Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Ochrona ciepłolubnych siedlisk marginalnych na Miechowszczyźnie a rozwój zrównoważony

Musiał Kamila, Grygierzec Beata

Polish Journal for Sustainable Development

|

2019

|

T. 23, cz. 1

41--48

PL

Miechowszczyzna stanowi region typowo rolniczy i rozpościera się w północnej części województwa małopolskiego. Ze względu na unikatowe walory przyrodnicze znajdują się tam liczne obszary Natura 2000 oraz rezerwaty przyrody. Obejmują one ciepłolubne zbiorowiska roślinne zaliczone do pięciu klas roślinności, stanowiących tam siedliska marginalne, ulokowane na obrzeżach licznych, z reguły niewielkich pól uprawnych.

EN

Miechowszczyzna is a typically agricultural region, spreading in the northern part of the Lesser Poland Voivodship. Due to its unique natural values, in this region locate numerous areas of Natura 2000, as well as nature reserves. They include thermophilic plant communities classified into five classes of vegetation, which are habitats of marginal lands, located there in the outskirts of usually small farmlands.

2

Monitoring obszarów chronionych Dolnej Wisły

Szatten D. A., Czerebiej Z.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

19--24

PL

Celem badań było określenie ilościowej i jakościowej oceny stanu wód na obszarach chronionych dolnego odcinka Wisły. Badania obejmowały analizę sieci monitoringu wód powierzchniowych płynących w zlewni Dolnej Wisły w cyklu wodnym 2010-2015. Podmiot badań stanowiła Dolna Wisła na odcinku od Zbiornika Włocławskiego (km 675) do ujścia rzeki do Zatoki Gdańskiej (km 941). Do najważniejszych rezultatów przeprowadzonych badań zaliczyć można: analizę kompletności sieci monitoringu wód Dolnej Wisły w świetle obowiązujących aktów prawa krajowego i europejskiego oraz dokonanie kwantyfikacji osiągniętych ocen stanu / potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego. Wyniki mają służyć racjonalnemu gospodarowaniu wodami w dorzeczu, rozpoznaniu presji ze strony gospodarki komunalnej, przemysłu, rolnictwa oraz presji hydromorfologicznej. Zakres (ilościowy i jakościowy) sieci monitoringowej wód powierzchniowych Dolnej Wisły jest wystarczający do określenia ich stanu, zgodnie z aktualnymi wymaganiami prawa.

EN

The main aim of the research was to determine the quantitative and qualitative assessment of the condition of surface waters in the protected areas of the Lower Vistula River. The research included the analysis of the surface water monitoring network in the Lower Vistula catchment area in the water management cycle 2010-2015. The research subject was Lower Vistula on the section from the Wloclawek Reservoir (km 675) to the estuary of the river to the Gdańsk Bay (km 941). The most important results of the conducted research include: the analysis of the completeness of the Lower Vistula water monitoring network in the light of the existing Polish and European laws and the quantification of achieved assessments of ecological status / potential and chemical status. The results can be used for the rational management of basin’s water, recognizing the pressure from the municipal utilities, industry, agriculture and the hydromorphological pressure. The range (quantitative and qualitative) of the surface water monitoring network of the Lower Vistula is sufficient to determine their state, in accordance with the current requirements of the law.

3

Comparison of Ichthyofauna composition in two estuarine lakes: Ptasi Raj and Mikoszewskie located in the Natura 2000 site “Ostoja w Ujściu Wisły

Kuczyński T., Pieckiel P.

Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku

|

2018

|

Vol. 33, No. 1

119--127

EN

The purpose of the following studies was to get knowledge about the composition of the ichthyofauna of two estuarine lakes: Mikoszewskie and Ptasi Raj in the Natura 2000 area “Ostoja w Ujściu Wisły” (PLH220044), located within the delta estuary created by two channels of the Vistula river: Wisła Śmiała and Przekop Wisły, reaching the Gulf of Gdańsk. Despite the research conducted on the existing flora and fauna in both nature reserves, the ichthyofauna of the lakes has not been studied so far. In order to determine as completely as possible the taxonomic composition and the quantitative structure of ichthyofauna, the different fishing gear was used: fyke nets, NORDIC multimash survey gillnets, minnow traps. In Mikoszewskie lake, there were caught a total of 774 fish representing 17 species. Higher fish number in catches, with a comparable effort applied, were recorded on the Ptasi Raj lake, where a total of 2032 fish representing 16 species were captured. Out of all 26 species found, only 9 of them were found in both water reservoirs. As it transpires from the above data, both lakes, despite seemingly similar location, due to different hydrological conditions, clearly differ in terms of the structure of inhabiting ichthyofauna. Based on the analysis of the results of conducted fish catches, it can be concluded that the ichthyofauna of the Mikoszewskie Lake is characteristic for freshwater habitats, whereas in the waters of the Ptasi Raj lake, fish populations depend on a permanent connection with the estuary waters of the Wisła Śmiała channel.

