Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Problemy z odtwarzaniem warstwy glebotwórczej

Grunt M.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2018

|

nr 6

48--51

PL

Wypełnianie wyrobiska w sposób określony przepisami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 maja 201 5 r. w sprawie odzysku odpadów poza instalacjami i urządzeniami nie daje żadnych gwarancji, że pomimo rolnego kierunku rekultywacji, teren będzie się nadawał pod łąkę czy uprawę najmniej wymagającego owsa.

2

Badanie przydatności rożnika przerośniętego (Silphium perfoliatum L.) do rekultywacji terenów po otworowej eksploatacji złóż siarki

Klimont K., Bulińska-Radomska Z., Górka J., Osińska A.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2015

|

R. 23, nr 2

61--73

PL

W latach 2010–2013 badano glebotwórcze działanie oraz przydatność rożnika przerośniętego (Silphium perfoliatum L.) do rekultywacji terenów po otworowej eksploatacji siarki, pokrytych wapnem poflotacyjnym użyźnionym osadem ścieków komunalnych. Oceniano plon suchej masy, liczbę pędów na roślinie, ich wysokość i średnicę. Stwierdzono, że rośliny rożnika przerośniętego bardzo dobrze rozwijały się na badanym podłożu, tworząc corocznie bardzo trwały bujny łan. Plon suchej masy wynosił średnio 13,05 t˖ha-1 i zależał od wartości cech plonotwórczych, tj. liczby pędów na roślinie, ich wysokości i przekroju. Warunki pogodowe w latach badań istotnie wpływały na wartość wszystkich parametrów, a głównym czynnikiem wpływającym na wegetację były ilość i rozkład opadów, które zapewniały odpowiednie uwilgotnienie wapiennego bezglebowego podłoża. Wykorzystanie rożnika przerośniętego do rekultywacji wapna poflotacyjnego użyźnionego osadem ściekowym pozytywnie wpłynęło na gromadzenie się w nim materii organicznej i składników pokarmowych oraz obniżenie pH. Osadowe użyźnienie wapiennego podłoża wpłynęło różnicująco na zawartość metali ciężkich, tak w samym gruncie, jak i w wyrosłych na nim roślinach rożnika.

EN

In the years 2010–2013 an examination was conducted concerning the usability of cup plant (Sylphium perfoliatum L.) for land reclamation after bore-hole sulfur exploitation covered with post flotation lime and enriched with sewage sediments and also determined it’s soil-forming effect. Dry mass crop, number of shoots of a plant, its height and diameter were evaluated. It was noted that cup plants developed very well on soil-less ground of post flotation lime forming a very resistant field of lush plants. The crop of dry mass reached an average level of 13.05 t˖ha-1 and depended on the values of crop forming features i.e. numbers of shoots on plant, their height and diameter. Weather conditions in research years significantly influenced the value of all parameters and the main factor influencing the plants growth and their evolution was the quantity of precipitation and its distribution assuring adequate humidity of limestone soil-less ground. Making use of cup plant for the reclamation of post-flotation lime enriched with sewage sediment positively influenced the gathering of organic matter and nutrients in it and soil pH reduction. Sediment enrichment of limestone ground affected in a differentiating manner the content of heavy metals in the ground itself, as well as the cup plants grown on it.

3

Ocena rozwoju roślinności na składowisku popiołów paleniskowych użyźnionych osadem ściekowym

