Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wyznaczanie całkowitej zawartości węgla organicznego TOC w skałach łupkowych z wykorzystaniem profilowań geofizyki otworowej na przykładzie danych z basenu bałtyckiego

Waszkiewicz S., Karczewski J., Krakowska P., Jarzyna J.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 11

789--795

PL

Wyznaczenie całkowitej zawartości węgla organicznego (TOC) jest ważnym elementem procesu oceny skał łupkowych jako niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. TOC to podstawowy wskaźnik perspektywiczności skały. Jego pomiar w laboratorium przy zastosowaniu pirolizy Rock-Eval dostarcza jedynie informacji punktowej. Zwiększenie liczby próbek wiąże się ze znacznym wzrostem kosztów prowadzonych badań. W pracy dopasowano wybrane metody statystyczne do obliczania TOC w utworach syluru i ordowiku w basenie bałtyckim, wykorzystując profilowania geofizyki otworowej. Zastosowana metodyka pozwoliła na uzyskanie wartości tego parametru w sposób ciągły bez wzrostu kosztów prowadzonych badań. Wykorzystano aplikację TOC systemu GeoWin, będącą narzędziem do automatycznego obliczania zawartości węgla organicznego. Aplikacja ta stosuje metodę Passeya, a także znane z literatury wzory empiryczne, w których współczynniki zostały wyliczone na podstawie wielowymiarowych analiz statystycznych. Wykorzystano profilowania geofizyki otworowej, takie jak: spektrometryczne profilowanie gamma (K, U, TH), profilowanie gęstości objętościowej (RHOB), profilowanie porowatości neutronowej (NPHI) oraz profilowanie oporności elektrycznej w strefie niezmienionej (LLD). Analizie poddano także wyniki badań laboratoryjnych próbek z rdzeni wiertniczych z pięciu otworów leżących w obrębie syneklizy perybałtyckiej i wyniesienia Łeby, będących strukturalną częścią kratonu wschodnioeuropejskiego. Z punktu widzenia poszukiwania gazu w badanych profilach geologicznych interesujące są dwie formacje: sylurska (landower) formacja iłowców z Pasłęka z ogniwem z Jantaru w spągowej części oraz ordowicka (karadok/lanwirn) formacja iłowców z Sasina. W związku z położeniem otworów w obrębie różnych jednostek geologicznych akumulacja węglowodorów przebiegała w odmiennych warunkach, co odzwierciedla się w wyznaczonych na podstawie profilowań geofizyki otworowej parametrach. Obliczenia statystyczne wykonano dla badanych formacji w poszczególnych otworach. Wyznaczono również ogólne współczynniki równań dla analizowanego obszaru, pozwalające na szybką estymację całkowitej zawartości węgla organicznego.

EN

Calculations of total organic carbon (TOC) is one of the most important parts of interpretation in shale gas reservoirs and it is one of main indicators of perspective zones. Laboratory methods to measure total organic carbon such as Rock-Eval pyrolysis, give only the point data results. Increase in the number of samples causes a significant increase in the cost of surveys. This article fits the selected methods of total organic carbon determination based on well logging data, which allows to calculate TOC in all measured intervals without an increase in costs. In order to estimate TOC, different mathematical equations were used, such as that implemented in TOC application in the GeoWin system, which is a tool for automatic total organic carbon estimation based on the Passey method and other empirical equations. All factors were calculated using multidimensional statistical analysis made on well logs such as spectral gamma ray (K, U, TH), bulk density (RHOB), neutron porosity (NPHI), electric resistivity (LLD). Wells are placed in Poland, on the Łeba Elevation and the Peri-Baltic Syneclise, which is located on the onshore part of the Baltic Basin. The analysis was carried out on well logs and core data from five wells located within the Peri-Baltic Syneclise and the Łeba Elevation being a structural part of the East European Platform. The most perspective gas-bearing sediments are thought to be Silurian member of bituminous shales from Jantar and Ordovician level of the Sasino claystone formation, rich in organic matter. Due to the location of wells in different geological units, accumulation of hydrocarbons took place in different conditions, which is reflected in the calculated parameters. The Authors, using the calculations, have tried to fit the general coefficient of equations for the whole analyzed area, allowing for fast estimation of TOC.

2

Profilowanie gamma – przeliczanie jednostek

Bolesta F., Gałązka A.

