Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Flow resistance evaluation based on three morphological patterns in step pool streams

Luo Ming, Yan Xufeng, Huang Er

Acta Geophysica

|

2023

|

Vol. 71, no. 1

359--372

EN

Quantifying the flow resistance in step-pool streams is of importance for studying the restoration of benthic animals and bedload transport. The Darcy–Weisbach friction factor of the total flow resistance is partitioned into components associated with grains, spills, and loose-packed particles. By extending the two-dimensional hydraulic radius, a new proposed rough ness height is applied to evaluate resistance components induced by spills and loose-packed particles. Three morphological patterns induced by different-magnitude foods can be classified to form different flow resistance components, depending on the morphological variation. The three components varying with hydraulic and geometric parameters by considering the closest-1 NSEI and smallest RMSE and MRE have been examined. It is found that the grain resistance factor component, in comparison with other factors, has a slight impact on hydraulic parameters. Hydraulic and geometric parameters have a significant influence on the spill resistance component, accounting for the main proportion of the total resistance. The resistance associated with loose-packed particles correlates with parameters due to the initial random movement of particles and abundant sources.

2

Podsypka filtracyjna a narzut kamienny ubezpieczający brzegi cieków górskich

Radecki-Pawlik Artur, Stypuła Krzysztof, Radecki-Pawlik Bartosz, Brzęk Mateusz, Plesiński Karol

Przegląd Budowlany

|

2019

|

R. 90, nr 10

51--56

PL

W pracy przeanalizowano grubości kamieni użytych do budowy ubezpieczenia w postaci narzutu kamiennego oraz jego podsypki na dwóch obiektach w okolicy Starego Sącza oraz we wsi Głębokie (w trakcie budowy). Zestawienie poszczególnych pomiarów i przedstawienie tych wyników w postaci krzywych przesiewu, a następnie sprawdzenie warunków stateczności i przepuszczalności pozwalają określić, czy parametry charakteryzujące rozmiar podsypki i kamienia łamanego budującego umocnienie zostały poprawnie dobrane. Pomiary narzutów i podsypki wykonano za pomocą metody Wolmana – pomierzono 600 próbek. Po wykonaniu obliczeń ustalono, że oba warunki stateczności zostały spełnione tylko przez narzut w miejscowości Głębokie, natomiast warunek przepuszczalności nie został spełniony w żadnym narzucie. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że konieczna byłaby zmiana kruszywa o minimalnej średnicy w podsypce filtracyjnej tak, aby został spełniony warunek przepuszczalności. Występuje tu największa różnica pomiędzy minimalnym rozmiarem spełniającym warunek a obecnie zastosowanym kamieniem łamanym. Zwiększenie tej średnicy pozwoli na spełnienie także innych warunków.

3

Zmiany koryta potoku Trzebuńka powyżej obniżonej i zrewitalizowanej zapory przeciwrumowiskowej

Łapuszek M.

Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich

|

2018

|

nr I/1

151--162

PL

Na potoku Trzebuńka w miejscowości Stróża podjęto i zrealizowano projekt polegający na obniżeniu o 4.0 m i rewitalizacji istniejącej zapory przeciwrumowiskowej, przebudowując jej konstrukcję poniżej tworząc bystrza z głazów osadzonych w konstrukcji betonowej (tzw. „grouted rock”). Całość konstrukcji tworząca 12 małych zbiorniczków na wodę stanowi obecnie rodzaj przepławki dla ryb. W artykule przedstawiono wstępne wyniki analizy przebiegu procesów korytowych na potoku Trzebuńka powyżej przebudowanej zapory. W literaturze światowej opisane są lokalne przypadki zlikwidowanych lub obniżonych i przebudowanych wielu zapór różnej wielkości. Wciąż brakuje jednak odpowiedzi na wiele pytań dotyczących reakcji koryta na taką interwencję. Dyskutowany jest problem tempa przemieszczenia materiału zdeponowanego w zbiorniku i konsekwencji obniżenia bazy erozyjnej dla odcinka koryta powyżej zapory. Po dwóch latach od przebudowy zapory i uwolnieniu rumowiska z czaszy zbiornika, przeobrażenia nowo ukształtowanego koryta powyżej nowej konstrukcji mają przebieg dynamiczny. Wyniki pomiarów koryta Trzebuńki na odcinku o długości 180.0 m powyżej nowej zapory wskazują na zdecydowane migracje boczne koryta (erozja boczna). Dopiero powyżej 200.0 m od korony nowej konstrukcji koryto wykazuje stabilność.