PL

Celem poniższej pracy było poznanie składu ichtiofauny dwóch jezior Mikoszewskiego i Ptasi Raj znajdujących si w obszarze Natura 2000 „Ostoja w Ujściu Wisły” (PLH220044), położonego w obrębie estuarium utworzonego przez ramiona Wisły, Śmiałej i Przekopu Wisły uchodzące do Zatoki Gdańskiej. Pomimo prowadzonych w tym obszarze badań flory i fauny, ichtiofauna znajdujących się w nich jezior nie była do tej pory poznana. W celu jak najbardziej pełnego określenia składu taksonomicznego oraz struktury ilościowej ichtiofauny zastosowano różne narzędzia połowowe: żaki, wielopanelowe sieci typu NORDIC oraz pułapki narybkowe. W jeziorze Mikoszewskim, odłowiono łącznie 774 ryb reprezentujących 17 gatunków. Wyższe liczebności ryb w połowach, przy porównywalnym nakładzie odnotowano na jeziorze Ptasi Raj, gdzie odłowiono łącznie 2032 ryb reprezentujących 16 gatunków. Ze wszystkich 26 stwierdzonych gatunków tylko 9 z nich występowało w obu zbiornikach. Oba jeziora, pomimo wydawałoby się podobnego położenia, na skutek odmiennych uwarunkowań hydrologicznych, wyraźnie się różnią pod względem struktury zamieszkującej je ichtiofauny. Na podstawie analizy wyników przeprowadzonych połowów można stwierdzić, że ichtiofauna jeziora Mikoszewskie jest charakterystyczna dla siedlisk słodkowodnych, natomiast w poddanym wpływowi wód słonawych jeziorze Ptasi Raj, populacje ryb są zależne od stałego połączenia z wodami estuarium Wisły Śmiałej.

4

Gdy sąsiadem jest nietoperz : warunki eksploatacji wapieni na terenach chronionych

Pawłowska A.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2016

|

nr 6

32--37

PL

Występowanie złóż na obszarach chronionych, tj. w parku krajobrazowym czy leżących w bezpośrednim sąsiedztwie rezerwatu przyrody i obszarów Natura 2000, nie wyklucza prowadzenia eksploatacji, pod warunkiem utrzymania w należytym stanie występujących w nich cennych elementów przyrody. Przykładem jest tu KW Czatkowice.

5

Ochrona przyrody oraz aspekty prawne udostępniania turystycznego obszarów chronionych

Lebensztejn M. A.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 1

168--178

EN

Protected Areas are a part of the global nature protection system. More and more frequently they become a primary destination for individual and organized tourism. However, one should have in mind that tourism is one of the primary problems in environmental protection activities. The article presents the elementary legal fundamentals of nature conservation in Poland, regulatory forms of nature protection and the aspects of making Protected Areas accessible to the tourists.

6

Działalność gospodarcza parków narodowych w Polsce

Zbaraszewski W.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 2

249--258

PL

Celem artykułu jest analiza możliwości prowadzenia przez polskie parki narodowe działalności gospodarczej jako źródła przychodów. Zagadnienie to jest relatywnie mało rozpoznane w polskiej literaturze przedmiotu3. W artykule wskazano na okoliczności uniemożliwiające osiąganie przez parki narodowe bezpośrednio przychodów z prowadzenia działalności gospodarczej, tym samym dowodząc iluzoryczności zapisów związanych z tym zagadnieniem w znowelizowanej ustawie o ochronie przyrody. W opracowaniu wykorzystano materiały źródłowe w postaci opracowań Głównego Urzędu Statystycznego, danych Ministerstwa Środowiska oraz Najwyższej Izby Kontroli. W celu możliwie wszechstronnego i obiektywnego przedstawienia wieloaspektowej problematyki wykorzystano właściwą tematycznie literaturę przedmiotu oraz akty prawne.