Bajor P., Bulińska-Radomska Z., Klimont K., Osińska A.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2014

|

R. 22, nr 2

51--61

PL

W latach 2009–2012 badano gatunki traw i roślin motylkowatych przydatne do rekultywacji biologicznej składowiska popiołów paleniskowych użyźnionych osadem ścieków komunalnych, a także ich glebotwórcze działanie. Rekultywacja składowiska popiołów w wyniku powierzchniowego wprowadzenia osadów ścieków komunalnych stworzyła warunki do intensywnej wegetacji roślin oraz inicjacji procesu glebotwórczego. Na zrekultywowanym gruncie najlepiej rozwijały się kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.) i kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), a z motylkowatych – lucerna siewna (Medicago sativa L.), następnie wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) i życica trwała (Lolium perenne L.). Tymotka łąkowa (Phleum pratense L.) rozwijała się najsłabiej, a życica wielokwiatowa (Lolium multiflorum L.) całkowicie wypadła z runi. Stokłosa bezostna (Bromus inermis Leyss.) i kostrzewa trzcinowa (Festuca arundinacea Schreb.), wysiane w czystym siewie, rozwijały się bujnie i okazały się najbardziej przydatnymi gatunkami do rekultywacji tego typu podłoży. Osady ściekowe wprowadzone do popiołów i porastająca je roślinność zainicjowały życie biologiczne w martwym podłożu, gromadząc materię organiczną, składniki pokarmowe i wodę. Użyźnienie powierzchni składowiska popiołów paleniskowych za pomocą osadów ścieków komunalnych wpłynęło różnicująco na zawartość metali ciężkich w zrekultywowanym gruncie i porastających go roślinach. Na wierzchowinie składowiska popiołów rozwijała się pionierska roślinność zielna i drzewiasta sukcesji spontanicznej.

EN

In the years 2009–2012 were studied some species of grass and legumes suitable for biological reclamation of incineration ash disposal area fertilized with municipal sewage sludge and their soil-forming operation. Reclamation of ash through the introduction of surface sediments of municipal waste water created conditions for intensive development of vegetation and the initiation of soil formation process. On the reclaimed soil orchard grass and meadow fescue and from leguminosae family lucerne sativa were best developed, then Kentucky bluegrass and perennial ryegrass. Timothy-grass was least developed and Italian ryegrass completely fell out of the green growth. Smooth brome and tall fescue sown in pure stand grew luxuriantly and have proven to be the most suitable species for reclamation of this ground type. Sewage sludge placed on the ash and vegetation growing on them initiated biological life in the dead substrate, accumulate organic matter, nutrients and water. Fertilization of the surface of incineration ash disposal area with sediments of municipal sewage had a differentiating effect on the content of heavy metals in reclaimed soil and plants growing on it. At the top of incineration ash disposal area developed pioneering herbaceous and woody vegetation of spontaneous succession.

4

Możliwość wykorzystania jarych roślin oleistych w procesie rekultywacji terenów kopalnianych

Klimont K., Bulińska-Radomska Z., Woś H.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2012

|

R. 20, nr 2

63-73

PL

W latach 2007-2010 badano możliwość wykorzystania jarych roślin oleistych do rekultywacji wapna poflotacyjnego, użyźnionego osadami ścieków komunalnych na poeksploatacyjnym terenie Kopalni Siarki "Jeziórko". Wapno nawieziono osadami ściekowymi w dawce 500 m3*ha-1. Co roku wiosną stosowano także nawożenie mineralne (w kg*ha-1): N - 70, P - 32,7 i K - 83. Oceniano 5 gatunków roślin oleistych: rzepak jary (Brassica napus L. ssp. oleifera Metzg), gorczyca jasna (Sinapis alba L.), słonecznik zwyczajny oleisty (Helianthus annuus L.), len zwyczajny oleisty (Linum usitatissimum L.) i lniankę siewną jarą (Camelina sativa (L.) Crantz). Badano wschody, plon nasion, fazy rozwojowe, wysokość roślin i ich wyleganie oraz przydatność roślin oleistych do rekultywacji wapna poflotacyjnego przez ocenę ich bujności. Wykazano przydatność rzepaku jarego i gorczycy białej ze względu na bardzo dobre i wyrównane wschody nasion, odporność na niedobór wody i zaskorupianie się podłoża, małą skłonność do wylegania i dość dobry plon nasion. Rośliny słonecznika bardzo dobrze rozwijały się na bezglebowym podłożu, tworząc zwarte, bujne, wyrównane łany i były odporne na suszę. Testowane odmiany lnu wykazywały bardzo dobre wschody nasion, intensywny i wyrównany wzrost oraz trwałość i bujność podczas letnich upałów i długotrwałej suszy. Lnianka siewna rozwijała się nieco słabiej, wykazała się mniej dynamicznym wzrostem i przez to skłonnością do zachwaszczania się, a także nieznacznie niższym wskaźnikiem bujności roślin w warunkach długotrwałego niedoboru wody ze względu na słabiej rozwinięty system korzeniowy w stosunku do pozostałych badanych taksonów. Osady ściekowe wraz z porastającą roślinnością wpływają korzystnie na kształtowanie się chemicznych właściwości wapna poflotacyjnego, zwiększenie zawartości substancji organicznej oraz przyswajalnych składników pokarmowych: P, K i Mg.

