Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Suburbanizacja, jej skutki i postrzeganie

Sobczak-Rzewnicka Maja, Haupt Patrycja

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

126--137

PL

Artykuł dotyczy problematyki suburbanizacji, jej konsekwencji oraz postrzegania jej przez osobyz różnych grup społecznych. Na podstawie literatury przedmiotu, badań in situ oraz sondaży internetowychpoddano analizie wpływ pochodzenia, wieku i innych czynników na postrzeganie urbanizacjiprzedmieść. Pozwoliło to na ustalenie możliwych płaszczyzn, na które należy zwrócić uwagę przy rozwojuobszarów podmiejskich.

EN

The article deals with the issue of suburbanization, its consequences and the perceptions of people from different social groups. On the basis of the literature on the subject, in situ research and Internet surveys, the influence of origin, age and other factors on the perception of suburbanization was analyzed. This made it possible to identify possible areas to pay attention to in suburban development.

2

The restitution of Garbary, Cracow’s largest suburb, after the destruction caused by the invasion of archduke Maximilian Habsburg in 1587

Petrus K.

Technical Transactions

|

2018

|

Vol. 115, iss. 11

39--52

EN

This paper presents an outline of the history of spatial transformations of Cracow’s largest suburb in the years 1587–1655. So far, this topic has not been given due attention and the published works only present the history of Garbary up to the invasion of Archduke Maximilian Habsburg in 1587. However, the siege of Cracow by supporters of the representative of the House of Habsburg, who aspired to the throne, closed an extremely successful stage in the history of the suburb, and the liquidation of existing buildings forced its residents to undertake a quick and intensive reconstruction. Furthermore, the paper contributes to further research into the suburb’s development at the end of the 16th century and in the first half of the 17th century, thus filling a considerable gap in research on the development of the urban system of Cracow.

PL

W niniejszym artykule przedstawiono zarys historii przemian przestrzennych największego krakowskiego przedmieścia w latach 1587–1655. Tematowi temu nie poświęcono dotąd należnej uwagi, a opublikowane prace przedstawiają historię Garbar jedynie do najazdu arcyksięcia Maksymiliana Habsburga w roku 1587. Tymczasem oblężenie Krakowa przez zwolenników habsburskiego pretendenta do tronu zamknęło niezwykle pomyślny etap w dziejach przedmieścia, a dokonana wówczas likwidacja zabudowy zmusiła jego mieszkańców do szybkiej i intensywnej odbudowy. Artykuł stanowi również przyczynek do dalszych badań nad zabudową przedmieścia pod koniec XVI i w pierwszej połowie XVII stulecia, wypełniających istotną lukę w aktualnym stanie wiedzy o rozwoju urbanistycznym krakowskiego zespołu miejskiego.

3

Analysis of the 15th- and 16th-century building development of the western suburbs of Cracow as an example of research into the lost architecture of the town

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

155--166

EN

In this article an attempt has been made to answer the question to what extent the use of exclusively traditional, archival research methods enables us to determine typical town-planning and architectural features of the 15th- and 16th-century residential development of the western suburbs of Cracow, including the iuridica of Garbary. After developing that historically valuable area, forming today a part of the city centre (Śródmieście) marked by Łobzowska, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego streets and Mickiewicza i Słowackiego avenues, no material traces have remained – the old city suburbs were completely destroyed in the times of the Swedish invasion, the written sources have proved to be meagre, no iconographic sources exist, while the urban residential development erected in place of iuridica in the second half of the 19th and the beginning of the 20th centuries does not allow us to conduct extensive archaeological research.

