Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Instalacje power-to-x oparte na stałotlenkowych elektrolizerach jako rozwiązania do integracji sektorów - możliwości, wyzwania i dotychczasowe realizacje

Kupecki Jakub

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2024

|

R. 92, nr 2

11--15

PL

Stałotlenkowe ogniwa elektrochemiczne (SOC) są jedną z najbardziej innowacyjnych technologii, która może odegrać istotną rolę w obszarze elektroenergetyki, w przemyśle energochłonnym oraz w rozproszonych systemach generacji energii elektrycznej i ciepła. Urządzenia te mogą pracować w trybie elektrolizera lub w trybie ogniwa paliwowego. Zależnie od sposobu ich wykorzystania stanowią one rozwiązanie do elektrochemicznego rozkładu wody (pary wodnej) na tlen i wodór lub umożliwiają konwersję paliw różnego typu do energii elektrycznej wraz z produkcją ciepła odpadowego o walorach użytkowych. Technologia ta jest rozwijana w Polsce od blisko 20 lat. Jak dotąd w Polsce powstało kilka instalacji z ogniwami SOC, które pracują w trybie: elektrolizera, ogniwa paliwowego jak i w trybie pracy rewersyjnej jako magazyn energii. W artykule omówiono: podstawy teoretyczne, ogólną specyfikację technologii oraz jej potencjał wraz z przykładami instalacji, za których projekt, dostawę i eksploatację odpowiadał zespół Instytutu Energetyki - Państwowy Instytut Badawczy.

EN

Solid oxide electrochemical cells (SOCs) are one of the most innovative technologies which can play a key role in power sector, energy-intensive industries, and distributed systems which produce electricity and heat. Systems based on SOCs can operated either in electrolysis or fuel cell mode. In the first one, they can be used to split water into oxygen and hydrogen. In the second mode, generation of electricity and heat is possible when SOCs are fed by fuel. Poland has been pioneering solid oxide cells for 20 years. Up to date, several systems with SOCs operated in fuel cell mode (SOFC) and in electrolysis mode (SOE), were delivered. Additionally, system with the functionality to operated as reversible system (rSOC) used for energy storage was designed, built and operated. The article summarizes theoretical background of the technology, typical specification of systems and their potential in various sectors. Units which are discussed in the paper were delivered by the Institute of Power Engineering - National Research Institute.

2

The EU’s demand for selected critical raw materials used in the photovoltaic industry

Guzik Katarzyna, Burkowicz Anna, Szlugaj Jarosław

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2022

|

T. 38, z. 2

31--59

EN

This paper presents the results of analyses of structure, volume and trends of demand for selected major critical raw materials (CRMs) suitable for the EU’s photovoltaic industry (PV). In order to achieve the EU’s goals in terms of the reduction of greenhouse gas emission and climate neutrality by 2050, the deployment of energy from renewable sources is of key importance. As a result, a substantial development of wind and solar technologies is expected. It is forecasted that increasing the production of PV panels will cause a significant growth in the demand for raw materials, including CRMs. Among these, silicon metal, gallium, germanium and indium were selected for detailed analyses while boron and phosphorus were excluded owing to small quantities being utilized in the PV sector. The estimated volume of the apparent consumption in the EU does not usually exceed 0.1 million tonnes for high purity silicon metal, a hundred tonnes for gallium and indium and several dozen tonnes for germanium. The major net-importers of analyzed CRMs were Germany, France, Spain, Czech Republic, the Netherlands, Slovakia and Italy. The largest quantities of these metals have been utilized by Germany, France, Belgium, Slovakia and Italy. The PV applications constitute a marginal share in the total volume of analyzed metal total end-uses in the EU (10% for silicon metal, 5% for gallium, 13% for germanium and 9% for indium). As a result, there is a number of applications that compete for the same raw materials, particularly including the production of electronic equipment. The volume of the future demand for individual CRMs in PV sector will be strictly related to trends in the development of PV-panel production with crystalline silicon technology currently strongly dominating the global market.

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy struktury, wielkości i trendów zapotrzebowania Unii Europejskiej (UE) na wybrane surowce krytyczne wykorzystywane w technologiach fotowoltaicznych. Dla osiągnięcia celów UE w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i uzyskania neutralności klimatycznej w perspektywie 2050 r. kluczowe znaczenie ma wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. W efekcie prognozowany jest znaczny rozwój energetyki wiatrowej i słonecznej. Przewidywany wzrost produkcji paneli fotowoltaicznych skutkował będzie zwiększonym zapotrzebowaniem na surowce, w tym zaliczane do grupy krytycznych dla UE. Spośród nich do szczegółowych analiz wybrano krzem metaliczny, gal, german i ind, jednocześnie pomijając bor i fosfor, wykorzystywane w zastosowaniach fotowoltaicznych w niewielkich ilościach. Szacunkowe zużycie pozorne tych surowców w UE w ostatnich latach zwykle nie przekraczało 0,1 mln ton dla krzemu metalicznego o wysokiej czystości, 100 ton dla galu i indu oraz kilkadziesiąt ton w przypadku germanu. Głównymi ich importerami netto były Niemcy, Francja, Hiszpania, Czechy, Holandia, Słowacja i Włochy. Największe ilości analizowanych metali zużywane były przez Niemcy, Francję, Belgię, Słowację i Włochy. Produkcja paneli fotowoltaicznych stanowi niewielki udział w łącznych zastosowaniach końcowych krzemu (10%), galu (5%), germanu (13%) i indu (9%). W związku z tym wiele sektorów przemysłu, w tym m.in. sprzętu elektronicznego, konkuruje o dostawy tego samego materiału. Wielkość przyszłego zapotrzebowania na poszczególne surowce krytyczne w sektorze energii fotowoltaicznej będzie ściśle uzależniona od trendów rozwoju poszczególnych technologii produkcji paneli, z silnie dominującą obecnie na rynku technologią wykorzystującą krzem krystaliczny.