EN

On Trzebuńka stream, in Stróża village, the project of lowering of 4.0 m and restoring the check dam has been executed. The structure downstream was redesigned to form rapids, made of stones embedded in the “grouted rock” construction. Now, the whole construction of 12 small water reservoirs forms a kind of long fish pass. The preliminary results of stream channel evolution on Trzebuńka stream above the restored check dam are presented in the paper. There are described the local cases of check dam liquidation or restoration in the World. However, there are still many questions concerning the response of stream channel to such technical intervention. The problem of rate of sediment displacement in the reservoir and the consequent erosion base reduction for the channel above is discussed. The field measurements and observation show that two years after check dam lowering and emptying the sediment reservoir on Trzebuńka stream the transformation of new formed channel upstream the new structure is dynamic. At the length of 180.0 m upstream the new dam the bank erosion is significant. Just above 200.0 m upstream from the structure the channel is stable.

4

The content of heavy metals in the alluvial formations of mountain torrent

Florencka N.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2011

|

Vol. 5, no. 2

23-30

EN

This article presents the content of chosen heavy metals agglomerated in the sediment of bed sand-bank of the mountain torrent, taking into account the fraction volume (amount). Material was taken from several surveying points on the 1.1 km of stream length. Analyzed sediment was characterized by changeability of granulation and abundance of heavy metals. The highest content of chromium, copper, cadmium, nickel, lead and zinc was denoted in the finest fractions (<0.025 mm), whereas the lowest amount of zinc, chromium and copper was stated in the deposit with diameter 0.5–0.25 mm. High nickel concentration was stated in investigated alluvial material (III class of contamination), significantly higher than geological background of the sediments in Poland.

PL

W artykule opisano badania zawartości wybranych metali ciężkich gromadzących się w sedymencie w łachach korytowych potoku górskiego z uwzględnieniem wielkości frakcji. Materiał pobrano z kilku punków pomiarowych na długości 1,1 km cieku. Analizowany sedyment charakteryzował się zmiennością uziarnienia oraz zasobnością metali ciężkich. Najwyższe wartości chromu, miedzi, kadmu, niklu, ołowiu i cynku odnotowano we frakcjach najdrobniejszych (<0,025 mm), najmniejsze natomiast ilości cynku, chromu i miedzi stwierdzono w osadzie o średnicy ziaren 0,5–0,25 mm. Badany materiał aluwialny miał wysokie stężenia niklu (III klasa zanieczyszczeń), znacznie wyższe niż obserwowane tło geochemiczne osadów Polski.

5

Bankfull discharge determination using the new Invertebrate Bankfull Assessment Method

Radecki-Pawlik A., Skalski T.

Journal of Water and Land Development

|

2008

|

no. 12

145-153

EN

Along the paper the new method called Invertebrate Bankfull Assessment method (IBA method) of determination of bankfull discharge is presented. The investigation of bankfull discharge using IBA were performed within one Polish Carpathian stream in the mountain region: the Ochotnica Stream. As an index of bankfull the existence of certain species of invertebrates was used which are present and resistant to specific water discharge conditions. The borders within a cross section of the mountain stream with a gravel bed were defined where characteristic invertebrates are present which are recognized as bankfull borders. Finally three invertebrates benches (IB-ms) were recognized which are characterized by very specific invertebrate species. Bankfull discharge was calculated up to this IB-ms and corelated using Canonical Correspondence Analysis with other values of bankfull calculated for a cross section using different bankfull.

PL

W pracy przedstawiono nową metodę wyznaczenia wartości przepływu brzegowego na wybranym odcinku rzeki górskiej. Metodę nazwano IBA od angielskiej nazwy: Invertebrate Bankfull Assesment Method. Metoda ta umożliwia określenie wartości przepływu brzegowego w zależności od tego, na jakiej wysokości brzegu potoku górskiego żyją zwierzęta makrobezkręgowe (tu zastosowane jako wskaźnikowe: biegaczowate), tolerujące lub nietolerujące zalew wodą. Badania metodycznie przeprowadzono w zlewni potoku Ochotnica w Gorcach - w Karpatach Polskich. W artykule wyznaczono trzy poziomy, na których żyją określone biegaczowate.

6

Ocena przydatności wody potoku Rygliczanka do magazynowania w zbiorniku małej retencji

Bogdał A., Ostrowski K.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2008

|

Nr 9

43-46

7

Charakterystyka zdarzeń podwyższonych mętności wody w małych potokach górskich

Pawełek J., Bergel T.

Gaz, Woda i Technika Sanitarna

|

2008

|

Nr 9

25-27

8

Wpływ stanu pokrywy roślinnej na odpływy wezbraniowe w zlewniach potoków górskich

Osuch B., Banach W., Gądek W., Homa A., Nahorecka-Duda H.

