem. Istotnym zagadnieniem jest analiza wpływu bliskości Dworca Głównego na potencjalne zagospodarowanie obszaru. Artykuł rozpatruje sposób wpięcia terenu w sieć przestrzeni publicznych miasta i sformułowania programu użytkowego oraz możliwość stworzenia nowego węzła miejskości.

EN

The aim of the article is to analyze the potential and urban/ design decisions concerning the area between Rakowicka Street and Wita Stwosza Street in Cracow. The article is embedded in the context of knowledge related to public spaces and their relations with urbanity as well as cultural heritage and its potential. An important issue was to analyze the impact of the proximity of the Main Railway Station on the potential development of the area. The article examines the way in which the area was connected to the city’s public space network, the formulation of the space-use program and the possibility of creating a new urban node.

10

Trawy w przestrzeni zurbanizowanej. O projektowaniu z trawami

Zachariasz A., Lipińska H.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2017

|

T. 45

125--150

PL

Łąka, łąka kwietna, polana, trawnik - gładki, strzyżony, płaski i zagłębiony, trawiasta ścieżka - to elementy ogrodów znane od stuleci, wykorzystywane w różnych stylach, w różnych typach ogrodów, także w przestrzeniach publicznych. Pratum commune, błonia, trawiasty kopiec to wyróżniki krajobrazu kulturowego niejednego miasta, historycznie i współcześnie. W XIX w. w Anglii zaczęto używać w kompozycjach ogrodowych trawy ozdobne, m.in. pampasową, miskanta i rozplenicę. Początkowo bardziej jako swojego rodzaju osobliwość niż dla ich piękna. Dopiero naturalizm, dał początek szerszemu stosowaniu traw w ogrodach i parkach, w różnych częściach świata, i zyskał wielu propagatorów, m.in. W. Robinsona, J. Jensena, K. Foerstera i P. Oudolfa. Współcześnie trawy są chętnie projektowane przez architektów krajobrazu w przestrzeniach zurbanizowanych. Wykorzystywane zarówno w kompozycjach geometrycznych, jak i swobodnych. Ich tekstura i delikatna kolorystyka tworzą tło dla innych bardziej wyrazistych gatunków roślin. Często stanowią kluczowy element układów naturalistycznych, a wykorzystanie gatunków rodzimych sprzyja zachowaniu bioróżnorodności i odtwarzaniu rodzimego krajobrazu. Wiele z tych współczesnych realizacji, opisanych jest w czasopismach, literaturze przedmiotu, nagradzanych w konkursach. Tej problematyce poświęcony jest ten przeglądowy artykuł.

EN

A meadow, a flowery meadow, a clearing, a lawn - smoothly trimmed, flat and recessed, a grassy pathway - these are elements of gardens that have been known for centuries, used in different styles and different types of gardens, including in public spaces. Pratum commune, commons or grassy mounds are the landmarks of the landscape of many a city, both currently and throughout history. Decorative grasses, such as pampas, Miscanthus or Pennisestum started to be used in garden compositions in XIX-century England. Initially more so due to their peculiarity than beauty. However, it was naturalism that gave rise to the wider use of grasses in gardens and parks in various places of the world and gained many propagators, including W. Robinson, J. Jensen K. Foerster and P. Oudolf. Grasses are currently often designed by landscape architects in urbanised spaces. They are employed both in geometric and freeform compositions. Their texture and delicate colour create a background for more expressive plants. They often constitute the key element of naturalist layouts, and the use of domestic species aids in preserving biodiversity and recreating the domestic landscape. Many of these current projects have been discussed in magazines and subject literature and have received awards in competitions. This review article is devoted to this subject.