EN

The primary funding source for national parks in Poland, as elsewhere in the world, is the public budget, donations in particular. Due to limitations of public funds, a chance to increase funding for national parks could be found in market sources, including the income from the economic activity. A record about the business opportunities for national parks was present in the revised Nature Conservation Act. The aim of the article is to analyse the current situation of business opportunities for Polish national parks. The article indicated the circumstances which prohibit the direct conduct of economic activities by Polish national parks.

7

Parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu – nowe rozwiązania prawne

Fogel A.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2016

|

No 261

103--119

PL

Spośród form ochrony przyrody, ustanawianych zgodnie z Ustawą z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody [tekst jedn. Dz. U. 2015 poz. 1651 ze zm.] szczególne znaczenie w systemie prawnym ochrony krajobrazu odgrywają parki krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu. Po pierwsze, obejmują one znaczne obszary. W doktrynie prawa administracyjnego tradycyjnie przyjął się podział na obszarowe formy ochrony przyrody, tj. parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty przyrody, obszaru chronionego krajobrazu i obszary należące do sieci Natura 2000) oraz formy indywidualne, a więc zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne i pomniki przyrody [Lipiński 2010, s. 236; Rakoczy 2009, s. 30; Trzcińska 2009, s. 161]. Za wyodrębnieniem indywidualnych form ochrony może przemawiać m.in. to, że ustawodawca nie przewidział dla tych form ochrony sporządzania planu ochrony ani też tworzenia wokół nich otuliny. W nowszej literaturze podejmuje się jednak próby innej kategoryzacji form ochrony przyrody – można przywołać m.in. podział zaproponowany przez Kistowskiego na formy: wielkopowierzchniowe (parki narodowe i krajobrazowe oraz obszary chronionego krajobrazu) oraz małoobszarowe – czyli pozostałe, przy czym pomniki przyrody z reguły powinny być traktowane jako formy punktowe [Kistowski 2009, s. 27].

EN

The aim of this article is the review of new regulations related to two types of nature conservation forms according to Polish Nature Protection Law: landscape parks and areas of landscape protection. The last amendments provided by “Landscape Protection Law” in 2015, according to these areas more concerned into landscape protection issues. They have also changed the competences of public authority. The most valuable landscapes require special legal measures – such as creation of “landscape protection zones”. Furthermore, self-government administration at voivodeship level is entitled to introduce prohibitions which apply to protected areas.

8

Preferencje form turystyki w obszarach chronionych

Dębowska-Mróz M.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2016

|

R. 17, nr 6

1657--1662

PL

W artykule zaprezentowano istotne aspekty dotyczące funkcjonowania turystyki w obszarach chronionych, wymagania i oczekiwania turystów. Przedstawiono w nim również uzyskane wyniki badań ankietowych dotyczących świadomości turystów w zakresie turystyki zrównoważonej oraz zaprezentowano analizę uzyskanych wyników badań ankietowych zrealizowanych w Radomiu.

EN

The article presents the essential aspects concerning the functioning of tourism in protected areas, requirements and expectations of tourists. It presents the obtained results of the survey on the awareness of the tourists in the field of sustainable tourism and presents an analysis of the results of surveys carried out in Radom.

9

Ocena ruchu turystycznego w parku krajobrazowym Puszczy Knyszyńskiej

Sawicki B., Kobyłka A.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 4

243--252

PL

Celem niniejszego opracowania jest ocena ilościowa oraz jakościowa ruchu turystycznego w Parku Krajobrazowym Puszczy Knyszyńskiej.

EN

Researches on tourist traffic in landscape parks is very important, due to the level conservation level of the areas, and because of the educational and recreational functions accessible to the society, especially to the young people. The elaboration presents a qualitative and quantitative study of touristic traffic in Knyszyn Forest Landscape Park, between 1989-2010. The analysis of the data shows that this protected area was visited by 72 989 tourists over 22 years. Generally the number of visitors there is rising, and the largest group of the visitors are children. It has been noted, that there is a big quantitative variation between respective sociological segments of tourists. It follows a need to deepen research, standardize methodology of the research on tourist traffic in landscape parks.

10

Ensuring the sustainable development in protected areas in Slovakia

Lencsésová Z., Gajdošík T., Gúčik M.