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na ile użycie wyłącznie tradycyjnych, opartych na analizie materiałów źródłowych, metod badawczych umożliwia określenie charakterystycznych cech urbanistycznych i architektonicznych piętnasto- i szesnastowiecznej zabudowy mieszkalnej zachodnich przedmieść Krakowa, w tym dawnej jurydyki Garbary. Po zagospodarowaniu tego niezwykle cennego historycznie obszaru, stanowiącego dziś fragment Śródmieścia zakreślony ulicami Łobzowską, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego oraz Alejami Mickiewicza i Słowackiego, nie pozostały bowiem jakiekolwiek ślady materialne – dawne przedmieście zostało całkowicie zniszczone w czasie najazdu szwedzkiego, źródła pisane są skąpe, brak jest źródeł ikonograficznych, a wzniesiona w miejscu jurydyki w drugiej połowie XIX i na początku XX stulecia wielkomiejska dzielnica mieszkalna nie pozwala na przeprowadzenie kompleksowych badań archeologicznych.

4

Suburbia – ekoidee a praktyka

Kępkowicz A.

Zieleń Miejska

|

2013

|

Nr 3

42-43

PL

Suburbia wydają się predystynowane do wprowadzania w nich rozwiązań proekologicznych. W kształtowaniu ich sieci osadniczej zastosowanie mogą znaleźć dostępne w ostatnich latach technologie oraz projekty przestrzenne, oparte na ekoideach. Nasila się tendencja do zmiany miejsca zamieszkania z obszarów zurbanizowanych na tereny podmiejskie. Wybór ten podyktowany jest najczęściej czynnikami ekonomicznymi oraz chęcią przebywania w zdrowszym środowisku. Pojawia się jednak pytanie: jak powinna się wyglądać relacja między człowiekiem a środowiskiem w projektowanych przestrzeniach suburbiów?

5

Największe przedmieście Krakowa. Zarys rozwoju przestrzennego Garbar. Część I

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

139--151

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie historii rozwoju urbanistyczno-architektonicznego Garbar, największego przedmieścia Krakowa. Osada ta, o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, już w połowie XIV wieku cieszyła się własną samorządnością, a przyjęta nazwa odzwierciedlała stopień jej specjalistycznego uprzemysłowienia. W XVI wieku Garbary stały się u najlepiej rozwiniętym krakowskim przedmieściem i jednym z ważniejszych ośrodków produkcyjnych w Małopolsce. Pierwsza część artykułu obejmuje okres rozwoju przedmieścia od wczesnego średniowiecza, a więc od czasu powstania pierwszych zdefiniowanych układów osadniczych na tym terenie, do końca XIV wieku.

EN

This paper presents the history of architectural and urban development of Garbary (Tanner’s Suburb), the largest suburb of Cracow. This early medieval settlement in the middle of the XIVth century had its own local-government; its name reflected the level of industrial specialization. In the XVIth century Garbary became the most advanced suburb of Cracow and one of the most important production centers in Malopolska region. The first part of this article presents the history of urban development in the area of Garbary from the early medieval period, since the first defined settlement systems were created, till the end of the XIVth century.

6

Największe przedmieście Krakowa. Zarys rozwoju przestrzennego Garbar. Część II

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

153--163

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie historii rozwoju urbanistyczno-architektonicznego Garbar, największego przedmieścia Krakowa. Osada ta, o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, już w połowie XIV wieku cieszyła się własną samorządnością, a przyjęta nazwa odzwierciedlała stopień specjalistycznego uprzemysłowienia terenu. W wieku XVI Garbary stały się u najlepiej rozwiniętym krakowskim przedmieściem i jednym z ważniejszych ośrodków produkcyjnych w Małopolsce. Druga część artykułu obejmuje okres rozwoju przedmieścia od końca XIV wieku do najazdu szwedzkiego w 1655 roku.

EN

This paper presents the history of architectural and urban development of Garbary (Tanner’s Suburb), the largest suburb of Cracow. This early medieval settlement in the middle of the XIVth century had its own local-government; its name reflected the level of industrial specialization. In the XVIth century Garbary became the most advanced suburb of Cracow and one of the most important production centers in Malopolska region. The second part of this article presents the history of urban development in the area of Garbary, from the end of the XIVth century up to Swedish invasion in 1655.