11

Uregulowania prawne współczesnego procesu kształtowania przestrzeni publicznych w świetle oczekiwań gminnych władz samorządowych w Polsce

Korbel W.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 2

323--339

PL

Kształtowanie wysokiej jakości przestrzeni urbanistycznej to jedno z istotnych zadań własnych gmin wynikających z zapisów obowiązującej w Polsce Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Realizacja tego zadania to jednak złożony proces, silnie uwarunkowany obowiązującymi regulacjami prawnymi. W ramach przeprowadzonego w marcu 2017 roku badania naukowego skierowano do losowo wybranych władz samorządowych ankietę badawczą dotyczącą sposobu postrzegania przez władze gminne obowiązującego w Polsce prawa planowania przestrzennego i budowlano-inwestycyjnego w kontekście skuteczności realizacji zamierzonego rozwoju przestrzennego gmin oraz oczekiwanych przez samorządy kierunków zmian tego prawa. Zaprezentowano najbardziej oczekiwane przez samorządy zmiany prawne, a także postawiono tezę o niespójności oczekiwań władz gminnych z kierunkami realizowanych przez ostatnie lata zmian prawnych w sferze planowania przestrzennego.

EN

Planning of public spaces in Poland is a process based on two important factors. According to Spatial Planning Act communal authorities are responsible for creation of their own spatial policy. At the same time Constitution of Poland states that all authorities act only within the limits of existing law. All planning decisions which exceed legal boundaries therefore can be considered as illegal. To avoid problems, a question considering expectations of possible changes in legal regulations can be asked. A research poll has been addressed to a number of polish communal authorities. Gathered information allow to form a thesis that in the past years most changes in polish legislation concerning spatial planning did not follow expectations of local authorities responsible for planning of public spaces.

12

Akupunktura urbanistyczna na przykładzie projektów dla Nowego Sącza

Schneider-Skalska G.

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2017

|

Vol. 1

149--165

PL

Kataliza urbanistyczna i akupunktura urbanistyczna to znane formy działania sprzyjające aktywizacji wybranych fragmentów miast. Wśród przykładów mamy tak spektakularne jak Muzeum Guggenheima w Bilbao czy system komunikacji w Kurytybie. Jest też grupa przykładów w mniejszej skali, które mogą zaktywizować fragmenty małych i średniej wielkości miast polskich. Zaprezentowano projekty studenckie sprzyjające aktywizacji wybranych stref Nowego Sącza, wykonane w porozumieniu z władzami miejskimi.

EN

Urban catalysis and urban acupuncture are known forms of activity conducive to the activation of selected fragments of cities. Among the examples we have as spectacular as the Guggenheim Museum in Bilbao or the transport system in Curitiba. There is also a smaller scale group that can activate fragments of small and medium-sized Polish cities. Student projects promoting the activation of selected areas of Nowy Sącz, prepared in consultation with city authorities, were presented.

13

Przestrzenie publiczne w korycie rzeki Turii. Cz. II

Sołowczuk A.

Drogi : budownictwo infrastrukturalne

|

2017

|

Nr 11-12 (62)

