Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Powierzchowność, lekceważenie i ignorancja w procesie ochrony i konserwacji dziedzictwa poindustrialnego w Polsce

Grabowski Mateusz, Walczak Bartosz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 74

84--99

PL

By doszło do utraty dziedzictwa, wcale nie musi dojść do wyburzenia budynków. Presja inwestycyjna na obiekty postindustrialne często prowadzi do utraty cech decydujących o ich rzeczywistej, lecz nieoczywistej wartości kulturowej. Zawarte w opracowaniu przykłady prac adaptacyjnych pokazują nieodwracalną utratę wartości historycznych obiektów pofabrycznych wraz z otoczeniem. Ich analiza i porównanie z innymi typami zabytków wykazały zjawiska wręcz dyskryminacyjne w zakresie ochrony dziedzictwa przemysłowego. Jest ono traktowane powierzchownie, wzmacniane przez powszechną zgodę na daleko posuniętą ingerencję, co doprowadziło do uznania takich rozwiązań za dopuszczalne czy wręcz wskazane. Mimo że problematyka ochrony zabytków techniki jest od wielu lat przedmiotem badań, to rozdźwięk między teorią i praktyką w zakresie ochrony i konserwacji dziedzictwa przemysłowego w Polsce wydaje się narastać. Założeniami pracy jest dyskusja na temat możliwych kierunków naprawy obecnej sytuacji.

EN

Buildings do not have to be demolished for heritage to be lost. Development pressure on postindustrial sites often leads to the loss of features determining their real, but not obvious, cultural value. The examples of adaptive reuse projects included in this article show the irreversible loss of historical values of postindustrial buildings and their surroundings. Their analysis and comparison with other types of monuments showed even discriminatory phenomena in the field of protection of industrial heritage. Its superficial treatment is reinforced by the general consent to far-reaching interference, which has led to the recognition of such solutions as acceptable or even advisable. Although the issue of the protection of industrial monuments has been the subject of research for many years, the gap between theory and practice in the field of protection and conservation of industrial heritage in Poland seems to be growing. The purpose of this article is therefore to start a discussion on the possible ways to improve the current situation.

2

Problemy adaptacji budynków do współczesnych funkcji na przykładzie Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej

Martyka Anna

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

44--46

PL

Przedmiotem artykułu jest adaptacja zabytkowego budynku poprzemysłowego. Budynek planowany na piekarnię powstał przed 1916 r. w zespole zabudowy dla emigrantów. W czasie II wojny światowej służył jako magazyn SS „Lagerhaus”. Obecnie w budynku mieści się Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej. Przedstawiono historię obiektu, architekturę, stan zachowania oraz problematykę adaptacji do nowej funkcji muzealnej.

EN

The subject of the article is the adaptation of a historic postindustrial building. The building, planned for a bakery, was built before 1916 in a complex of buildings for emigrants. It served as the SS magazine "Lagerhaus" during World War II. Today, the building houses the Memorial Museum of the Inhabitants of the Oswiecim Region. The history of the building, architecture, state of preservation, and adaptation problems to the new museum function are presented.

3

Revitalisation of the brownfield land on the example of the former Bethlehem Steel

Dudek Marcin

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 37

99--112

EN

This paper demonstrates that the fall of big industrial plants lika Bethlehem Steel Corporation may constitute an opportunity to change the local economic strategy and to secure sustainable development of the town. Revitalisation of this area constitutes a very good example of skilful cooperation of private and public entities while working on the transformation of a degraded space.

PL

Wnioski z badań wskazują, iż upadek dużych zakładów przemysłowych jak Bethlehem Steel Corporation może być okazją do zmiany strategii gospodarczej i zapewnienia miastu zrównoważonego rozwoju. Rewitalizacja tych obszarów jest bardzo dobrym przykładem umiejętnej współpracy podmiotów prywatnych i publicznych w przekształcaniu zdegradowanej przestrzeni.