3

Diagnostyka dziś i jutro

Trzeszczyński Jerzy

Energetyka

|

2021

|

nr 2

121--127

PL

Diagnostyka przeszła podobną ewolucję jak polska energetyka. Czeka ją także podobna transformacja jak całego sektora elektroenergetycznego. Za sprawą rozwoju OZE i większego importu energii oraz technologii wytwarzania, będzie jej mniej. Za sprawą innego niż dotąd trybu pracy elektrowni będzie wymagała adekwatnych sposobów pozyskiwania i przetwarzania informacji. Będzie w znacznym stopniu zdalna. Będzie wymagała prostszych badań i pomiarów i bardziej zaawansowanych niż dotąd metod zdobywania wiedzy i doświadczenia. Te z kolei będą w mniejszym niż dotąd stopniu w domenie użytkownika, w większym natomiast po stronie dostawcy urządzeń i wyspecjalizowanych firm eksperckich. Na taki rozwój diagnostyki przygotowujemy się od wielu lat.

EN

Diagnostics has undergone a similar evolution as the Polish power sector. It will also face a similar transformation as the entire sector. Due to the development of RES, bigger energy import and production technologies there will be less of it. Due to different mode of operation of power plants then before it will need adequate methods of obtaining and processing information. Diagnostics will be remote in a significant part. It will require simpler tests and measurements and more advanced methods of acquiring knowledge and experience than before. These, in turns, will be less than before in the domain of the user and more on the side of the device supplier and specialized expert companies. For such development of diagnostics we have been preparing for many years.

4

Sieci radiokomunikacyjne piątej generacji (5G) i ich znaczenie dla krajowego sektora elektroenergetycznego

Świderski Jacek

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2020

|

R. 88, nr 1

20--24

PL

W artykule przedstawiono architekturę komórkowych sieci radiokomunikacyjnych piątej generacji (5G) oraz dokonano przeglądu nowych rozwiązań, które znajdą zastosowanie w tych sieciach. Omówiono strategię wdrożenia sieci 5G w Polsce, a także sformułowano uwagi na temat koncepcji ogólnokrajowej cyfrowej sieci radiokomunikacyjnej na potrzeby sektora elektroenergetycznego i potencjalnych możliwości wykorzystania do tego celu infrastruktury przyszłej sieci 5G.

EN

The article presents the architecture of fifth generation (5G) cellular networks and then a survey of new technologies which will be applied in their design. The strategy for implementing 5G networks in Poland is discussed, and comments on the concept of a nationwide digital wireless communication network for the needs of Polish power sector and potential possibilities of using the infrastructure of the future 5G network for this purpose is given.

5

Paliwa kopalne w krajowej energetyce – problemy i wyzwania

Gawlik L., Mokrzycki E.

Polityka Energetyczna

|

2017

|

T. 20, z. 4

5--25

PL

Surowce energetyczne są podstawą dla wytwarzania energii w formie ciepła i prądu na Ziemi. Obecne rozwiązania dotyczące konstrukcji bezpiecznych i ekonomicznych reaktorów jądrowych, jak również proces wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii, ponadto przyszłościowe rozwiązania otrzymywania czystej energii z wodoru, ogniw paliwowych i innych źródeł mają decydujący wpływ na zmianę tego tradycyjnego podejścia. Niemniej jednak, kopalne surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel) nie mają obecnie substytutów, które sprostałyby wymaganemu zapotrzebowaniu na energię. W artykule omówiono problemy i wyzwania związane z wykorzystaniem kopalnych paliw w energetyce polskiej. Przybliżono stan zasobów (bilansowych i przemysłowych) pierwotnych nośników energii: węgla kamiennego, węgla brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego i metanu pokładów węgla. Zwrócono szczególną uwagę, że bardzo duże zasoby węgla kamiennego i brunatnego mogą i powinny być wykorzystywane w gospodarce kraju. Przeszkodą dla długoterminowego wykorzystania tych nośników w energetyce jest polityka energetyczno-klimatyczna Unii Europejskiej, która zdecydowanie zmierza do znaczącej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dokonano również omówienia stanu obecnego krajowej energetyki konwencjonalnej, jak również zarysu jej przyszłości. Zwrócono uwagę, że zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej będzie wymagało znacznego wysiłku inwestycyjnego zarówno w sektorze wytwórczym, jak i sieciowym. Artykuł zwieńcza omówienie problemów i wyzwań związanych z funkcjonowaniem krajowego sektora energii. Należy podkreślić, że nadszedł czas na podjęcie przez rząd strategicznych decyzji, dotyczących kształtowania przyszłej struktury paliwowej systemu wytwarzania energii. Polska musi w dalszym ciągu zmierzać w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, a rozwój zaawansowanych technologii ograniczających emisję i podniesienie efektywności energetycznej to właściwy kierunek działań.