Czasopismo Techniczne. Środowisko

|

2005

|

R. 102, z. 10-Ś

71--85

EN

Retention capabilities were described for different vegetation types. This description was used for evaluation of influence of vegetation retention capabilities on flood run-off formation in Trzebuńka stream catchment. Mathematical model of rainfall run-off transformation WISTOO was used. Based on results of analysis, can be stated that flood waves after forest cutting increase comparing to waves in actual forestation conditions. Those differences are minor for precipitation with p=50%. For smaller probability of high intensities rainfall occurrence, flood peak run-off value is higher. Forest cutting can result in twice or even higher increase of peak run-off. In case of different catchment aforestation (according "vertical" downstream or upstream and "linear" from catchment boundary or in other direction) and different forestation coefficient, the biggest effect for sale water run-off gives afforestation of upper parts of catchment which confirms state-of-the-art.Described in article calculation methods of vegetation influence on flood run-off enable quantitative evaluation of change of flood wave shape in specific catchment conditions and rainfall distribution. Developed methods enable quantitative description of delay and decrease of flood waves depending on forest management practices in catchment. Up to now vegetation was considered affecting run-off by taking part of precipitation and by run-off delay as effect of water retention in vegetation retention reservoir. It was not mentioned however that water retention by plants enables bigger outflow to deeper soil layers eliminating additional amount of water from fast surface and subsurface run-off decreasing this way volume of flood wave.

9

Przepustowość koryt potoków górskich w terenie zabudowanym

Michalik A., Książek L., Bąk Ł., Dudkowski T., Tekielak T.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2004

|

Vol. 13, No. 1

42--51

EN

Mountain streams crossing an urban area have typical for communication and hydraulic structures such as small bridges, foot-bridges, culverts, outlets of drains etc. Their construction and location can act on flow capacity. In this paper an estimation of hydraulic conditions of three mountain streams is presented. There are Ryta, Rzyczanka and Porębski creeks crossing by the Andrychów municipality. For urban sections of each creek them measurements were carried out. They were concerning the longitudinal profiles, cross-sections, and grain size distributions of the bed material. An inventory of hydraulic and hydrobiological structures has been made too. Results were used to calculate the most important hydraulic magnitude such as probable great flows. stage-discharge curves and intensity of bed load transport, It has made possible to determine the stable and unstable section of the creeks. The K-KOMSUM, PRZEPŁYW and HEC-RAS software were applied. It has been ascertained that the investigated streams have a constant capacity. On the Ryta and the Porębski creeks geological structure favour natural deeping of the channels and the Rzyczanka creek does not have deformations thanks to the hydraulic structures.

10

Zabudowa potoków górskich w terenach silnie zagospodarowanych

Ratomski J.

Gospodarka Wodna

|

2004

|

Nr 8

333-337

PL

Przedstawiono analizę rozwiązań stoso- . wanych w budowie żtobów na potokach górskich. Na podstawie przeglądu zabudowy wybranych potoków wskazano rozwiązania łagodzące negatywny wpływ na środowisko.

EN

There has been presented analysis of solutions being applied in building of troughs on mountain streams. On the basis of survey of building of selected streams there has been shown solutions mitigating the negative impact on the environment.

11

Jakość wody w potokach górskich a możliwość jej wykorzystania dla potrzeb ludności wsi

Pawełek J., Dubas S.

Inżynieria Rolnicza

|

2003

|

R. 7, nr 3, t. 2

111--123

PL

Omówiono jakość wody w ciekach górskich na przykładzie dwóch potoków: Jastrzębiec, będącego źródłem wody dla wodociągu Zawoja Centrum i potoku Gościbia ujmowanego dla Harbutowic i Sułkowic oraz jakość wody czystej uzdatnionej w zakładach uzdatniania tych wodociągów. Omówiono także czynniki determinujące zakres i możliwości uzdatniania wody ujętej z potoków górskich, a także możliwości stosowania przy jej uzdatnianiu zbiorników zapasowych wody surowej oraz filtrów powolnych. Następnie omówiono własności fizyko-chemiczne oraz bakteriologiczne wody w obydwu potokach, oraz wody uzdatnionej na podstawie obowiązujących rozporządzeń. Jakość wody surowej w potoku Jastrzębiec pod względem fizykochemicznym, poza przekroczoną mętnością, a w potoku Gościbia manganu, odpowiada wodzie kategorii Al wg nowego Rozporządzenia Ministra Środowiska. W obydwu potokach została przekroczona dopuszczalna liczba bakterii grupy Coli w myśl ww. rozporządzenia. W wodzie uzdamionej obydwu wodociągów zaobserwowano przekraczanie dopuszczalnej wartości mętności i dodatkowo w wodzie z Gościbi manganu, żelaza oraz barwy. Analiza bakteriologiczna wody uzdatnionej dla wodociągu Zawoja Centrum wykazała obecność bakterii grupy Coli w wodzie uzdatnionej.