Nafta-Gaz

|

2014

|

R. 70, nr 8

493--501

PL

W pracy omówiony został problem przeliczania wyników profilowania gamma, wykonanego sondami starego typu w jednostkach fizycznych, w postaci zliczeń na minutę – [cpm] (counts per minute) na standardowe jednostki profilowania gamma – [API] (American Petroleum Institute). Przeliczanie jednostek profilowania gamma jest efektem zapotrzebowania na reinterpretację wyników profilowań geofizyki otworowej z otworów odwierconych przed rokiem 1990, m.in. w celu poszukiwań gazu zamkniętego w łupkach (shale gas). Do przeliczenia jednostek wybrano odcinek formacji modryńskiej z otworu A, zlokalizowanego w synklinorium lubelskim, wykorzystując metodę reperów litologicznych. Dokonano także automatyzacji tego procesu poprzez utworzenie skryptu w języku Python, w programie Techlog (Schlumberger).

EN

The article presents the problem of gamma ray log units conversion. Gamma ray log was carried out using Soviet – type tools. The process of units conversion from counts per minute [cpm] into standard gamma ray units [API] was made. Recounting of gamma log units results from the need for the reinterpretation of old well logs (made before the 90’s), i.e. to find unconventional resources such as shale gas. A part of the Modryń formation in well A, which is located in the area of Lublin Synclinorium was chosen for units conversion. For the recounting the lithology benchmarks method was used. Automatization process was delivered by building up a PYTHON script in the Techlog program (Schlumberger).

3

Dobór parametrów petrofizycznych węglanowych skał zbiornikowych w celu podwyższenia dokładności wyznaczenia współczynnika nasycenia wodą

Jarzyna J., Krakowska P.

Nafta-Gaz

|

2010

|

R. 66, nr 7

547-556

PL

W artykule przedstawiono przeprowadzone analizy w celu podwyższenia dokładności wyznaczania współczynnika nasycenia wodą. Do obliczeń zostały wykorzystane wyniki badań laboratoryjnych oraz profilowania geofizyki otworowej z trzech otworów wiertniczych, zlokalizowanych w Tunezji, Brazylii i Kazachstanie. Zastosowano różne podejścia: równanie ciągłości przepływu Montarona, formułę Borai’a i Shell’a. Równanie ciągłości przepływu uwzględnia czynniki związane z ruchem mediów w przestrzeni porowej, natomiast formuły Borai’a i Shell’a uzależniają współczynnik cementacji tylko od współczynnika porowatości skały. Dobierano odpowiedni współczynnik zwięzłości skały, aby uzyskać niższe wartości współczynnika nasycenia wodą. Uzyskano zadowalające wyniki, co wskazuje jednocześnie na możliwość zastosowania badanych wzorów do interpretacji ilościowej w geofizyce otworowej.

EN

Analyses were carried out to improve water saturation determination for carbonate reservoirs. Results of the core samples analysis and well logs measurements from three wells located in three different geological settings were the basis for analysis. Three different approaches were used: connectivity equation by Montaron, Borai and Shell formula. Connectivity equation showed effect of medium flow in pore space. Borai and Shell formulas revealed only relationships between cementation factor and porosity. There was made an attempt to determine lower values of water saturation by selecting suitable cementation factor. The satisfactory outcomes were reached indicating possibility to improve well-logging interpretation.

4

Ocena typu zailenia w skałach piaskowcowo-ilastych na podstawie danych geofizyki otworowej - metoda wykresów krzyżowych

Bała M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2010

|

T. 36, z. 2

223-239

PL

W pracy przeanalizowano wpływ obecności frakcji ilastej na rejestrowane w otworach wartości profilowań geofizyki otworowej. Wykorzystując koncepcję przedstawioną po raz pierwszy przez Thomasa & Stiebera (1975), przeprowadzono obliczenia "odpowiedzi" sond w założonym modelu piaskowcowo-ilastym o zróżnicowanych miąższościach. Porównano wyniki modelowań z rzeczywistymi krzywymi, zarejestrowanymi w otworze J4 w interwale występowania utworów miocenu autochtonicznego. Wykonane wykresy krzyżowe na podstawie pomiarów sondą neutronową i gamma, gęstościową i akustyczną potwierdzają możliwość określenia zarówno typu zailenia, jak i poprawnej porowatości oraz udziału frakcji piaskowcowej (tzw. net to gross) w warstwach złożowych. Wykres krzyżowy oparty na pomiarach gamma i oporności pozwala na rozdzielenie warstw nasyconych wodą i gazem.

EN

The analysis of effects of shale distribution and clay volume in reservoir formations on well logging curves is presented in this paper. A conception given originally by Thomas & Stieber (1975) was applied into modelling the response of well logging tools for an assumed shaly-sand model. Results of calculations were compared with logs registered in the J4 well which drilled the autochthonous Miocene deposits. Different crossplots obtained based on Gamma Ray and Neutron and Density or Acoustic logs prove that there is a possibility to determine porosity, shale distribution and sand volume (net to gross) in the reservoir horizons.