EN

Energy resources are the basis for generating energy in the form of heat and electricity on Earth. Current solutions for the construction of safe and economical nuclear reactors, as well as the use of renewable energy, and future-oriented solutions for clean energy from hydrogen, fuel cells and other sources have a decisive impact on changing this traditional approach. Nevertheless, fossil fuels (petroleum, natural gas and coal) do not currently have substitutes to meet the required energy needs. The paper discusses the problems and challenges related to the use of fossil fuels in the Polish power sector. The amount of documented resources (balance and industrial) of primary energy carriers: hard coal, lignite, crude oil, natural gas and coal seam methane has been discussed. Particular attention has been paid to the fact that very large amounts of hard coal and lignite can and should be used in the economy of the country. The European Union’s energy and climate policy, which is strongly dedicated to a significant reduction of greenhouse gas emissions, is an obstacle to the long-term use of these energy carriers in the power industry. The current state of the conventional power industry as well as the outlook of its future have also been discussed. It has been pointed out that ensuring the security of the electricity supply will require significant investment efforts in both the manufacturing sector and the electricity grid. This article concludes with an overview of the problems and challenges related to the functioning of the national energy sector. It should be emphasized that it is time for the government to make strategic decisions regarding the future shape of the fuel structure of the power generation system. Poland must continue to move towards a low-carbon economy and the development of advanced technologies that reduce emissions and improve energy efficiency is the right direction for growth.

6

Hard coal in the fuel-mix of Poland: the long-term perspective

Gawlik L., Kaliski M., Kamiński J., Sikora A. P., Szurlej A.

Archives of Mining Sciences

|

2016

|

Vol. 61, no. 2

335--350

EN

This paper reviews the coal policy of Poland. It analyzes the forecasts of production and consumption of hard coal, the size of exports and imports and its importance for the energy sector on the basis of strategic documents. The main aim of the article is to show the role of hard coal in the fuel - energy balance of Poland until 2050. The adoption of appropriate assumptions for each scenario, including the maximum supply of hard coal from domestic mines, coal price curves, CO2 emission allowances and several calculations performed allowed to obtain certain results on the basis of which the future role of hard coal was determined.

PL

W artykule dokonano przeglądu polityki państwa polskiego wobec górnictwa węgla kamiennego. Przeanalizowano jak kształtowały się w dokumentach strategicznych prognozy w zakresie wydobycia i zużycia węgla kamiennego, wielkości eksportu i importu oraz jego znaczenie dla sektora energetycznego. Głównym celem artykułu było ukazanie roli węgla kamiennego w bilansie paliwowo-energetycznym Polski w perspektywie do 2050 r. Po przyjęciu odpowiednich założeń dla poszczególnych scenariuszy, m.in. dotyczących maksymalnej podaży węgla kamiennego z krajowych kopalń oraz ścieżek cenowych węgla i uprawnień do emisji CO2 oraz przeprowadzeniu obliczeń uzyskano wyniki, na podstawie których określono przyszłą rolę węgla kamiennego.

7

Development Strategies for Electric Utilities

Borowski P. F.

Acta Energetica

|

2016

|

nr 4

16--21

EN

Electric utilities are of key importance for the national economy. Many research institutions deal with issues of the power sector to find an answer to the question, which of the developed strategies to ensure energy security of the country should be taken into account? Should the companies adopt the strategy of adaptation or perhaps the strategy of breakthrough? If they follow the adaptation course, should it be a passive or active adaptation, and under what circumstances? These questions are constantly analysed by the author, and the answers are to be used to develop recommendations needed to build a secure power market. The article discusses the structure of the market and two basic models – traditional and competitive.

PL

Przedsiębiorstwa elektroenergetyczne są kluczowymi firmami dla gospodarki kraju. Wiele instytucji naukowo-badawczych zajmuje się zagadnieniami dotyczącymi sektora elektroenergetycznego, by znaleźć odpowiedź na pytanie, co powinny uwzględniać tworzone strategie, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kraju. Czy firmy powinny stosować strategię adaptacji czy może strategię przełomu? Jeśli będą stosować adaptację, to czy adaptację bierną, czy czynną i w jakich okolicznościach? Te pytania są stale analizowane przez autora, a odpowiedzi mają posłużyć do wypracowania rekomendacji niezbędnych w budowaniu bezpiecznego rynku elektroenergetycznego. W artykule została omówiona struktura rynku i dwa podstawowe modele – model tradycyjny i model konkurencyjny.

8

Elektroenergetyka w warunkach zachodzących procesów globalizacji i regionalizacji

Wilczyński A.

Rynek Energii

|

2013

|

Nr 5

9-14

PL

Zachodzące procesy globalizacji oraz regionalizacji w znaczący sposób wpływają na rozwój gospodarczo – społeczny współczesnego świata. Skutki tego oddziaływania są pozytywne, ale stwarzają także pewne zagrożenia. Energetyka jest sektorem strategicznym, zarówno jeśli chodzi o gospodarkę, jak i zachodzące zjawiska społeczne, dlatego rola państwa w zapewnieniu bezpieczeństwa dostaw energii jest niezwykle istotna. Wraz z zachodzącymi procesami dezagregacji elektroenergetyki i rozwojem rynków energii ta rola uległa zmianie. W sytuacji wspomnianych zjawisk pań-stwo traci część swoich uprawnień na rzecz organizacji ponadnarodowych – np. Unii Europejskiej, bądź wielkich koncernów, zachowując rolę regulatora, którego zadaniem jest tworzenie ram prawnych dla działalności przedsiębiorstw energetycznych i funkcjonowania rynku energii oraz formułowania polityki energetycznej. W artykule omówiono niektóre problemy gospodarcze, dotyczące sektora energetycznego, związane z procesami globalizacji oraz regionalizacji, koncentrując szczególnie uwagę na sektorze elektroenergetycznym.