EN

Water quality in mountain streams was discussed on an example of two streams: the Jastrzębiec, which is a source of water for Zawoja Centrum water supply system and the Goscibia where water intake for Harbutowice and Sulkowiee villages is located, as well as quality of pure water treated in the treatment plants of the respective water utilities. The factors determining the range and possibilities of water taken from mountain streams treatment were also discussed together with possibilities of storage reservoir and slow filter utilisation for its treatment. Subsequently physico-chemical and biological properties of water in both streams and properties of treated water were discussed according to the regulations in force. Concerning physico-chemical properties, the raw water from the Jastrzębiec stream, except the exceeded turbidity value and in the Gościbia manganese value, meets the quality requirements for class A1 according to the current regulation of the Minister of Natural Environment. In both streams coliform count permissible according to the above mentioned regulation was exceeded. In the treated water supplied by both water mains an exceeded values of turbidity were observed, whereas water from the Gościbia revealed excessive values of manganese, iron and colour. Bacteriological analysis of water treated at Zawoja Centrum water supply system revealed presence of coliforms in this water.

12

Przykłady ekologicznej zabudowy potoków górskich ze szczególnym uwzględnieniem gminy Brenna

Ślizowski R., Radecki-Pawlik A.

Inżynieria Rolnicza

|

2002

|

R. 6, nr 3

163--175

PL

Plany zagospodarowania gmin i prace związane z regulacją potoków powinny uwzględniać kompromis pomiędzy wymogami środowiska naturalnego a ingerencją człowieka. Najwłaściwszym rozwiązaniem wydaje się zastosowanie bystrzy o zwiększonej szorstkości budowli, która umożliwia migrację ryb, powoduje natlenienie wody i sprzyja rozwojowi flory i fauny, dobrze harmonizując z krajobrazem gminy. Przedstawione badania modelowe różnych rozwiązań konstrukcyjnych bystrzy o zwiększonej szorstkości miały na celu wykazanie przydatności tego typu budowli do stabilizacji potoków. Podano przykładowo różne rozwiązania konstrukcyjne bystrzy zastosowane w praktyce. Dobranie wielkości kamieni na bystrzu i sposób ich rozmieszczenia jest istotnym zagadnieniem mającym wpływ na skuteczność działania bystrza. Podano metody obliczania wielkości kamienia na bystrzu. Stosowanie bystrzy o zwiększonej szorstkości przyczynia się do atrakcyjnego zagospodarowania potoków w gminach, co może mieć bezpośredni wpływ na zwiększenie walorów rekreacyjnych i ma szansę stać się dodatkowym źródłem dochodów ludności w gminach.

EN

The real compromise is needed between municipality development plans and riverstream engineering works. The former have to include ecological needs of environment. The best solution as far as river training works are concerned seems to be using rapid hydraulic structures with artificial roughness, which are environmental friendly, let fish migrate upstream, help to enrich water with oxygen and finally are conducive to water flora and mikrofauna development. Also they harmonize with landscape of mountain municipalities. The paper presents some examples of rapid hydraulic structures, which could be construct when training a river. The examples are presented on the top of results of modeling studies of rapids. The method of calculating stones dimensions, which are fixed to the rapid hydraulic apron and are important in hydraulic jump dissipation, is presented. The special attention is given to the rapid hydraulic structure constructed in Brenna municipality in Brennica River. Application of rapids when training a river contributes to more attractive streams development and could have a direct effect on recreation attributes, which a municipality could offer.

13

Odwrócenie hydrauliczne jako czynnik odpowiedzialny za rozwój koryta potoku górskiego

Radecki-Pawlik A.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2001

|

T. 6, z. 2

375-383

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad zjawiskiem odwrócenia hydraulicznego w korycie potoku górskiego będącego w stanie naturalnym. Odcinek objęty pomiarami o długości ok. 1,1 km leży w górnym odcinku Potoku Jałowieckiego (cieku o zmiennych przepływach i aluwialnym dnie) w miejscowości Zawoja, tuż poniżej granicy Babiogórskiego Parku Narodowego. W pracy szczegółowo omówiono: zmiany prędkości ścinających, naprężeń stycznych, mocy strumienia oraz jednostkowej mocy strumienia na dnie dwu układów przegłębień i bystrzyków leżących w bezpośrednim sąsiedztwie. Zjawisko odwrócenia hydraulicznego zaobserwowano podczas wezbrania wiosennego dla przepływu Q = 1,03 m3s-1.

EN

This paper presents results of a study of reversal hypothesis phenomena observed within riffles and pool sequences on 1.1 km long reach of the Jałowiecki Stream. The Jałowiecki is a flashy mountain stream with alluvial bed, transporting sediment during frequent floods. The study reach is situated just below the border of the Babiogórski National Park in Polish Carpathians, which provides a good, not disturbed place for study. To two sequences of pools and riffles was given a special attention. It was found that during spring flood Q = 1,03 m3s-1 velocities and shear stresses in pools and on riffles were nearly equal. Unit stream power calculated above pools was bigger than this found in riffles.