4

Kreatywność miast szansą rozwoju regionalnego

Smołka-Franke B.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2018

|

z. 129

561--570

EN

The development potential of cities is increasingly becoming their creative potential. Creative industries in Europe are not only an "addition" to the city's economy, but more and more often an important and profitable element of the economy. European cities increasingly recognize the importance of the potential of broadly understood historical and cultural wealth of a city or region, and it is based on this wealth that they build their brand. It is the places of the atmosphere and memory that most often create a specific, original aura of the city, which determines its attractiveness, which is why cities usually are identified and perceived through these special places that stand out in its physical space and they are "significant symbols", they become the attraction for the city. Lack of care for the so-called The "feature characterizing the city" leads as a result to perceive the city as boring and unattractive. As a result, if the city does not attract creative and entrepreneurial people, in accordance with the principles of sustainable development, this will translate into poor development of other areas of life. The aim of the article is to describe and evaluate the development of a creative "urban space" in the area of the Upper Silesian and Zagłębie Metropolis, and on the example of the capital of the region – Katowice.

PL

Siłą rozwojową miast staje się coraz częściej ich potencjał kreatywny. Przemysły kreatywne w Europie to już nie tylko „dodatek” do gospodarki miasta, ale coraz częściej ważny i dochodowy element tej gospodarki. Miasta europejskie dostrzegają coraz częściej wagę potencjału jakim jest szeroko rozumiane bogactwo historyczno-kulturowe miasta czy regionu i to w oparciu o to bogactwo budują swoją markę. To najczęściej miejsca atmosfery i pamięci tworzą specyficzną, oryginalną aurę miasta, która decyduje o jego atrakcyjności, dlatego miasta zazwyczaj określa się i postrzega poprzez te właśnie szczególne miejsca, które wyróżniają się w jego fizycznej przestrzeni i to one, jako “znaczące jej symbole”, stają się siłą przyciągającą do miasta. Brak dbałości o tzw. “rys charakteryzujący miasta”, prowadzi w rezultacie do postrzegania miasta jako nudnego i nieatrakcyjnego. W rezultacie jeżeli miasto nie przyciągnie ludzi kreatywnych i przedsiębiorczych, w myśl zasad zrównoważonego rozwoju, przełoży się to na słaby rozwój pozostałych dziedzin życia. Celem artykułu jest opis i ocena rozwoju „kreatywnej przestrzeni miejskiej” w obszarze Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz na przykładzie stolicy regionu – Katowic.

5

Identyfikacja i ocena stanu zachowania osiedli i kolonii robotniczych w Rudzie Śląskiej

Szweda Agata

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2018

|

nr 40 (2)

91--106

PL

Osiedla robotnicze i patronackie wrosły w krajobraz Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego. Szczególnie są obecne w przestrzeni Rudy Śląskiej, gdzie zachowało się ponad 30 kolonii tego typu. Stały się też wyznacznikami śląskiej tożsamości. Wykorzystując doświadczenia miast przemysłowych krajów zachodniej Europy, Górny Śląsk wzmacnia starania na rzecz zachowania osiedli jak i specyficznych architektonicznie obiektów poprzemysłowych regionu, jako wartościowych składników dziedzictwa kulturowego. Głównym celem artykułu jest identyfikacja zachowanych osiedli i kolonii robotniczych w tkance miejskiej Rudy Śląskiej oraz ocena stopnia ich zachowania. Podczas badań terenowych zebrano informacje niezbędne do oceny stanu zachowania obiektów. Oceny dokonano na podstawie opracowanych kryteriów waloryzacji: materiał budowlany, liczba zachowanych budynków, występowanie zintegrowanej przestrzennie infrastruktury towarzyszącej, układ przestrzenny, stopień skomunikowania z pozostałą częścią miasta i miastami okolicznymi oraz ogólny stan zachowania. Analiza map topograficznych oraz przegląd map historycznych umożliwiły prześledzenie przekształceń układów przestrzennych omawianych obiektów oraz ich otoczenia. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że osiedla i kolonie robotnicze w Rudzie Śląskiej są w dobrej kondycji. Na tej podstawie można planować strategię rozwoju Rudy Śląskiej z uwzględnieniem potencjału turystycznego analizowanych osiedli.