EN

The processes of globalization and regionalization have a significant impact on economic development and social development of modern world. On one hand, the effects of this impact is positive, but parallely create certain risks. Energetic is a strategic sector, both in terms of economy and social phenomena occur, because the state's role in ensuring security of energy supply is essential. Together with the processes of disaggregation of the electricity and the development of energy markets, this role has changed. In the case of these phenomena state loses some of its powers to supranational organizations - such as the European Union, or large corporations, retains the role of the regulator, whose job is to create a legal framework for the activities of energy companies and the functioning of the energy market and energy policy formulation. The article pointed out some of the economic problems of the energy sector, with a special focus on the power sector, related to the processes of globalization and regionalization.

9

Wpływ kosztów wykupu pozwoleń na emisję CO2 na wzrost ceny energii elektrycznej w Polsce

Woźniak J.

Polityka Energetyczna

|

2012

|

T. 15, z. 4

139-149

PL

Artykuł prezentuje prognozę poziomu przeniesienia kosztów wykupu pozwoleń na emisję CO2 w ramach europejskiego systemu handlu emisjami (ETS) na przyrost hurtowej ceny energii elektrycznej w Polsce. Dokonano inwentaryzacji emisyjności polskiej gospodarki ze szczególnym uwzględnieniem udziału sektora elektroenergetycznego. Na tej podstawie oszacowano ilość darmowych pozwoleń na emisję CO2 w przejściowym okresie do końca 2019 r. Ponadto na bazie zaproponowanej metody obliczania wskaźnika przeniesienia kosztów wykupu pozwoleń na emisję CO2 na ceny energii elektrycznej, modelowano ich wpływ na procentowy przyrost hurtowej ceny energii elektrycznej z uwzględnieniem pochodzenia źródeł energii. Analizy przeprowadzono opierając się na obecnej strukturze wytwarzania energii elektrycznej oraz prognozie zmian z udziałem 15% energii z OZE w 2020 r. W analizie uwzględniono cenową elastyczność popytu na energię elektryczną w długim i krótkim przedziale (Ec), jako reakcję rynku na przyrosty cen energii spowodowanej kosztami wykupu pozwoleń na emisj? CO2. Bazując na wcześniejszych prognozach wyznaczono realne wskaźniki przeniesienia cen pozwoleń na emisję na cenę energii elektrycznej, tj. około 66% (Ec= -0,2), 59% (Ec= -0,32) i około 36% (Ec= -0,97), uwzględniając strukturę jej wytwarzania. Ponadto w prognozie uwzględniono możliwości importu energii elektrycznej przez krajowy system elektroenergetyczny (KSE). Rozpoznano istniejącą infrastrukturę KSE oraz potencjał jej przyłączy w najbliższych latach. Oszacowano możliwości importu energii elektrycznej na poziomie 10 i 15% obecnego poziomu konsumpcji i dla tych wariantów oszacowano realne wskaźniki przeniesienia kosztów CO2 na cenę energii. Dla importu 10% energii realne wskaźniki przeniesienia ceny emisji na cenę energii kształtowały się na poziomie około 51% (Ec= -0,2), 45% (Ec= -0,32) i około 27% (Ec= -0,97). W wariancie importu 15% około 47% (Ec= -0,2), 42% (Ec= -0,32) i 25% (Ec = -0,97). Dokonano analizy porównawczej wszystkich wskaźników przeniesienia kosztów emisji z której wynika, że import energii elektrycznej przyczyni się do osiągnięcie znacznej redukcji obciążenia kosztami emisji cen energii elektrycznej wytwarzanej przez krajowy sektor elektroenergetyczny.

EN

This paper presents the forecast of the level of transfer of CO2 emission permits purchase costs under the ETS scheme to increase wholesale electricity prices in Poland. An inventory of emissions was conducted for the Polish economy with particular emphasis on the energy sector. On this basis, the number of free CO2 emission allowances in the transition period to the end of 2019 has been estimated. Additionally, a model was constructed to calculate the effect of the rate of transfer of CO2 allowance purchase costs on the percentage increase in wholesale electricity prices, taking into account the origin of energy sources. The analysis was based on the current structure of electricity generation and a projected increase in the share of renewable energy sources of up to 15% by 2020. The study took into account the price elasticity of demand for electricity in the long and short run (Ec ) as the market’s reaction to the increases in energy prices made it necessary to purchase CO2 allowances. Based on previous forecasts, new, realistic transfer rates have been presented i.e. (Ec = –0.2), 59% (Ec = –0.32) and around 36%( Ec = –0.97), taking into account the structure of electricity generation. In addition, the forecast includes the possibility of importing electricity by the national electricity system. The capabilities of the National Power System have been recognized together with its potential connections in the coming years. The possible import of electricity has been estimated at 10% and 15% of the current level of energy consumption, and for these variants the real rates of transfer of CO2 allowance purchase costs have been calculated on the following level of energy prices: 51% (Ec = –0.2), 45% (Ec = –0.32) and 27% (Ec = –0.97) for 10% import, 47% (Ec = –0.2), 42% (Ec = –0.32) i 25% (Ec = –0.97) for 15% import The comparative analysis of all real rates of the transfer of CO2 emission allowance purchase costs on electric energy prices has shown that the import of electric energy will help to achieve a significant charge reduction in the transfer rate of the costs of CO2 emission permit purchase on the price of the electricity produced by the national power sector.