Ekonomia i Środowisko

|

2015

|

nr 4

124--137

EN

The aim of this article is to examine the ensuring of sustainable tourism development in protected areas in Slovakia by the analysis of implemented innovations and priorities of destination management organizations.

SK

Cestovný ruch patrí v chránených územiach k významnej hospodárskej činnosti a je dôležitým zdrojom zamestnanosti, pretože rozvoj ostatných hospodárskych aktivít je v nich značne limitovaný. Rozvoj cestovného ruchu v nich sa musí uskutočňovať nielen tak, aby nepoškodzoval životné prostredie, ale v súlade aj s ďalšími princípmi udržateľného rozvoja – ekonomickým a sociálnym. Cieľom príspevku je preskúmať zabezpečovanie udržateľného rozvoja cestovného ruchu v chránených územiach na Slovensku prostredníctvom priorít manažérskych organizácií a analýzy uskutočnených inovácií.

11

Narzędzia planistyczne w gospodarowaniu wodami służące osiąganiu dobrego stanu wód w regionie wodnym Warty

Misiewicz M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2014

|

Nr 11

7--17

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie relacji oraz zakresu rzeczowego podstawowych dokumentów planistycznych w gospodarowaniu wodami, których wdrażanie służy osiągnięciu lub wspomaga osiągnięcie dobrego stanu/potencjału jednolitych części wód – podstawowych jednostek hydrograficznych wskazanych w Ramowej Dyrektywie Wodnej w oparciu, o które realizowane są poszczególne elementy procesu planowania tj. ocena stanu wód, wskazanie celów środowiskowych, wskazanie działań niezbędnych do osiągniecia tych celów, czy też ocena ryzyka nieosiągnięcia celów. Przedstawienie zakresu, hierarchii oraz relacji pomiędzy dokumentami planistycznymi tj. plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, warunki korzystania z wód regionu wodnego oraz zlewni ułatwi zrozumienie złożoności procesu planowania w gospodarowaniu wodami oraz zwróci uwagę na konieczność uwzględniania zapisów ww. dokumentów w ramach procedur prowadzonych m.in. w celu wydania pozwoleń wodnoprawnych.

EN

The article aims at presenting the relations and the subject area range of basic planning documents in water management, the implementation of which helps to achieve or supports the achievement of a good status/potential of unitary elements of water system – basic hydrographic units identified in Water Framework Directive. They serve as the basis for implementing particular elements of the planning process, i.e. assessing the water status, identifying the environmental aims, identifying the actions necessary to achieve these aims, or evaluating the risk of not achieving the aims. The presentation of the range, hierarchy and the relations between the planning documents, that is the water management plan in the river basin and the conditions of water use in the water area and the basin, will make it easier to understand the complexity of the planning process in reference to water management. It will also draw attention to the necessity of taking into consideration the above-mentioned docu-ments in the procedures carried out (inter alia) to issue legal permissions regarding waters.

12

Rola wskaźników biologicznych w ocenie jakości wybranych jednolitych części wód powierzchniowych na obszarach chronionych

Jodłowski A., Gutkowska E

Instal

|

2014

|

nr 10

66--70

PL

W pracy poddano analizie wskaźniki jakości wchodzące w skład elementów biologicznych stanowiących podstawę oceny stanu i potencjału ekologicznego wód powierzchniowych (rzeki, jeziora, zbiorniki zaporowe) na obszarach chronionych przeznaczonych do poboru wody na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 r. elementy biologiczne charakteryzowane są przez: fitoplankton, fitobentos, makrofity, makrobezkręgowce bentosowe oraz ichtiofaunę. Wody występujące na obszarach chronionych muszą spełniać także wymogi określone przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia.

EN

The study analyzed quality indicators included in the biological elements underlying the assessment of status and ecological potential of surface waters (rivers, lakes, reservoirs) in protected areas intended for the abstraction of water for public water supply for human consumption. In accordance with the Decree of the Minister of Environment of 9 November 2011, the biological elements are characterized by the phytoplankton, phytobenthos, macrophytes, benthic macroinvertebrates and fish fauna. Water occurring in protected areas must meet the requirements set out by the Minister of Environment of 27 November 2002 on the requirements to be met by surface water used for public water supply for human consumption.