5

Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych do wyznaczania przepuszczalności skał na podstawie danych otworowych z rejonu Dzików–Wola Obszańska w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego

Jarzyna J., Prętka J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (2)

399--402

PL

Zbadano zdolność sztucznych sieci neuronowych SNN do oceny przepuszczalności absolutnej skał. Do tego celu wykorzystano dane z pięciu otworów wiertniczych, zlokalizowanych w północno-wschodniej części zapadliska przedkarpackiego: Dzików 16, 17, 20 oraz Wola Obszańska 10 i 15. Modele neuronowe stworzono na podstawie wyników badań laboratoryjnych próbek skał pobranych w wymienionych otworach, profilowań geofizyki otworowej oraz wyników kompleksowej interpretacji tych profilowań. Otrzymano SSN, służącą do odtwarzania wartości przepuszczalności całkowitej, określonej w laboratorium. Następnie model neuronowy wdrożono do estymowania przepuszczalności w otworze wiertniczym DZ17, przenosząc tym samym rozpoznane wcześniej zależności na nowy zbiór danych. Sieci neuronowe mogą stanowić alternatywę dla klasycznych metod wyznaczania przepuszczalności skał.

EN

The absolute rock permeability was determinated with the use of artificial neural networks (ANN). Authors checked up ANN ability to determine permeability on the data from five borehole locked in northeastern part of the Carpathian Foredeep: Dzików 16, 17, 20 and Wola Obszańska 10 and 15. Neural models were built on the basis of results from laboratory tests, well logs data and the results of the comprehensive interpretation. ANN provided good results in estimating laboratory permeability. The best neural network was applied on similar data set from DZ17 borehole to show that complicated links between input variable and absolute permeability can be used for prediction of permeability from another data. It is hard to find deft deterministic model for permeability estimation so neural model gained in training process is an alternative method.

6

Metodyka oceny zależności stosunku prędkości fal podłużnych Vp do poprzecznych Vs od współczynnika nasycenia Sw dla utworów piaskowcowych czerwonego spągowca

Zalewska J., Kozłowski M., Solarski T., Gąsior I., Puskarczyk E.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 153

1-105

PL

W ramach pracy wykonano kompleksowe badania laboratoryjne rdzeni wiertniczych: porozymetryczne, przepuszczalności, mineralogiczne, spektrometryczne, metodą NMR i elektrycznych parametrów skał, ale przede wszystkim propagacji fal ultradźwiękowych. Pomiary prędkości rozchodzenia się fali podłużnej Vp i poprzecznej Vs przeprowadzono na próbkach skał o różnym współczynniku nasycenia Sw (0-100%). Próbki pogrupowano w klasy o podobnej porowatości zmieniającej się w przedziale 0-15%. Badania zależności pomiędzy zmianą nasycenia a prędkością fal przeprowadzono zarówno metodą saturacji jak i desaturacji próbek w 100% nasyconych solanką. Uzyskane dane umożliwiły określenie parametrów sprężystych i ich związków korelacyjnych z innymi właściwościami zbiornikowymi piaskowców formacji czerwonego spągowca analizowanego rejonu. W wyniku prac doświadczalnych i modelowych wyznaczono współczynniki niezbędne do rozwiązania równania Gassmanna i podjęto próbę rozwiązania i weryfikacji tego równania, z wynikiem pozytywnym. Równocześnie wykonano kompleksową interpretację profilowań geofizycznych. Otrzymane krzywe wynikowe zostały wykorzystane jako dane wejściowe do analizy fluid substitution. Wygenerowano sejsmogramy syntetyczne dla modelowych nasyceń gazem, ropą i solanką oraz skonstruowano wykresy krzyżowe przedstawiające zmiany amplitud refleksów w funkcji offsetu w celu określenia wpływu nasycenia piaskowców czerwonego spągowca na rejestrowany obraz sejsmiczny. Na podstawie przeprowadzonych prac podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego właściwości zbiornikowe utworów czerwonego spągowca rejonu Parzęczewo - Czarna Wieś tak znacząco różnią się od tożsamych wiekowo osadów sąsiedniego rejonu Cicha Góra.