10

Intensywność i charakter procesów internacjonalizacji przedsiębiorstw sektora elektroenergetycznego w latach 2002-2011

Kolegowicz K., Szymla W.

Organizacja i Zarządzanie : kwartalnik naukowy

|

2012

|

nr 4

37--49

PL

Artyku prezentuje w syntetycznej formie charakter i intensywno procesu internacjonalizacji przedsibiorstw w sektorze elektroenergetycznym w ostatnich dziesiciu latach. W pracy opisano najwaniejsze formy i motywy ekspansji zagranicznej przedsibiorstw, ze szczeglnym uwzgldnieniem podmiotw z sektora energetycznego. Opisano take uwarunkowania ewolucji motyww koncentracji i umidzynarodowienia dziaalnoci w energetyce oraz przedstawiono wyniki bada, wskazujce na aktualne kierunki i intensywno procesu internacjonalizacji w sektorze energetycznym na wiecie.

EN

This article in a synthetic form presents the character and intensity of the internationalization process in power sector in a period of the last ten years. The paper describes the main forms and motives of international expansion of enterprises with particular emphasis on the power sector companies. It also describes the evolution of motives and presents the current direction and intensity of the internationalization process in the energy sector in the world.

11

Smart grid jako instrument polityki gospodarczej

Malko J.

Rynek Energii

|

2011

|

nr 2

146-150

PL

Restrukturyzacja tradycyjnego sektora energii elektrycznej dla stworzenia system o cechach inteligencji, zapewniającego efektywność, zrównoważenie i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych , stanowi podstawowe wyzwanie - i zarazem szansę - dla zwiększenia innowacyjności, tworzenia nowych miejsc pracy oraz rozwoju gospodarki. Synergia tych czynników stanowi dla polityków okazję do wykreowania nowej strategii dla zasadnego ekonomicznie, bezpiecznego i przyjaznego środowisku sektora elektroenergetyki.

EN

The restructuring of the traditional power sector to produce a smart system that offers efficiency, sustainability and reduced greenhouse gas emissions represents a great challenge and opportunity for innovation, job creation and economical growth. Synergy of these benefits represents opportunity for policy makers to advance a new strategy of economically sound, secure and environment friendly power sector.

12

Sektor energii w procesie przemian

Malko J

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2011

|

Nr 3(9)

16-24

PL

W sposób syntetycznym artykuł prezentuje impulsy rozwojowe dla systemów elektroenergetycznych. Początkowo były nimi dość elementarne potrzeby: efektywne zasilanie odbiorników prądu w gospodarstwach domowych i utrzymywanie układów napędu w przemyśle. Obecnie zmieniły i poszerzyły się zadania stojące przed energetyką, a zmiany w sposobach wytwarzania, przesyłania, zarządzania i użytkowania energii elektrycznej opierają się na zachodzącej na wielką skalę elektryfikacji procesów w przemyśle i w transporcie.

EN

Parameters such as energy costs, climate control and energy supplies are driving the contemporary power systems to new dimensions. To cope with these new demands a more flexible, reconfigurable and information - intensive cyber and physical infrastructure is necessary. In addition to expecting digital-grade "perfect power" consumers expect the next generation "smart grid" to keep them informed, empowered and secure.

13

Monitoring procesów inwestycyjnych i eksploatacyjnych

Kabza Z., Zator S., Kwiatkowski L. J.

Elektroenergetyka : współczesność i rozwój

|

2011

|

Nr 4(10)

84-91

PL

Artykuł zawiera przegląd technologii globalnego monitoringu przygotowania i realizacji inwestycji, które mogą być wykorzystane do ilościowej oceny wdrożenia i procesów operacyjnych. Narzędzie to jest oparte na wiedzy technicznej, technologicznej i organizacyjnej, oraz przyjazne i innowacyjnych rozwiązania informatyczne. Opracowana i wdrożona technologia może być skutecznym systemem symulacji inwestycji, w tym kosztów inwestycyjnych w sektorze energetycznym, zalecanym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Autorzy podkreślają, że globalne monitorowanie inwestycji przemysłowych stwarza warunki do polioptymalizacji procesów inwestycyjnych, modernizacyjnych i eksploatacyjnych w całym okresie użytkowania instalacji. Zagadnienia te są przygotowywane do powszechnego wdrożenia w prowadzonym strategicznym projekcie rozwoju polskiej energetyki. Autorzy wskazują na wielorakie korzyści z technologii w sektorze elektroenergetycznym, dające możliwość wielomilionowych oszczędności na każdej monitorowanej inwestycji.

EN

The article provides an overview of the technology of global monitoring of investment preparation and implementation, which can be used for a quantitative assessment of the implementation and operation processes. This tool is based on a technical and organizational knowledge as well as innovative IT solutions and may be a highly efficient incentive system for investment, including those required in the power sector, which is recommended by the Office of Competition and Consumer Protection (UOKiK). The authors stress that global monitoring of industrial investments enhances poli-optimization of the investment, modernization and operation processes over the whole life of an installation. This solution is planned for widespread deployment in the currently implemented national energy development program. The paper outlines the multiple benefits of this technology for the power sector, including several million savings on each investment subject to such monitoring.

14

Modele rynkowe i ich zastosowanie w sektorze elektroenergetycznym

Kwiatkowski M.