13

Wykorzystanie analizy korespondencji w badaniach transgranicznego ruchu turystycznego w Wolińskim Parku Narodowym

Bąk I., Zbaraszewski W., Pieńkowski D.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 2

238--251

PL

Celem artykułu jest prezentacja wykorzystania wielowymiarowej analizy korespondencji do badania podróży turystycznych turystów polskich i niemieckich związanych z odwiedzinami Wolińskiego Parku Narodowego. Podjęto próbę wykrycia powiązań pomiędzy zmiennymi charakteryzującymi te podróże. Do obliczeń wykorzystano moduł Analiza korespondencji w pakiecie Statistica 10.0. W celu podwyższenia jakości odwzorowania przeprowadzono modyfikację wartości własnych według propozycji Greenacre’a. Ze względu na dość dużą liczbę wariantów analizowanych zmiennych zastosowano metodę Warda, która umożliwiła wyznaczenie powiązań pomiędzy wariantami zmiennych. Dodatkowo, dane zostały zobrazowane za pomocą metody twarzy Chernoffa, która umożliwiła zaprezentowanie różnic pomiędzy profilem preferencji statystycznego turysty niemieckiego i polskiego odwiedzającego Woliński Park Narodowy.

EN

There is still a small contribution of German tourists visiting Polish natural protection areas at Polish- German borderlands despite the border checks elimination in 2007. An example of protected areas in Poland located at the borderland is the Wolin National Park (WNP); the share of foreign visitors of the park including Germans, is still marginal (approx. 0.7%). The paper is aimed at presentation of the possibilities of using multiple correspondence analysis to study Polish and German tourists visiting WPN. At fi rst the travel preferences have been illustrated by the method of Chernoff faces. The specific objective of the research was to investigate relationship between variables characterizing German and Polish tourists. Also Ward’s method was applied because of the relatively large number of analyzed variable variants; it allowed indicating the links between the variants. The latter revealed 3 groups of tourists visiting WPN; two of them distinguished different nationalities. The calculations and graphical presentations of the results have been computed with Statistica software version 10.0.

14

Drogi a ekologia

Szafranko E.

Magazyn Autostrady

|

2013

|

Nr 8-9

22--27

PL

W naszym kraju istnieje wiele obszarów cennych przyrodniczo. Aby zachować je (przynajmniej częściowo) w nienaruszonym stanie, stworzono szereg przepisów mających na celu ich ochronę. Wiele z nich dotyczy działalności budowlanej. Obiekty budowlane, a szczególnie drogi łączące różne rejony kraju, mogą naruszyć równowagę ekologiczną obszarów chronionych. Realizując obiekty drogowe, zarówno inwestorzy, projektanci, jak i wykonawcy muszą spełnić szereg wymogów dotyczących ochrony środowiska. Muszą zwrócić uwagę na zastosowanie takich rozwiązań, które w jak najmniejszym stopniu szkodzą otaczającemu środowisku. W artykule przedstawiono interpretację pojęcia „ekologiczny”, wpływ dróg na środowisko na różnych etapach cyklu życia inwestycji oraz możliwości redukcji tych oddziaływań. Istotnym aspektem przygotowania inwestycji drogowych z ekologicznego punktu widzenia jest analiza wariantów projektowanych dróg. Przedstawione zostały kryteria, jakimi projektanci i inwestorzy powinni się kierować, realizując inwestycje drogowe.

EN

In Poland there are many areas of great natural value. In order to conserve them (at least partly) in an intact state, numeral regulations aiming at their protection have been developed. Many of them concern construction operations. Civil engineering structures, particularly roads connecting various regions, may affect the ecological balance of protected areas. During the road construction process, investors, designers and contractors have to conform to a range of requirements concerning environmental protection. They must apply solutions that are as least harmful to the environment as possible. The article presents the interpretation of the term “ecological”, the impact of roads on the environment at various stages of the investment’s life-cycle, as well as the possibilities of reducing this impact. The crucial aspect of preparing road investments from the ecological point of view is the analysis of several options for roads being designed. The criteria for designers and investors completing road investments have been presented.

15

Wartości krajobrazu okolic ujścia Prosny i problemy jego ochrony

Zaniewska H., Zaniewska M.

Architektura Krajobrazu

|

2013

|

nr 3

56--65

PL

W pracy przedstawiono krajobraz naturalny i kulturowy fragmentu Doliny Środkowej Warty w okolicy ujścia Prosny. Zwrócono uwagę na walory środowiska naturalnego, w tym występujące złoża geologiczne i podejmowaną eksploatację. Wnioski z prowadzonych badań służyć mają ochronie krajobrazu naturalnego i kulturowego uwzględniającą ideę zrównoważonego rozwoju.