31--43

PL

W poprzedniej części artykułu przedstawiono zagospodarowanie części przestrzeni publicznych przekształconego koryta rzeki Turii w Walencji w „zielone płuca” miasta tzw. Ogród Turii [1. W Walencji panuje ciepły klimat śródziemnomorski, który charakteryzuje się znaczną liczbą dni i godzin słonecznych. Prawie cały rok w nocy nie odnotowuje się temperatury niższej niż 15°C, a dni słonecznych jest wiele. Prawdopodobieństwo wystąpienia opadów deszczu ogranicza się tylko do 40 dni w roku. Każdego roku na jesieni w Walencji występuje zjawisko meteorologiczne o nazwie „Gota fría”, które powoduje silne deszcze i wiatry. Deszcze, choć w Walencji są niezwykle rzadkie, to są bardzo obfite. Pomimo tak ciepłej rocznej aury i małej liczby dni deszczowych, Walencję nawiedziło w ciągu wieków kilkanaście powodzi. Do ostatniej katastrofalnej powodzi doszło w 1957 r. Wały i kamienne nabrzeża rzeki Turii niestety nie wytrzymały naporu podniesionego stanu wody i fala wysokości ok. 2-4 m zalała przybrzeżne okolice rzeki. Zginęło wówczas ponad 80 osób. Władze miasta po ogromnych stratach powodziowych podjęły heroiczną decyzję uregulowania koryta rzeki i skierowania jej głównego nurtu na południowe dzielnice, poza centrum (ryc. 2 w części pierwszej artykułu). A w starym korycie rzeki generał Franco planował wybudowanie drogi szybkiego ruchu, prowadzącej prosto do bardzo szybko rozwijającego się portu. Lokalne władze oraz mieszkańcy sprzeciwili się temu pomysłowi motoryzacyjnemu i zaproponowali przekształcenie starego koryta rzeki w ogromne „zielone” przestrzenie publiczne dostępne dla mieszkańców i turystów w ciągu całego roku. Zagadnienia utworzenia oraz zagospodarowania przestrzeni publicznych w zachodniej części i fragmencie środkowej części Ogrodów Turii opisane zostały w pierwszej części artykułu [1], Druga część artykułu dotyczy sposobów zagospodarowania przestrzeni publicznej w dalszej części środkowej i wschodniej starego koryta rzeki Turii, czyli inspirowanego połączenia ogrodów z najbliższym otoczeniem.

14

Przestrzenie publiczne w korycie rzeki Turii. Cz. I

Sołowczuk A.

Drogi : budownictwo infrastrukturalne

|

2017

|

Nr 10 (61)

35--45

PL

Hiszpania odgrywa coraz większą rolę w turystyce europejskiej, z racji przede wszystkim ciepłego klimatu śródziemnomorskiego, ale także dzięki świetnie prosperującemu systemowi turystycznemu, zabytkom, weekendowym atrakcjom turystycznym itd. Walencja to obecnie trzecia, co do wielkości metropolia Hiszpanii. Jest to miasto sztuki, zabytków, sportu i oryginalnej kuchni, a także wielu innych atrakcji, szczególnie, jeśli chodzi o architekturę, zagospodarowanie przestrzeni publicznych i układy drogowe. Brytyjczycy w ankiecie magazynu „Which?” umieścili ją na 5. miejscu listy „najlepszych miast na wyjazd weekendowy- citybreak”. Pogoda w Walencji jest oczywiście śródziemnomorska. Prawie cały rok w nocy nie odnotowuje się temperatury niższej niż 15°C, a dni słonecznych jest wiele, prawdopodobieństwo wystąpienia opadów deszczu może nastąpić tylko podczas do 40 dni w roku. Pomimo tak ciepłej aury i rzadkich deszczy, Walencję nawiedziła w 1957 r. kolejna, ale katastrofalna w skutkach powódź. Każdego roku na jesieni w Walencji występuje zjawisko meteorologiczne o nazwie „Gota fría”, które powoduje silne deszcze i wiatry. Deszcze, choć w Walencji są niezwykle rzadkie, to są bardzo obfite. W 1957 r. wały koryta rzeki Turii niestety nie oparły się podniesionemu poziomowi wody w rzece. Fala wysokości ok. 2-4 m zalała okolice rzeki i zginęło wówczas ponad 80 osób. Władze miasta po ogromnych stratach powodziowych podjęły heroiczną decyzję koryta rzeki i skierowania jej głównego nurtu na południowe dzielnice, poza centrum (ryc. 2). A w starym korycie rzeki generał Franco planował wybudowanie szybkiej autostrady, prowadzącej prosto do bardzo szybko rozwijającego się portu. Lokalne władze i mieszkańcy sprzeciwili się temu pomysłowi motoryzacyjnemu i zaproponowali przekształcenie starego koryta rzeki w ogromne „zielone" przestrzenie publiczne dostępne w ciągu całego roku. Niniejszy artykuł dotyczy sposobów zagospodarowania przestrzeni publicznej w starym korycie rzeki Turii i spójnego połączenia ogrodów z najbliższym otoczeniem.