EN

The study involved carrying out of complex laboratory testing of core plugs: porosimetry, permeability, mineralogy, spectrometry, NMR method and electrical parameters of rocks, and most of all ultrasonic waves propagation. Measurements of compression wave Vp and shear wave Vs propagation velocities were performed on rock samples having various Sw saturation coefficient (0-100%). The samples were grouped into classes having similar porosity, varying in range 0-15%. Testing of saturation change and velocity of waves relationship were carried out both using saturation and desaturation methods for samples saturated to 100% with brine. Obtained data allowed for determination of elastic parameters and their correlation relationships with other reservoir parameters of Rotliegend sandstones from analysed region. In effect of experimental and model works, coefficients necessary to solve Gassmann equation have been determined, as well as attempt of solving and verification of the equation has been made with positive result. Simultaneously complex interpretation of well log data was performed. Obtained resultant curves have been used in capacity of input data for fluid substitution analysis. Synthetic seismograms for model gas, oil and brine saturation have been generated, as well as cross plots presenting changes of reflexes amplitude changes versus offset, in order to determine influence of Rotliegend sandstones saturation on recorded seismic image. Based on the completed works an attempt to respond the question, why reservoir parameters of Rotliegend formations in Parzęczewo - Czarna Wieś region such significantly differ from identical as to age deposits of neighbouring Cicha Góra region, has also been made.

7

Metodyka oceny zależności stosunku prędkości fal podłużnych Vp do poprzecznych Vs od współczynnika nasycenia Sw w skałach węglanowych dolomitu głównego

Zalewska J., Kozłowski M., Solarski T., Cebulski D., Bała M.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 154

1-80

PL

Głównym celem niniejszej pracy było systemowe zbadanie prędkości propagacji fal podłużnych Vp i poprzecznych Vs w zależności od zmiennego nasycenia przestrzeni porowej skał węglanowych na podstawie badań laboratoryjnych, wykorzystanie tych danych w kompleksowej interpretacji profilowań geofizyki wiertniczej oraz wyznaczenie współczynników niezbędnych do rozwiązania równania Gassmanna. W ramach pracy wykonano laboratoryjne pomiary prędkości rozchodzenia się fali podłużnej Vp i poprzecznej Vs na rdzeniach wiertniczych o zróżnicowanej porowatości (Kp = 0-30%) i różnym współczynniku nasycenia Sw (Sw = 0-100%). Badania wykonano na 49 próbkach pobranych z czterech otworów wiertniczych: Dzieduszyce-2, 3, Krobielewko-5, Opalenica-1. Pomiary przeprowadzono metodą desaturacji próbek w 100% nasyconych solanką. Dla tych próbek określono także ilościowy skład mineralny metodą dyfrakcji rentgenowskiej, gęstość właściwą i objętościową, współczynniki porowatości i przepuszczalności oraz rozkład nasycenia przestrzeni porowej metodą jądrowego rezonansu magnetycznego. Przeprowadzono również obserwacje mikroskopowe, uzyskując opis petrograficzny przy zastosowaniu klasyfikacji Dunhama. Na podstawie uzyskanych wyników pomiarów laboratoryjnych przeprowadzono kalibrację profilowań geofizycznych i ich kompleksową interpretację w celu wyznaczenia parametrów niezbędnych do analizy "fluid substitution". Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie czy możliwe jest uzyskanie wiarygodnych wyników metody AVO w utworach węglanowych. Wykonują one w tym celu trójetapowe badania, które obejmowały: - analizę wykresów krzyżowych i możliwości wykorzystania prędkości fali P i S do oceny właściwości zbiornikowych, - analizę fluid substitusion; rozwiązanie równania Gassmana i generacją krzywych Vp i Vs dla podstawionych płynów złożowych - oraz badanie wpływu zmiany nasycenia utworów dolomitu głównego na teoretyczny obraz sejsmiczny.

EN

The main purpose of this study was systematic research of compression wave Vp and shear wave Vs propagation velocities dependence on varying carbonate rocks pore space saturation based on laboratory testing, using the data in complex interpretation of well logging geophysics, as well as determination of coefficients necessary for Gassmann equation solving. The frameworks of the study included laboratory measurements of compression wave Vp and shear wave Vs propagation velocities on core plugs having various porosities (Kp = 0-30%), and various Sw saturation coefficients (Sw = 0-100%). The tests have been carried out on 49 samples originating from four boreholes: Dzieduszyce-2, 3, Krobielewko-5, and Opalenica-1. The measurements were accomplished by desaturation of 100% brine saturated samples. Quantitative mineral composition by X-ray diffraction method, characteristic and volumetric densities, porosity and permeability coefficients, as well as pore space saturation distribution by NMR method, have also been determined for these samples. Microscopic observations have also been carried out, resulting in petrographic description using Dunham classification. On the grounds of obtained laboratory measurement results, well logging calibration and their complex interpretation were carried out in order to determine parameters necessary for fluid substitution analysis. An attempt to give answer to the question whether is possible to obtain reliable results of AVO method in carbonate formations has been done by carrying out three-stage research, including: - analysis of cross plots and possibility of using P and S wave velocities for purposes of reservoir properties assessment, - fluid substitution analysis; Gassmann equation solution and generation of Vp and Vs curves for substituted reservoir fluids - and testing of Main Dolomite formations' saturation influence on theoretical seismic image.