7

Przekształcenia struktur przestrzennych małych miast Wielkopolski. Wybrane zagadnienia na przykładzie Buku i Stęszewa

Graczyk R.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2008

|

T. 4, cz. B

60--72

PL

Przemiany cywilizacyjne i ekonomiczne, takie jak: rozwój demograficzny, komunikacyjny, gospodarka rynkowa, wpływają znacząco na zmiany przestrzenne polskich małych miast. Nowe tendencje rozwojowe powodują, że dawny hierarchiczny system miasta z dominującym śródmieściem pełniącym rolę centrum ulega przekształceniom. Przestrzeń śródmiejska zaczyna podlegać stagnacji w związku z aktywizacją przestrzeni podmiejskiej, która charakteryzowała się zawsze wolniejszym rozwojem. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w miastach znajdujących się w strefie oddziaływania dużej aglomeracji miejskiej.

EN

The civilization and economical changes connected with such elements as demography, communication system and market economy influence spatial alterations within the polish small towns. New development tendency decreases importance of the town centre: in that part of the town there is a development stagnacy, contrary to the suburban areas that are developping intensively. This trend particularly is to be seen in the agglomeration zones.

8

Zagadnienie spoistości przedmieścia

Kozaczko M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2007

|

Z. 9

31-42

PL

Współczesne miasta są obarczone syndromem elephantiasis: ich nadmierny rozrost wynika między innymi (a może przede wszystkim) ze stosowanych dziś systemów i środków komunikacji. Tymczasem podstawą właściwej skali miasta jest komunikacja piesza. Wszelkie wartościowe cechy miejskości, takie jak zwartość i ciągłość tkanki, proporcje przekroju wnętrza ulicznego, a także swego rodzaju gęstość informacyjna to przecież „odlew" skali ludzkiej, z jej charakterystycznymi limitami percepcyjno-kompozycyjnymi. Dostępność piesza, stanowiąca o funkcjonalnej atrakcyjności przestrzeni publicznej, ma jeden nieprzezwyciężalny mankament, jakim jest niewielki zasięg: obszar czasoprzestrzeni dostępnej pieszo. Zasięg ten wyznaczył wielkość europejskiego miasta, pojmowanego jako system przestrzeni intensywnie i wspólnie eksploatowanej w bezpośrednich kontaktach społecznych. Przestrzeni, którą wyżej wymienione cechy definiują implicite jako spoistą. Upowszechnienie komunikacji kołowej spowodowało, że przestrzenie publiczne zaczęły być adaptowane do skali samochodu. Jego nieograniczony - w porównaniu z komunikacją pieszą- zasięg przyczynił się do tego, że dotychczasowa samoregulacja wielkości miasta utraciła dotychczasowy sens. Model spoisty ustąpił miejsca modelowi ekspansywnemu. Jednakże rosnące koszty ekonomiczne i społeczne zjawiska sprawi każą bliżej przyjrzeć się statusowi współczesnych przedmieść. Przedmiotem niniejszego artykułu jest kwestia charakteru struktury współczesnego przedmieścia, a zwłaszcza jego wielkości uzależnionej od pola oddziaływania centrum.

EN

Evolving means of transportation caused adaptation of public space in cities to the scale of the car. It's unlimited range (in comparison with pedestrian traffic) contributed to the disapeareance of the city size self-regulation. A dispersional design paradigm squeezed the compact model of the city out of the town planning methods. However, increasing social and economic costs of the city-sprawl require looking into the matter of contemporary suburbs. The urban sprawl is usually associated with the idea of unsuitable development. It depends on numerous simultaneous processes which make it difficult to deal with. The paper discuss the spatial problems of the structure of modern suburbs. The size of the suburbs, the gravitational field of the centre is a matter of especial importance. The methodological approach presented here combines two steps. The first one deals with the spatio-temporal database, using a grid to store the needed information. The second step deals with quantification of the sprawl. The construction of the database stresses different questions which have to be answered and validated. Nevertheless, using vector or raster mode, we can solve problems of extra energy consumption using precise physical indicators.