EN

Workers’ patronage estates are an integral part of the landscape of Upper Silesia and Zagłębie Dąbrowskie. They are particularly present in the area of Ruda Śląska, where over 30 settlements of this type have been preserved. They have also become determiners of the Silesian identity. Following the experience of the industrial cities of western Europe, Upper Silesia supports efforts for the preservation of estates and architectonically specific post-industrial objects of the region as valuable components of cultural heritage. The main aim of this paper is to identify preserved workers’ estates and settlements in the urban structure of Ruda Śląska and to assess their condition. Field research allowed information to be collected which was necessary in assessing the condition of these objects. The assessment was carried out based on the following evaluation criteria: building material, number of preserved buildings, spatially integrated accompanying facilities, spatial arrangement, public transport connection with the remaining part of the city, and general condition. Analyses of topographic maps and reviews of historic maps made it possible to trace transformations of spatial arrangements of the discussed objects and their surroundings. The obtained results suggest that workers’ estates and settlements in Ruda Śląska are in good condition. Based on this conclusion, it is possible to plan a development strategy for Ruda Śląska with regards to the potential for tourism of the estates under discussion.

6

Przyczynek do studium miasta w procesie zmian społeczno-kulturowych na przykładzie Bytomia

Smołka-Franke B.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2017

|

z. 112

333--344

PL

Procesy przemian zachodzących we współczesnych społeczeństwach ponowoczesnych znajdują także swoje odzwierciedlenie w przestrzeni społecznej i fizycznej miasta. Współczesne miasto staje się w skali mikro areną wydarzeń obrazujących zmiany społeczne i gospodarcze zachodzące w globalizującym się świecie, ale jednocześnie coraz częściej atutem miast staje się ich wyjątkowość, oryginalność. Celem artykułu będzie ukazanie owych przemian na przykładzie procesów społeczno-kulturowych intensywnie zachodzących w ostatnich latach na obszarze jednego z najstarszych miast Górnego Śląska – Bytomia. Miasta, które w ciągu ostatnich dziesięcioleci swój rozwój wiązało głównie z pełnieniem funkcji przemysłowych. Jest to zatem socjologiczne studium przypadku, dokonane w oparciu o badania jakościowe wykorzystujące metodę analizy dokumentów oraz obserwację i opis, w tym przypadku, zjawisk zachodzących w obszarze jednego, wybranego do analizy miasta.

EN

The processes of change taking place in modern postmodern societies are also reflected in the social and physical space of the city. The modern city is becoming a microcosm of events reflecting the social and economic changes taking place in the globalizing world, but at the same time, the uniqueness of the cities becomes more and more unique. The aim of this article will be to illustrate these changes, as an example of the socio-cultural processes intensively occurring in recent years in the area of one from the oldest towns of Upper Silesia - Bytom. Cities that have grown over the last decades have been mostly industrial. This is a sociological case study, based on qualitative research using the method of document analysis and the observation and description, in this case, of phenomena occurring in the area of one selected for city analysis.

7

Oblicza transformacji obiektów przemysłowych w kontekście rewitalizacji i ochrony dziedzictwa kulturowego : na przykładach zespołów pofabrycznych z regionu łódzkiego

Mastalerz A.

Architecturae et Artibus

|

2017

|

Vol. 9, no. 4

27--45

PL

Choć minęły już dziesięciolecia od rozpoczęcia działań na rzecz dziedzictwa poprzemysłowego, nie wszyscy jeszcze są świadomi jego istnienia i wagi. Do niedawna najpopularniejszą i najłatwiejszą drogą była rozbiórka starych fabryk. Coraz częściej jednak prace adaptacyjne i rewitalizacyjne, które na przestrzeni ostatnich lat przywróciły do życia i prosperity obiekty i obszary poprzemysłowe, pokazują, jak można wykorzystać potencjał ukryty w opuszczonych fabrycznych murach. Istnieją jednak pewne ryzyka związane z wszechobecnym trendem rewitalizacji i komercjalizacji postindustrialnych obiektów. W niniejszym artykule, na wybranych przykładach (transformacji zespołów pofabrycznych z Łodzi i Tomaszowa Mazowieckiego w centra handlowe), poddano ocenie powyższe aspekty ochrony dziedzictwa poprzemysłowego, a w rezultacie rozpoznano związane z tym zagrożenia, zwłaszcza takie jak: zwulgaryzowane postrzeganie „rewitalizacji” dawnych fabryk, lekceważenie ich roli w kształtowaniu tożsamości miasta, uleganie dyktatowi konsumpcjonizmu w sposobie postrzegania kultury.