8

Metodyka oceny anizotropii skał na podstawie badań laboratoryjnych, danych z profilowań geofizycznych i pomiarów sejsmicznych

Zalewska J., Buniak A., Gąsior I., Cebulski D., Wawrzyniak K.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

nr 149

1-95

PL

W ramach pracy wykonano kompleksowe badania rdzeni wiertniczych, w tym przede wszystkim propagacji fal ultradźwiękowych metodą trójrdzeniową zaproponowaną przez Vernika. Wyznaczono współczynniki anizotropii skał (parametry Thomsena i składowe macierzy naprężeń). Przeanalizowano wpływ różnych czynników na prędkość rozchodzenia się fal podłużnych i poprzecznych. Ukazana została analiza zmienności cech sprężystych skał i anizotropii ośrodka, na tle jego litologii i struktury. Przeprowadzono modelowanie anizotropii ośrodka skalnego na podstawie integracji pomiarów otworowych (Upadomierz, Long Space Sonic, Pionowe Profilowanie Sejsmiczne), atrybutów sejsmicznych i pomiarów laboratoryjnych. Wykonano analizę petrofizyczną polegającą na kalibracji modeli interpretacyjnych na podstawie badań laboratoryjnych. Opracowano i przytoczono procedurę obliczania zawodnienia na podstawie ciśnień kapilarnych. Analiza sejsmiczna polegała na porównywaniu sygnałów źródła fali sejsmicznej wyekstrahowanej z "sum korytarzowych" Pionowych Profilowań Sejsmicznych dla różnych kierunków wzbudzania; uwypuklono kierunki, na których z dużym prawdopodobieństwem można spodziewać się wzrostu tłumienia składowej wysokoczęstotliwościowej sygnału. Analiza geologiczna obejmowała przestrzenny rozkład facji osadowych - stożków aluwialnych, wydm eolicznych i facji fluwialnych, przestrzenny rozkład własności zbiornikowych w wydzieleniach litologicznych oraz powiązanie procesów diagenetycznych z własnościami zbiornikowymi.

EN

Within this study complex tests on rock core samples were performed, first of all the ultrasonic waves' propagation using 3 core methods, proposed by Vernik. Anisotropy coefficients were calculated (Thomsen's parameters and tension matrix elements). Impact of many factors on S and P wave propagation was analyzed. The paper shows analysis of rocks' elastic factors variations and medium anisotropy at its lithological and structural background. The study carried out rock medium anisotropy modeling on the grounds of well logs integration (inclinometer, Long Space Sonic, Vertical Seismic Logging), seismic attributes and laboratory measurements. Petrophysical analysis was done which relies on calibration of interpretation models, based on laboratory researches. Worked out and brought up procedure of saturation calculating based on capillary pressures. Seismic analysis relied on comparing source signals of seismic wave extracted form "corridor stack" of Vertical Seismic Logging for different directions inducing. Directions at which with high probability it is possible to expect increase of suppression of high frequent signal element were emphasized. Geological analysis covered spatial distribution of sediment facies - detrital fans, eolian dunes and fluvial facies, spatial distribution of reservoir properties in lithological separations and connection between diagenetic procesees and reservoir properties.

9

Sztuczne sieci neuronowe dla uzupełnienia danych w geofizyce otworowej - wybrane przykłady

Jarzyna J., Opyrchał A., Mozgowoj D.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2007

|

T. 33, z. 4/1

81-102

PL

Wykorzystano sztuczne sieci neuronowe do odtwarzania profilowań geofizyki otworowej. Na podstawie dostępnych profilowań geofizyki wiertniczej odtworzono czas interwałowy rejestrowany przy profilowaniu akustycznym, gęstość objętościową będącą wynikiem profilowania gamma-gamma oraz oporność pozorną. Wybrano perceptrony i wsteczną propagację błędu jako metodę nauczania. Najbardziej skuteczne przy odtwarzaniu parametrów okazały się perceptrony z kilkoma neuronami na wejściu i przynajmniej kilkoma neuronami w warstwie ukrytej. Miarą poprawności wyników dostarczanych przez sieci były podstawowe statystyki obliczane dla odtworzonych parametrów w porównaniu z wynikami pomiarów lub estymacji. Najtrudniejsze do opracowania okazały się interwały, w których skały miały skomplikowaną litologię i zróżnicowaną przynależność stratygraficzną. Wyniki wykorzystano dla potrzeb interpretacji sejsmicznej, grawimetrycznej i magnetotellurycznej.