15

Protection of natural landscapes of a city and their use as recreational and public spaces (based on the example of Znesinnia regional landscape park (Ukraine)

Sosnowa N., Tupis S.

Przestrzeń i Forma

|

2016

|

nr 27

203--212

EN

Negative trends in the interorganization of functioning of the modern city and its natural foundation are outlined in the article. The issue of the protection of natural areas in the densely built structure of the city and intensification of the application of public spaces of the city, its parks and natural areas are reviewed as well. The object of study is the regional natural park "Znesinnia" in the city of Lviv, as the largest integral natural and territorial complex, around which the city develops intensively and delegates the functions of the missing public spaces to natural landscapes.

PL

W artykule określono negatywne tendencje związane z wzajemną organizacją i funkcjonowaniem obszarów zurbanizowanych i naturalnych w nowoczesnym mieście. Rozpatrywane są także możliwości ochrony przestrzeni naturalnych w mocno zurbanizowanych częściach miasta oraz analizowana intensyfikacja wykorzystania przestrzeni publicznych, parków i obszarów przyrodniczych. Głównym tematem opracowania jest park ,,Znesinnya" we Lwowie jako największy kompleks przyrodniczy, wokół którego intensywnie rozwija się miasto i następuje przenikanie funkcji przestrzeni publicznych do naturalnego krajobrazu.

16

Revitalisation as a force promoting spatial changes in Wrocław

Kożan A.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2015

|

No. 17

73--81

EN

The idea of revitalization, which grew out of the need to repair degraded urban spaces, has taken on a new meaning in the context of contemporary development challenges. The work includes references to the basic programme documents and strategies. It shows regeneration activities carried out in Wrocław in connection with the organization of international events, cultural and sport events, and with the improvement of spatial order. These actions contributed to the revitalization of the image of the city. The paper contains the results of these changes, the complementarity of decisions and their impact on social behaviour.

PL

Idea rewitalizacji, wyrosła z konieczności naprawy zdegradowanych przestrzeni miejskich i zniesienia konfliktów społecznych, nabrała nowego znaczenia w kontekście współczesnych wyzwań rozwojowych. Władze Wrocławia opracowały strategię i szereg dokumentów programowych, których efektem są zrealizowane przedsięwzięcia rewitalizacyjne: obiekty stanowiące infrastrukturę techniczną dla realizacji imprez sportowo – kulturalnych (Stadion Miejski Euro 2012, obiekty Hali Stulecia, rozwoju nauki: kampusy uczelni wyższych i obiekty kultury). Rewitalizacji przestrzennej zostały poddane przestrzenie publiczne miasta: ulice i place, modernizacji i rozbudowie podlegały układy i obiekty transportowe: nowy terminal lotniczy, przebudowa Dworca Głównego we Wrocławiu. Działania rewitalizacyjne wpłynęły na nowy wizerunek miasta, podniosły jakość życia i wyzwoliły nowe zachowania społeczne. Praca zawiera wyniki tych przemian, komplementarności podjętych decyzji i ich wpływu na zachowania społeczne.