EN

Although it has been some four decades since the industrial heritage campaign began, it still seems to be a battle to gain acceptance for historical factories as a part of heritage. The demolition of such structures is still often seen as the simplest way of dealing with them. Lately, good examples of revitalization provide needed help with obtaining approval for post-industrial legacy. However, there are risks associated with the ubiquitous trend of revitalizing and commercializing postindustrial objects. This paper addresses the above – mentioned issues with regards to revitalisation and adaptation processes of old textile factories being turned into shopping centres, using examples from Łódź and Tomaszów Mazowiecki.

8

Kultura dla gospodarki – gospodarka dla kultury – rozwój sektora kultury jako ważnego elementu zrównoważonego rozwoju miasta

Smołka-Franke B.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2016

|

z. 92

293--304

PL

Sektor kultury uznaje się coraz częściej za jeden z najbardziej istotnych, obok sektora nauki i biznesu, fundament i warunek rozwoju nowoczesnego społeczeństwa, tym samym warunkiem rozwoju zarówno miasta, jak i regionu jest stawianie na rozwój tzw. przemysłów kreatywnych. Celem artykułu jest analiza możliwości wykorzystania rozwoju sektora kultury w mieście, jako istotnego komponentu rozwoju funkcji metropolitarnych miasta, będących jednocześnie warunkiem jego zrównoważonego rozwoju. Proces ten omówiony został na przykładzie wybranych miast konurbacji górnośląskiej, aspirującej do miana Metropolii Silesia.

EN

Sector of culture is recognized for one of most important more frequently, beside sector of science and business, foundation and condition of development of modern society, same, cities condition of development equal as well as collocation is on development region so called „industry creative”. Attempt of analysis capability of utilization of development of sector of culture is purpose of article in city, as important component of development of metropolitan function city, there be condition of its level-headed sustainable development. This process was discussed on the example of chosen cities of the conurbation Upper Silesia, aspiring to the name of Metropolis Silesia.

9

Adaptation problems of the post industrial heritage on the example of selected objects of Bydgoszcz

Pszczółkowski M.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2016

|

No. 22(3)

145--155

EN

Post-industrial architecture was until recently regarded as devoid of value and importance due to obsolescence, but this awareness has been a clear change in recent years. The old factories become full-fledged cultural heritage, as evidenced by the inclusion of buildings and complexes of this type in the register of monuments and protected by their conservator. More and more often, therefore, one undertakes revitalization of degraded brownfield sites, and within these treatments - conversion works. Specific issues and problems related to the adaptation of industrial facilities are discussed in the article on the basis of selected examples, completed in recent years in Bydgoszcz.

PL

Negatywne skutki przestrzenne, wynikające z procesów restrukturyzacji przemysłu, widoczne są w postaci nieużytków przemysłowych, zdegradowanych terenów i obiektów postindustrialnych. Do niedawna były one traktowane jako pozbawione wartości i znaczenia ze względu na zużycie technologiczne, świadomość ta jednak w ostatnich latach ulega wyraźnej zmianie. Coraz powszechniejsze staje się docenianie wartości kulturowych tej gałęzi architektury, w związku z tym podejmuje się zabiegi rewitalizacji i adaptacji zdegradowanych terenów poprzemysłowych. Charakterystyczne zagadnienia i problemy, związane z adaptacją tego typu obiektów, zostały omówione na podstawie wybranych przykładów adaptacji, zrealizowanych w ostatnich latach na terenie Bydgoszczy: XIX-wiecznego młyna (funkcja hotelowa), zespołu obiektów przemysłowych z XVIII-XIX wieku na Wyspie Młyńskiej (rewitalizacja na cele rekreacyjno-kulturalne) oraz strefy produkcyjnej nitrogliceryny z lat II wojny światowej, przeznaczonej na muzeum technik wojennych. Prezentacja tych obiektów i przeprowadzonych prac pozwoliła na sformułowanie istotnych uwag i wniosków odnośnie adaptacji tego typu obiektów.