Rynek Energii

|

2010

|

nr 4

36-40

PL

Kolejne wyzwania stawiane przed polskim sektorem elektroenergetycznym, w tym m.in.: rozwój energetyki odnawialnej, implementacja dyrektyw środowiskowych Komisji Europejskiej, program budowy energetyki jądrowej czy zmiana architektury rynku energii elektrycznej w kraju wymagają zarówno z perspektywy całego sektora, jak i z perspektywy każdego z przedsiębiorstw energetycznych poszukiwania nowych możliwości analitycznych w zakresie identyfikowania w horyzoncie średnio- i długoterminowym pozycji rynkowej tych przedsiębiorstw. Jedną z interesujących możliwości dają modele rynkowe (zwane również symulatorami rynku) odwzorowujące pracę sys-temu elektroenergetycznego, w tym procesy związane z pokrywaniem na zasadach rynkowych zapotrzebowania odbiorców końcowych na energię elektryczną przy uwzględnieniu istniejących uwarunkowań oraz roli w tym procesie poszczególnych przedsiębiorstw wytwórczych i pojedynczych źródeł. Referat prezentuje charakterystykę przykładowych narzędzi należących do klasy modeli rynkowych użytkowanych w Europie Zachodniej oraz praktyczne możliwości ich zastosowania.

EN

Next challenges for Polish electric power sector, including: the development of renewable energy, implementation of environmental Directives of the European Commission, program for the construction of nuclear power and change in architecture of the electricity market in the country require both from the perspective of the whole sector, and from the perspective of the each power company an exploration of new analytical capabilities for identifying the medium- and long-term market position of those companies. One of the interesting possibilities give market models (also called market simulators) mapping the power system operation, including processes related to market-based covering of end-users demand for electricity, taking into account existing circumstances and role in the process of production of individual companies and individual generating units. The paper presents the characteristics of examples of tools belonging to the class of market models and the practical possibilities of their use.

15

Pozycja węgla w energetyce

Ney R.

Polityka Energetyczna

|

2010

|

T. 13, z. 2

355-364

PL

W artykule omówiono pozycję węgla w energetyce. Podkreślono, że węgiel pomimo największej emisyjności ze wszystkich kopalnych surowców energetycznych, wykazuje wyraźną tendencję do wzrostu popytu, zwłaszcza w Chinach, Indonezji, Indiach, Korei Płd., jak również w szeregu krajach rozwijających się. Ważnym atutem węgla jako paliwa o znaczeniu globalnym są jego bardzo duże zasoby, rozmieszczone prawie we wszystkich regionach geograficznych świata. Właśnie ze względu na wielkość zasobów węgla w polskiej energetyce jest istotnym elementem bezpieczeństwa energetycznego. Zwrócono również uwagę, że zmiana udziału węgla w strukturze paliw – a w szczególności w elektroenergetyce – w szeregu krajach, w tym również w Polsce, wymagać będzie czasu i nakładów finansowych na modernizację i budowę nowych jednostek wytwórczych. Podkreślono, że obecnie węgiel oprócz energetycznego wykorzystania jest także cennym surowcem dla niektórych technologii chemicznych i technologii materiałowych.

EN

The paper describes the role of coal in power sector. It is stressed that in spite of its highest emission from among fossil fuels, coal demonstrates increasing demand tendency, especially in China, Indonesia, India and South Korea as well as in many developing countries. The important advantage of coal as a fuel of global significance is its high reserves which are distributed nearly in all geographical regions of the world. High reserves make coal an important element of energy security in Polish energy sector. It is also noticed that the change of the share of coal in primary energy mix and especially in fuel mix for electricity generation in many countries, and also in Poland, requires time and high investments tomodernize and build new capacities in power sector. Coal is currently not only used in power sector but also as a valuable mineral for chemical and material technologies.

16

Światłoczuły czujnik natężenia prądu w urządzeniach elektroenergetycznych

Błażejczyk T.

Nowa Elektrotechnika

|

2010

|

nr 4 (68)

18-20

17

Zagrożenia polskiej elektroenergetyki w strukturze UE

Malko J.

Polityka Energetyczna

|

2008

|

T. 11, z. 1

299-312

PL

Podstawowe dokumenty Komisji Europejskiej "Zielona Księga" o strategii energetycznej Unii, "Europejska polityka energetyczna" oraz pakiety: "energetyczny" ze stycznia i "liberalizacyjny" z września 2007 r. oraz "klimatyczny" ze stycznia 2008 formułują założenia strategiczne wspólnoty i wytyczają kierunki działania państw członkowskich w obszarze energetyki. Trwa jeszcze dyskusja nad rozwiązaniami szczegółowymi, ale można już stwierdzić, iż nowe regulacje stwarzają poważne zagrożenia dla gospodarki Polski. Referat przedstawia oceny skutków i sugeruje podjęcie działań, minimalizujących oczekiwane zagrożenia.