17

Miasto - świadek historii: dobro i zło, piękno i brzydota

Kosiński W.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 21

9--88

PL

Wśród pól badawczych dotyczących problematyki miast średnich, jest jedno szczególnie ciekawe i rzadko spotykane. Dotyczy ono takich miast - lub takiego miasta średniej wielkości - które dzięki niezwykłemu zbiegowi uwarunkowań, zostaje wyniesione do godności stolicy. Może to być stolica: państwa, kultury, handlu i przedsiębiorczości, sportu a nawet rozrywki, uciech i hazardu. W tym zbiorze oczywiście status stolicy państwa jest szczególnie prestiżowy dla miasta średniej wielkości. Taki właśnie przykład został niniejszym przebadany i przytoczony. Jest nim stolica Macedonii - Skopje. To unikalne miasto - ważny świadek europejskiej historii, zostało tutaj ukazane w panoramie czasoprzestrzennej. Szczególnie wydobyte zostały trzy urbanistyczno-architektoniczne czasokresy. Są to: pierwotna ewolucja ku statusowi miejskiemu i mini - metropolitalnemu w regionie; - z kolei tragiczny czas katastrofalnego trzęsienia ziemi i fascynującej modernistycznej /późno modernistycznej odbudowy; - wreszcie czasy najnowsze - skrajnie konserwatywny/wsteczny kulturowo Program Skopje 2014. Jest on wykwitem niezdrowej sytuacji politycznej, wynikającej z równie patologicznej wersji transformacji ustrojowej na Bałkanach po 1989 roku. przejawia się zdumiewającym, kiczowatym neo - socrealizmem XXI wieku.

EN

In the fields of scientific research concerning medium-size towns/cities, there is always one that is extraordinary, attractive and rare. Depending on the towns/cities - or the one special town/city - in medium size, which thanks to an unusual set of coincidences or circumstances, is elevated to the position of the capital. It can be a capital of: a state, the culture, of trade and business, sports and even of pleasure, hedonism and gambling. Within this selection surely the position of the capital of a state is particularly prestigious, for a medium-size town/city. Such a sample has been hereby examined and described. This is the capital of the state of Macedonia - Skopje. This unique town/city - an important witness of European history, is here presented as a time-space panoramic view. Exposed are the three urban-architectural time-periods. The first is a period of a primary evolution; from origins - towards a status of a town and specifically a regional mini-metropolis. The second is the tragic time of the catastrophe of the earthquake and the fascinating rebuilding of the modern/late-modern city. Finally - there is contemporary, extremely conservative/reactive Program Skopje 2014. It is the result of an insane political situation, as a result of pathological transformation in the Balkan region after 1989. It occurred in a surprising, kitschy neo-socrealism of the 21st Century.

18

Participatory Budgeting in the Management of Public Space

Chruściński J., Palińska I., Kazak J

Architektura Krajobrazu

|

2014

|

nr 3

56--67

EN

The increasing importance of public participation in government has brought about new methods for managing spatial planning. One of these is participatory budgeting, where citizens have an opportunity to submit proposals for development initiatives that would benefit the local community. The use of this method offers new research opportunities to provide direct data on the needs in the community for the use of urban space. Incorporating this new data into existing research methods makes it possible to analyze residents’ needs relative to public places. An analysis was made of the data from the Wrocław Participatory Budgeting process in 2013. Field surveys were conducted using Gehl’s method [2009], which assesses public places based on multi-functionality. The winning projects were mapped to identify the concentration of areas which received support. This study reveals the usefulness of the new source of data and provides for further research that would be helpful in designing new proposals for public places.

PL

Wzrostowi znaczenia partycypacji publicznej towarzyszy powstawanie nowych instrumentów gospodarowania przestrzenią. Jednym z nich jest budżet obywatelski, gdzie mieszkańcy mają możliwość zgłaszania oddolnych propozycji działań na rzecz dobra wspólnego społeczności miasta. Wdrożenie takiego narzędzia daje nowe możliwości na polu badawczym, dostarczając bezpośrednie dane dotyczące potrzeb mieszkańców w zakresie użytkowanej przez nich przestrzeni. Integracja nowych danych z istniejącymi metodami badawczymi daje możliwości analiz potrzeb mieszkańców w zakresie przestrzeni publicznych. W pracy przeprowadzono analizę danych dotyczących Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego z roku 2013. Wykonano badania terenowe zgodnie z metodą Gehla [2009] waloryzujące przestrzenie publiczne pod kątem ich wielofunkcyjności oraz dokonano mapowania zwycięskich projektów w celu identyfikacji koncentracji obszarów objętych wsparciem. Badania dowiodły przydatności nowego źródła danych oraz umożliwiły przeprowadzenie analiz przydatnych w projektowaniu nowych rozwiązań przestrzeni publicznych.