EN

The paper presents a natural and cultural landscape of a fragment of the Central Warta River Valley near the mouth of the Prosna river. An attention was drawn to values of the environment, including existing geological deposits and taken exploitation. Conclusions of the research are to serve the protection of the natural and cultural landscape considering the idea of sustainable development.

16

Przestrzenna ocena niekorzystnych uwarunkowań gospodarowania na terenach rolniczych

Stankiewicz J., Mioduszewski W.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

T. 12, z. 4

239-256

PL

W Polsce produkcja rolna jest prowadzona na prawie 60% powierzchni kraju. Znaczna część tej działalności ma miejsce na terenach objętych różnymi formami ochrony lub wykazującymi niekorzystne warunki dla produkcji rolniczej. Stwarza to wiele ograniczeń dla intensyfikacji produkcji rolnej i zmniejsza konkurencyjność polskiego rolnictwa. Ograniczenia te mają różny charakter, różny też jest stopień ich dokuczliwości dla rolnika. Bardzo często utrudnienia różnego typu nakładają się w danym obszarze. Celem pracy jest próba przedstawienia przestrzennego rozkładu tych ograniczeń z zastosowaniem narzędzi GIS. Rozpatrywano takie elementy jak: gleby, tereny chronione z uwagi na wysokie walory przyrodnicze, mokradła, strefy ochronne zbiorników wód podziemnych itp. W końcowej części analizy sumowano różne oddziaływania na działalność rolniczą, wyznaczając rozkład przestrzenny uwarunkowań przyrodniczych i wynikających z ustanowionych stref ochronnych. Z analizy wynika, że najtrudniejsze warunki gospodarowania są w województwach: podkarpackim, lubelskim oraz w małopolskim (ponad 80% gruntów rolnych tych województw leży w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej). Najmniej niekorzystne warunki są w województwie kujawsko-pomorskim (około 53% powierzchni gruntów rolnych w obszarach o utrudnionej produkcji rolnej).

EN

The agricultural production in Poland is carried out on almost 60% of the country area. Much of this activity takes place in areas which are protected by law or the ones which had adverse natural conditions for agricultural production. This creates a number of restrictions for agricultural intensification. These limitations have a different character and different degree of nuisance for the farmer. Moreover, very often the difficulties of various types overlap in a given area. The purpose of this study was to present the spatial distribution of these limitations by using GIS tools. The most adverse conditions for farming were found in podkarpackie, lubelskie and małopolskie voivodships (over 80% of agricultural land there is situated in areas difficult for agricultural production) The least unfavourable conditions (53% of lands in areas of difficult agricultural production) were noted in kujawsko-pomorskie voivodship.

17

Możliwości eksploatacji złóż węglowodorów w obszarach chronionych

Uliasz-Misiak B., Winid B.

Wiadomości Naftowe i Gazownicze

|

2012

|

R. 15, Nr 3 (167)

4--7

PL

Obszary chronione obejmują około 32% powierzchni Polski. Eksploatacja węglowodorów w obszarach chronionych regulowana jest przepisami ustaw: ochrony przyrody, planowania i zagospodarowania przestrzennego, prawa ochrony środowiska i prawa geologicznego. Najbardziej restrykcyjne ograniczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej występują w obrębie parków narodowych i rezerwatów. Obowiązujące tam zakazy są obligatoryjne ujęte w katalogu zamkniętym. W parkach krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu zakazy są fakultatywne. Na terenach europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 nie wprowadza się zakazów, na tych obszarach system ochrony jest elastyczny, jego celem jest zachowanie przedmiotów ochrony we właściwym stanie. Spośród 360 udokumentowanych złóż węglowodorów, 28 złóż zlokalizowanych jest w obszarach parków narodowych i krajobrazowych. Na terenach objętych siecią Natura 2000 znalazło się 49 udokumentowanych złóż gazu ziemnego i metanu z pokładów węgla oraz 25 udokumentowanych złóż ropy naftowej (stan na 2006 rok). Obszary perspektywiczne występowania złóż węglowodorów obejmują znaczną część kraju, niektóre złoża mogą znaleźć się w obrębie obszarów chronionych. Problem ten dotyczy obszaru dwóch parków narodowych i trzydziestu trzech parków krajobrazowych.

