Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analysis of spatial transformations and development of the main streets of the historic Nowa Praga district in Warsaw

Krawiec Iwona

Architectus

|

2023

|

Nr 3 (75)

39--48

EN

The subject of the article is the spatial and architectural development of Nowa Praga [New Praga], located in the Praga-Północ [Praga-North] district of Warsaw, which dates back to the 1st half of the 19th century. On the then undeveloped land, a network of streets was laid out, among which the main ones were Środkowa Street and then Nowopragska (now Stalowa Street). The aim of the research presented in the article was to trace the transformations that took place in the urban planning and architecture of Nowa Praga during the nearly 200 years of its existence, as well as to analyse the current state of development and urban layout and draw conclusions for the future. For the purposes of the research, extensive cartographic and iconographic material was collected and analysed, which served as the basis for developing subsequent phases of the development of the studied area. The result of the work are reconstruction drawings presenting subsequent stages of the spatial development of the studied area, as well as chronological stratification of the existing buildings, an analysis of their technical condition and a definition of the main problems affecting the studied spatial development. Based on the analyses carried out, it should be stated that in just 100 years, the architectural character of the district has changed drastically, but despite numerous modifications, the historical division of land and ownership from subsequent stages of the district’s development is still clearly visible.

PL

Tematem artykułu jest rozwój przestrzenny i architektoniczny Nowej Pragi, leżącej na terenie dzielnicy Praga-Północ w Warszawie. Jej początki sięgają 1. połowy XIX w. Na niezagospodarowanych wówczas gruntach wytyczona została sieć ulic, wśród których głównymi stały się ul. Środkowa i ówczesna Nowopragska (obecna ul. Stalowa). Celem badań przedstawionych w artykule było prześledzenie zmian, jakie zaszły w urbanistyce i architekturze Nowej Pragi na przestrzeni blisko 200 lat jej istnienia, a także analiza obecnego stanu zabudowy i układu urbanistycznego oraz wyciągnięcie wniosków na przyszłość. Na potrzeby badań zgromadzony i przeanalizowany został obszerny materiał kartograficzny i ikonograficzny, który posłużył jako podstawa do opracowania kolejnych faz rozwoju badanego obszaru. Efektem prac są rysunki rekonstrukcyjne przedstawiające kolejne etapy rozwoju przestrzennego, a także rozwarstwienie chronologiczne istniejącej zabudowy, analizy jej stanu technicznego oraz definicja głównych problemów dotykających badane założenie przestrzenne. Na podstawie przeprowadzonych analiz należy stwierdzić, że w przeciągu zaledwie 100 lat charakter architektoniczny dzielnicy zmienił się drastycznie, jednak mimo licznych modyfikacji ciągle czytelny jest historyczny podział parcelacyjny i własnościowy z kolejnych etapów rozwoju dzielnicy.

2

Wczesnogotycki kościół parafialny w Grodkowie i jego przekształcenia w okresie późnego średniowiecza

Legendziewicz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 7-A

405--422

PL

Kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła w Grodkowie należy do grupy miejskich kościołów parafialnych o wczesnej proweniencji, sięgającej drugiej połowy XIII w. W wyniku przeprowadzonych badań możliwe było częściowe zrewidowanie dotychczasowych tez dotyczących jego rozwoju przestrzennego. Możliwe było wskazanie etapów ewoluowania bryły od czwartej ćwierci XIII w. i realizacji trójnawowego, pięcioprzęsłowego kościoła halowego z prezbiterium, zakrystią oraz klatką schodową, poprzez wzniesienie w drugiej połowie XIV w. wieży z hełmem, aż do końca XV w., kiedy to przebudowano korpus, nadając mu układ bazylikowy czteroprzęsłowy i podwyższono mury prezbiterium. Zauważyć należy, że obiekt jest wyjątkowo ciekawy z uwagi na niezrealizowany do końca projekt późnogotyckiej przebudowy, zakładający – poza podwyższeniem murów – także zasklepienia chóru oraz nawy głównej. Zarejestrowane nieukończone elementy wystroju rozszerzają naszą wiedzę o zagadnienia technologii wznoszenia i wykonywania sklepień jako struktur przestrzennych. Brak wystarczających środków finansowych, który był zapewne powodem przerwania przez patrycjat miejski ambitnej przebudowy, paradoksalnie zachował bogaty wystrój architektoniczny wczesnogotyckiego prezbiterium kościoła miejskiego.

EN

The parish church of St Michael the Archangel in Grodków belongs to a group of early parish churches from the second half of the 13th century. The conducted research enabled for partial revision of former theses concerning its spatial development. It was possible to indicate the stages of mass evolution – from the four quarters of the 13th c., and establishing a five-span hall church with a nave and three aisles, as well as a chancel, a vestry, and a staircase; through the steeple with a dome from the second half of the 14th c.; to the changes in the 15th c. when the whole main body was altered giving the church a basilica-like, four-span layout, and the walls of the chancel were made higher. It should be noted that the church is especially interesting for its unfinished Late Gothic alteration, which was supposed not only to make the walls higher but also seal up the choir, and the nave. The identified, unfinished elements of the design expand our knowledge on how vaults were erected. Paradoxically, the lack of funds which was the cause for stopping the alterations by the town patriciate, made it possible to preserve the Early Gothic architectural style of the chancel.

3

Przekształcenia urbanistyczne oraz architektoniczne Gubina i Guben

Mróz A.

Architectus

|

2004

|

Nr 2(16)

43--54

PL

Szczegółowe przedstawienie przekształceń urbanistycznych i architektonicznych Gubina i Guben do początku XXI w. jest punktem wyjścia do opracowania poświęconego przydatności projektowania tymczasowego w ożywianiu działań rewaloryzacyjnych miast historycznych, zwłaszcza podzielonych po drugiej wojnie światowej. Aby możliwe było ukazanie potencjału architektury mobilnej i planowania tymczasowego, czyli tzw. lekkiej urbanistyki, jako narzędzia aktywizacji przestrzeni przygranicznego miasta, jakim jest Gubin i Guben, konieczne jest określenie ramowych uwarunkowań, poznanie historii i kierunków rozwoju przestrzennego tych miast. Struktura osadnicza Gubina i Guben, jak również ich dyspozycyjność funkcjonalno-przestrzenna, z jednej strony wynikają ze zróżnicowanego położenia topograficznego, z drugiej strony zaś odzwierciedlają odmienne kierunki ich rozwoju przestrzennego przed i po drugiej wojnie światowej.

EN

Gubin is a town lying on the border of Slask and Dolne Luzyce, which at first belonged to Poland, then to the Silesian princes (up to 1368), next to Bohemia, and from 1526 to the Habsbourgs. Once, a homogeneous urban formation, at present Gubin and Guben are two agglomerations lying on the border of Poland and Germany. During the centuries it was a single town, with one main town square, constituting its heart, with a coherent communication system and division into separate districts of a different building character and functions. The history of the town ended when the Second World War broke out. As a result of the Poczdam Agreement, among other things, the terrains lying east of the Nysa Łużycka river were incorporated into Poland. The Polish town of Gubin was created here out of the town tissue destroyed in 80%. The German Guben deprived of the east terrains, i.e. the original town, develops in the area of the former industrial district, with no town centre.