9

Współczesne przekształcenia małych miast Wielkopolski : wybrane zagadnienia

Graczyk R.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2007

|

Z. 9

59-73

PL

Współczesne przemiany cywilizacyjne, takie jak globalizacja, gospodarka rynkowa oraz znaczenie czynnika ekonomicznego, wpływają znacząco na zmiany przestrzenne polskich miast niezależnie od ich skali. Tendencje do rozwoju układów policentrycznych powodują, że dawny hierarchiczny system miasta policentrycznego z dominującym śródmieściem pełniącym funkcje centrum ulega zmianie. Aktywizuje się przestrzeń podmiejska, która dotychczas charakteryzowała się słabym rozwojem, natomiast przestrzeń śródmiejska zaczyna podlegać stagnacji. Zjawisko to jest szczególnie widoczne w przypadku małych miast znajdujących się w strefie oddziaływania dużej aglomeracji miejskiej.

EN

Nowadays the big problem is drop quality of space in small town cause by rising global-isation and economic conditions. The main criterion in this article is estimate for existing values, the protection of the historical structure, monument groups and revalorisation buildings. The small towns are need innovations and investments places for a continuity structure and creation a good landscape. The research concentrates on the problem of change and development of structure in nowadays small towns. It was taken a trial of finding the answer to the question about identity place and the role small towns which have historical, cultural and modern value.

10

Civitas i suburbium a czas i moda

Solska M.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka

|

2006

|

Z. 6

105-111

PL

Migracja ludności miast końca XX wieku, opuszczającej zatłoczone, uciążliwe pod względem ekologii i niewydolne komunikacyjnie centra, jest nakierowana na ich obszary obrzeżne oraz strefy ościenne wobec granic administracyjnych, zwane podmiejskimi. To tereny zazwyczaj słabiej zabudowane, lub wymagające intensywnej środowiskowej i kulturowej rekultywacji, wcielone decyzjami administracyjnymi w strefy historycznie ukonstytuowanych przedmieść. Różnorodność konfiguracji nowych dzielnic - suburbiów istniejącego civitas, wyzwala niekończącą się dyskusję na temat sposobu zagospodarowywania terenów osiedli, zespołów zabudowy jednorodzinnej, miast-ogrodów, miast-satelitów, tworzących aglomeracje miejskie oraz inne formy współczesnego osadnictwa. A centrum miasta wraz z suburbiami to symbol historycznego i cywilizacyjnego dorobku pokoleń -jego image, kształtowany przez funkcjonalizm miasta, ład przestrzenny, harmonię i świadomą estetykę miejsc, sylwety i panoramy.

EN

Current, final of XX c. - migration population of the town, witch leave that towns: crowded, drudging ecological and inefficient of communication, is direct to border space of the city and bordering zone before of the administrative town border line. This are zones of the historic established suburbs. This ground are weak builder and demand intensive environment and cultural reconstruction. Varied of configuration news quarters - suburbs of the cavities, release permanent discussion about the contrive put in working order of the housing estates, residential quarters, town - gardens, town - satellites, and other. And -the town - city, cavities with his suburbs are the symbol of historic and civilization output of the generation; image for character, view, panorama, spatial order, harmony and aesthetic of the places.

11

Zrównoważona rehabilitacja przedmieść - powrót do kultury europejskiej

Kosiński W.