19

Przestrzenie publiczne a zdrowie

Strabel W.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2013

|

z. 53

203--218

PL

Artykuł przedstawia problem przestrzeni publicznych w strukturze miasta w wymiarze jakościowym: od lokalnego po metropolitalny, i na tym tle zależności pomiędzy zdrowiem publicznym a jakością publicznych przestrzeni miejskich. Uzasadnieniem aspektu zdrowotności w kształtowaniu nowych przestrzeni publicznych jest element rekompensaty zaległości cywilizacyjno-środowiskowych w rozwoju miast, mający swoje źródło w przemysłowej specyfice miast centrum Aglomeracji Górnośląskiej.

EN

The paper presents the problem of public open spaces in the structure of a city seen as a quality factor: From local to metropolitan scale. Against this background shown are the interactions between public health and the quality of public city spaces. The motivation of the health aspect in the shaping of new public spaces is the compensation of civilisation and environmental arrears in the urban development. This compensation is routing from the industrial specific of the cities in Silesian Agglomeration.

20

(II) Public spaces for the 21st century youth ‒ composition, architectural form, modern technical solutions. The results of the survey carried out among the students of Civil Engineering and Architecture Faculty at Lublin University of Technology

Siestrzewitowska M.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2013

|

R. 110, z. 2-A

115--123

EN

This paper is an attempt to present views (ideas, observations, thoughts) and dreams of the youth interested in urban planning connected with public spaces. Students state that public space for the youth, as well as for other users, should have its own unique atmosphere, appropriate colours, good proportions and connections with the surroundings. They should also emanate with the beauty of designed forms and materials. However, there are specific features of the space which are of most interest to the youth. Young people value “architectural jokes”. They dream about a possibility to meet in a group, in open spaces with places to sit, which are organized in a way that is suitable for them. People of this age appreciate public spaces with frontages which give them a feeling of shelter and privacy. They accept traditional ways of spending free time e.g. those offered by catering services, as long as the service is compatible with the surrounding architecture and composition that is cohesive with the surroundings. The youth dream about the introduction of new technological solutions to urban planning as well as innovative and partly interactive public spaces. They want to use green areas which would take them to a different, non-urbanized world where they could feel a mysterious atmosphere.

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia poglądów (idei, spostrzeżeń, refleksji) i marzeń dzisiejszej młodzieży, zainteresowanej urbanistyką, na temat przestrzeni publicznych. Studenci sądzą, że przestrzeń publiczna dla młodzieży, tak samo jak i dla innych użytkowników, powinna mieć swój niepowtarzalny klimat, odpowiednią paletę barw, dobre proporcje i powiązania z otoczeniem, emanować pięknem zaprojektowanych form i użytych materiałów. Są jednak specyficzne cechy przestrzeni, które szczególnie podobają się młodym. Młodzi cenią żarty architektoniczne. Marzą o możliwości spotykania się w grupie w przestrzeniach otwartych z miejscami do siedzenia, zorganizowanymi w im odpowiadający sposób. Doceniają przestrzenie publiczne z pierzejami dającymi poczucie schronienia i prywatności. Akceptują tradycyjne sposoby spędzania wolnego czasu, np. oferowane przez usługi gastronomii, ale pod warunkiem lepszego zespolenia form tych usług z otaczającą architekturą oraz kompozycji spójnej z otoczeniem. Marzą o wcieleniu nowoczesnych rozwiązań technicznych w urbanistykę miasta oraz o innowacyjnych, a nawet częściowo interaktywnych przestrzeniach publicznych. Pragną korzystać z terenów zielonych, które przenosiłby ich w inny, niezurbanizowany świat – działały na zasadzie kontrastu, stwarzały klimat tajemniczości.