EN

Artificial Neural Networks were used for reconstruction of well logs. Transit interval time recorded during acoustic log, bulk density as a result of gamma-gamma log and apparent resistivity were reconstructed on the basis of available logs. Perceptrons were chosen and the back propagation method was applied as the most effective training algorithm. Perceptrons with a few input neurons and at least a few neurons in a hidden layer turned out in reconstructing parameters. Basic statistics calculated for the reconstructed parameters compared to the measured or estimated ones acted as measures of correctness of solutions delivered by the networks. Intervals containing rocks of complex lithology and diversified stratigraphy turned out to be the most difficult to interpret. Results were applied in seismics, gravimetric and magnetotelluric interpretations.

10

Analiza gęstości i porowatości z badań laboratoryjnych oraz wyników pomiarów otworowych i obliczeń w programie Estymacja w wybranych otworach w Karpatach Zachodnich

Jarzyna J.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2007

|

T. 33, z. 4/1

39-58

PL

Wykonano analizę zmian gęstości i porowatości w wybranych otworach Karpat Zachodnich. Wykorzystano wyniki badań laboratoryjnych z bazy PITAKA Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. oraz otworowe profilowania gęstościowe i wyniki obliczenia gęstości programem Estymacja, a także dane dotyczące kilkudziesięciu próbek poddanych badaniom porozymetrycznym. Zaobserwowano zgodność wyników pochodzących z różnych źródeł. Zestawienie danych dotyczących rożnych formacji litostratygraficznych w grupach otworów z tego samego rejonu pozwoliło na wzajemne uzupełnienie informacji. Charakterystyka gęstościowa formacji litostratygraficznych została wykorzystana do modelowania grawimetrycznego. Porowatość i gęstość zostały włączone do utworzenia zgeneralizowanych modeli własności fizycznych wybranych formacji litostratygraficznych w Karpatach Zachodnich.

EN

The analysis of density and porosity changes was made for selected wells from the Western Carpathians. Laboratory data from the PITAKA database of the Polish Oil and Gas Company together with density logs and density values obtained from the Estymacja calculation as well as data for a few dozen samples from mercury porosimetry measurements were used. The agreement of results from different sources was observed. Data for different lithostratigraphic formations were set together for groups of wells from the same region. This enabled information to be mutually supplemented. Density characteristics of lithostratigraphic formations was used for gravity modeling. Porosity and density were employed to create generalized models of physical properties of selected lithostratigraphic formations form the Western Carpathians.

11

Zastosowanie ilościowej analizy rentgenowskiej do określania zmienności składu mineralnego skał

Klaja J., Kowalska S., Przelaskowska A.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

537-542

PL

Skład mineralny skał jest jednym z istotnych czynników wpływających na ocenę parametrów wykorzystywanych w interpretacji profilowań geofizycznych. W pracy przedstawiono wyniki badań piaskowców mioceńskich, karbońskich i piaskowców czerwonego spągowca oraz przeprowadzono wstępną analizę zmienności składu mineralnego. Wykorzystano metodę wzorca wewnętrznego [4], która eliminuje konieczność pomiaru współczynnika absorpcji masowej próbki. Jest to procedura analizy ilościowej skał, w której jako refleksy diagnostyczne, wykorzystywane są refleksy niewrażliwe lub mało wrażliwe na zmienność struktury i składu chemicznego. Dzięki temu metoda ta pozwala również wyznaczać zawartość minerałów ilastych.

EN

The mineralogical content of rocks is an important parameter used in the interpretation of well logs. In the presented paper the results of the X-ray quantitative analysis of the Miocene, the Rotliegend and the Carboniferous sandstones are discussed. The internal standard method (Środoń et al. 2001) which eliminates the measurements of the mass absorption coeffcient has been employed. In this technique analytical reflections insensitive to chemical and structural variations are selected which makes it possible to establish the content of clay minerals.