Architektura Krajobrazu

|

2002

|

nr 1-2

13-21

EN

Outskirts surrounding towns in post-communist East Europe, represent most deteriorated landscape, more destructed then townscape, villages and open landscapes. However transformation in this region since 1989 brings several positive features in space, but unfortunately outskirts and provincial landscapes present not cultural landscape, but chaotic, nomans land without identity. Restoring this areas is exceptionaly difficult, because they are huge and complex. But province is most significant indicator of quality in the country - social, economic and last but not least - aesthetic. So the way from postcommunist East Europe towards free United Europe, goes through this rehabilitation. In our outskirts and province there are several factors - elements of space, which spoil the cultural landscape. This elements need reparation, which opens a great chance - reeuropeisation the East. 1/Housing-communist modelI; blocks, and extensive, chaotic houses, covering areas between towns and villages. 2/ Housing -postcommunist modell; pseudo-American condominiums collective or row houses, intensive, buttotaly cut of from urban or rural structures. 3/ Market buildings; as well pseudo-American modell, located far from urban centres, brutaly dominating landscape, as blocks of flats built in communism. 4/ Market areas, "stock markets" where people sell cars, or green products. This are mainly primitive large squares without landscape values. 5/ Traffic lines, areas and facilities, as motorways check-in centres, airportrs, and harbours. 6/Agriculture areas, mainly turned from natural growing culture, into semi-industrial production using pesticides, concentrated in monotonous green houses, also without landscape values. 7/ Parks and forest areas dominated with meadows, trees and water, as well gardens and cemeteries. Green terrains play double role: at first they serve as ecological sources for nearby towns, eg. circular green belts and diagonal natural corridors offering fresh air and supplay of salubrious waters; secondly they are used for numerous types of health service, recreation, spacy sports, and tourism. Conclusions. 1. Traditional, classical European town means harmonious "Gestalt" of built up area, and clear edge between it and open surrounding. Eventual "fringes" are logical urban or rural settlements with identity and beauty. This model still exists in leading Westeuropean countries. 2. Communism together with false interpretation of Modern Movement occured with blocks of flats surrounding towns, and with uncontrolled dispersion of chaotic family-houses, around towns in open landscape. 3. Postcommunism during first decade of transformation in Easteuropean countries occures in suburbs with pseudo-American concepts oriented for fast money only, not for quality of landscape. 4. The most logical idea for better future of cultural landscapes in suburbs, fringes, outskirts and province is rehabilitation according to evergreen pattern of European town-and-land-scape design. It has double advantage: it will make the landscape more efficient and beautiful, also it will be significant prove that standards in East European countries become closer to these in United Europe.

12

Zielone przedmieścia Śląska (plany zagospodarowania przestrzennego jako narzędzia kreowania wartości krajobrazowych)

Strabel W., Włodarczyk J.

Architektura Krajobrazu

|

2002

|

nr 1-2

22-35

EN

The quality of the area in which we live can be determined in relation to suburban zones putting forward the problem how to reconcile the growing attractivity for investments in suburban areas with those still green open spaces, so far without any investments, without reducing their natural and landscape values? how to develop without any devastations? Such is our proposal of setting up a programme to develop those areas adjacent to towns. We want to illustrate this by examples of solutions in the Upper Silesian Municipal Area. The most important matter is to set up new landscape standards, new spatial Values referring to classical ideas of upgrading our towns, so that they might come up to modern times and a harmonious development. As a tool for such a planning may serve detailed and general plans of towns as a legal basis of their creation, the final effect being not only the health of their inhabitants, but also attractive outskirts of these human settlementst. Studies which have been undertaken indicate distinctly the necessity of cooperation and solidary endeavour of all the participants in this creative process, i.e. the shaping of suburban zones.

13

Przedmieście w mieście zwartym

Schneider-Skalska G.

Architektura Krajobrazu

|

2002

|

nr 1-2

82-87

EN

Modern and future cities, as a basic place of habitation for most people, create a sociological, special and ecological problem. Around 1900 only 10% of people lived in them, currently this number reaches 50%, and after 2005, the inhabitants of cities will consist of 2/3rds of earth's population. Whole regions are subjected to further movement to cities and an increase in the number of city dwellers, especially in big cities, allowing the highest possibilities of finding work and social promotion. Extreme examples of giant cities are in South America, Asia or Africa. It seems that the 21st century will not bring revolutionary changes in the process of shaping and infrastructure of the cities. New cities will not be created, we will be solving old problems in old cities. And those basic problems will be a clean environment (air, water, soil, communication, contact with nature and a need for flats, in various proportions. Cities which offer an appropriate number of flats will have to modernize them, offering better and better living conditions, which means in developed and rich societies a healthy environment, contact with nature, good public transport and high esthetical values, but also the possibility of choice. All those actions can be carried out by various means. A discussion on the subject of directions of development of cities and at the same time the role of suburbs is not ended.