10

Architektura postindustrialna Zielonej Góry - detal architektoniczny w budynkach rewitalizowanych

Kochański P

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

279--284

PL

Dziedzictwo postindustrialne w ostatnich latach stało się tematem często poruszanym w rozmaitych dyskusjach o architekturze. Ogromną rolę w jej percepcji i oswojeniu tego typu obiektów odgrywa detal architektoniczny, który stanowi jeden z elementów jej wyrazu. Wiele obiektów produkcyjnych poddanych w ostatnich latach generalnym remontom uzyskało nowy blask, a stało się to m.in. dzięki pieczołowicie odnowionemu detalowi.

EN

In recent years the issue of industrial heritage has been frequently discussed by theoreticians and practitioners of architecture. An important role in the perception and the taming of this kind of heritage plays an architectural detail, which is one of the elements of expression. Until today many postindustrial buildings had undergone extensive repairs and gained new glow; in large part that was because of carefully renewed detail.

11

Problems of restoration of window frames in the 19th century industrial facilities on the example of Łódź

Walczak B., Kurzac A.

Civil and Environmental Engineering Reports

|

2012

|

No. 9

153--164

EN

The introduction to the historical window frames in industrial facilities presents the historical background. The issue will be discussed on the example of 19th century industrial facilities, as well as in the context of the solutions applied in other European countries. The characteristic of a standard factory window is presented on the basis of a typological analysis. The evaluation of the values of historical metal windows is the key point for the issue if and how original historical window frames should be protected. The importance of window frames for the recognition of a given historical monument as an industrial facility should be raised in the first instance. It is also important for the local identity. The degradation of the windows and their numerous drawbacks counteract their aesthetic and technical values. The paper discusses the main conservatory issues related to historical metal windows as well as the possibilities of treating them in light of adaptations of post-industrial buildings and the requirements of the current building standards. The methods of the repair and protection of architectural metal elements or their replacement into new ones will be discussed on the example of solutions applied in buildings adapted to new functions, in Lodz. The paper also presents windows with historical references available on the market.

PL

Wstępem do omówienia problematyki historycznej ślusarki okiennej w architekturze przemysłowej jest osadzenie w kontekście historycznym. Zagadnienie zostanie omówione na przykładzie łódzkich okien w XIX-wiecznych budynkach przemysłowych, jak również w kontekście rozwiązań występujących w innych krajach europejskich. Charakterystyka standardowego okna fabrycznego przestawiona jest w oparciu o analizę typologiczną. Ocena walorów metalowych okien historycznych jest punktem wyjścia dla zagadnienia czy i dlaczego należy chronić oryginalną ślusarkę okienną. W pierwszej kolejności podnieść należy kwestię wpływu ślusarki okiennej na identyfikację zabytku jako obiektu poprzemysłowego, jak również znaczenie dla tożsamości lokalnej. Zaletom estetycznym i technicznym przeciwstawiają się usterki i degradacja okien. W artykule zostaną omówione główne problemy konserwatorskie dotyczące metalowych okien historycznych oraz możliwości postępowania z nimi w świetle adaptacji budynków postindustrialnych oraz konieczności spełniania współczesnych norm budowlanych. Sposoby ochrony i naprawy metalowych elementów architektonicznych bądź możliwości wymiany okien na nowe zostaną omówione w oparciu o przegląd łódzkich rozwiązań w budynkach adaptowanych na nowe funkcje oraz przedstawienie dostępnych obecnie na rynku ofert okien historyzujących.