EN

The prospects of using spring oilseed plants for reclamation of post-flotation lime soil, fertilized with municipal sewage sludge on post-exploatation terrains of Jeziórka Sulfur Mine, were investigated in the years 2007-2010. Post-flotation lime was fertilized with sewage sludge at a dose of 500 m3*ha-1. Every year in spring the mineral fertilization was also applied at the following rates: 70 kg nitrogen, 75 kg P2O5, 100 kg K2O5 per 1 ha, respectively. Five species of spring oilseed plants were evaluated: oilseed rape (Brassica napus L. ssp. oleifera Matzg.), white mustard (Synapsis alba L.), oilseed sunflower (Helianthus annuus L.), oilseed flax (Linum usitatissimum L.) and spring false flax (Camelina sativa L. Cranz). Field germination, seed yield, development phases, plant height and lodging were investigated, as well as the suitability of oilseed plants to reclamation of post-flotation lime was evaluated on the basis of their exuberance. The suitability of spring oilseed rape and white mustard was confirmed considering their very good and equalized seed germination, resistance to water shortage and ground encrustment, small susceptibility to lodging and decent yield of seeds. Likewise, the sunflower plants developed quite well on the soilless ground, creating compact, luxuriant, draught resistant canopy. Tested oilseed flax cultivars showed very good seed germination, intensive and even growth, stability and luxuriance during sweltering summer and long-lasting drought, owing to well developed root system. False flax proved to be worse developing, at lower growth dynamics, and thus - with some tendency to weeding; also a little worse luxuriance index resulted from poorly developed root system - as compared to other taxa tested. Sewage sludges, together with growing flora, positively affected the chemical properties of post-flotation lime, increasing the content of organic matter and available nutrients (P, K and Mg).

5

Rekultywacyjna efektywność osadów ściekowych na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego i popiołów paleniskowych

Klimont K.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2011

|

R. 19, nr 2

165-176

PL

Badano wpływ stosowania osadów ścieków komunalnych na inicjację i intensywność procesów glebotwórczych na bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego, składowiska popiołów paleniskowych oraz składowiska odpadów bytowych pokrytego popiołem, w zależności od gatunków roślin rekultywacyjnych. Stwierdzono, że wszystkie dawki osadów ściekowych wniesione do podłoża wapna poflotacyjnego spowodowały istotne zwiększenie substancji organicznej oraz wzrost zawartości przyswajalnych form P, K i Mg. Zarówno w podłożu pokrytym kostrzewą trzcinową (Festuca arundinacea Schreb.), jak i topinamburem (Helianthus tuberosus L.) procesy glebotwórcze przebiegały podobnie. Rekultywacja składowiska popiołów paleniskowych poprzez zastosowanie osadów ścieków komunalnych i obsiew roślinnością trawiastą wpłynęła na obniżenie pH podłoża, zaobserwowano również wzrost substancji organicznej, co sprzyjało tworzeniu się zaczątków poziomu próchnicznego w wierzchniej warstwie popiołu i zwiększeniu zawartości przyswajalnych form składników pokarmowych P, K i Mg. Wprowadzenie zagęszczonych osadów ściekowych do powierzchniowej warstwy popiołów paleniskowych wysypiska odpadów komunalnych poprawia ich właściwości fizyczne i chemiczne, oddziałuje glebotwórczo i stwarza warunki do rozwoju roślinności. Osady ściekowe oraz porastająca roślinność zainicjowały życie biologiczne w martwym bezglebowym podłożu wapna poflotacyjnego, składowisku popiołów paleniskowych i warstwie popiołów pokrywających wysypisko odpadów komunalnych, a powstała materia organiczna wytworzyła kompleks sorpcyjny, umożliwiający magazynowanie składników pokarmowych i wody.

