Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Depositional conditions of the Upper Younger Loess during the Last Glacial Maximum in central and eastern Europe

Dzierżek Jan, Lindner Leszek, Chlebowski Roman, Szymanek Marcin, Bogucki Andriy, Tomeniuk Olena

Acta Geologica Polonica

|

2022

|

Vol. 72, no. 4

369--389

EN

This paper is a summary of the results of research on the accumulation conditions of the Upper Younger Loess (LMg) in Poland and Bug loess (bg) in Ukraine from the maximum stage (MIS 2) of the Vistulian (Weichselian) Glaciation in central and eastern Europe. These studies included an analysis of the morphological (topographic) situation of the loess cover, its grain size and heavy mineral composition, the preserved structures of loess sedimentation as well as mollusc and pollen analyses of this loess. They revealed that the accumulation of Upper Younger Loess (UYL) might have been more dependent on the prevailing moisture conditions than previously thought. These conditions could have been caused by cold air masses from an ice sheet and warm air masses from the Mediterranean Sea and Atlantic coming together in the Carpathians and the Holy Cross Mountains and favouring the formation of dust storms and precipitation. In this process, a loading of loess dust (formed from local rocks weathering in periglacial conditions) by atmospheric moisture particles was especially significant. The moist substrate not only favoured the periodic development of vegetation and molluscs but also enabled the interception of dust and the accumulation of an increasingly thick loess cover. Westerly and south-westerly winds predominated in the UYL as indicated by the topographic position of loess patches and the mineral composition of the studied loess. Periodically an increased air circulation from the east and northeast occurred.

2

Depositional conditions on an alluvial fan at the turn of the Weichselian to the Holocene – a case study in the Żmigród Basin, southwest Poland

Zieliński P., Sokołowski R. J., Fedorowicz S., Woronko B., Hołub B., Jankowski M., Kuc M., Tracz M.

Geologos

|

2016

|

Vol. 22, No. 2

105--120

EN

Presented are the results of research into the fluvio-aeolian sedimentary succession at the site of Postolin in the Żmigród Basin, southwest Poland. Based on lithofacies analysis, textural analysis, Thermoluminescence and Infrared-Optical Stimulated Luminescence dating and GIS analysis, three lithofacies units were recognised and their stratigraphic succession identified: 1) the lower unit was deposited during the Pleni-Weichselian within a sand-bed braided river functioning under permafrost conditions within the central part of the alluvial fan; 2) the middle unit is the result of aeolian deposition and fluvial redeposition on the surface of the fan during long-term permafrost and progressive decrease of humidity of the climate at the turn of the Pleni to the Late Weichselian; 3) the upper unit accumulated following the development of longitudinal dunes at the turn of the Late Weichselian to the Holocene; the development of dunes was interrupted twice by the form being stabilised by vegetation and soil development.

3

Naturalne i antropogeniczne przekształcenia środowiska geograficznego na stanowisku archeologicznym kultury mogiłowej w Szczepidle 17 (Kotlina Kolska)

Hildebrandt-Radke I., Makarowicz P.

Landform Analysis

|

2014

|

Vol. 26

21--37

PL

Artykuł dotyczy badań relacji człowiek–środowisko na przykładzie osady kultury mogiłowej ze środkowej epoki brązu, którą odkryto na obszarze niecki deflacyjnej pomiędzy wydmami parabolicznymi na odcinku konińskim Pradoliny Warty. Lokalizacji osadnictwa kultury mogiłowej w pradolinie sprzyjały warunki klimatyczne okresu subborealnego, które określane są jako suche i chłodne. W wyniku badań archeologicznych, litologicznych i geochemicznych stwierdzono, że działalność człowieka przekształciła rzeźbę stanowiska archeologicznego, czyli niecki deflacyjnej. Powstały obiekty archeologiczne, które są pozostałościami działalności osadniczej i gospodarczej (metalurgicznej) zachodzącej na tych samych przestrzeniach stanowiska wielokrotnie. Archiwalne badania palinologiczne wskazują na: obecność wskaźników synantropizacji środowiska, gatunków wprowadzanych przez człowieka, ale też pośrednio na wylesienia, pojawiają się powierzchnie otwarte – pola. Od okresu subborealnego można obserwować nakładanie się wpływów antropogenicznych i naturalnych, klimatycznych kształtujących reżim hydrologiczny w dolinie Warty – można wnioskować o coraz większej częstotliwości powodzi i akumulacji mad. Ten czynnik w konsekwencji mógł się przyczynić do opuszczenia osady około 2800 BP (okres wilgotnych warunków w dolinie).