EN

Fundamental documents of the European Commission - Green Papers on EU strategy for energy supply and related legislational acts as Directives, Regulations and Decisions of the European Parliament and of the Council present options available with view to stemming the increasing dependency for energy supplies whilst continuing to pursue the environmental goals. A series measures have been taken to meet with four key challenges: managing demand, diversifying European sources, enhancing the effectiveness of the internal energy market and controlling external supply. On January 23, 2008 European Commission published the so-called environmental package, i.e. complex of drafts of legal regulations by which the political commitment of member countries of the spring summit of European Council in March 2007 should become binding standard. In EU climate change and energy package EC has put forward a fully integrated policy package covering both climate and energy policies: "An Energy Policy for Europe" and "Limiting Global Climate Change to 2oC: The way ahecd for the EU and the World for 2020 and beyond". The published package includes also the draft of revision of the Directive on greenhouse gases emissions allovance trading, draft of the Directive on usage of renevable energy sources and draft of the Directive of capture and storage of CO2 (CCS technology). In view of the present share of renewable sources in the energy consuption in Poland realization of legal obligations will mean the necessity of significant and very costly increase of production of electricity from RES. More serious is problem of carbon sequestration: CCS technologies are at the beginning and are non used in the commercial operations so for. Paper present some assessment of costs related to fulfilling EU regulations and connected threads for the Polish power sector.

18

Fundusze Unii Europejskiej szansą na rozwój polskiej energetyki

Migdał M., Wagner-Staszewska T.

Polityka Energetyczna

|

2008

|

T. 11, z. 2

51-60

PL

W publikacji wskazano główne cele polityki energetycznej Państw Unii Europejskiej oraz kierunki rozwoju poszczególnych dziedzin gospodarki, prowadzące do osiągnięcia bezpieczeństwa energetycznego Polski. Wykazano zadania inwestycyjne w poszczególnych sektorach branży energetycznej, których realizacja przyczyni się do zapewnienia niezakłóco-nych dostaw paliw i energii na rynek wewnętrzny Polski, rozszerzenia kręgu odbiorców i zagwarantowania utrzymania obowiązkowych zapasów na odpowiednim poziomie, zapewniając tym samym zrównoważony i trwały rozwój gospodarki. Celem nadrzędnym tych inwestycji jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski, równocześnie wzmacniając bezpieczeństwo całej wspólnoty europejskiej. Szczegółowo omówiono priorytetowe inwestycje w sektorze gazu ziemnego oraz w sektorze paliw ciekłych i produktów ropopchodnych, a także inwestycje zamierzone do realizacji w sektorze energii elektrycznej konwencjonalej i ze źródeł odnawialnych. Inwestycje obejmować będą poszczególne zadania m.in. z zakresu: dywersyfikacji źródeł i kierunków pozyskania surowców energetycznych, paliw i energii, a także dostawców, dróg przesyłu i metod transportu; zwiększenia zdolności magazynowych paliw, surowców energetycznych i ich produktów, tak by utrzymywać wymagany stan zapasów w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw do odbiorców; rozbudowy systemów przesyłu i dystrybucji paliw i energii; poprawy efektywności wykorzystania energii zawartej w surowcach energetycznych poprzez zwiększenie sprawności przetwarzania energii w ciepło i energię elektryczną, promowanie układów skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła oraz zagospodarowanie ciepła odpadowego; wspomagania rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii oraz zapewnienia adekwatnego do krajowych możliwości technicznych i ekonomicznych ich udziału w pokrywaniu rosnących potrzeb energetycznych społeczeństwa i gospodarki. Wspomniane inwestycje dla sektora energetycznego mogą być realizowane jako projekty w ramach programów pomocowych Unii Europejskiej. W publikacji wskazano Programy, w ramach których mogą być realizowane inwestycje w sektorze energetycznym oraz możliwości pozyskania dofinansowania z funduszy europejskich.

EN

The authors indicated the main targets of EU energy policy and discussed the development trends of Polish industry having in view the energy safety of a country. Specified are investments which must be realized to ensure undisturbed supply of energy carriers to Poland. The authors stressed the necessity for diversification of supplies and maintaining the sustained development of Polish economy. The planned investments have to ensure the energy safety of Poland and thus to improve safety of EU energy sector. Detailed discussion is devoted to investments realized in gas sector, liquid fuels sector and oil derivatives processing industry. Discussed are planned investments in power sector and investments related to renewable energy sources. The special attention is given to the following: diversification of supplies of energy carriers including routes and methods of transportation, possibility for increasing the storage capacity for liquid fuels, energy carriers and oil products, possibility for maintaining the reserves of energy carriers on required level and ensuring continuous supply to energy producers, development of transmission and distribution network, 4- improving efficiency of heat and power generation plants and improving efficiency of combined production of heat and power, utilization of heat released as the by product of technological processes, promotion of development of "renewable energy sector" and increasing its share in total energy consumed in a country. The investments specified above can be realized as the EU sponsored programs. The authors indicated EU funds which may be used for financing investments in energy sector and possibilities for acquiring these funds.

19

Bezpieczeństwo energetyczne Polski oczami naukowca i praktyka

Popczyk J.