EN

The effect of municipal sewage sludge on initiation and intensity of soil-forming processes on the soil-less substrate of post-flotation lime and on storage yards of incineration ashes and dumps of waste materials covered by ashes, was studied as depended on the species of reclamation plants. It was stated that all doses of sewage sludge, introduced to the substrate of post-flotation lime, resulted in significant growth of organic matter content and increased content of assimilable P, K, Mg forms. In the substrate covered both, with the tall fescue (Festuca arundinacea Schreb.) and Jeruzalem artichoke (Helianthus tuberosus L.), the soil-forming processes proceeded in similar way. Reclamation of incineration ash yards through the application of municipal sewage sludge and sowing gramineous plants, influenced lowering of substrate pH. Likewise, the increase of organic matter followed, what was conducive to beginning of humus formation in the upper layer of ashes and growing the contents of assimilable P, K, Mg nutrients. Introduction of concentrated sewage sludge into top layer of ashes recovering the dump of municipal waste, improves their physical and chemical properties; its soil-forming action offers the environment friendly conditions to plant vegetation growth and development. Sewage sludge, together with growing plant vegetation, initiated biological life on the life-less, soil-less substrate of post-flotation lime, on the layer of incineration ashes covering municipal waste site; created organic layer generated the sorption complex which enables storage of the nutrients and water.

6

Badanie rozwoju wybranych gatunków traw do umacniania składowisk popiołów paleniskowych z elektrociepłowni

Klimont K., Bulińska-Radomska Z.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2009

|

R. 17, nr 2

135-145

PL

Do badań prowadzonych w latach 2006-2008 wybrano 6 gatunków traw: kupkówka pospolita (Dactylis gromerata), tymotka łąkowa (Pyhleum pratense L.), życica trwała (Lolium perenne L.), życica wielokwiatowa (Lolium multiflorum Lam.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L.) w mieszance z koniczyną łąkową (Trifolium pratense L.) i lucerną siewną (Medicago sativa L.), kostrzewą trzcinową (Festuca arundinacea) i stokłosą bezostną (Bromus inermis) w czystym siewie oraz miskant cukrowy (Miscanthus sacchariflorus), wydmuchrzycę groniastą (Leymus racemosus), spartinę preriową (Spartina pectinata) i perz grzebieniasty (Agropyron cristatum). Rekultywacja popiołów przez nawożenie osadami ścieków komunalnych(dawka 350 m3.ha-1) i wprowadzenie roślinności wpłynęła na obniżenie pH podłoża, prawie 3.krotny wzrost przyswajalnego Mg, znaczny P2O5 i niewielki K2O w stosunku do wariantu kontrolnego i w warstwie organiczno-próchniczej i w skale macierzystej. Obserwuje się systematyczny spadek zawartości przyswajalnego P2O5 w podłożu w kolejnych latach badań. Na płaskiej wierzchowinie składowiska popiołów, gdzie nie stosowano osadów ściekowych pojawiło się kilkanaście pionierskich gatunków roślin zielnych i drzew, a żarnowiec miotlasty (Sarothamnus scoparius), topinambur (Helianthus tuberosus), trzcinnik piaskowy (Calamagrostis epigeios) i kostrzewa trzcinowa (Festuca arundinacea) zaczynały tworzyć luźne skupiska roślin.