EN

This article focuses on man-environment relations as exemplified by a Tumulus culture settlement from the Middle Bronze Age discovered in a deflation basin among parabolic dunes in the Konin section of the Warta Pradolina. What favoured the location of the Tumulus culture settlement in the Pradolina was the climatic conditions of the Subboreal period: dry and cool. As archeological, lithological and geochemical studies have shown, human activity has transformed the relief of the archeological site, i.e. the deflation basin. There have appeared archeological objects which are remnants of settlement and economic (metallurgical) activities taking place many times in the same places of the site. Archival palynological research suggests synanthropisation of the environment, the presence of species introduced by man and, indirectly, deforestation: there appeared open spaces – fields. From the Subboreal stage on, one can observe a joint impact of anthropogenic and natural (climatic) factors on the hydrological regime pattern in the Warta valley: a growing frequency of floods and an accumulation of muds. This factor could in effect force people to abandon the settlement about 2800 BP (a period of humid conditions in the valley).

4

Reżim wiatru a rozwój wydm gwiaździstych ergu Chebbi (południowe Maroko)

Biejat K.

Landform Analysis

|

2012

|

Vol. 20

5-11

PL

Wydmy gwiaździste (wydmy piramidalne, demkhas, ghourds, rhourds, oghrouds) są najmniej rozpoznanymi formami akumulacji eolicznej. Ich występowanie wiąże się z obszarami charakteryzującymi się złożonym reżimem wiatru - o co najmniej trzech kierunkach wiatru wydmotwórczego. Wykorzystując przestrzenne modele 16 form wydmowych, wykonane na podstawie szczegółowych pomiarów terenowych, przeanalizowano kształt wydm ergu Chebbi. Położenie i przebieg ramion porównano z reżimem wiatru. Określono dominujące kierunki wiatru wydmotwórczego dla wydm gwiaździstych oraz wydm poprzecznych w różnych fazach rozwoju, od form inicjalnych do dojrzałych. Stwierdzono, że rozwój wydm gwiaździstych ergu Chebbi związany jest tylko z dwoma kierunkami wiatru wydmotwórczego: SW i NE. Uzyskane wyniki pozwalają wnioskować, że obszary, na których dominują dwa kierunki wiatru, stanowią potencjalne regiony tworzenia się wydm gwiaździstych.

EN

Star dunes (pyramid dunes, demkhas, ghourds, rhourds, oghrouds) are the least studied dune type. Their development is typically associated with multidirectional wind regime. The aim of the study was to analyze the star dunes shape and correlate it with wind regime. This was made on the basis of detailed field measurements conducted within the Erg Chebbi (S Morocco), which allow to create 3D models of 16 dune forms. The position and orientation of dune arms were compared with wind regime. This allow to determine the main wind directions, which influence the development of star and transverse dunes in this area. The analysis is made for dune in different stages, from initial to mature forms. The results show that development of star dune on Erg Chebbi is connected with two wind directions, SW and NE wind. This allows to conclude that the areas with two dominant wind directions (bimodal wind regime) are the potential regions of star dune development.

5

Nowe dane odnośnie do genezy i wieku form stożkopodobnych południowej części Niziny Środkowomazowieckiej

Kalińska E., Wyszomierski M.

Landform Analysis

|

2010

|

Vol. 13

27-31

PL

Południowa część Niziny Środkowomazowieckiej wykształcona jest z reguły jako prawie płaska powierzchnia zbudowana z osadów piaszczystych. Została ona określona mianem form stożkopodobnych. Szczegółowa analiza cech teksturalnych wskazała na eoliczne środowisko depozycji osadów. Rozwój form odbywał się w czterech etapach podczas środkowego i górnego vistulianu.

EN

The southern Mazovian Lowland is a almost flat plain build of fine- and medium-grained sands as a rule. It has been described as a fan-like forms. Detailed textural analysis indicated aeolian sedimentary environment. Forms were developed in four phases during middle and upper vistulianu.

6

Zróżnicowanie procesów eolicznych w kształtowaniu wydm południowego Maroka

Dłużewski M.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 9

183--186