Polityka Energetyczna

|

2008

|

T. 11, z. 1

553-574

PL

Jeśli w 2008 roku chcemy się dobrze przysłużyć rozwojowi rynku paliw w Polsce, to w ten sposób, że pokażemy nową perspektywę, w której elektroenergetyka, ciepłownictwo i transport konkurują (w jednakowych warunkach) o te same paliwa, ale szczególnie o paliwa odnawialne. Do takiej konkurencji już się przyczyniają: fundamentalnie uniwersalizacja technologii energetycznych i rozwój paliw nowych generacji2, a politycznie (regulacyjnie) Pakiet klimatyczno-energetyczny 3x20 (perspektywa 2020) i przygotowywana nowelizacja dyrektywy IPPC (perspektywa 2016), mająca podstawowe znaczenie dla ciepłownictwa. W nowej perspektywie, zwłaszcza w oewietle zamierzanego wprowadzenia pełnej odpłatności za uprawnienia do emisji CO2 (po 2012 roku, jednorazowo dla elektroenergetyki wielkoskalowej i stopniowo dla ciepłownictwa), Polsce potrzebna jest klarowna redefinicja roli węgla. Z drugiej strony brak, nawet na poziomie Komisji Europejskiej, działań w kierunku integracji systemów karania (brudne paliwa/technologie) i wspierania (energia odnawialna/ czyste technologie) w jeden system rynkowy, a także determinacja krajów członkowskich w podtrzymywaniu narodowych systemów wsparcia dla energii odnawialnej powodują, że redefinicja roli węgla będzie napotykać w Polsce zasadniczy opór. Nie zwalnia to jednak autora niniejszego artykułu od podjęcia tego trudnego tematu, poprzez skonfrontowanie trzech koncepcji. Pierwsza z koncepcji (umożliwiająca polityczno-korporacyjne gry interesów) oznacza kontynuację polskiego systemu wsparcia, którego podstawą są: certyfikacja (obecnie zielonej energii elektrycznej i kogeneracji) oraz administracyjna alokacja uprawnień do emisji CO2. Druga z koncepcji (ewolucyjna w sferze mechanizmów, radykalna w sferze efektów, prostsza od pierwszej proceduralnie, ale dalej skomplikowana) polega na wprowadzeniu jednolitego systemu zielonej energii elektrycznej, zielonej benzyny (biopaliwa płynne), zielonego ciepła i zielonego gazu (biometan). Trzecia koncepcja (radykalna w sferze mechanizmów, ewolucyjna w sferze efektów, i najprostsza proceduralnie) polega na "opodatkowaniu" paliw, odpowiednio do pochodzącej z nich emisji CO2. Podkreśla się tu, że zła decyzja (brak odwagi polityków i wysiłku koncepcyjnego naukowców) może spowodować bardzo szybkie upodobnienie się narodowych systemów wsparcia energii odnawialnej do Wspólnej Polityki Rolnej (ustanowionej w Traktacie Rzymskim o EWG), która jest balastem Europy już od kilkudziesięciu lat. Ale podkreśla się tu także, że powołanie Wspólnej Polityki Rolnej jeszcze (1957 rok) w społeczeństwie przemysłowym było bardziej uzasadnione niż obrona narodowych systemów wsparcia energii odnawialnej już (obecnie) w społeczeństwie wiedzy. W perspektywie polskiej jest to tym bardziej oczywiste, że dla Polski jednolity rynek certyfikatów zielonych (jeśli działałby on nawet odrębnie od rynku uprawnień do emisji CO2) jest korzystniejszy niż narodowe systemy wsparcia energii odnawialnej. Uwzględniając przełomowe znaczenie (na całym oewiecie) paliw i oerodowiska naturalnego dla bezpieczeństwa energetycznego oraz krajowe uwarunkowania w tym obszarze proponuje się wykorzystać polską prezydencję w 2011 roku do wypromowania tożsamooeci Polski w UE, czyniąc hasłem przewodnim tej prezydencji racjonalizację narodowych systemów wsparcia OZE z perspektywą jednolitej internalizacji kosztów zewnętrznych oerodowiska i innych energetyki wielkoskalowej (tradycyjnej) i odnawialnej (w szczególnosci wiatrowej). Oczywioecie to wymaga podjęcia natychmiastowych, zgodnych działań przygotowawczych wielu środowisk, dotychczas konkurujących ze sobą, a często nawet skonfliktowanych.

EN

The best what can be done now for the development of the fuel market in Poland is to show the new perspective, in which electricity, heat and transportation sectors compete (in a very similar conditions) to get the same fuels, and especially the renewable fuels. Such a competition is already going on enforced by the fundamental unification of energy technologies and development of new generation fuels. The political influences are also in place like Climate-Energy Package 3 x 20 (in 2020 perspective) and currently carried on works on the IPPC Directive (2016 perspective) which is of the highest significance for heat sector. The author undertakes the difficult issue and confronts three concepts. The first concept (that allows for politics and corporations influences) is the continuation of the Polish system of support with the basic role of: system of certificates (currently for green energy and cogeneration) and administrative allocation permits for CO2 emissions. The second concept (evolutionary in the sphere of mechanisms and revolutionary in the sphere of effects, with simpler procedures but still quite complicated) rely in introduction of the unified system of green electricity, green petrol (liquid biofuels), green heat and green gas (biomethane). The third concept (radical as concerns the mechanisms, evolutionary in the sphere of effects and the most simple as concerns procedures) rely in "taxation" of fuels adequate to the emission they cause.

20

Uwarunkowania rozwoju elektrowni opalanych węglem brunatnym

Patrycy A.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2007

|

R. 31, z. 2

501-510

PL

W artykule omówiono uwarunkowania budowy elektrowni opalanych węglem brunatnym w Polsce w zakresie prognozy wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną oraz aspektów związanych z koniecznością dotrzymania standardów ochrony środowiska naturalnego obowiązujących w Unii Europejskiej. Dokonano przeglądu "czystych" ekologicznie technologii wytwarzania energii elektrycznej na paliwie węglowym oraz podano przykłady ich realizacji.

EN

This lecture discusses conditions of providing construction of lignite fired power plants in Poland with respect to: prognosis of increase of electrical energy demands and complexions related to necessity to maintain natural environment protection standards which are mandatory in European Community. An overview of ecologically "clean" coal fuel based technologies of electrical energy production and presentation of some realization examples have been provided therein.