EN

The investigations were carried out in 2006-2008 at Białystok-Solwany site in order to make a choice and to determine the development of selected grass and papilionaceous plant species used to reinforcing dumps of furnace ashes enriched with municipal sewage sludge at the rate of 350 m3/ha. Among six grass species in the mixture with added red clover (Trifolium pratense) and lucerne (Medicago sativa) sown out in spring 1999, three taxons of grass which showed slight coverage almost dropped out. Clover and lucerne plants and from the tall grasses - cockfood (Dactylis Glomerata) and meadow fescue (Festuca pratensis), while from low grasses - meadow bluegrass (Poa pratensis), occurred in larger amounts, but covered small surface. Tall fescue (Festuca arundinacea) and awnless bromegrass (Bromus intermis) in pure sowing formed still a dense field of lush and annually intensively blooming plants. From among the grasses of foreign origin silver banner grass (Miscantus sacchariflorus), mommoth wild rye (Leymus racemosus), prairie cordgrass (Spartina pectinata) and crested wheatgrass (Agropyron cristatum) were well developed. Reclamation of the ashes through application of municipal sewage sludge and introduction of the flora reduced subsoil pH, causing almost triple increase of assimilable Mg, considerable growth of P2O5 and little increase of K2O in relation to control variant, both in organic-humus soil layer and bedrock alike. Systematic decrease of P2O5 content in subsoil was observed in consecutive years of study. On the flat top part of ash dump, where the sewage sludge was not applied, a dozen pioneering species of green plants and trees occurred. Such species like common broom (Sarothamnus scoparius), Jeruzalem artichoke (Helianthus tuberosus), wood small reed (Calamagrostis epigeios) and tall fescue (Festuca arundinacea) began to form some loose plant clusters. On dumping ground of fresh raised "raw ashes" started to grow some rachitic, palegreen and single specimen of pioneering plants.

7

Symptomy rozwoju procesu glebotwórczego pod młodymi zalesieniami rekultywacyjnymi na spągu wyrobiska Kopalni Piasku "Szczakowa"

Kowalik S., Wójcik J.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2005

|

T. 10, z. 2

185--194

PL

Na zrekultywowanym spągu wyrobiska Kopalni Piasku "Szczakowa" przeprowadzono badania właściwości chemicznych gleb pod dziesięcioletnimi młodnikami modrzewia europejskiego i sosny zwyczajnej. Stwierdzono podobne symptomy różnicowania się obrazu morfologicznego obydwu, tworzących się z piasku luźnego, inicjalnych gleb. Zarówno pod modrzewiem, jak i sosną stwierdzono około centymetrowej miąższości warstewkę próchnicy nadkładowej oraz bardzo słabo zaznaczony inicjalny poziom próchniczny. Przypowierzchniowa warstwa mineralna ((H10 cm) obydwu gleb charakteryzowała się znacznie wyższą, od pozostałych, zawartością C org. i N og. Do głębokości 30 cm stwierdzono ponadto duże zakwaszenie gruntu w stosunku do stanu wyjściowego oraz do warstw głębszych. Obie gleby charakteryzują się bardzo niską zasobnością w składniki pokarmowe, znikomą pojemnością kompleksu sorpcyjnego o niskim stopniu wysycenia zasadami. Mimo bardzo niekorzystnych właściwości gruntu zarówno modrzew, jak i sosna charakteryzują się dobrymi przyrostami, co wskazuje na dużą rolę płytko (0,7-0,9 m) zalegającej wody gruntowej.

EN

On the reclaimed floor of the old working of the Sand Mine "Szczakowa" the studies on chemical properties of soils under 10 years old larch (Larix europaea) and pine (Pinus silvestris) forest were carried out. Similar symptoms of the differentiation of the morphological picture of both initial soils (made of loose sand) were detected. Both under larch and pine about 1-cm thick layer of overburden humus were found as well as a very weakly marked initial humus level. Close to surface mineral layer (0-10 cm) of both soils were characterized with much higher than other content of organic C and N total. To the depth of 30 cm also big acidification of ground was found, compared to the initial state and at present, compared to deeper layers. Both soils are characterized by very Iow content of nutrients, small capacity of sorption complex, with a Iow degree of saturation with alkali. Despite very unfavourable properties of ground both larch and pine have high growth rate, which indicates a significant role of shallowly situated (0.7-0.9 m) layer of ground water.