12

Wykorzystanie sieci neuronowych do wyznaczania profilowań geofizyki otworowej na podstawie znajomości parametrów fizycznych skał

Jarzyna J., Opyrchał A., Mozgowoj D.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

477-485

PL

Czas interwałowy i gęstość objętościowa skał pomierzone w sposób ciągły podczas profilowań geofizyki otworowej są wykorzystywane przy konstrukcji sejsmicznych modeli prędkości i impedancji akustycznej oraz w grawimetrycznych modelach interpretacyjnych struktur przypowierzchniowych. Braki pomiarów tych parametrów w starszych otworach lub niezadowalające wyniki profilowań mogą zostać uzupełnione danymi uzyskanymi na podstawie istniejących, dobrych pomiarów z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. Jako parametry wejściowe do sieci neuronowych wykorzystano oporności pozorne zarejestrowane klasycznymi sondami gradientowymi i potencjałowymi, intensywność naturalnej promieniotwórczości skał, porowatość neutronową, potencjały polaryzacji naturalnej, średnicę otworu oraz głębokość. W pracy przedstawiono szkic metodyczny i wyniki uzyskane dla profilowania akustycznego w wybranych otworach w Karpatach Zachodnich.

EN

Transit time interval and bulk density recorded in well logging are used for construction of seismic velocity models and for calculating acoustic impedance, also, in building gravity models for interpretation geological structures. Shortage of these logs in older wells or not sufficient quality of measurements done in the past can be supplemented by logs recreated on the basis of accessible logs using Artificial Neural Networks. Classic resistivity logs (normal and lateral), natural gamma, neutron porosity, spontaneous potentials and caliper and depth worked as inputs to ANN. Draft of methodology and selected examples from wells in the west Carpathians are presented in the paper.

13

Metody geologiceskoj interpretacii standartnyh geologiceskih karotazej

Kiełt M.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

377-390

14

Kompleksowa interpretacja geologiczna profilowań geofizycznych na przykładzie otworu Gniewoszów-1k

Kiełt M.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

365-376

PL

W pracy przedstawiono zarysy teoretycznych i praktycznych możliwości zastosowania profilowań geofizycznych do prezentacji trendów licznych parametrów petrofizycznych, określania stopnia kompakcji, wydzielania stref objętych tektoniką i cykli sedymentacyjnych na przykładzie otworu Gniewoszów-1k (Synklinorium Lubelskie).

15

Analiza stratygraficzna utworów miocenu przedgórza Karpat na podstawie funkcji błędów predykcji dla profilowań geofizyki otworowej

Jarzyna J., Gręplowski Z.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2006

|

nr 137

419-426

PL

Obliczono funkcje PEFA (Prediction Error Filter Analysis) i INPEFA (INtegrated PEFA), powstające poprzez porównywanie wartości pomierzonych z obliczonymi (przewidywanymi), z wykorzystaniem funkcji błędów predykcji. Krzywa PEFA jest wskaźnikiem zmienności wyniku pomiaru z punku na punkt, natomiast krzywa INPEFA ilustruje trend zmian na wykresie profilowania. Funkcje PEFA i INPEFA obliczono korzystając z programu CycloLog 3.1 dla wybranych profilowań geofizyki otworowej z otworów rejonu Księżpola i Markowic w zapadlisku przedkarpackim. Wyniki uzyskane dla mioceńskich cienkowarstwowych formacji piaskowcowo-mułowcowo-iłowcowych dają możliwość analizy warunków ciągłości sedymentacji, zmiany na wykresach wskazują na punkty nagłych zmian w środowisku powstawania skał. Stanowią dodatkową informację możliwą do wykorzystania przy korelacji międzyotworowej na podstawie profilowań geofizyki otworowej. Mogą być przydatne przy identyfikacji horyzontów sejsmicznych.

EN

PEFA (Prediction Error Filter Analysis) and INPEFA (INtegrated PEFA) functions were calculated on the basis of differences between measured and predicted logs. PEFA log is an indicator of changes in the measured log from depth to depth, INPEFA curve illustrates trend of changes in the raw log. PEFA and INPEFA were obtained using CycloLog 3.1 for selected wells in Księżpol and Markowice fields in the Carpathian Foredeep. Results for the Miocene thinly-bedded sandstone-claystone-mudstone formations enable analysis of a continuity of sedimentation conditions and show places (depths) of rapid changes in rock sedimentation environment. These results provide additional information useful in cross-wells correlation on the basis of logs. They may be also applied in seismic data analysis.