EN

Natural protected areas cover about 32% of Polish territory. Exploitation of hydrocarbons in protected areas is regulated by the provisions of the laws on environmental protection, planning and spatial development, as well as environmental and geological law. The most restrictive limitations associated with business activities apply to national parks and nature reserves (including mandatory prohibitions included in exhaustive list). Within the parks and protected landscape areas bans are optional. Ecological network of protected areas in the territory of the European Union, Natura 2000, is very flexible and does not implement bans, though its purpose is to preserve the subject matter in proper condition. Of the 360 documented hydrocarbon deposits, 28 are located within national and landscape parks. In areas covered by the Natura 2000 network there were 49 documented natural gas and methane deposits (methane from coal seams), as well as 25 proven oil deposits (as of 2006). Potential areas of hydrocarbon deposits cover a large part of the country, while some of newly discovered deposits might be located within protected areas. Potential reserves can be located in areas covering two national and 33 landscape parks.

18

W zgodzie z NATURĄ 2000. Możliwość prowadzenia działalności górniczej na obszarach naturowych/chronionych

Ptak M., Kołacz-Ciesielska J.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2012

|

nr 1

56-63

19

Natura 2000 – the Opportunities and Dilemmas of the Rural Development within European Ecological Network

Bołtromiuk A.

Problemy Ekorozwoju

|

2012

|

Vol. 7, nr 1

117-128

EN

Protected areas are usually situated in the regions with large forests, small number of inhabitants (depopulation trends), poor soils, an insufficiently developed transport infrastructure and few enterprises. In such regions con-flicts concerning the management of natural resources are frequent and funds for development are scarce. The aim of this paper is to increase the knowledge of socio-economic processes that occur in rural communes cov-ered by the Natura 2000 network and of actions that ought to be taken to prevent self-governments from treating this form of protection as yet another fairly troublesome duty and costly task. It has been accepted that in order to prevent Natura 2000 from being perceived as nothing more than a system of injunctions and interdictions it is necessary to seek compromise solutions that are taking into account the arguments of both local communities and defenders of nature. An effective protection process cannot be ensured by the introduction of restrictions and interdictions alone. Problems connected with the protection of the treasures of Europe’s natural environment ought to be solved in a systemic and comprehensive way which would permit to simultaneously plan the creation of a protected area and the allocation of real funds needed for implementation of the strategy for its protection. The results presented in this paper should be seen as the first step – describing the starting point, which will be necessary to track the changes and analyze the influence of the Natura 2000 network on socio-economic devel-opment of rural areas in the future.

PL

Obszary chronione są zazwyczaj zlokalizowane tam, gdzie występują: duża lesistość, mała liczba mieszkańców, słabe gleby, a także niedostatecznie rozwinięta infrastruktura komunikacyjna oraz przedsiębiorczość. Na takich terenach często dochodzi do konfliktów na tle gospodarowania zasobami przyrodniczymi, niejednokrotnie bra-kuje także środków na rozwój. Celem artykułu jest pogłębienie wiedzy o procesach społeczno-gospodarczych, jakie zachodzą w gminach objętych siecią Natura 2000 oraz o działaniach, które należy podjąć, aby samorządy nie traktowały Natury 2000 w kategoriach kolejnego, dość kłopotliwego i kosztownego w realizacji obowiązku. Przyjęto założenie, że chcąc, aby Natura 2000 nie była odbierana tylko jako system zakazów i nakazów należy dążyć do kompromisowych rozwiązań uwzględniających argumentację zarówno lokalnych społeczności, jak i obrońców przyrody. Efektywnego procesu ochrony nie da się kreować wprowadzając jedynie ograniczenia i zakazy. Problemy ochrony ogólnoeuropejskich dóbr przyrody powinny być zatem rozwiązywane w sposób sys-temowy i kompleksowy, tak aby równolegle z powstaniem obszaru ochrony planować realne środki na jego faktyczną ochronę. Prezentowane tu rozważania i wnioski należy traktować jako wstępny etap badań, rejestrujący stan wyjściowy niezbędny w przyszłości do obserwowania zmian i analizy wpływu sieci Natura 2000 na rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich.

20

Jak to zrobili w Austrii? Eksploatacja a obszary chronione. Cz. 1

Kasztelewicz Z., Ptak M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2011

|

nr 3

74-76