8

Procesy glebowe na rekultywowanych terenach kopalń węgla brunatnego

Znamirowska I., Szerszeń L., Karczewska A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1998

|

Vol. 40, nr 2-3

290-293

PL

Określono procesy glebowe i glebotwórcze w wyniku 25 - 30 letniej rekultywacji na dwóch zwałach kopalń węgla brunatnrgo Adamów i Turów. Utwory te różnią się rodzajem nakładu. W zwałach adamowskich dominują w nakładzie czwartorzędowe, a w turowskich iły mioceńskie. Analizowano profile glebowe wytworzone pod zróżnicowana pokrywą roślinną. Stwierdzono, że w obu zwałach postępują procesy glebotwórcze, czego przejawem jest tworzenie się poziomu próchniczego z korzystnym stosunkiem C:N wynoszącym ok. 18. W turowie w głąb profilu skutek ten ulega rozszerzeniu, ponadto dolna część profilu jest silnie zakwaszona i wykazuje korzystne właściwości sorpcyje.

EN

The main aim of our paper was to describe the progress of soil forming process on the brown-coal dumps in Adamów and Turów after 25-30 yers of reclamation (forestation). Brown coal pit mines are situated in differnet parts of Poland and differ in their overburden material: quarternary deposits being the main overlaind rock in Adamów and miocene (tertiary) material in Turów. Two solid profiles were situated on the dumps on the sites covered with plants typicalfor the dumps: locust Robinia psedoacatia, poplar Populus spp. and maple Acer spp. in Adamów, and locust, alder Alnus slutinosa, birch Betula verrucosa, B. pubescens and oak Quercus rubra in turów. It was found that a soil-forming procesed progressed well, wich resulted in development of humus horizon with a favourable C:N of 18. This ration increased dramatically downwards the profile in the dump Turów where in the deeper layers material showed ghigh acidity and sanility. This fact should be associated with the poor grawth of trees on the Turów dump in comparison with the dump in Adamów where soil reaction is neutral trought the wole soil profile.

9

Procesy glebotwórcze na hałdach materiału odpadowego kopalni łupka łyszczykowego w Krobicy

Znamirowska I., Szerszeń L., Karczewska A.

Górnictwo Odkrywkowe

|

1998

|

Vol. 40, nr 2-3

285-289

PL

Porównano budowę profilową gleb antropogeniczych wytworzonych na hałdach odpadów kopalni łupka łuszczykowego w Krobicy różniących się okresem rekultywacji, wynoszącym 3 i 25 lat. Badany materiał charakteryzuje się bardzo silnym kwaśnym odczynem. Dobry wzrost wykazują mało wymagające gatunki drzew sosna i brzoza. Pod zbiorowiskami tymi tworzą się gleby o słabo wykształconym poziomie próchniczym.

EN

Two soil profiles developing on the waste dump material of mica-schist quarry in Krobica near Mirsk were examined in the paper in order to describe the progress of soil-forming precesses in different time: 3 and 25 years. The characteristic feature of waste material deposed on the dumps is strongly acidic reaction (pH: 2,9-4,1) and this probably the main factor favouring the best growth of resistand tree species: pine Pinus silvestris and birch Betula verrucosa. Under this plant association, the initial soil was formed with weekly developed humus horison containing 8.1% organic matter in its upper part (2 cm) and 0.9% in the lower part (2-12 cm). The mineral soil is overlaid by the organic horizon of the mor type, typical for coniferous forests. On the 3-yer-old dump humus there is only initial form of humic horizon. Some changen in botanical compisotion of introduced species should be considered.