16

Otwornice bentosowe a granica kreda/paleogen (K/P) w profilu Ain Settara, Tunezja

Peryt D., Alegret L., Molina E.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 12

1069-1074

PL

Z odsłonięcia Ain Settara (północna Tunezja) zbadano ponad 12-metrowy profil osadów najwyższego mastrychtu (2,5 m) i dolnego paleogenu (9.6 m) reprezentujący następujące poziomy otwornicowe: Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina i Parasubbotina pseudobulloides . W osadach najwyższego mastrychtu zespoły otwornic bentosowych są zróżnicowane pod względem taksonomicznym z podobnym udziałem form infaunalnych i epifaunalnych. Dramatyczna zmiana w strukturze zespołów otwornic bentosowych jest równoczesna z tworzeniem się warstewki z anomaliami geochemicznymi, tj. w spągu poziomu Guembelitria cretacea, gdzie zróżnicowane i o niskiej dominacji zespoły otwornicowe zostają zastąpione przez zespoły zubożone pod względem taksonomicznym a zdominowane przez epifaunalne morfogrupy. W tym momencie 14 rodzajów zanika. Niektóre z nich wymierają, podczas gdy inne pojawiają się ponownie w dolnym danie jako taksony Łazarza. Naszym zdaniem gwałtowny spadek dopływu pokarmu będący skutkiem załamania produkcji pierwotnej i równoczesnej zmiany w składzie fitoplanktonu (z przewagi nanoplanktonu wapiennego na przewagę bruzdnic) mogły być bezpośrednią przyczyną restrukturyzacji zespołów otwornic bentosowych. Globalne załamanie produkcji pierwotnej było prawdopodobnie skutkiem impaktu asteroidu na półwyspie Jukatan.

EN

The outer shelf-upper bathyal section across the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary at Am Settara (Central Tunisia) has been studied for quantitative changes in benthic foraminiferal assemblages. The studied interval extends from 2.5 m below to 9.6 m above the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary and encompasses the uppermost Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina and Parasubbotina pseudobulloides planktonie foraminiferal zones. In the uppermost Maastrichtian benthic foraminiferal assemblages are highly diversified and composed of mixed epifaunal and infaunal morphogroups. The dramatic change in the structure of benthic foraminiferal assemblages corresponds to the layer with the impact evidence, i.e., at the base of the Guembelitria cretacea Zone where highly diversified, low-dominance Upper Maastrichtian assemblages with infaunal and epifaunal morphogroups were suddenly replaced by taxonomically impoverished assemblages, strongly dominated by epifaunal morphogroups. At this level several species with inferred infaunal mode of life disappeared. Some of them went extinct, whereas others reappeared in the Lower Danian as Lazarus taxa. We interpret that a sudden breakdown of the food supply as a consequence of a collapse in primary productivity and simultaneous changes in the phytoplankton composition (from calcareous nannoplankton to dinoflagellates) resulted in extinction or temporary emigration of most infaunal morphogroups. The sudden collapse of primary productivity probably resulted from the impact of the K/P asteroid.

17

Estymacja prędkości fal podłużnych i poprzecznych przy wykorzystaniu modeli teoretycznych oraz danych geofizyki wiertniczej

Bała M., Cichy A.

Przegląd Geologiczny

|

2003

|

Vol. 51, nr 12

1058-1063

PL

W pracy przeanalizowano możliwość zastosowania różnych modeli teoretycznych do estymacji prędkości fal podłużnych (modele Wylliego, Raymera-Hunta-Gardnera, Kustera i Toksöza, Biota-Gassmanna) i fal poprzecznych (modele Kustera i Toksöza, Biota-Gassmanna) na podstawie danych geofizyki otworowej. Znajomość rozkładu prędkości obu typów fal z głębokością ma istotne znaczenie przy interpretacji pomiarów sejsmicznych. Stwierdzono, że przy użyciu w.w. modeli można dość dokładnie wyznaczać prędkości oraz czasy interwałowe fal P i S. Dokładność ta jest różna dla różnych modeli i w istotny sposób zależy od litologii i nasycenia węglowodorami. Duży wpływ na jakość estymacji prędkości ma dobór właściwych parametrów szkieletowych oraz mediów wypełniających pory.

EN

The possibility of application of different theoretical models for estimating velocities of longitudinal waves (Wyllie, Raymer-Hunt-Gardner, Kuster and Toksóz, Biot-Gassman) and shear waves (Kuster and Toksóz, Biot-Gassman) on the basis of well-logging data was analized. The knowledge of depth dependence of velocities of both these waves has fundamental importance for interpretation of seismic data. It was found that using the above mentioned models it was possible to determine these velocities with quite good accuracy. This accuracy is different for different models and strongly depends on lithology and hydrocarbon saturation. The selection of parameters of rock matrix and hydrocarbons saturating the pores has strong effect on the quality of velocities estimation.